Αμυντικός πύργος που βρισκόταν παλαιότερα σε επαφή με μια μεγάλη κατοικία του 19ου αιώνα. Το 1985, τμήμα του πύργου καταστράφηκε κατά την κατεδάφιση διπλανών κτισμάτων με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί το εσωτερικό του. Για πεντακόσια περίπου χρόνια αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων της Φλώρινας. Σήμερα το οθωμανικό λουτρό, ο μιναρές του τζαμιού της αγοράς και ο κουλές, ο παλιός αμυντικός πύργος, στέκονται μετά βίας στα θεμέλιά τους, σιωπηλοί μάρτυρες της περιόδου της τουρκοκρατίας. Η κατάστασή τους είναι σοβαρή, μεγάλα τμήματά τους έχουν καταρρεύσει και απέναντι σε αυτό το θέαμα η δημοτική αρχή της Φλώρινας και η αρχαιολογική υπηρεσία της Καστοριάς ξεκίνησαν προσπάθειες για τη διάσωση του συγκεκριμένου «κομματιού» της ιστορίας της πόλης. Τετάρτη 18 Αυγούστου 2010 ΑΠΕ ΜΠΕ/Αινείας Οικονόμου, Αχιλ. Στόϊος/STR Τα οθωμανικά μνημεία της Φλώρινας
Για περίπου πεντακόσια χρόνια αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων της Φλώρινας. Σήμερα, το οθωμανικό λουτρό, ο μιναρές του τζαμιού της αγοράς και ο κουλές, ο παλιός αμυντικός πύργος, στέκονται μετά βίας στα θεμέλιά τους, σιωπηλοί μάρτυρες της περιόδου της τουρκοκρατίας. Η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει είναι σοβαρή, καθώς μεγάλα τμήματά τους έχουν καταρρεύσει. Απέναντι σ' αυτό το θέαμα, η δημοτική αρχή της Φλώρινας και η αρχαιολογική υπηρεσία της Καστοριάς ξεκίνησαν προσπάθειες για τη διάσωση του συγκεκριμένου «κομματιού» της ιστορίας της πόλης.
«Τα τρία μνημεία βρίσκονται μέσα σε ιδιωτικές ιδιοκτησίες. Με πρωτοβουλία του Δήμου διενεργήθηκαν μελέτες γα την αποκατάστασή τους. Παράλληλα, η αρχαιολογική υπηρεσία της Καστοριάς ήρθε σε επικοινωνία με την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, που έχει στην ιδιοκτησία της οικόπεδα στην περιοχή, με σκοπό να αναζητηθούν δυνατότητες ανταλλαγής σε συνεννόηση και με το υπουργείο Πολιτισμού. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο γίνει και τακτοποιηθεί το πρόβλημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, θα είναι δυνατή η ανάδειξη των μνημείων», εξηγεί στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος Φλώρινας, Στέφανος Παπαναστασίου.
Την ιστορία των οθωμανικών μνημείων «ξετυλίγουν» από την πλευρά τους οι αρχιτέκτονες μηχανικοί, Αινείας Οικονόμου και Αχιλλέας Στόιος, που εκπόνησαν τη μελέτη αποκατάστασής τους. «Ο Εβλιγιά Τσελεμπή, που επισκέφθηκε τη Φλώρινα το 1661, ανέφερε ότι υπήρχαν στην πόλη δύο λουτρά. Το ένα, το μεγαλύτερο, ήταν πιθανόν βυζαντινό και βρίσκονταν στη σημερινή οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ενώ τα ερείπιά του κατεδαφίστηκαν κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου (1925). Το δεύτερο, που σώζεται σήμερα, κτίστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, είχε μικρότερη σημασία από το βυζαντινό και λειτουργούσε μέχρι το 1958», τονίζουν χαρακτηριστικά.
Μιλώντας για το δεύτερο μνημείο, το μιναρέ του τζαμιού της αγοράς, επισημαίνουν ότι ανήκει στο ένα από τα επτά τζαμιά της Φλώρινας, τα οποία ήταν διασκορπισμένα στην πόλη, από το ανατολικό έως το δυτικό άκρο της. Τα τζαμιά αυτά βρίσκονταν σε μια νοητή, τεθλασμένη γραμμή, σε κανονικές αποστάσεις μεταξύ τους, έτσι ώστε να καλύπτουν και να εξυπηρετούν τις διαφορετικές συνοικίες. «Από τις φωτογραφίες των Γάλλων και από το γαλλικό χάρτη προκύπτει ότι πρόκειται για μονώροφα κτίρια», σημειώνει η μελέτη και προσθέτει: «οι μιναρέδες τους βρίσκονταν συνήθως στη νοτιοδυτική πλευρά τους και ήταν κατασκευασμένοι από πέτρα».
