Φυσικὸς καὶ ἠθικὸς νόμος
«Σὺ κατ᾽ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί»(Ἑβρ. 1,10 [Ψαλμ. 101,26])
(Ομιλία του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)
Εἶνε, ἀγαπητοί μου, ῥητὸ τοῦ ἀποστόλουΠαύλου, εἶνε ἡ ἀρχὴ τῆς σημερινῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς. Ἐπάνω σ᾽ αὐτὸ θέλω νὰ πῶ λίγες λέξεις. Εἶνε δύσκολο ῥητὸ ―ὅπως καὶ γενικὰ οἱ ἀπόστολοι―, γι᾽ αὐτὸ ἂς δώσουμε περισσότερη προσοχή, καὶ μάλιστα ὅσοι παρακολουθοῦμε τακτικὰ τὰ «ῥήματα ζωῆς αἰωνίου»(Ἰω. 6,68) στὸ σχολεῖο τοῦ Χριστοῦ.
Ἀρχίζω μὲ ἕνα παράδειγμα. Βρισκόμαστε σ᾽ ἕνα ναό. Προτοῦ νὰ κτιστῇ ὁ ναὸς τί ἦταν στὴ θέσι του; Ἕνα οἰκόπεδο· δὲν ὑπῆρχε ναός. Ὁ ναὸς ὑπῆρχε μόνο στὴ σκέψι κάποιου, ποὺ ἐπιθυμοῦσε νὰ τὸν ἀνεγείρῃ, καὶ ὁ Θεὸς βοήθησε καὶ ἡ ἐπιθυμία του πραγματοποιήθηκε.Συνεργάσθηκαν πολλοί· ὁ ἀρχιτέκνων ποὺ ἔκανε τὸ σχέδιο, ὁ μηχανικός, ὁ ἐργολάβος, οἰκοδόμοι, ξυλουργοί, ξυλογλύπτες, ζωγράφοι, χρυσοχόοι, ἀργυροχόοι κ.ἄ.. Ὁ ναὸς δὲ φύτρωσε ἔτσι. Ὅποιος τὸ πῇ αὐτὸ εἶνε παράφρων.«Πᾶς γὰρ οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ τὰ πάντα κατασκευάσας Θεός»(Ἑβρ. 3,4).Τί θέλω νὰ πῶ; Πλὴν τοῦ ναοῦ τῆς ἐνορίας μας ὑπάρχει ἕνας ἄλλος ναὸς ποὺ ἐκτείνεται ἀπέραντος· εἶνε ὅλη ἡ θεία δημιουργία , ὅλο τὸ ὑλικὸ σύμπαν, μία μονάδα τοῦ ὁποίου εἶνε καὶ ὁ πλανήτης μας. Ἡ γῆ μας εἶνε ἕνας πλανήτης, ποὺ ὅταν πρώτη φορὰ τὸ ἀντίκρυσαν οἱ ἀστροναῦτες ἀπὸ τὸ διάστημα, σὰν πελώρια πολύχρωμη σφαῖρα, ἔμειναν ἐκστατικοί. Ἀλλὰ τὴ θεία δημιουργία, προτοῦ νὰ τὴ δοῦν οἱ ἀστροναῦτες, τὴν εἶδε ἕνας ἄλλος «ἀστροναύτης», ἀνώτερος ἀπὸ αὐτούς, ὁ προφήτης Δαυΐδ , ἐν Πνεύματι ἁγίῳ. Κι ὅταν τὴν εἶδε εἶπε τὸ ῥητὸ αὐτὸ τοῦ σημερινοῦ ἀποστόλου· « Σὺ κατ᾽ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί»(Ψαλμ. 101,26. Ἑβρ. 1,10).
«Ἐθεμελίωσας τὴν γῆν», λέει. Ποῦ τὴν θεμελίωσε; Οἱ ἀρχαῖοι εἰδωλολάτρες ἔλεγαν, ὅτι ἡ γῆ στηρίζεται στοὺς ὤμους ἑνὸς γίγαντος, τοῦ Ἄτλαντος. Μῦθος αὐτό, φαντασία. Σὲ ἄλλα θεμέλια στηρίζεται ἡ γῆ . «Σὺ κατ᾽ ἀρχάς, Κύριε,τὴν γῆν ἐθεμελίωσας» σύ, Κύριε, λέει ὁ Δαυῒδ καὶ ἐπαναλαμβάνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, θεμελίωσες ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὴ γῆ. Ὅπως κάθε οἰκοδόμημα ἔχει θεμέλια, ἔτσι καὶ ἡ γῆ ἔχει στερεὰ θεμέλια. Ποιά εἶνε τὰ θεμέλιά της; Σύ,Κύριε, εἶσαι ὁ θεμελιωτής της, ἡ δημιουργικὴ καὶ συντηρητική σου ἐνέργεια, μὲ ἄλλα λόγια οἱ φυσικοὶ νόμοι ποὺ λένε οἱ ἐπιστήμονες.
