H Παλαιά Ρώμη

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου

Η Ἐκκλησία τῆς Παλαιᾶς Ρώμης μέχρι τὸ 1009 μ.Χ., παρὰ τὶς ὅποιες μικρὲς διαφορὲς στὰ ἤθηκαὶ στὰ ἔθιμα, ἦταν Ὀρθόδοξη. Δὲν ξεχνοῦμε ὅτι πολλοὶ ἀρχαῖοι Πάπες συγκατα λέγονται στὸ ὀρθόδοξο ἁγιολόγιο, καὶ ὅτι ἡ Παλαιὰ Ρώμη ὑποστήριζε τὸν Μέγα Ἀθανάσιο, καὶ γενικὰ τοὺς ἀγῶνες τῶν Πατέρωντῆς Ἐκκλησίας ἐναντίων τῶν αἱρετικῶν. Ἡ Παλαιὰ Ρώμη εἶχε κοινωνία καὶ ἑνότητα μὲ τὴν Νέα Ρώμη, ποὺ ἦταν ἡ Κωνσταντινούπολη καὶ ὅλα τὰ Ὀρθόδοξα Πατριαρχεῖα, καὶ μαζί, ἐν κοινωνίᾳ καὶ ἐνότητι, συμμετεῖχαν στὶς ἐργασίες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἔχοντας τὴν ἴδια διδασκαλία καὶ ζωή.

Τὸ πρόβλημα ἄρχισε νὰ ἀναφύεται ὅταν ἐμφανίστηκαν στὸ προσκήνιο οἱ Φράγκοι, ἕνας βάρβαρος καὶ ἀπολίτιστος λαός, ὁ ὁποῖος ἔθεσε ὡς στόχο τὴν κατάληψη τοῦ Παπικοῦ θρόνου,τὴν ἀνασύσταση τῆς Δυτικῆς Αὐτοκρατορίας, τὴν κυριαρχία στὴν γνωστὴ σήμερα Εὐρώπη, καὶ φυσικὰ τὴν ἐξόντωση τῆς Ἀνατολικῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς λεγομένης Ρωμηοσύνης...

Οἱ Φράγκοι παρουσιάσθηκαν ὡς Ὀρθόδοξοι, πολέμιοι τῶν Ἀρειανῶν, στὴνπραγματικό τητα ὅμως ἦταν κατ’ ὄνομα Χριστιανοί, ἀφοῦ παρέμειναν στὶς πεποιθήσεις τους εἰδωλολάτρες, ἐπειδὴ προσήρμοσαν τὴν Ὀρθοδοξία στὶς φράγκικες εἰδωλολατρικὲς δεισιδαιμονίες τους.

Ἔτσι στὴν Δύση μέχρι τὸν 8ο αἰώνα μ.Χ. ὑπῆρχαν ἀπὸτὴν μιὰ πλευρὰ οἱ Ρωμαῖοι, μὲ ἕδρα τὴν Παλαιὰ Ρώμη,ποὺ ἦταν Ὀρθόδοξοι καὶ ἑνωμένοι μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ Φράγκοι, ποὺ εἶχανδική τους Ἱεραρχία καὶ ἐπεδίωκαν νὰ κυριαρχήσουν στὸδυτικὸ μέρος τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας.

Τὸ ἔτος 794 οἱ Φράγκοι κατεδίκασαν τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ποὺ ἐθέσπισε τὴν τιμητικὴ προσκύνηση τῶν Ἱερῶν εἰκόνων. Εἶναι δὲ γνωστὸ ὅτι ἡ Δυτικὴ Ρωμαϊκὴ Ἐκκλησία δέχθηκε τὶς ἀποφάσεις τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Παρὰ τὶς ἀντιδράσεις τῶν Ὀρθοδόξων Παπῶν οἱ Φράγκοι τὸ 809 μ.Χ. ἀνεκήρυξαν ὡς δόγμα τὴν προσθήκη τοῦ filioque, ὅτι δηλαδὴ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ὄχι ἐκ μόνου του Πατρός, ὅπως πιστεύειἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἔτσι, ἐνῷ οἱ Ὀρθόδοξοι Πάπες δέχθηκαν τὶς ἀποφάσεις τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ ἀπέρριψαν τὴν προσθήκη τοῦ filioque, οἱ Φράγκοι ἔκαναντὰ ἀντίθετα. Μάλιστα, ὁ τότε Ὀρθόδοξος Πάπας τῆς Ρώμης Λέων Γ΄ ἀντέδρασε μὲ τὸ νὰ χαράξει σὲ δυὸ ἀργυρὲς πλάκες τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως χωρὶς τὸ filioque καὶ νὰτὸ τοποθέτησει στὸν Ναὸ τοῦ Ἁγίου Πέτρου. Ἔγραψε καὶτὴν ἑξῆς ἐπιγραφή: «Ταῦτα Λέων ἔθηκα δι’ ἀγάπην καὶ φύλαξιν τῆς ὀρθοδόξου πίστεως».