Το τζαμί της αγοράς εξυπηρετούσε όλη τη συνοικία της αγοράς και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της οδού Παπακωνσταντίνου Νερέτης, κοντά σε άλλα μουσουλμανικά μνημεία όπως ο τεκές των δερβίσηδων του Τάγματος των Halveti, ο ξενώντας του τεκέ, ο μεντρεσές και το δερβίσικο μαυσωλείο που περιέβαλαν την εσωτερική αυλή του τεμένους. Το τζαμί, που ονομαζόταν Carsi Cami ή Yakosu Bey, είχε μιναρέ με ύψος μεγαλύτερο από 15 μέτρα που εφάπτονταν στο κτίριο. Κατά την περίοδο 1953-1954, το τζαμί κατεδαφίστηκε εξ ολοκλήρου, εκτός από ένα τμήμα της βάσης του μιναρέ.
Ο αμυντικός πύργος ήταν κτισμένος, σε επαφή με μια μεγάλη κατοικία με χαγιάτι του 19ου αιώνα και πιθανότατα αποτελούσε τμήμα της ίδιας ιδιοκτησίας. Ένας δεύτερος οχυρωματικός πύργος φαίνεται σε παλιές καρτ-ποστάλ ότι υπήρχε στο κέντρο της οικοδομικής νησίδας που ορίζεται σήμερα από τη Λεωφόρο Ελευθερίας και τις οδούς Δημοκρατίας και Βενιζέλου.
«Τέτοιοι αμυντικοί πύργοι σε ιδιοκτησίες πλούσιων γαιοκτημόνων ήταν συνηθισμένοι κατά τον 18ο αιώνα σε αρκετές περιοχές του βαλκανικού χώρου. Κατά τον 20ο αιώνα ο πύργος χρησιμοποιήθηκε ως αποθηκευτικός χώρος από τους περίοικους αλλά η ύπαρξή του δεν ήταν ευρύτερα γνωστή. Το 1985, τμήμα του πύργου καταστράφηκε κατά την κατεδάφιση διπλανών κτισμάτων με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί το εσωτερικό του», αναφέρει ο κ. Οικονόμου.
Αναφορικά με τις παρεμβάσεις αρχιτεκτονικής και μορφολογικής αποκατάστασης, οι μελετητές προτείνουν άμεσα σωστικές εργασίες που περιλαμβάνουν την υποστύλωση τμημάτων που κινδυνεύουν από κατάρρευση, την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων κάθε μνημείου, την αντικατάσταση των σαθρών υλικών, την υλοποίηση βαθέων καθαρισμών, την ανάκτηση του κλίβανου στο λουτρό και την αποκατάσταση της αρχικής μορφής της στέγασης των μνημείων.
της Π. Γιούλτση
Για περίπου πεντακόσια χρόνια αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων της Φλώρινας. Σήμερα, το οθωμανικό λουτρό, ο μιναρές του τζαμιού της αγοράς και ο κουλές, ο παλιός αμυντικός πύργος, στέκονται μετά βίας στα θεμέλιά τους, σιωπηλοί μάρτυρες της περιόδου της τουρκοκρατίας. Η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει είναι σοβαρή, καθώς μεγάλα τμήματά τους έχουν καταρρεύσει. Απέναντι σ' αυτό το θέαμα, η δημοτική αρχή της Φλώρινας και η αρχαιολογική υπηρεσία της Καστοριάς ξεκίνησαν προσπάθειες για τη διάσωση του συγκεκριμένου «κομματιού» της ιστορίας της πόλης.
«Τα τρία μνημεία βρίσκονται μέσα σε ιδιωτικές ιδιοκτησίες. Με πρωτοβουλία του Δήμου διενεργήθηκαν μελέτες γα την αποκατάστασή τους. Παράλληλα, η αρχαιολογική υπηρεσία της Καστοριάς ήρθε σε επικοινωνία με την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, που έχει στην ιδιοκτησία της οικόπεδα στην περιοχή, με σκοπό να αναζητηθούν δυνατότητες ανταλλαγής σε συνεννόηση και με το υπουργείο Πολιτισμού. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο γίνει και τακτοποιηθεί το πρόβλημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, θα είναι δυνατή η ανάδειξη των μνημείων», εξηγεί στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος Φλώρινας, Στέφανος Παπαναστασίου.
Την ιστορία των οθωμανικών μνημείων «ξετυλίγουν» από την πλευρά τους οι αρχιτέκτονες μηχανικοί, Αινείας Οικονόμου και Αχιλλέας Στόιος, που εκπόνησαν τη μελέτη αποκατάστασής τους. «Ο Εβλιγιά Τσελεμπή, που επισκέφθηκε τη Φλώρινα το 1661, ανέφερε ότι υπήρχαν στην πόλη δύο λουτρά. Το ένα, το μεγαλύτερο, ήταν πιθανόν βυζαντινό και βρίσκονταν στη σημερινή οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ενώ τα ερείπιά του κατεδαφίστηκαν κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου (1925). Το δεύτερο, που σώζεται σήμερα, κτίστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, είχε μικρότερη σημασία από το βυζαντινό και λειτουργούσε μέχρι το 1958», τονίζουν χαρακτηριστικά.
