Κύπρος-«Αποβολή»στην εξομολόγηση. Η τέλεση του μυστηρίου να μη γίνεται στο σχολείο λέει η Επίτροπος Διοικήσεως

ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ

Κατάργηση της εξομολόγησης στα σχολεία προτείνει η Επίτροπος Διοικήσεως, η οποία εισηγείται στο υπουργείο Παιδείας να δρομολογήσει αλλαγή της σημερινής πρακτικής. Η Ελίζα Σαββίδου υποδεικνύει ότι τίθενται ζητήματα σεβασμού της θρησκευτικής ελευθερίας των μαθητών και των γονιών, ενώ παράλληλα δεν διασφαλίζεται η σχέση εχεμύθειας που απαιτείται ώστε το μυστήριο να περιβάλλεται με τη δέουσα ιερότητα.

Ειδικότερα, στην έκθεσή της η οποία ετοιμάστηκε μετά από σχετικό παράπονο που υπέβαλε μητέρα μαθητή της Β’ Γυμνασίου, η Επίτροπος αναφέρει πως «η εξομολόγηση εντός του σχολικού χώρου καθίσταται προβληματική». Όπως εξηγεί, «παρότι η παρουσία ιερέων στα σχολεία θα μπορούσε να θεωρηθεί υπό προϋποθέσεις αποδεκτή, δεδομένου ότι θα εξυπηρετεί αποκλειστικά θεμιτούς σκοπούς πληροφόρησης των μαθητών για τα χριστιανικά μυστήρια, η πρόσκληση ιερέων εντός του σχολείου για τέλεση μυστηρίων, με πρωτοβουλία της διεύθυνσης του σχολείου δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά όσον αφορά στη συμβατότητα της με τις σχετικές συνταγματικές πρόνοιες και διεθνείς συνθήκες». Επιπλέον, προσθέτει, η εξομολόγηση εντός των σχολείων δεν παρέχει το ήρεμο περιβάλλον και τη σχέση εχεμύθειας που απαιτείται ώστε το μυστήριο να περιβάλλεται με τη δέουσα ιερότητα.

Ως εκ τούτου, εκφράζει τη θέση ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η πρόσκληση ιερέων για την τέλεση μυστηριακών τελετουργιών εντός του σχολείου με την επίβλεψη εκπαιδευτικού προσωπικού, ιδίως της εξομολόγησης που προαπαιτεί μια συνειδητή επιλογή και δημόσια έκφραση της επιλογής αυτής από τους μαθητές ενώπιον τρίτων.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, εισηγείται προς το αρμόδιο Υπουργείο όπως εξετάσει τα ζητήματα που ανακύπτουν από την πρακτική που εφαρμόζεται και όπως ερευνήσει το ενδεχόμενο της τέλεσης της εξομολόγησης αποκλειστικά εκτός του σχολικού χώρου.

Στην έκθεση αναφέρονται, εξάλλου, και οι θέσεις που προέβαλε το υπουργείο για το όλο θέμα. Σε σχετική επιστολή, η διευθύντρια Μέσης Εκπαίδευσης γράφει ότι η διαδικασία που ακολουθείται για την τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης στα σχολεία είναι «σε προαιρετική βάση, κατόπιν άδειας του διευθυντή, σε συνεργασία με τους Θεολόγους του σχολείου και με τρόπο ώστε να μην παρακωλύεται το έργο του σχολείου». Στο κατά πόσο ζητείται ή όχι η άδεια του γονιού, σημειώνει ότι κατά κανόνα, δεν ζητείται η γραπτή έγκριση των γονέων για τη συμμετοχή μαθητών σε ενδοσχολικές δραστηριότητες γιατί κάτι τέτοιο θα επιφόρτιζε τα σχολεία με γραφειοκρατικές διαδικασίες. Η διευθύντρια Μέσης συμπληρώνει δε, ότι οι μαθητές έχουν χρόνο να ενημερώσουν τους γονείς τους, αφού μεταξύ της δήλωσης συμμετοχής και της τέλεσης του μυστηρίου μεσολαβεί ικανό χρονικό διάστημα. Επιπλέον, όπως επισημαίνει, οι γονείς που δεν επιθυμούν τη συμμετοχή των παιδιών τους σε δραστηριότητες του σχολείου, μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεση τους με τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Εν κατακλείδι, στην επιστολή υποστηρίζει ότι είναι καθολική η παραδοχή των διευθυντών και γενικά των σχολείων ότι η παρουσία πνευματικών σε αυτά βοηθά σημαντικά στη στήριξη των μαθητών και κατ’ επέκταση συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων που απασχολούν τις σχολικές μονάδες αλλά και τους ίδιους του μαθητές.

Εξαίρεση

Η ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ Διοικήσεως διευκρινίζει ότι, ανεξαρτήτως των πιο πάνω, «δεν θα μπορούσε να κριθεί ως μη θεμιτή, η διοργάνωση του μυστηρίου της εξομολόγησης με πρωτοβουλία μεμονωμένων γονέων ή συνδέσμων γονέων σε χώρο εκτός του σχολείου». Σε μια τέτοια περίπτωση, αναφέρει, οι πρωτοβουλίες αυτές δεν θα πρέπει να καταλείπουν περιθώρια παρερμηνειών όσον αφορά τη μη σύμπραξη του σχολείου σε αυτές και δεν θα δημιουργούν ζητήματα στιγματισμού των μαθητών ή διακρίσεων για τη συμμετοχή τους ή μη από εκπαιδευτικούς ή συμμαθητές τους.

