Ιδού ο νέος Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κύπρου

Την πεποίθηση ότι έθεσαν γερά τα θεμέλια για την πρόοδο της Εκκλησίας της Κύπρου εξέφρασε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄, προσθέτοντας ότι εγκρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο και τίθεται σε εφαρμογή ο νέος Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας, με τον οποίο «κατοχυρώνεται καταστατικά η επαναφορά της Εκκλησίας μας στην προτέρα της αίγλη, με την απόκτηση πλήρους Ιεράς Συνόδου».

Με το έργο αυτό, είπε, «δεν ρυθμίζεται απλώς η καθημερινότητα, αλλά θεραπεύονται πληγές αιώνων και αποκαθίσταται τάξις αρχαιοπαράδοτη, η ικανοποίηση παύει να είναι προσωπική. Γίνεται καθολική, διαχέεται σ’ όλη την κοινωνία. Έτσι νιώθω κι εγώ κατά την, όντως, ιστορική για την Εκκλησία της Κύπρου σημερινή ημέρα».

Σε ομιλία του κατά την Πανηγυρική Συνεδρία της Ιεράς Συνόδου, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είπε ότι ο νέος Καταστατικός Χάρτης θα ρυθμίζει την, κατά το δυνατόν, απρόσκοπτη πορεία της Κυπριακής Εκκλησίας στον κόσμο τούτο.

Θα ρυθμίζει, συνέχισε, τις σχέσεις συναλληλίας προς το κράτος, τις σχέσεις διακονίας προς το ποίμνιό της και τις αδελφικές ισότιμες σχέσεις προς τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ανέφερε ότι δεν τρέφει ψευδαισθήσεις ότι ο νέος Καταστατικός Χάρτης είναι τέλειος και διαβεβαίωσε ότι κατέβαλαν κάθε προσπάθεια και μερίμνησαν όπως όπου υπάρχουν περισσότερα του ενός ενδεχομένου και περισσότερες της μιας λύσης, να επιλέγουν το συμφερότερο για την Εκκλησία και το λαό, έχοντας υπόψη και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της επιλογής τους.

«Στόχος πάντα ήταν όπως το κατασκεύασμά μας διαρκέσει μέσα στο χρόνο. Ξέρουμε ότι θα διαπιστωθούν ατέλειες και ότι η πορεία της Εκκλησίας μέσα στον κόσμο τούτο θα καταστήσει αναγκαίες κάποιες τροποποιήσεις. Γι’ αυτό και θεσπίσαμε την -με ορισμένη, αυξημένη πλειοψηφία- δυνατότητα αλλαγής και τροποποίησης άρθρων του Καταστατικού. Εμείς προσπαθήσαμε κατά τα ανθρώπινα. Ο χρόνος και οι ποικίλες περιστάσεις θα δείξουν την αντοχή και επιβίωση του νέου Καταστατικού μας Χάρτου», είπε.

Πλήρης Σύνοδος

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου αναφέρθηκε και στις κυριότερες καινοτομίες του νέου Καταστατικού Χάρτη έναντι των παλαιοτέρων.

Είπε πως εκτός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων Πάφου, Κιτίου, Κυρηνείας, Λεμεσού και Μόρφου, τις οποίες διελάμβανε ο Καταστατικός Χάρτης του 1980 και της Επισκοπής Αρσινόης, δημιουργούνται οι Μητροπόλεις Κωνσταντίας - Αμμοχώστου, Κύκκου και Τηλλυρίας, Ταμασσού και Ορεινής, και Τριμυθούντος, καθώς και οι Επισκοπές Καρπασίας και Αμαθούντος.

Με την εισαγόμενη ρύθμιση, συνέχισε, η Εκκλησία της Κύπρου αποκτά πλήρη Σύνοδο Αυτοκεφάλου Εκκλησίας και απαλλάσσεται από την ανάγκη προσφυγής σε πλησιόχωρες Εκκλησίες, για λύση εσωτερικών προβλημάτων της.

«Η ύπαρξη 13 Επισκοπών, των οποίων η πλήρωση προνοείται να γίνεται εντός τακτού συντόμου χρονικού διαστήματος από της κενώσεώς των, καθώς και η πρόνοια για ύπαρξη δύο επισκόπων, βοηθών του Αρχιεπισκόπου, εγγυάται την ύπαρξη, πλέον, πλήρους Ιεράς Συνόδου (τουλάχιστον 14μελούς) για την Εκκλησία της Κύπρου», συμπλήρωσε.

