Στέργιος Σάκκος, Σταυρός, της ανάστασης ο χορηγός

Σταυρός, τῆς ἀνάστασης ὁ χορηγός

Τοῦ κ. Στεργίου Σάκκου

Μέσα στήν φθινοπωρινή ἀτμόσφαιρα πού τά κιτρινισμένα φύλλα ὑπογραμμίζουν τήν αἴσθηση τῆς φθορᾶς καί τῆς νέκρωσης, ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τήν Παγκόσμια ὕψωση τοῦ τιμίου σταυροῦ· προβάλλει τό σύμβολο τῆς ἄφθαρτης δόξας. Καθώς ὑψώνεται στό κέντρο τῶν ὀρθοδόξων ναῶν στολισμένος μέ βασιλικούς καί λουλούδια ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ φωτίζει τόν μοναδικό δρόμο πρός τήν Ἀνάσταση, τήν θυσία, καί σηματοδοτεῖ τήν σταυροαναστάσιμη ὑφή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς.

 Ἀπό τότε πού συντελέσθηκε ἡ σταυρική θυσία τοῦ Θεανθρώπου, ὁ τίμιος σταυρός, «τό σημεῖο τῆς σωτηρίας καί τῆς ἐλευθερίας μας καί τῆς συγκαταβατικότητας τοῦ Κυρίου πρός ἐμᾶς» (Ἰω. Χρυσόστομος), αὐτό τό αὐθεντικό σύμβολο τῆς θυσίας ἀποτελεῖ τό πρῶτο καί οὐσιαστικό βῆμα ἀλλά καί τόν ἀχώριστο συνοδοιπόρο στήν πορεία τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Δίχως σταυρό δέν θά εἴχαμε τήν Ἀνάσταση καί δίχως θυσία δέν θά φθάσουμε ποτέ στόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο μᾶς ἔπλασε ὁ Θεός, στήν θέωση.

 Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, πού στό πρόσωπό του συνταιριάζει τήν ἄκρα ταπείνωση μέ τήν ἄφατη δόξα, χαρίζει τήν ζωή διά τοῦ θανάτου, ὁδηγεῖ τήν ψυχή στήν δόξα διά τῆς ταπεινώσεως τοῦ σταυροῦ.

•  Γιά νά ξεκινήσει π.χ. κανείς τήν ἀναστημένη ζωή τῆς πίστεως, ὀφείλει νά πεθάνει. Αὐτό συντελεῖται στό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος. Καθώς ὁ βαπτιζόμενος βυθίζεται μέσα στό νερό τῆς κολυμβήθρας εἰσέρχεται στόν τάφο τοῦ Χριστοῦ, γιά νά ἀναστηθεῖ ἀπό ἐκεῖ νέος, καινούργιος ἄνθρωπος, πολίτης τῆς ἄνω βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
•  Γιά νά παραμείνει στήν ζωή τῆς Ἀναστάσεως ὁ πιστός ὀφείλει νά ἀνανεώνει συνεχῶς τόν θάνατο νεκρώνοντας τά μέλη «τά ἐπί τῆς γῆς». Μεταφέροντας τήν διδασκαλία στήν καθημερινή πράξη ὁ ἄγιος Χρυσόστομος συμβουλεύει: «Κάθε φορά πού σφραγίζεσαι μέ τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ, νά σβήνεις τόν θυμό καί ὅλα τά ἄλλα πάθη πού σέ κατέχουν». Ἀναλυτικότερα:
•  Γιά νά κινηθοῦν τά πόδια τοῦ πιστοῦ «εἰς ὁδούς ζωῆς», γονατίζει στήν προσευχή κι ἐκεῖ σταυρώνει τά χέρια του, ὥστε νά μποροῦν αὐτά νά ἐπιτελοῦν τήν σωστή, τήν θεάρεστη δράση.
•  Γιά νά χορτάσει πνευματικά, περιορίζει τήν τροφή του, νηστεύει.
•  Γιά νά ἐκδικηθεῖ τόν ἐχθρό του, ὄχι μόνο ἀνεξίκακα τόν συγχωρεῖ «ἐκ καρδίας», ἀλλά καί φιλάδελφα τόν συντρέχει στήν ἀνάγκη του.
•  Γιά νά εἰρηνεύει μέ τόν συνάνθρωπό του, χτυπᾶ ἀλύπητα τήν μνησικακία του.
•  Γιά νά ἔχει εἰρήνη μέ τόν Θεό, πολεμᾶ ἀκατάπαυστα τόν διάβολο καί ἐγγίζει τόν Θεό.
•  Γιά νά ἔχει εἰρήνη μέ τόν ἑαυτό του, διατηρεῖ ἄληκτο πόλεμο μέ τήν φιλαυτία καί τά πάθη του.
• Μέ ἕνα λόγο, σέ κάθε περίπτωση ὁ χριστιανός γίνεται κοινωνός στό πάθος καί στήν ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Δηλαδή, μέ ταπείνωση καί εὐλάβεια σταυρώνει καθημερινά τόν ἑαυτό του καί τόν παραδίδει ἀπόλυτα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως αὐτό ἐκφράζεται στήν ζωή τοῦ Χριστοῦ.