Ευαίσθητο θέμα

ΣΕ ΑΛΛΟ σημείο της έκθεσης η κ. Σαββίδου παραδέχεται ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που αγγίζει ευαίσθητα θέματα και παραδεδομένες αντιλήψεις. Συμπληρώνει ότι με πλήρη συναίσθηση υποβάλλει την έκθεσή της στο υπουργείο ως μια βάση για προβληματισμό σε σχέση με την προοπτική δρομολόγησης της αλλαγής της σημερινής πρακτικής της τέλεσης του μυστηρίου της εξομολόγησης εντός των σχολείων.

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ

Η διερεύνηση του όλου θέματος έγινε μετά από καταγγελία μιας μητέρας, η οποία είχε προβάλει τους εξής ισχυρισμούς: Ιερείς επισκέπτονται σχεδόν όλα τα σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης και αναλαμβάνουν την τέλεση της εξομολόγησης σε ανήλικους μαθητές ηλικίας από 12 έως 15 ετών. Ειδικότερα, οι μαθητές ενημερώνονται για την επίσκεψη του ιερέα στο σχολείο τους λίγες ημέρες νωρίτερα και καλούνται να δηλώσουν συμμετοχή, χωρίς να μεσολαβεί η ενημέρωση και η συγκατάθεση των γονέων τους. Ακολούθως, σύμφωνα με την παραπονούμενη, οι μαθητές προσέρχονται είτε σε εκκλησάκι που υπάρχει εντός του σχολείου είτε σε άλλο προβλεπόμενο χώρο, κατά τη διάρκεια του σχολικού χρόνου και υπό την εποπτεία του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου.

Συμπεράσματα της Επιτρόπου

>>«Στις περιπτώσεις που αφορούν παιδιά, η θρησκευτική ελευθερία ασκείται από τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους, βάσει όσων ορίζονται τόσο στο Σύνταγμα της Κύπρου όσο και στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού»

>>«Διατηρώ έντονες επιφυλάξεις κατά πόσο η διαδικασία που τηρείται οδηγεί τελικά σε μια συνειδητή επιλογή αποδοχής του μυστηρίου της εξομολόγησης, με την έννοια της εθελοντικής συμμετοχής σε μυστηριακές πράξεις ενός δόγματος, στην περίπτωση αυτή του χριστιανικού. Ο έντονος προβληματισμός μου στηρίζεται κυρίως στις αμφιβολίες που δημιουργεί η έννοια της ‘προαιρετικότητας’ εντός του σχολικού χώρου».

>>«Δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς βάσιμα ότι ο μαθητής απερίσπαστος από συναισθηματικές επιρροές αποφασίζει ελεύθερα για τη συμμετοχή του σε προτεινόμενες δραστηριότητες που προέρχονται από το σχολείο και κυρίως σε δραστηριότητες που η διεύθυνση του σχολείου έχει εκ προοιμίου εγκρίνει και διοργανώσει, προκειμένου να τελεσθούν εντός του σχολείου με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού προσωπικού».

>>«Δεν έχω πεισθεί ότι η δήλωση μη συμμετοχής δεν οδηγεί τελικά στην συναγωγή συμπερασμάτων όσον αφορά τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του μαθητή και την, με αυτό τον τρόπο, αποκάλυψη ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων».

>>«Η θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους δεν συνεπάγεται τον εξοβελισμό της θρησκείας από την εκπαίδευση. Για το λόγο αυτό, η Πολιτεία έχει αποδεχτεί τη θρησκευτική αγωγή και την ενσωματώνει στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, χωρίς όμως να υιοθετεί συγκεκριμένη θρησκευτική ή δογματική κατεύθυνση και χωρίς να εξαναγκάζει όσους δεν επιθυμούν να συμμετέχουν. Στο πλαίσιο αυτό, δεν αντιλαμβάνομαι τον τρόπο με τον οποίο η εξομολόγηση εντός του σχολείου διαδραματίζει εκπαιδευτικό ρόλο».

>>«Η θρησκευτική αγωγή στα σχολεία μέσω του μαθήματος των Θρησκευτικών θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένας παράγοντας ανάπτυξης ενός πνευματικού και ιδεολογικού πλουραλισμού. Έχω την άποψη ότι η τέλεση μυστηρίων μιας θρησκείας, ακόμη και της επικρατέστερης, εντός του σχολείου δεν μπορεί να κριθεί απαραίτητη στη διδακτική διαδικασία και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να διαταράξει την ουδετερότητα που οφείλει να διατηρεί η Πολιτεία στα ζητήματα αυτά»

>>«Το μυστήριο της εξομολόγησης προϋποθέτει μια στενή σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ του πιστού και του πνευματικού. Πολλές φορές ο πιστός επιλέγει τον πνευματικό στον οποίο ο ίδιος κρίνει ότι μπορεί να εξομολογηθεί τις βαθύτερες του σκέψεις και προβληματισμούς και να αναζητήσει πνευματική καθοδήγηση. Περαιτέρω, η εχεμύθεια που χαρακτηρίζει τα όσα αποκαλύπτονται κατά τη διάρκεια της εξομολόγησης επεκτείνεται τόσο στο μυστήριο καθ’αυτό όσο και στη συμμετοχή του πιστού σε αυτό.

>>«Η εξίσωση της τέλεσης του μυστηρίου της εξομολόγησης με άλλες ενδοσχολικές δραστηριότητες παραγνωρίζει την θρησκευτική φύση του μυστηρίου και την, μέσω αυτού, εκδήλωση των θρησκευτικών πεποιθήσεων των μετεχόντων».

«Φιλελεύθερος»09/09/2011

Δείτε και :

-Κύπρος - Η εξομολόγηση στα σχολεία, ένας αντίλογος