Φυσικοὶ νόμοι. Ἕνας λ.χ. θεμελιώδης νόμος,ποὺ ἔθεσε ὁ Κύριος, εἶνε ὁ νόμος τῆς παγκοσμίου ἕλξεως. Μπορεῖ νὰ παρομοιασθῇ μὲ μιὰ κλωστὴ ἀόρατη ποὺ δένει τοὺς πλανῆτες. Ὅπως τὸ μικρὸ παιδὶ κρατάει τὸ σκοινὶ καὶ πετάει τὸν ἀετό του κι αὐτὸς φαίνεται στὰ ὕψη σὰ νὰ μὴν κρατιέται ἀπὸ πουθενά, κάπως ἔτσι καὶ ἡ παγκόσμιος ἕλξις κρατάει τὸ σύμπαν ὁλόκληρο. Σύ, Κύριε, λέει, ἔθεσες αὐτὸν τὸν φυσικὸ νόμο γιὰ τὴ γῆ καὶ τὸ σύμπαν «καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί»,δημιούργημα δικό σου εἶνε οἱ οὐρανοί.Ἀλλὰ πλὴν τῶν φυσικῶν νόμων ὑπάρχουν κάποιοι ἄλλοι νόμοι, ἀνώτεροι καὶ σπουδαιότεροι. Ποιοί εἶν᾽ αὐτοί; Εἶνε οἱ λεγόμενοι ἠθικοὶ νόμοι . Ὅπως ἔχουν ἰσχὺ οἱ φυσικοὶ νόμοι, ποὺ τοὺς ὥρισε ὁ Θεὸς γιὰ νὰ κυβερνᾶται ὁ ὑλικὸς κόσμος, ἔτσι κι ἀκόμα μεγαλύτερη ἰσχὺ ἔχουν οἱ ἠθικοὶ νόμοι, μὲ τοὺς ὁποίους κυβερνᾶται ὁ πνευματικὸς κόσμος. Ποιοί εἶνε οἱ ἠθικοὶ νόμοι; Εἶνε οἱ ἐντολές· τὸ «οὐ μοιχεύσεις»,«οὐ κλέψεις»,«οὐ φονεύσεις»,«οὐ ψευδομαρτυρήσεις»…(Ἔξ. 20,13-16). Ἠθικοὶ νόμοι εἶνε αὐτοί. Κι ὅπως στὸ σύμπαν ὑπάρχει ἁρμονία, γιατὶ ὅλα μικρὰ – μεγάλα ὑπακούουν καὶ πειθαρχοῦν στοὺς φυσικοὺς νόμους, κατὰ παρόμοιο τρόπο θὰ ὑπῆρχε ἁρμονία στὸν κόσμο, ἐὰν καὶ τὰ λογικὰ ὄντα, οἱ ἄνθρωποι, ὑπήκουαν στοὺς ἠθικοὺς νόμους· ἕνας παράδεισος θὰ ἦταν ἡ γῆ. Ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι παραβαίνουν τοὺς ἠθικοὺς νόμους. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα ποιό εἶνε ;Τὸ λέει παρακάτω σήμερα ὁ ἀπόστολος· «πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν»(Ἑβρ.2,2) . Θέλετε παραδείγματα; Ἀνοῖξτε τὴ Γραφή.
Ἁμάρτησε ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα . Καὶ τί ἔπαθαν·ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὸν παράδεισο. «Ἐκάθισεν Ἀδὰμ ἀπέναντι τοῦ Παραδείσου καὶ τὴν ἰδίαν γύμνωσιν θρηνῶν ὠδύρετο…»(Κυρ. Τυρ., δοξαστ. στιχ. ἐσπ.).
Ἁμάρτησε ὁ Κάιν , σκότωσε τὸν ἀδελφό του·ἔμεινε ἀτιμώρητος; Ὄχι. «Στένων καὶ τρέμων ἔσῃ ἐπὶ τῆς γῆς» , τοῦ εἶπε ὁ Θεός (Γέν. 4,12). Καὶ πράγματι ἔτρεμε σὰν φύλλο στὸν ἄνεμο.