Μιλώντας για το δεύτερο μνημείο, το μιναρέ του τζαμιού της αγοράς, επισημαίνουν ότι ανήκει στο ένα από τα επτά τζαμιά της Φλώρινας, τα οποία ήταν διασκορπισμένα στην πόλη, από το ανατολικό έως το δυτικό άκρο της. Τα τζαμιά αυτά βρίσκονταν σε μια νοητή, τεθλασμένη γραμμή, σε κανονικές αποστάσεις μεταξύ τους, έτσι ώστε να καλύπτουν και να εξυπηρετούν τις διαφορετικές συνοικίες. «Από τις φωτογραφίες των Γάλλων και από το γαλλικό χάρτη προκύπτει ότι πρόκειται για μονώροφα κτίρια», σημειώνει η μελέτη και προσθέτει: «οι μιναρέδες τους βρίσκονταν συνήθως στη νοτιοδυτική πλευρά τους και ήταν κατασκευασμένοι από πέτρα».
Το τζαμί της αγοράς εξυπηρετούσε όλη τη συνοικία της αγοράς και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της οδού Παπακωνσταντίνου Νερέτης, κοντά σε άλλα μουσουλμανικά μνημεία όπως ο τεκές των δερβίσηδων του Τάγματος των Halveti, ο ξενώντας του τεκέ, ο μεντρεσές και το δερβίσικο μαυσωλείο που περιέβαλαν την εσωτερική αυλή του τεμένους. Το τζαμί, που ονομαζόταν Carsi Cami ή Yakosu Bey, είχε μιναρέ με ύψος μεγαλύτερο από 15 μέτρα που εφάπτονταν στο κτίριο. Κατά την περίοδο 1953-1954, το τζαμί κατεδαφίστηκε εξ ολοκλήρου, εκτός από ένα τμήμα της βάσης του μιναρέ.
Ο αμυντικός πύργος ήταν κτισμένος, σε επαφή με μια μεγάλη κατοικία με χαγιάτι του 19ου αιώνα και πιθανότατα αποτελούσε τμήμα της ίδιας ιδιοκτησίας. Ένας δεύτερος οχυρωματικός πύργος φαίνεται σε παλιές καρτ-ποστάλ ότι υπήρχε στο κέντρο της οικοδομικής νησίδας που ορίζεται σήμερα από τη Λεωφόρο Ελευθερίας και τις οδούς Δημοκρατίας και Βενιζέλου.
«Τέτοιοι αμυντικοί πύργοι σε ιδιοκτησίες πλούσιων γαιοκτημόνων ήταν συνηθισμένοι κατά τον 18ο αιώνα σε αρκετές περιοχές του βαλκανικού χώρου. Κατά τον 20ο αιώνα ο πύργος χρησιμοποιήθηκε ως αποθηκευτικός χώρος από τους περίοικους αλλά η ύπαρξή του δεν ήταν ευρύτερα γνωστή. Το 1985, τμήμα του πύργου καταστράφηκε κατά την κατεδάφιση διπλανών κτισμάτων με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί το εσωτερικό του», αναφέρει ο κ. Οικονόμου.
Αναφορικά με τις παρεμβάσεις αρχιτεκτονικής και μορφολογικής αποκατάστασης, οι μελετητές προτείνουν άμεσα σωστικές εργασίες που περιλαμβάνουν την υποστύλωση τμημάτων που κινδυνεύουν από κατάρρευση, την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων κάθε μνημείου, την αντικατάσταση των σαθρών υλικών, την υλοποίηση βαθέων καθαρισμών, την ανάκτηση του κλίβανου στο λουτρό και την αποκατάσταση της αρχικής μορφής της στέγασης των μνημείων.
της Π. Γιούλτση
1 σχόλιο:
Άλλα είναι τα προβλήματα της Φλώρινας κι όχι η αναστήλωση των τούρκικων μνημείων.Η μαιευτική κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Φλώρινας δεν έχει ειδικευμένο γιατρό με συνέπεια να μη διενεργούνται σ αυτήν τοκετοί,υπάρχει μονο ένας ειδικευμένος παιδίατρος στην Παιδιατρική κλινική με συνέπεια αυτή να λειτουργεί μόνο 15 μέρες το μήνα,το νοσοκομείο στερείται γαστρεντερολόγου και πνευμονολόγου,οι κάτοικοι των Πρεσπών είναι αφημένοι στην τύχη τους από υγειονομικής πλευράς,η ανεργία στο νομό καλπάζει και οι διάφοροι ταγοί κοιμούνται το βαρούχειο ύπνο και αποκοιμίζουν το λαό με δήθεν πολιτιστικές εκδηλώσεις τύπου Πρεσπείων για τις οποίες επενέβη στο παρελθόν εισαγγελέας για αδιαφανή διαχείριση!Τι κρίμα που δε βρίσκεται εν δράσει ένας Αυγουστίνος Καντιώτης να ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα της μοιρολατρείας και της "πολιτιστικής" αποχαύνωσης που μαστίζει πολλούς Φλωρινιώτες!
Δημοσίευση σχολίου