Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Στον απόηχο της Ιεραρχίας

Στον απόηχο της Ιεραρχίας

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

                Η φετινή τακτική ετήσια συνέλευση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος ανήκει στο παρελθόν. Τα θέματα της, όπως είχαμε σημειώσει, ήσαν αδιάφορα για το λαό και τοπικού ενδιαφέροντος ήσαν οι εκλογές των Μητροπολιτών Χίου και Ζακύνθου. Στον μικρόκοσμο της ποιμαίνουσας Εκκλησίας και όσων ενδιαφέρονται για τα θέματα της Εκκλησίας πολλές συζητήσεις προκάλεσαν η ομιλία του Αρχιεπισκόπου στην Ιεραρχία, την οποία σχολιάσαμε,  και η αθρόα και εντός τριών ημερών εγγραφή του 35χρονου Αρχιμανδρίτου Γαβριήλ Παπανικολάου στον κατάλογο των εκλογίμων, εκλογή του στο Επισκοπικό διακόνημα και προαγωγή του στο αξίωμα του Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου. Έως την εκλογή του ήταν Πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής και στενός συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου και αμέσως μετά την εγγραφή και εκλογή του ο Αρχιεπίσκοπος συγκάλεσε εκτάκτως τα μέλη της Διαρκούς της Ιεράς Συνόδου και εισηγήθηκε την προαγωγή του, που, φυσικά, έγινε δεκτή. Κατά την πανηγυρική και με την συμμετοχή  25 Μιτροφόρων Μητροπολιτών (Σ.σ. Ο πομπώδης "Βυζαντινισμός" για την περίπτωση επιτρέπεται - τρεις είναι απαραίτητοι για τη χειροτονία Επισκόπου…)  χειροτονία του κ. Γαβριήλ ο Αρχιεπίσκοπος προσφωνώντας τον ανέφερε το λόγο του Αποστόλου Παύλου προς τον μαθητή του Απόστολο Τιμόθεο, "μηδείς σου της νεότητος καταφρονείτω".  Ο λόγος αυτός του Αποστόλου Παύλου αφορά προσωπικά τον στενό συνεργάτη του. Στην ίδια επιστολή ο Παύλος αναφέρει τα γενικά προσόντα που πρέπει να έχει ένας Επίσκοπος,  και, μεταξύ αυτών, ότι δεν πρέπει να είναι "νεόφυτος" στην Εκκλησία, και εξηγεί "ίνα μη τυφωθείς εις κρίμα εμπέση του διαβόλου". Και ο 12^ος Κανόνας της Λαοδικείας είναι σαφής, ότι οι Επίσκοποι πρέπει να εκλέγονται "όντες εκ πολλού δεδοκιμασμένοι εν τε τω λόγω της πίστεως, και τη του ευθέος βίου πολιτεία".

            Η εκλογή του κ. Γαβριήλ, Επισκόπου Διαυλείας πλέον, συνδυάστηκε με την προηγούμενη εκλογή του Επισκόπου Φωτικής εις Μητροπολίτη Ζακύνθου. Είχαμε γράψει ότι η εκλογή του εν λόγω κληρικού είναι ψήφος εμπιστοσύνης προς τον πρώην Μητροπολίτη Ζακύνθου, που τον προωθούσε. Από τα πράγματα αποδείχθηκε ότι δεν ήταν ψήφος ευνοϊκή μόνο για τον πρώην Ζακύνθου, αλλά και για τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο, ο οποίος ήθελε την εκλογή του Επισκόπου Φωτικής, για να κενωθεί η θέση Βοηθού Επισκόπου στην Αρχιεπισκοπή και να την  καταλάβει ο Πρωτοσύγκελος του και στενός του συνεργάτης π. Γαβριήλ! Έτσι στην εκλογή για τη Μητρόπολη Ζακύνθου είχαμε σύμπτωση επιδιώξεων και συνένωση δυνάμεων του Αρχιεπισκόπου με τον πρώην Μητροπολίτη Ζακύνθου, κάτι που δεν συμβαίνει για πρώτη φορά. Οι Μητροπολίτες, μέλη της Ιεραρχίας, με τη νοοτροπία που κυριαρχεί, στον μεν πρ. Ζακύνθου μπορούσαν να αντισταθούν, αλλά πολύ δύσκολα στον Αρχιεπίσκοπο. Πάντως οι 49 ψήφοι που πήρε στο τριπρόσωπο ψηφοδέλτιο ο Αρχιμανδρίτης Τιμόθεος Άνθης και οι 26 που δεν ψήφισαν τον Επίσκοπο Φωτικής στην τελική ψηφοφορία είναι ένα μήνυμα ότι στην Ιεραρχία υπάρχουν Μητροπολίτες που έχουν άποψη, διαθέτουν παρρησία και μπορεί να συγχωρούν, αλλά δεν ξεχνούν. Είναι ενδεικτικό ότι το αποτέλεσμα ενόχλησε τον πρώην Ζακύνθου, ο οποίος καταφέρθηκε εναντίον όσων δεν ψήφισαν τον εκλεκτό του, αλλά  και κατά ….του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου! Ο πρώην Ζακύνθου συμμετέσχε στις δύο χειροτονίες ( Χίου και Διαυλείας) όχι ως σχολάζων, και στη σειρά πίσω από όλους τους εν ενεργεία Μητροπολίτες, αλλά, κατά παράβαση του ισχύοντος Τυπικού,  στη δεύτερη θέση, μετά τον Μητροπολίτη Φιλίππων, και βέβαια ο Αρχιεπίσκοπος δεν θέλησε να τον βάλει - κυριολεκτικά - στη θέση του!