Ἁμάρτησε κατόπιν τὸ ἀνθρώπινο γένος · καὶ ἄνοιξαν οἱ καταρράκτες τοῦ οὐρανοῦ, ἔβρεχε σαράντα μέρες καὶ νύχτες, τὰ νερὰ ὑψώθηκαν καὶ πνίγηκε ὅλος ὁ κόσμος πλὴν ὀκτὼ ψυχῶν.
Ἁμάρτησαν κατόπιν τὰ Σόδομα καὶ Γόμορρα ἔπεσαν σὲ παρὰ φύσιν ἁμαρτήματα, ἄντρες μὲ ἄντρες καὶ γυναῖκες μὲ γυναῖκες. Τὸ ἀποτέλεσμα· φωτιὰ καὶ θειάφι κατέκαυσε αὐ-τὲς τὶς πόλεις, καὶ σήμερα στὸ μέρος ἐκεῖνο εἶνε μία λίμνη μὲ πικρὰ νερά·ψαράκι δὲ ζῇ ἐκεῖ καὶ πουλὶ ποὺ πετάει ἀπὸ πάνω ψοφάει.
Δὲ μένει τίποτε ἀτιμώρητο . Καὶ ἂν κάποιοι φαίνεται νὰ μένουν ἀτιμώρητοι, νὰ τοὺς κλαῖτε· δὲ θὰ μείνουν ἔτσι. Ὅσοι ἁμαρτάνουν (πορνεύουν, μοιχεύουν, κλέβουν, ὀργιάζουν) θὰ ἔρθῃ μέρα ποὺ θὰ τιμωρηθοῦν. Ὅπως εἶπα καὶἄλλοτε, ὑπάρχει ἕνα μάτι ποὺ τὰ βλέπει ὅλα, ἕνα αὐτὶ ποὺ τ᾽ ἀκούει ὅλα, κ᾽ ἕνα χέρι ποὺ τὰ γράφει ὅλα. Ἔρχεται ἡμέρα μεγάλη καὶ ἐπίσημος, ποὺ θὰ κριθοῦν τὰ ἔργα τῶν ἀνθρώπων.
Τὸ συμπέρασμα, ἀγαπητοί μου, ποιό εἶνε; Ὑπακοὴ στὸ Θεό , τὸν Κύριο τοῦ παντός. Νὰὑπακούουμε. Ποιός μᾶς τὸ φωνάζει;
Ἡ φύσις. Ὁ ἥλιος ὑπακούει στὸ Θεό· στὴν ὡρισμένη ὥρα ἐκτελεῖ μὲ ἀκρίβεια τὸ δρομολόγιό του.«Ὁ ἥλιος ἔγνω τὴν δύσιν αὐτοῦ. ἔθου σκότος, καὶ ἐγένετο νύξ»(Ψαλμ. 103, 19-20). Ὑπακούειὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη, ὑπακούουν τὰ ἄστρακαὶ οἱ γαλαξίες· ὑπακούουν τὰ ζῷα, τὰ φυτά,τὰ δέντρα·ὑπακούουν ὅλα.Μέσα στὴ φύσι ποὺ ὑπακούει, ἕνας μόνο εἶνε ἀντάρτης καὶ λέει στὸ Θεό, Δὲν σὲ ἀκούω. Τὸ σκουλήκι τῆς γῆς, ὁ μικρὸς καὶ ἀσήμαντος ἀνθρωπίσκος,σηκώνει κεφάλι καὶ λέει «Δὲν ὑπακούω»!
Ὑπακοὴ ἀκόμα μᾶς συνιστᾷ κάποια ἄλληφωνή, ἀνώτερη ἀπὸ τὴ φύσι· ἡ συνείδησί μας,ἡ ὁποία ὅταν ἁμαρτήσουμε δὲ μᾶς ἀφήνει ἥσυχους. Προτιμότερο νὰ σὲ κεντήσῃ σκορπιὸς παρὰ ἡ συνείδησί σου. Ὅσο κι ἂν τὴν περιφρονῇς, ἔρχεται στιγμὴ ποὺ σὰν μαστίγιο, σὰν ἀόρατος εἰσαγγελεὺς ἀπευθύνει τὸ κατηγορῶ.