Ανέφερε, επίσης, ότι εκτός της Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων, με το νέο Καταστατικό θεσμοθετείται η ύπαρξη τριών Επισκοπών, οι οποίες θα ποιμαίνονται από Επισκόπους, στους οποίους ο Αρχιεπίσκοπος και οι Μητροπολίτες θα εκχωρούν διοικητικά - ποιμαντικά καθήκοντα, και έτσι εκτός της Επισκοπής Αρσινόης, της οποίας η Ιερά Σύνοδος είχε εγκρίνει τη σύσταση το 1996, στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου, ιδρύεται η Επισκοπή Καρπασίας στα όρια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και η Επισκοπή Αμαθούντος στα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού.

Νέος τρόπος εκλογής επισκόπων

Αναφορικά με την αλλαγή στον τρόπο εκλογής του Αρχιεπισκόπου και των Μητροπολιτών, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είπε πως το θέμα αυτό απασχόλησε ιδιαίτερα την Ιερά Σύνοδο, δεδομένης της ιδιαιτερότητας του τρόπου εκλογής που ακολουθείτο μέχρι σήμερα στην Εκκλησία της Κύπρου, αλλά και των δυσάρεστων καταστάσεων που εξελίχθηκαν κατά τη διάρκεια της μακράς προεκλογικής περιόδου της τελευταίας αρχιεπισκοπικής εκλογής.

Η Ιερά Σύνοδος στο νέο Καταστατικό Χάρτη, συνέχισε, εισάγει νέον τρόπο εκλογής των Επισκόπων: Ο λαός να ψηφίζει οποιοδήποτε κληρικό έχει τα απαιτούμενα προσόντα και η Ιερά Σύνοδος να επιλέγει ανάμεσα στους τρεις υποψηφίους που θα πάρουν τις περισσότερες ψήφους. «Έτσι και ο λαός δεν θα παραγκωνίζεται, αλλά και η εκλογή θα γίνεται σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες», συμπλήρωσε.

Τέσσερις ενορίες στη Μητρόπολη Κυρηνείας

Στο νέο Καταστατικό Χάρτη κατοχυρώνεται η παραχώρηση τεσσάρων ενοριών στην Ιερά Μητρόπολη Κυρηνείας για προσωρινή διαποίμανση. «Ευχής έργο θα ήτο αν υλοποιείτο η πρότασή μου για εκχώρηση προς τη Μητρόπολη Κυρηνείας κοινοτήτων που εφάπτονται της κατεχόμενης επαρχίας της, ώστε η διευθέτηση να ήταν οριστική, γιατί και με την απελευθέρωση των κοινοτήτων της Μητροπόλεως Κυρηνείας θα έμεναν κι αυτές στη νέα Μητρόπολη, ως αποτελούσαι γεωγραφική συνέχεια της περιοχής», ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος.

Πενταμελές συνοδικό δικαστήριο για κληρικούς

Με το νέο Καταστατικό Χάρτη ρυθμίζεται λεπτομερώς η εκδίκαση εκκλησιαστικών αδικημάτων, στα οποία δυνατόν να υποπέσουν κληρικοί παντός βαθμού, καθώς και λαϊκοί.

Συγκεκριμένα, δημιουργείται επισκοπικό και πενταμελές συνοδικό δικαστήριο με σαφή πλαίσια εργασίας, ο κατηγορούμενος έχει δυνατότητα να έχει συνήγορο, πράγμα το οποίο απαγόρευε ο προηγούμενος Καταστατικός Χάρτης, εισάγεται το «έκκλητον» προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δηλαδή «αρχιερεύς που καταδικάζεται σε καθαίρεση, ή έκπτωση, ή σε ποινή αργίας που συνεπάγεται έκπτωση, έχει το δικαίωμα προσφυγής στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως ορίζουν οι Ιεροί Κανόνες».

Διαζύγιο μετά από τετραετή διάσταση

Στις περί γάμου διατάξεις του Καταστατικού Χάρτη του 1980 γίνονται διαφοροποιήσεις και συγκεκριμένα οι οποιασδήποτε μορφής προϋπάρξαντες γάμοι (πολιτικοί ή θρησκευτικοί σε άλλο δόγμα) προσμετρούν στην αρίθμηση των τριών επιτρεπομένων γάμων, η επιτρεπόμενη διαφορά ηλικίας μεταξύ των συνερχομένων εις γάμον επεκτείνεται στα 25 έτη.

Ως προς την εκκλησιαστική λύση του γάμου, ανέφερε ότι δεν παρατηρείται ουσιαστική διαφορά από όσα προνοούσε ο Καταστατικός Χάρτης του 1980 και σημείωσε ότι διατηρείται, υπό τροποποιημένη φρασεολογία, η προηγούμενη διαδικασία εκκλησιαστικής λύσης του γάμου και εισάγεται ως λόγος λύσης του γάμου και η τετραετής διάσταση, όπως προνοεί και ο νόμος της πολιτείας για το πολιτικό διαζύγιο.

