Κύπρος - Ο ρόλος της Εκκλησίας στο εθνικό μας πρόβλημα

Ο ρόλος της Εκκλησίας στο εθνικό μας πρόβλημα

Του Πανίκου Αντωνιάδη*

Για τους Έλληνες απανταχού της γης η Εκκλησία και το Έθνος είναι συνυφασμένα. Είναι το υφάδι και το στημόνι που έπλεξαν τον βυζαντινό και νεοελληνικό πολιτισμό. Κατά τη μακρά βυζαντινή περίοδο η Εκκλησία και η Πολιτεία, ο Πατριάρχης και ο αυτοκράτωρ, συμπορεύτηκαν με αγαστή συνεργασία συνιστώντας έκτοτε την καλουμένη αρχή της συναλληλίας.

Γνωρίζουμε όλοι ότι οι μεγαλύτερες και πλουσιότερες βιβλιοθήκες στην Ελλάδα κατά την Τουρκοκρατία διασώθηκαν μέσα στα μοναστήρια. Λόγιοι, σχολεία, χειρόγραφα, βιβλία, πνευματική κίνηση εκκινεί και τερματίζει στην Εκκλησία.

Ιδρύεται η μεγάλη του Γένους Σχολή, η Ακαδημία της Πάτμου, η Πατμιάς, Αθωνιάς, σχολεία στην Αθήνα, την Ήπειρο, την Μακεδονία και στην Κύπρο μας η περίφημη «ελληνική σχολή» το μετέπειτα Παγκύπριο Γυμνάσιο.

Άλλωστε οι μόνοι δάσκαλοι πού υπήρχαν την μαύρη εκείνη περίοδο της σκλαβιάς του έθνους μας, ήταν οι ιερείς! Αυτοί οι απλοί παπάδες, μάζευαν τα μικρά παιδιά, μέσα σε ναούς, σε ξωκλήσια ή και σε σπηλιές για να τούς διδάξουν γράμματα και ιστορία μέσα από την Οκτώηχο, την Παρακλητική και τα Μηναία.

Η Εκκλησία διατήρησε μέσα στα κρυφά σχολειά την αυτοσυνειδησία μας ως έθνος, τράνωσε στην ψυχή των νέων τη λαχτάρα για τη λευτεριά και τους ενίσχυσε την απόφαση για τον αγώνα.

Οι Τούρκοι βλέποντας ότι για να κάμψουν το φρόνημα του λαού πρέπει να κτυπήσουν τον κλήρο, σκότωσαν τον πρώτο του έθνους Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ και στην Κύπρο τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, τρεις Μητροπολίτες, ηγούμενους, αξιωματούχους και άλλους κληρικούς.

 Κατά τη Μικρασιατική καταστροφή φωτισμένοι ιεράρχες δίνουν τη ζωή τους υπέρ πίστεως και πατρίδος όπως ο Χρυσόστομος Σμύρνης.

 Η Εκκλησία είναι που έδωσε γη και έκτισε πολυκατοικίες για στέγαση χιλιάδων προσφύγων.

Στην Κύπρο κατά τα Οκτωβριανά η εθναρχούσα εκκλησία η οποία κρατούσε άσβεστη τη φλόγα της ελευθερίας και της εθνικής συνείδησης στην καρδιά των κατακτημένων, κτυπιέται από τους Άγγλους αφού εξορίζονται πολλοί κληρικοί και μητροπολίτες, όπως ο Κυρηνείας και Κιτίου. Το 1950 η Εκκλησία διεξάγει το ενωτικό δημοψήφισμα, στο οποίο 96% του Κυπριακού Ελληνισμού ζήτησε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ που ελευθέρωσαν την Κύπρο παιδιά της εκκλησίας και των κατηχητικών ήσαν, της εξομολόγησης και της προσευχής. Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες έδωσαν στέγη και τροφή στους αγωνιστές και ο εθνάρχης Μακάριος με πύρινους λόγους στήριζε το ηθικό του δοκιμαζόμενου λαού μας. Στους δύσκολους καιρούς της προσφυγιάς του ’74 η Εκκλησία βοήθησε χιλιάδες πρόσφυγες να επουλώσουν τα τραύματα του ξεριζωμού και της προσφυγιάς.

Συνεπώς η Εκκλησία και ο θρησκευτικός μας ηγέτης αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος όχι μόνο δικαιούται να μιλά και να εκφράζει άποψη για το εθνικό μας θέμα, αλλά έχει εθνική και ιστορική υποχρέωση έναντι των 2.000 χρόνων παρουσίας στη μαρτυρική γη μας. Η προσφορά της Εκκλησίας στην επιβίωση της ορθοδοξίας και του ελληνισμού στην Κύπρο επιτάσσει τη δυναμική πια παρέμβαση στην κατρακύλα που έχει πάρει το εθνικό μας πρόβλημα, αλλά και στην επιχειρούμενο αφελληνισμό της παιδείας από την παρούσα κυβέρνηση, η οποία ως γνωστόν γαλουχήθηκε μέσα στα αθεϊστικά κομμουνιστικά καθεστώτα της Μόσχας και του Μαρξισμού.
Οι κυβερνώντες να μην επιχειρούν σύγκριση της ημικατεχόμενης Κύπρου με άλλα ευρωπαϊκά δυτικά κράτη ότι δηλαδή σε αυτά δεν έχει λόγο η Εκκλησία. Γιατί όπως έλεγε ο πάντα επίκαιρος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στον «Λαμπριάτικο ψάλτη» το 1893 όταν η Ελλάς ευρίσκετο ακόμη η μισή υπό τουρκική κατοχή πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους: «Άγγλος ή Γάλλος ή Γερμανός δύναται να είναι κοσμοπολίτης η αναρχικός ή άθεος. Έκαμε το πατριωτικό του καθήκον, ελευθέρωσε την πατρίδα του και την έκανε μεγάλη. Τώρα είναι ελεύθερος να επαγγέλλεται την απιστίαν και απαισιοδοξίαν. Αλλά ο Γραικύλος της σήμερον όστις θέλει να κάμει τον άθεον και κοσμοπολίτην ομοιάζει νάνον ανορθούμενον επ’ άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάσει εις μέγα ύψος.

Το ελληνικό έθνος, το δούλον, αλλ’ ουδέν ήττον και το ελεύθερον, έχει και θα έχει διά παντός ανάγκη της θρησκείας του»

 * Ο Πανίκος Νικάνδρου Αντωνιάδης είναι φιλόλογος.

«Φιλελεύθερος»14/09/2011