Σημειώνεται ότι και κατά την εκλογή του Επισκόπου Διαυλείας υπήρξαν 26 αρνητικές ψήφοι ( 23 λευκές και τρεις άκυρες) και κατά τη χειροτονία του συμμετέσχον οι Μητροπολίτες πρώην Αρχιγραμματείς ή πρώην στελέχη της Ιεράς Συνόδου και όσοι συνδέονται στενά με τον Αρχιεπίσκοπο και μαζί του. Στην ψηφοφορία για τη Μητρόπολη Χίου ο Αρχιγραμματέας π. Μάρκος Βασιλάκης, γέννημα - θρέμμα του νησιού, όπου εργάσθηκε ως καθηγητής φιλόλογος και ως κληρικός με πανθομολογούμενη επιτυχία, εξελέγη σχεδόν παμψηφεί ( έλαβε στην τελική ψηφοφορία 75 ψήφους επί 79 ψηφισάντων Μητροπολιτών, πράγμα που σπανίως συμβαίνει).

            Ατυχής εξάλλου ήταν η επιλογή ως θεμάτων προς συζήτηση στην Ιεραρχία  της αναγνώρισης ως 8^ης Οικουμενικής Συνόδου της Συνόδου της συγκληθείσης, στην Κωνσταντινούπολη στα έτη 879/880 και ως  9^ης της επίσης εις Κωνσταντινούπολη συγκληθείσης Συνόδου το 1351. Και ήταν ατυχής διότι είναι γνωστό πως κάθε Οικουμενική Σύνοδος επικυρώνει ως Οικουμενική την προηγούμενη και αυτό δεν έγινε για την 7^η Οικουμενική Σύνοδο από αυτήν που κάποιοι την χαρακτηρίζουν ως  8^η, ούτε  αυτή που έγινε το 1351 και θεωρείται 9^η επικύρωσε κάποια από τις δύο προηγούμενες. Αυτός είναι και ο λόγος που η επικύρωση της 7^ης  Οικουμενικής Συνόδου εκκρεμεί ακόμη και σήμερα και οι δύο προηγούμενες παραμένουν ως Τοπικές Σύνοδοι, εκτός αν άλλως αποφανθεί η μέλλουσα να συγκληθεί Πανορθόδοξη Σύνοδος. Επίσης η επικύρωση μιας Οικουμενικής Συνόδου δεν είναι δυνατό να γίνει από μια τοπική Εκκλησία, όπως της Ελλάδος, και προκαλεί εντύπωση πώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν επενέβη σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Πριν από ελάχιστα χρόνια οι παρατηρήσεις του Φαναρίου γίνονταν επανειλημμένως για πολύ υποδεέστερα ζητήματα, που θεωρούσε ότι το θίγουν, κάτι που προφανώς εκτίμησε ότι δεν συμβαίνει με την ενδεχόμενη αναγνώριση από την Εκκλησία της Ελλάδος δύο Συνόδων ως Οικουμενικών.-