Τα συσσίτια επιστρέφουν στα σχολεία. Κουπόνια και µικρογεύµατα σε περιοχές µε µαθητές από χαµηλά οικονοµικά στρώµατα

Στην αρχή θεωρήθηκε λαϊκισµός. Στη συνέχεια δηµοσιογραφική υπερβολή. Τα στοιχεία ωστόσο είναι πλέον αµείλικτα. Το ένα περυσινό κρούσµα ασιτίας µαθητή σε σχολείο της πρωτεύουσας δεν έµεινε εκεί. Τέσσερα νέα κρούσµατα αποδεδειγµένης ασιτίας – ένα στο Ρέθυµνο της Κρήτης και τρία σε σχολεία της Αθήνας – καταγράφηκαν εφέτος, χωρίς φυσικά να µπορεί να υπολογιστεί ο «σκοτεινός» αριθµός εκείνων που αντιµετωπίζουν το πρόβληµα αλλά δεν το έχουν ακόµη εκδηλώσει. Μπροστά σε αυτή τη νέα πραγµατικότητα το υπουργείο Παιδείας αναλαµβάνει δράση. Τα «νέα συσσίτια» παίρνουν σύντοµα µορφή και φέρνουν στη µνήµη τη δεκαετία του ’60, όταν οι µαθητές έπιναν στα σχολεία τους γάλα σε σκόνη και έτρωγαν κίτρινο τυρί προκειµένου να τονωθεί η εύθραυστη υγεία τους. 

Μια σύγχρονη µορφή συσσιτίων, µε τη µορφή µικρογευµάτων, θα προσφέρεται από τη νέα χρονιά στα σχολεία της χώρας, σε περιοχές όπου φοιτούν µεγάλα ποσοστά µαθητών από χαµηλότερα οικονοµικά στρώµατα, µετανάστες και Αθίγγανοι. Και βέβαια στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας που στην πλειονότητά τους θα ενταχθούν στο σχετικό πρόγραµµα. Οι λεπτοµέρειες του προγράµµατος σχεδιάζονται αυτές τις ηµέρες. 

Σύµφωνα µε τις πληροφορίες του «Βήµατος», το υπουργείο Παιδείας θα δίνει κουπόνια στους µαθητές περιοχών µε χαµηλούς οικονοµικούς και κοινωνικούς δείκτες και µε αυτά θα µπορούν να τρώνε στα κυλικεία των σχολείων. Τα κουπόνια θα είναι του επιπέδου των 2 ή 3 ευρώ, αλλά µε αυτά τα χρήµατα ένας µαθητής θα µπορεί να φάει ένα σάντουιτς και να πιει έναν χυµό ή γάλα στο σχολείο του.

 Τα δεδοµένα των τελευταίων εβδοµάδων πάντως απέδειξαν ότι η επέµβαση του κράτους στο πρόβληµα είναι αναγκαία. 

«Πριν από λίγες ηµέρες ένας µαθητής της Α΄ Γυµνασίου λιποθύµησε » εξοµολογείται στο «Βήµα» καθηγήτρια κεντρικού σχολείου στην περιοχή της Νίκαιας. «Δεν καταλάβαµε στην αρχή τι συµβαίνει. Νοµίζαµε ότι ήταν άρρωστος. Ωστόσο, όταν του δώσαµε µια πορτοκαλάδα, συνήλθε. Τελικά µας εξοµολογήθηκε ότι δεν είχε φάει τίποτε από το πρωί γιατί στο σπίτι δεν είχε γάλα. Ο πατέρας του µαθητή είναι από πέρυσι άνεργος αλλά δεν µπορέσαµε να τον ρωτήσουµε πολλά σεβόµενοι το πρόβληµά του και τη δυσκολία του να µας µιλήσει γι’ αυτό».