 Κρεμασμένος στόν λαιμό μας ὁ σταυρός, μέ τόν ὁποῖο μᾶς τίμησε ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία κατά τήν ἱερή ὥρα τοῦ Βαπτίσματος, μᾶς θυμίζει ἀδιάκοπα τήν ὑπόσχεση πού τότε δώσαμε· «ἀποτάσσομαι τῷ σατανᾷ καί συντάσσομαι τῷ Χριστῷ», πού θά πεῖ· ἀκολουθῶ στό κάθε τι τόν Χριστό. Καί, βέβαια, δέν ἀπαιτεῖ ὁ Κύριος νά ἀντιγράψουμε πλήρως τήν δική του ζωή μέ τήν ἀπαστράπτουσα τελειότητα. Δέχεται καί τήν παραμικρή εἰλικρινῆ προσπάθεια πού γίνεται γιά νά προσεγγίσουμε ἔστω λίγο τήν ζωή του· νά βαδίζουμε στήν δική του γραμμή, νά ζοῦμε στήν δική του ἀτμόσφαιρα. Μέ τήν προσπάθεια αὐτή ἀγγίζουμε τόν ἴδιο, καί Ἐκεῖνος ὄχι μόνο γίνεται ἀρωγός ἀλλά καί μᾶς μεταγγίζει τήν δική του ἀναμαρτησία καί τελειότητα, μᾶς δίνει τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του, τόν τέλειο, νά γίνει δικός μας. Γι᾽ αὐτό ἐξάλλου ἔγινε ἄνθρωπος καί «ἐκένωσεν ἑαυτόν», γιά νά μᾶς θεώσει. Τό μελετᾶ καί τό θαυμάζει αὐτό ἡ ἀνθρωπότητα στήν ἱστορία τῶν ἁγίων τῆς πίστεως καί μάλιστα στό πρόσωπο τῆς Παναγίας Μητέρας τοῦ Θεανθρώπου, τῆς ὁποίας τήν ψυχή «ρομφαία διῆλθεν», πρίν ἀναδειχθεῖ ὁ πρῶτος ἀνθρωπόθεος.

 Γιά τόν εὐδαιμονισμό, τήν μαλθακότητα καί νωθρότητα τῆς ἐποχῆς μας, εἶναι ἀσφαλῶς ἀκατανόητη καί ἐν πολλοῖς ἀνόητη ἡ νοοτροπία τῆς πίστεως, ἡ «λογική» τοῦ σταυροῦ. Ἀλλά δέν παύει γι᾽ αὐτό νά παραμένει σωτήρια καί ἀναγκαία γιά τούς λίγους, ἔστω, πού ξεπερνώντας τήν συμβατικότητα ἐπιθυμοῦν νά ἀναπνέουν τό ὀξυγόνο τῆς χάριτος καί ἐπιμένουν νά τολμοῦν τήν ἀναρρίχηση στίς κορυφές τῆς ἁγιότητος μέ ὁδηγό καί ἐμπνευστή τόν Θεάνθρωπο Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Γι' αὐτούς ὁ σταυρός γίνεται «ἀήττητον ὅπλον» καί «νίκης τρόπαιον», ὁ ἀσφαλής καί ἀδιάψευστος χορηγός τῆς ἀναστάσεως.

(Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)