Αξιοπρεπής μισθός σε όλους τους ιερείς

Αναφορικά με τον Ενιαίο φορέα μισθοδοσίας εφημεριακού κλήρου, ο Αρχιεπίσκοπος είπε πως σκοπός του Φορέα είναι η καταβολή ενός αξιοπρεπούς μισθού σε όλους τους ιερείς, ανεξάρτητα από την εκκλησιαστική επαρχία στην οποία υπηρετούν.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είπε, παράλληλα, ότι κατέβαλαν κάθε προσπάθεια ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών, διορθώνοντας τις αδυναμίες που παρουσιάστηκαν στην εφαρμογή του προηγούμενου καταστατικού, ώστε να διατηρηθεί ο στενότατος σύνδεσμος της διοικούσης Εκκλησίας και του λαού, που ανέκαθεν χαρακτήριζε την Εκκλησία της Κύπρου.

Η θνησιγενής λύση θα οδηγήσει στον εκτουρκισμό

Αναφερόμενος στην επίλυση του Κυπριακού, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είπε πως μια θνησιγενής λύση, όπως αυτή που επιδιώκει η Τουρκία, θα οδηγήσει σε εκτουρκισμό της Κύπρου.

«Ανατριχιάζω και μόνο που το λέω, μα θα πρέπει να συνέλθουμε. Να προβάλουμε μια καθολική αντίσταση. Και ενωμένοι, ως ένας άνθρωπος, να διεκδικήσουμε με συνέπεια τα δικαιώματά μας. Μια κακή λύση θα οδηγήσει σε φυγή το λαό μας, θα ερημώσει τις εκκλησίες μας. Γι’ αυτό κι από τον ιερό αυτό χώρο, απ’ όπου και άλλοτε εστάλησαν μηνύματα αγώνα για εθνική επιβίωση, απ’ εδώ απ’ όπου ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός οδηγήθηκε στην αγχόνη και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος στην εξορία, απευθύνουμε πατρική έκκληση για αφύπνιση και αγώνα», πρόσθεσε.

Αν εμείς όλοι, ποιμαίνοντες και λαός, συνέχισε, «δεν έχουμε διάθεση για θυσία και αγώνα, αν εμείς πιέζουμε για ευκολίες της καθημερινότητας, παραβλέποντας την ουσία του προβλήματός μας, δεν θα μπορέσει, όσο και να το θέλει, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να διεκδικήσει τα δίκαιά μας.

»Καλούμε λοιπόν όλους σε αρραγή ενότητα γύρω από κοινά αποδεκτούς στόχους, που θα επιτρέψουν την παραμονή μας στη γη των πατέρων μας. Σε μια τέτοια επιδίωξη, Κύριε Πρόεδρε, θα σας συμπαρασταθούμε με όλες μας τις δυνάμεις», υπογράμμισε.

Ο ΑΛΕΚΟΣ ΜΑΡΚΙΔΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΧΑΡΤΗ

Προίκα σύγχρονου, γενικού και ουσιαστικού ποινικού Δικαίου για την Εκκλησία

Ο νέος Καταστατικός Χάρτης προικίζει την Εκκλησία της Κύπρου με σύγχρονο, γενικό, ουσιαστικό ποινικό Δίκαιο, και σύγχρονη ποινική δικονομία, η οποία ρυθμίζει εξαρχής την εκκλησιαστική Δίκη ως γνήσιο αφενός εκκλησιαστικό θεσμό, αλλά και ως πραγματική δίκαιη δίκη κατά τις σύγχρονες αντιλήψεις.

Αυτό ανέφερε στην ομιλία του κατά την πανηγυρική έγκριση του νέου Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας, ο τέως Γενικός Εισαγγελέας Αλέκος Μαρκίδης, ο οποίος συμμετείχε στην επταμελή Επιτροπή Σύνταξης.

«Στους τομείς αυτούς δεν είναι υπερβολή να λεχθεί, ότι η Εκκλησία της Κύπρου έχει πρωτοπορήσει», είπε ο κ. Μαρκίδης, και αναφέρθηκε στη σύγκρουση που είχε προκύψει μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας, ως συνέπεια της τροποποίησης του Αρθρου 111 του Συντάγματος κατά το 1989, σε σχέση με θέματα γάμου και διαζυγίου.

