Κερδίζει έδαφος το Ισλάμ στην Κεντρική Ασία

Οι αναφορές που έρχονται από την Κεντρική Ασία είναι ολοένα και πιο ανησυχητικές. Αναλυτές κάνουν λόγο ότι το ριζοσπαστικό Ισλάμ συνεχώς ισχυροποιείται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εντάσεις και να απειλείται η κοινωνική συνοχή σε αρκετές χώρες. Η χρόνια φτώχεια και η καταστολή της θρησκείας επί Σοβιετικής Ένωσης ενισχύουν την ανάπτυξη του ριζοσπαστικού Ισλάμ σε τμήματα της Κεντρικής Ασίας, μία κοσμική μεν πλην κυρίως μουσουλμανική περιοχή που περιβάλλεται από τη Ρωσία, το Ιράν, την Κίνα και το Αφγανιστάν.

Αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη για αυτήν κατάσταση είναι η Σόιρα Σατμάνοβα, μία γεννημένη επί Σοβιετικής Ένωσης, πολίτης του Τατζικιστάν. Ο ηλικίας 21 ετών γιος της δεν θέλει να κυκλοφορεί μαζί της δημοσίως διότι αισθάνεται αμήχανος επειδή η μητέρα του δεν φορά το χιτζάμπ, όπως λέγεται εκεί η ισλαμική μαντίλα. «Δεν αντιτίθεμαι στις γυναίκες που φοράνε το χιτζάμπ, αλλά θα το κάνω αν όσες φοράνε και οι σύζυγοί τους είναι εναντίον ανθρώπων σαν κι εμένα, κάτι το οποίο ήδη συμβαίνει», λέει η 53χρονη νοσοκόμα, η οποία δεν κρύβει ότι όλο και περισσότερο αισθάνεται ως ξένη στην ίδια της την χώρα. Ο κύριος φόβος της, όπως και πολλών άλλων στο Τατζικιστάν, είναι ότι μία πιο ριζοσπαστική ερμηνεία του Ισλάμ, μπορεί να δημιουργήσει στην χώρα των 7,5 εκατ. κατοίκων πρόσφορο έδαφος για μαχητές που περνούν από τα σύνορα με το Αφγανιστάν.

Οι αναλυτές για θέματα ασφαλείας της Κεντρικής Ασίας, λένε ότι οι μαχητές της περιοχής, οι οποίοι έχουν πολεμήσει με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να εκμεταλλευθούν την πολιτική αναταραχή και τις εθνικές διαιρέσεις για να κερδίσουν βάσεις εξόρμησης στην κοιλάδα Φεργκάνα, όπου συναντιούνται τρεις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, το Τατζικιστάν, το Κιργιστάν και το Ουζμπεκιστάν. Στο Κιργιστάν η προσωρινή κυβέρνηση προσπαθεί να ελέγξει τον εύθραυστο νότο από τότε που πήρε την εξουσία μετά την εξέγερση του Απριλίου, ενώ πάνω από 400 άτομα σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις του Ιουνίου.

Οι Αρχές στο Τατζικιστάν, όπου ο μέσος μισθός είναι 80 δολάρια, είναι σε επιφυλακή μετά την πρώτη επίθεση αυτοκτονίας στην χώρα, τα τελευταία πέντε χρόνια, σε μία ενέδρα που προκάλεσε το θάνατο 23 στρατιωτών που πήγαιναν να αναλάβουν καθήκοντα στη φύλαξη των διάτρητων συνόρων της χώρας. Πρόσφατα οι Αρχές συνέλαβαν 100 άτομα απαγορευμένων οργανώσεων τα οποία κατηγορούνται ότι συνωμότησαν για να ανατρέψουν το καθεστώς ενώ ο πρόεδρος Ιμομάλι Ραχμόν επέκρινε τη πρόσφατη αυξανόμενη τάση ανάμεσα στις γυναίκες να μη φορούν τις εθνικές ενδυμασίες, αλλά τη χιτζάμπ και κάλεσε τους γονείς να μη στέλνουν τα παιδιά τους σε θρησκευτικά σχολεία στο εξωτερικό γιατί θα γίνουν «τρομοκράτες». Ο σπόρος του Ισλάμ έχει φυτευθεί στους άνεργους νέους, οι οποίοι βλέπουν ότι οι γονείς τους έχουν καταπιεστεί και ενεργοποιούνται από τις εξεγέρσεις στο Πακιστάν και το Αφγανιστάν, λέει ένας δυτικός αναλυτής. Η άνοδος του πολιτικού Ισλάμ στην πρώην ΕΣΣΔ έχει βαρύνουσα σημασία για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στις μετασοβιετικές δημοκρατίες, αλλά και για τις σχέσεις της Ευρώπης με το μουσουλμανικό κόσμο και τη διαμόρφωση του διεθνούς συστήματος ασφαλείας.

ΦΟΒΟΙ ΓΙΑ ΕΞΑΡΣΗ

Μία ακόμη απειλή για την περιοχή θα ήταν η επιστροφή του Ισλαμικού Κινήματος του Ουζμπεκιστάν (ΙΜU) που συνδέεται με την Αλ Κάιντα και τα μέλη του έχουν περάσει χρόνια στο Αφγανιστάν. Την προηγούμενη εβδομάδα η ΙΜU ανάδειξε ως νέο αρχηγό τον Ουσμάν Αντίλ, σε αντικατάσταση του Ταΐρ Γιουλντάσεφ, που σκοτώθηκε από αμερικανικό πύραυλο κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν και αναλυτές προειδοποιούν ότι αν η οργάνωση αλλάξει στρατηγική και κηρύξει ολοκληρωτικό πόλεμο στην Κεντρική Ασία, «θα δημιουργηθεί μία εντελώς νέα κατάσταση».

Φεύγουν για να ξεφύγουν

ΣΤΟ ΤΑΤΖΚΙΣΤΑΝ πάντως, η χρήση του χιτζάμπ στα σχολεία και τα πανεπιστήμια απαγορεύεται. Η Σόιρα Σατμάνοβα παραδέχεται ότι αλλάζει το δυτικότροπο ντύσιμό της όταν επισκέπτεται τους γονείς της σε μία πόλη 50 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Ντουσάνμπε και ότι τον προηγούμενο μήνα προσποιήθηκε ότι ακολουθεί τη νηστεία για να μην τη χλευάσει ο γιος της και οι συνάδελφοί της στη δουλειά. «Πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο Ρώσοι, από τους οποίους κληρονομήσαμε πολλούς από τους παραδοσιακούς μας τρόπους, αλλά και Ουζμπέκοι και Τατζίκοι, έφυγαν από την χώρα, αναζητώντας καλύτερη δουλειά, καλύτερη εκπαίδευση, καλύτερη ζωή», λέει η Σατμάνοβα, εκφράζοντας τη χαρά της που ανάμεσα σε αυτούς είναι και η μεγαλύτερη κόρη της που παντρεύτηκε έναν Ρώσο και μετακόμισε στη Μόσχα. «Είμαι πολύ χαρούμενη που μπορεί να φορά ό,τι της αρέσει, είναι ελεύθερος άνθρωπος», λέει.

«Φιλελεύθερος»22/09/2010