Οι περιοχές που ξεκινούν

Η σκηνή αυτή φαίνεται να επαναλαµβάνεται συχνά και µε τραγικό τρόπο στις σχολικές αυλές. Πολλοί εκπαιδευτικοί µιλούν πια για κρούσµατα ασιτίας στα σχολεία τους. Κάποιοι µάλιστα ήδη δραστηριοποιούνται σε επιτροπές και οµάδες που συγκροτούνται για να στηρίξουν τους µαθητές τους και να τους εξασφαλίσουν ρούχα ή τρόφιµα. Ωστόσο πρώτη φορά σχεδιάζεται έλεγχος του προβλήµατος σε κεντρικό επίπεδο. 

Οι δράσεις του υπουργείου Παιδείας θα ενταχθούν στα προγράµµατα των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ) που αφορούν τη στήριξη περιοχών µε µαθητές που έχουν ανάγκη κοινωνικής και εκπαιδευτικής στήριξης. Ηδη έχουν επιλεγεί νηπιαγωγεία και δηµοτικά στις περιοχές του Ταύρου, της πλατείας Βάθης, των Εξαρχείων, των Κάτω Πατησίων, των Αχαρνών, αλλά και σχολεία σε Μοσχάτο, Νίκαια, Ασπρόπυργο, Ζεφύρι και Αυλώνα για να ενταχθούν στο πρόγραµµα. 

«Στόχος µας είναι να διασφαλίσουµε την ισότιµη ένταξη των µαθητών στο εκπαιδευτικό σύστηµα στις περιοχές µε χαµηλούς εκπαιδευτικούς και κοινωνικοοικονοµικούς δείκτες»λέει στο «Βήµα» η αρµόδια για θέµατα Πρωτοβάθµιας και ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης υφυπουργός Παιδείας κυρία Εύη Χριστοφιλοπούλου. «Στην προσπάθεια αυτή το σχολείο αναλαµβάνει ενεργό ρόλο εποικοδοµητικής συνεργασίας µε τις οικογένειες και τους φορείς εκπαίδευσης της τοπικής κοινότητας. Ο ρόλος αυτός είναι πολυσχιδής και εδώ εντάσσεται η πρωτοβουλία για τη διανοµή µικρογευµάτων στα σχολεία ΖΕΠ γι’ αυτές ακριβώς τις περιοχές που το έχουν περισσότερο ανάγκη» συνεχίζει. 

Ανήσυχοι δάσκαλοι και εθελοντές

Και οι κοινωνικές υπηρεσίες του ∆ήµου Αθηναίων έχουν δεχθεί αιτήµατα. Οπως ανέφερε η πρόεδρος του Βρεφοκοµείου Αθηνών και υπεύθυνη των δηµοτικών σταθµών κυρία Μαρία Ηλιοπούλου , τα µηνύµατα που παίρνει τον τελευταίο καιρό είναι πραγµατικά ανησυχητικά. «Ερχονται κάθε ηµέρα στο Βρεφοκοµείο αιτήµατα από διευθυντές δηµοτικών σχολείων από όλη την Αθήνα για να τους στείλουµε µερίδες φαγητού, καθώς πολλά παιδιά δεν φέρνουν τρόφιµα από το σπίτι σε όσα σχολεία είναι ολοήµερα. Δίνουµε µερίδες φαγητού σε 70 σχολεία κάθε ηµέρα. Ενα ποσοστό σχολείων µπορούµε να καλύψουµε αλλά σίγουρα όχι πάρα πολλά». 

Στο ερώτηµα τι προτείνει για την αντιµετώπιση παρόµοιων προβληµάτων η κυρία Ηλιοπούλου τονίζει ότι πρέπει να υπάρξει ένας συντονισµός φορέων: «Για παράδειγµα, πολλά εστιατόρια στα οποία περισσεύει φαγητό θα µπορούσαν να το προσφέρουν. Πρέπει όµως να είµαστε σεµνοί και ταπεινοί στον τρόπο που βοηθάµε τους γύρω µας γιατί οι άνθρωποι έχουν αξιοπρέπεια». 