Ὑπακοή! μᾶς φωνάζει σήμερα καὶ ὁ ἀπόστολος. Σεῖς οἱ Χριστιανοί, λέει, προσέξτε· διότι «πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν»(Ἑβρ. 2,2).Ὁ Κύριος ὥρισε ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία θὰ κρίνῃ. Συνεπῶς τί χρειάζεται·«δεῖ περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι» πρέπει νὰ ὑπακούουμε (ἔ.ἀ. 2,1). Ὁ Θεὸς μᾶς ἀποκαλύπτεται διὰ τῆς φύσεως, διὰ τῆς φωνῆς τῆς συνειδήσεως, διὰ τῶνἀποστόλων καὶ προφητῶν· ἀλλὰ ἡ μεγαλυτέρα ἀποκάλυψίς του ἔγινε διὰ τοῦ Υἱοῦ , ὅτανὁ ἴδιος ὁ Θεὸς κατέβηκε στὴ γῆ, μίλησε καὶ ἔδωσε ἐντολές. Πῶς μποροῦμε νὰ παρακούσουμε – νὰ παραβοῦμε τοὺς νόμους ποὺ ἔδωσε;
Προσοχὴ λοιπὸν στὶς θεῖες ἐντολές. Νὰπροσέχουμε ὅπως ὁ διαβάτης ποὺ βαδίζει σ᾽ ἕνα δύσκολο καὶ ἀπόκρημνο δρόμο γιὰ νὰ μὴ γλιστρήσῃ. Νὰ προσέχουμε ὅπως ὁ ὁδηγὸς ὅταν περνάῃ ἀπὸ δρόμο πολυσύχναστο σὲ ὥρα αἰχμῆς. Νὰ προσέχουμε ὅπως ὁ πλοίαρχος στὸν ὠκεανό, ποὺ ἔχει τὸ νοῦ του στὴν πυξίδα, μὴ φύγῃ ἀπὸ τὴ γραμμὴ πλεύσεως καὶ πέσῃ σὲ ὑφάλους καὶ σκοπέλους καὶ συντριβῇ.Τέτοια κι ἀκόμη μεγαλύτερη προσοχὴ πρέπει νὰ δείχνουμε οἱ Χριστιανοὶ αὐτὰ τὰ χρόνια.
Εὐόλισθοςὁ βίος· προσοχὴ μὴ γλιστρήσουμε.Νὰ περπατοῦμε «ἀξίως τῆς κλήσεώς»μας, λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Ἐφ. 4,1) . Καὶ ὁ αἰώνας μας ἀνήκει στὰ ἔσχατα· εἶνε αἰώνας ἀντιχρίστου. Νὰπαρακαλοῦμε νὰ μᾶς σώσῃ ὁ Κύριος ἀπὸ «τοῦ παρόντος αἰῶνος τοῦ ἀπατεῶνος» (Ἀκάθ. ὕμν. Μ) .
Τώρα εἶνε κατ᾽ ἐξοχὴν «ὀλίγοι οἱ σῳζόμενοι» (Λουκ. 13,23) .Γι᾽ αὐτὸ προσοχὴ μὴν παραβοῦμε ἐντολὴΘεοῦ, τὸν ἠθικὸ νόμο του. Νὰ μένουμε σταθεροὶ στὴν πίστι, ὑπάκουοι στὸ ἅγιο θέλημά του.Ἰδιαιτέρως νὰ προσέχουμε τὴν περίοδο αὐτή, ποὺ πλέουμε στὸ«τῆς νηστείας μέγα πέλαγος»(Καθ. Δευτ. ἑσπ. ). Ξεκινήσαμε τὴν Καθαρὰ Δευτέρα καὶ τὸ ταξίδι αὐτὸ διαρκεῖ σαράντα μέρες.Ταξιδεύουμε καὶ πολεμοῦμε κατὰ τῶν παθῶν, ἐλαττωμάτων, κακιῶν. Καὶ ἡ Ἐκκλησία μας εὔχεται, διὰ πρεσβειῶν τῶν ἁγίων καὶ ἰδιαιτέρως τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ποὺ ἑορτάζει σήμερα - ἑνὸς μεγάλου ἁγίου, ν᾽ ἀξιωθοῦμε,ἀφοῦ διαπλεύσουμε τὸ πέλαγος τῆς νηστείας,νὰ φτάσουμε στὸ λιμάνι (καὶ τὸ λιμάνι εἶνε ἡ Ἀνάστασις), νὰ ἑορτάσουμε μὲ ἀγάπη, ἁρμονία καὶ πειθαρχία στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ τὴμεγάλη ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 26-3-1989. «Κυριακή»2011.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου