Στέργιος Σάκκος, Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς – Καθρέπτης Χριστού

ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

Τοῦ κ. Στεργίου Σάκκου, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ ΑΠΘ

Καθώς διανύουμε τήν Ἁγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ὅπου ὅλοι οἱ πιστοί καλούμαστε νά ἐντείνουμε τόν πνευματικό ἀγώνα, ταιριάζει νά δώσουμε τό λόγο σ᾿ ἕνα Ἅγιο, ὁ ὁποῖος ἰδιαίτερα συνδέεται μέ τήν περίοδο αὐτή. Εἶναι ἀπό τούς πιό διαπρεπεῖς θεολόγους τῶν αἰώνων ἀλλά καί ἀπό τούς πιο διακεκριμένους πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (1296–1359).

Διπλά τόν τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία· στις 14 Νοεμβρίου, ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του, ἀλλά καί τή Β΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν. Αὐτή τήν Κυριακή, ἀμέσως μετά ἀπό τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, προβάλλεται ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὡς παράδειγμα καί πρότυπο Ὀρθοδοξίας, ὑπέρμαχος και ὑπερασπιστής της ἀπό τήν αἱρετική μανία. Εἶναι ἕνα θέμα ἰδιαίτερα ἐνδιαφέρον στίς μέρες μας, πού ἀσύστολα καί χωρίς προσχήματα πλέον ἐπιταχύνονται οἱ οἰκουμενιστικές κινήσεις γιά τήν ἅλωση ἤ ἀλλοίωση τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως.

Ἀλλά ἐμεῖς θά ἀκούσουμε τον Ἅγιο Γρηγόριο ὡς πρότυπο καί δάσκαλο τῆς ἁγίας ζωῆς, ὅπου καί πάλι διακρίθηκε σέ ἀγῶνες σκληρούςκαί συνεχεῖς, μέ προσευχή, δάκρυα, ἄσκηση. Αὐτά πρόσφερε ὡς συνεργασία στή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά ἀναδειχθεῖ «ἔσοπτρον (=καθρέφτης) Θεοῦ», ὅπως τον ἐγκωμιάζει ὁ ὑμνογράφος. Μέ συνεχῆ ἀντίσταση στά πάθη τήρησε «ἄσπιλον τόν ἡγεμόνα νοῦν» κι ἔγινε «οἶκος τῆς ἁγίας Τριάδος λαμπρότατος». Κι ὅλα αὐτά παρά τόν πολυποίκιλο καί πολυτάραχο βίο του, πού συγκλονίζει μέ τους σοβαρούς κινδύνους καί τίς ἀλλεπάλληλες περιπέτειες. Τίποτε δεν στάθηκε δυνατό νά ἐμποδίσει την ἀδιάκοπη ἐπαφή καί κοινωνία τῆς ψυχῆς του μέ τόν Θεό, τήν ἀδιάλειπτη προσευχή.

Πόσο παρήγορο τό μήνυμα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου γιά ὅλους ἐμᾶς πού ζοῦμε μέσα στόν κόσμο, με ὅλες τίς ἔγνοιες καί τίς φροντίδες τίς καθημερινότητας, μά δέν θέλουμε νά εἴμαστε ξένοι καί ἄσχετοι πρός τόν Θεό! Μποροῦμε κι ἐμεῖς, λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος, νά πλησιάσουμε τόν Θεό, νά δοῦμε το ἄκτιστο φῶς τῆς τρισηλίου Θεότητος. Πῶς; Ὅταν οἱ καρδιές καθαρθοῦν μέ τήν ἐπίπονη ἄσκηση, με τήν ταπείνωση, τή νηστεία, την ἐλεημοσύνη, τήν κακοπάθεια και ζυμωθοῦν μέ τήν προσευχή, και μάλιστα μέ τήν μυστηριακή λατρεία γίνονται κάτοπτρα πνευματικά καί συλλέγουν τίς ἀκτίνες, πού ἐκπέμπει ὁ ἥλιος Χριστός (πρβλ. Β΄ Κορ. 3,18). Ἀποθέτοντας στό ἔλεος τοῦ Κυρίου ὅλες τίς ἁμαρτίες τους μέ τό μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως, οἱ πιστοί κοινωνοῦν στό Ποτήριο τῆς Ζωῆς καί γίνονται «Χριστοειδεῖς». Αὐτή τήν ἐμπειρία τους διακηρύττουν μετά ἀπό κάθε θεία Λειτουργία, ψάλλοντας «εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν». Καί μ᾿ αὐτή τή χάρη ἐντείνουν τόν πνευματικό ἀγώνα συνδυάζοντας τήν προσευχή μέ τήν πνευματική ἄσκηση, διότι· «οὐδενί τῶν ἁπάντων οὕτως ὡς κακοπαθείᾳ  Θεός λατρεύεται». Καλό ὑπόλοιπο Σαρακοστῆς!

Ορθόδοξος Τύπος, 9/03/2012