«Τα κρούσµατα µαθητών που έρχονται στο σχολείο το πρωί και φεύγουν το µεσηµέρι χωρίς να έχουν φάει τίποτα ή δεν έχουν τα κατάλληλα παπούτσια για τη γυµναστική είναι καθηµερινά πλέον» λέει ο δάσκαλος σε σχολείο των Αµπελοκήπων κ. Δ. Μαργιόλης.«Αυτά δεν είναι παρά ακραία γεγονότα που αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου σε µια κατάσταση που βιώνουµε καθηµερινά. Βλέπεις να σε κυκλώνει η εξαθλίωση ανθρώπων που ως χθες δεν διανοούνταν ότι δεν θα µπορούν να προσφέρουν στα παιδιά τους τα απαραίτητα είδη. Είναι καθήκον µας να βοηθήσουµε όλοι» καταλήγει. 

τρεις επώνυμοι θυμούνται

Γάλα, κίτρινο τυρί και βούτυρο...

Ο συγγραφέας Γιάννης Ξανθούλης ανασύρει από τη µνήµη του σκηνές «συσσιτίων» από την παιδική του ηλικία. «Θυµάµαι γύρω στο ’54-’57 στα συσσίτια που γίνονταν στοσχολείο µας µάς έδιναν γάλα, ένα κίτρινο τυρί σαν ένταµ και ένα πολύ νόστιµο αυστριακόβούτυρο. Μας έδιναν οι γονείς µας ένα σακουλάκι µε το όνοµά µας που περιείχε και ένακυπελλάκι και πηγαίναµε στο σχολείο µας. Το γάλα εκείνο ήταν πραγµατικά αηδιαστικό,εγώ δεν το έπινα, ούτε έτρωγα το τυρί, τα έδινα σε συµµαθητές µου, που µε τη σειρά τους τα έδιναν σε άλλους. Παίζαµε το σπασµένο τηλέφωνο µε το συσσίτιό µας...» σχολιάζει χαριτολογώντας. 

Τα συσσίτια που πρόσφερε το κράτος ωστόσο σε περιόδους κρίσης είχαν σώσει και γενιές.«Εγώ επέζησα από τα συσσίτια στη διάρκεια της µεγάλης πείνας» εξοµολογείται ο επίτιµος πρόεδρος της Ν∆ κ. Κ. Μητσοτάκης. «Τα συσσίτια ήταν πολύ σηµαντική υπόθεση. Δεν πρέπει τα παιδιά να πεινούν και να υποσιτίζονται. Τώρα έχουν αρχίσει πάλι να λειτουργούν τα συσσίτια. Αρχισαν µάλιστα να λειτουργούν και στον στρατό. Συνέστησα ακόµη και στα ιδρύµατα να κάνουν το ίδιο. Και ιδρύµατα, όπως π.χ. το Ιδρυµα Νιάρχου, αλλάζουν πολιτική στην οικονοµική κρίση και δίνουν χρήµατα για στέγαση και σίτιση. Πρέπει να κινητοποιηθούν οι πάντες» αναφέρει ο κ. Μητσοτάκης. 

«Στο δηµοτικό σχολείο της Καρυάς Λευκάδας µάς έστελνε τρόφιµα µια οργάνωση του ΟΗΕ. Γάλα σε σκόνη και ένα κίτρινο τυρί που πρώτη φορά φάγαµε και κολλούσε στα δόντια, το ολλανδικό» αναφέρει ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής κ. Απ. Κακλαµάνης. «Εµείςπροτιµούσαµε το άσπρο τυρί. Μας έδιναν και ψωµί µε σταφίδες. Το 1964 θυµάµαι, µε πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου και υφυπουργό Παιδείας τον Λουκή Ακρίτα,εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το πρωινό ρόφηµα του παιδιού και το µεσηµεριανό. Μας πήγαιναν όµως και κατασκήνωση και προσπαθούσαν µε τον καθαρό αέρα να τονώσουν την υγεία µας» θυµάται. 

“Βήμα” Ρεπορτάζ ΜΑΡΝΥ ΠΑΠΑΜΑΤΘΑΙΟΥ