«Με το νέο Καταστατικό Χάρτη δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι η Εκκλησία της Κύπρου έχει κάνει ένα πολύ μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της ομαλοποίησης και της σύμπνοιας με την κυπριακή πολιτεία. Ο θεσμός της αυτοτελούς εκκλησιαστικής Δίκης για θέματα γάμου καταργήθηκε, αλλά θεσμοθετήθηκε αυστηρότερα ουσιαστικό περιεχόμενο της απόπειρας συνδιαλλαγής, και της πραγματικής λύσης του γάμου. Πρόκειται όμως εδώ για δύο θεσμούς, τους οποίους και ο πολιτειακός νόμος αναγνωρίζει», είπε.

Ο κ. Μαρκίδης σημείωσε ότι παράλληλα ο Καταστατικός Χάρτης είναι κατ' αρχήν νομικό κείμενο, στο οποίο εντούτοις διατηρήθηκαν οι απαιτούμενες δικλίδες ασφαλείας, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει και ως κείμενο πνευματικού χαρακτήρα.

Ο τέως Γενικός Εισαγγελέας χαρακτήρισε ιστορική τη σημερινή ημέρα για την Εκκλησία της Κύπρου. Η προσπάθεια για θέσπιση νέου Καταστατικού Χάρτη στέφθηκε με επιτυχία, ανέφερε, σημειώνοντας, επίσης, ότι η επταμελής Επιτροπή, στην οποία ανατέθηκε το δύσκολο έργο της αρχικής συντάξεως του Καταστατικού Χάρτη, εργάστηκε για μεγάλο σχετικά χρονικό διάστημα, προκειμένου να διεκπεραιώσει το έργο της.

Ο κ. Μαρκίδης είπε πως το προσχέδιο του Χάρτη συντάχθηκε αρχικά στην καθαρεύουσα, εν τέλει όμως η Ιερά Σύνοδος, ορθά, όπως ανέφερε, προέκρινε τη σύνταξη του Χάρτη στη δημοτική γλώσσα.

«Η Ιερά Σύνοδος ενέκρινε, αφού επέφερε ορισμένες τροποποιήσεις στο κείμενο της Επιτροπής, άλλες ουσιαστικές και άλλες λεπτομερειακές, το Χάρτη όπως αυτός παρουσιάστηκε σήμερα (χθες)», πρόσθεσε ο κ. Μαρκίδης, ο οποίος ευχαρίστησε, εκ μέρους των κοσμικών μελών της Επιτροπής, τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο και τα μέλη της Ιεράς Συνόδου για την επιλογή τους στην εν λόγω Επιτροπή.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΟΡΦΟΥ

Ζούμε εποχές μεταμοντέρνες

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Σύνταξης Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος, στην ομιλία του είπε πως η μεγαλύτερη αίσθηση του νέου Καταστατικού Χάρτη αποτυπώνεται στο Αρθρο 2 και στη σύσταση της πλήρους Ιεράς Συνόδου. «Αυτή η πολυμελής Σύνοδος μάς έχει δώσει όλες τις νέες δυνατότητες», σημείωσε ο Μόρφου Νεόφυτος.

Μεταξύ άλλων, ο Μητροπολίτης Μόρφου τόνισε ότι έγνοια του Καταστατικού Χάρτη είναι η διοίκησις, ανθρώπων, και πραγμάτων. «Και διοίκησις, όπως κάποτε μου είπε ένας σοφός άνθρωπος, τι εστί; Διοίκησις εστί, το προνοείν, το προβλέπειν και το προλαμβάνειν», είπε, σημειώνοντας ότι αυτός ήταν ο στόχος της Επιτροπής αλλά και των αρχιερέων, να συντάξουν ένα Χάρτη που να προνοεί, να προβλέπει και να προλαμβάνει.

«Τώρα ζούμε εποχές μεταμοντέρνες, και έπρεπε να ακροαστούμε αυτές τις ανάγκες και να τις θεμελιώσουμε στο πνεύμα των ιερών κανόνων», σημείωσε, εκφράζοντας τη χαρά του γιατί έγινε κατορθωτή η σύνταξη και έγκριση ενός καλού Καταστατικού Χάρτη.

«Δεν τολμώ να πω ότι είναι ο καλύτερος καταστατικός χάρτης, είμαι βέβαιος όμως ότι είναι κανονικότερος του προηγουμένου. Είμαι βέβαιος ότι σέβεται την παράδοση και το πνεύμα των ιερών κανόνων, που οικουμενικές και τοπικές Σύνοδοι και Άγιοι Πατέρες θεμελίωσαν, αλλά λαμβάνει υπόψη και τον σύγχρονο πιστό», ανέφερε ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος.

«Η Σημερινή»14/09/2010