Μὲ τὴν Η΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, τὸ 879 μ.Χ., οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀνατολικοὶ καὶ δυτικοί, ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ ἁγίου Φωτίου τοῦ Μεγάλου καὶ τοῦ Πάπα Ἰωάννου του Η΄ κατεδίκασαν τὸ φραγκικὸ filioque καὶ ἀναθεμάτισαν τοὺςΦράγκους, χωρὶς νὰ τοὺς ἀναφέρουν ὀνομαστικά. Δηλαδή, ἀναθεμάτισαν ὅσους προσέθεσαν στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως κάτι. Δὲν τοὺς ἀνέφεραν ὅμως διότι οἱ Φράγκοι εἶχαν ἐπιδοθεῖ σὲ σφαγὲς τῶν Ὀρθοδόξων. Ἔτσι, οἱ ἀνατολικοὶ καὶ δυτικοὶ Ρωμαῖοι εἶναι Ὀρθόδοξοι, καὶ οἱ Φράγκοι ἑτερόδοξοι.

Τὴν περίοδο αὐτὴν στὴν Δύση γίνεται ἕνας τρομερὸς πόλεμος μεταξὺ τῶν Φράγκων ἑτεροδόξων ἐπισκόπων καὶ τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων ἐπισκόπων. Οἱ Φράγκοι ἐξαπέλυσαν ἕναν ἀπηνῆ διωγμό. Ἔλεγαν ὅτι οἱ Γραικοί, οἱ Ρωμαῖοι, περιέπεσαν σὲ λάθη, καὶ εἶναι γνωστὰ τὰ συγγράμματα «Contra Errores Graecorum», «Ἐναντίoν τῶν πλανῶν τῶν Γραικῶν». Ἐπίσης, παρουσίαζαν τὴν φράγκικη θεολογίαὡς καλύ τερη καὶ ἀνώτερη θεολογία, καὶ ὅλους τους ὀρθοδόξους ἐπισκόπους ὡςἀνήθικους, ἐνῷ τοὺς δικούς τους Φράγκους ὡς ἁγίους.

Τελικά, μὲ τὴν παραίτηση τοῦ τελευταίου Ὀρθόδοξου Πάπα τῆς Ρώμης Ἰωάννου ΙΗ΄, τὸ 1009, καὶ τὴν ἄνοδο στὸν θρόνο τῆς Ρώμης, τὸ 1014, τοῦ πρώτου Ἰταλοφράγκου Πάπα Βενεδίκτου Η΄, ὁ ὁποῖος προσέθεσε τὸ filioque στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, διαγράφηκε ὁ Πάπας ἀπὸ τὰ δίπτυχα τῶν Ἀνατολικῶν Πατριαρχείων καὶ ἔχουμε τὸ σχίσματῶν Ἐκκλησιῶν. Αὐτὸ βέβαια ὁριστικοποιήθηκε ἀργότερα, τὸ 1054, ὁπότε ἔχουμε καὶ τὰ ἀναθέματα.

Τὸ γεγονός, πάντως, εἶναι ὅτι ὁ χωρισμὸς τῆς Παλαιᾶςἀπὸ τὴν Νέα Ρώμη ἔγινε μὲ τὴν κατάληψη τοῦ παπικοῦ θρόνου ἀπὸ τοὺς Φρά γκους. Γι’ αὐτὸ λέμε ὅτι ὁ σύγχρονος Παπισμὸς δὲν εἶναι ἡ Παλαιὰ Ὀρθόδοξη Ρωμαϊκὴ Ἐκκλησία, μὲ ἕδρα τὴν ἀρχαία Ρώμη, ἀλλὰ οἱ αἱρετικοὶ Φράγκοι ποὺ μισοῦσαν καὶ μισοῦν ἀκόμη τὴν ὈρθόδοξηἘκκλησία.

(Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Γέννημα καὶ θρέμμα Ρωμηοί»,ἐκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου Πελαγίας, 1996 - Από το Περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία» Ιανουάριος 2009 )