Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια κατά την τελετή υποδοχής του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄ στο Προεδρικό Μέγαρο
Άγιε Πατέρα,
Είναι μεγάλη τιμή για την Κυπριακή Κυβέρνηση, τον κυπριακό λαό και εμένα προσωπικά, να Σας υποδεχθούμε στο Προεδρικό Μέγαρο, στο σπίτι όλων των Κυπρίων. Η Κύπρος, νησί φιλόξενο, Σας καλωσορίζει και Σας αγκαλιάζει ζεστά.
Η Κύπρος υπήρξε ανέκαθεν, ως εκ της γεωγραφικής της θέσης, σημείο συνεύρεσης πολλών λαών και πολιτισμών. Στο νησί μας, εδώ και αιώνες, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ζουν αρμονικά με τις καθολικές και μουσουλμανικές κοινότητες. Η παρακαταθήκη αυτή και ο πλούτος αυτής της συνύπαρξης δεικνύει ότι η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει γέφυρα που ενώνει κόσμους διαφορετικούς.
Η Κύπρος επιθυμεί και μπορεί να καταστεί πρότυπο για τον «πολιτισμό της συμβίωσης», τον πολιτισμό του μέλλοντος. Το μήνυμα ειρήνης που απηύθυνε το διεθνές διαθρησκευτικό συνέδριο που διοργανώθηκε το 2008 από την Κοινότητα του Αγίου Αιγιδίου και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου με επικεφαλής τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο τον Β’, είναι πάντα επίκαιρο: «.... Υπάρχει πάντα η ανάγκη για τον πλησίον, τη φιλία, τη συγχώρεση και την αλληλεγγύη. Μοιραζόμαστε όλοι ένα κοινό πεπρωμένο: ή μαζί θα ζήσουμε εν ειρήνη ή μαζί θα χαθούμε... Κανένα μίσος, καμία διαμάχη, κανένα τείχος δεν δύναται να αντισταθεί στην προσευχή, στην αγάπη που οδηγεί στο διάλογο και τη συγχώρεση. Ο διάλογος δεν μας καθιστά αδύναμους μα πιο δυνατούς. Είναι η μόνη εναλλακτική λύση στη βία. Τίποτα δεν χάνεται με το διάλογο».
Το ανθρωπιστικό έργο της Αγίας Έδρας υπέρ των φτωχών αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για όλους μας. Γι΄ αυτό εξάλλου, Άγιε Πατέρα, αισθάνομαι την επίσκεψή σας ως ιστορική στιγμή και σας διαβεβαιώνω για την επιθυμία της χώρας μου να εμβαθύνει περαιτέρω τη συνεργασία με την Αγία Έδρα στον τομέα της αναπτυξιακής βοήθειας. Για την επίτευξη της ειρήνης και την απόκτηση μιας κοινής, παγκόσμιας ηθικής συνείδησης, καθώς επίσης και στον αγώνα ενάντια στη φτώχεια, τον αποκλεισμό, την αδικία και την πείνα είμαστε, με την Αγιότητά Σας, συνοδοιπόροι.
Η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρεί από το 1973 διπλωματικές σχέσεις με την Αγία Έδρα. Από το 2003 με τη δημιουργία της Πρεσβείας μας στην Αγία Έδρα, οι σχέσεις αυτές άνθισαν και ενδυναμώθηκαν περαιτέρω. Εγώ ο ίδιος είχα την τιμή να Σας επισκεφθώ στο Βατικανό δύο φορές, την πρώτη ως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, τη δεύτερη ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Διατηρώ ζωντανή μέσα μου την ανάμνηση των συναντήσεων αυτών.
Οι διεθνείς σχέσεις και η πολιτική ζωή χρειάζονται σταθερές ηθικές αξίες, ιδιαίτερα στις μέρες μας που οι επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης και της ανοικτής οικονομίας γίνονται ολοένα και πιο ορατές. Η κατάπτωση των ηθικών αξιών και η επικράτηση του άκρατου υλισμού, καθώς και η αναρχία της αγοράς και το κυνήγι του κέρδους πάση θυσία αλλοτριώνει τον άνθρωπο και την κοινωνία. Όπως σοφά τονίσατε το 2008: «μια δημοκρατία χωρίς αξίες μπορεί να χάσει την ψυχή της». Είμαι πεπεισμένος για την ορθότητα του λόγου Σας.
Άγιε Πατέρα,
Η επίσκεψή Σας συμπίπτει με την πεντηκοστή επέτειο της ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Έρχεστε τούτη τη χρονική στιγμή να εμπλουτίσετε με ηθικό και πνευματικό κύρος τους εορτασμούς που λαμβάνουν χώρα επί τη ευκαιρία της επετείου αυτής.
Η Κύπρος, από την πρώτη επίσκεψη των Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα, το 43 μ.Χ είναι αδιάλειπτα γη αποστολική, με βαθιές στο χρόνο χριστιανικές ρίζες. Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος της πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου, περιλαμβανομένου του τάφου και της Σταυροπηγιακής Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα, εξακολουθεί να βρίσκεται υπό κατοχή από τον τουρκικό στρατό, όπως και τα Μαρωνίτικα θρησκευτικά μνημεία. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι για διάστημα 36 χρόνων η πολιτιστική και θρησκευτική μας κληρονομιά στις κατεχόμενες περιοχές καταστρέφεται, γεγονός που αποτελεί απώλεια για το σύνολο της ανθρωπότητας.
Η επώδυνη ιστορία του νησιού ενδυναμώνει μέσα μας τον πόθο για ειρήνη, όχι μόνο στο νησί μας αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Η εγγύτητά μας με τη Μέση Ανατολή δεν είναι μόνο γεωγραφική αλλά και ανθρώπινη.
Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος κέρδισε την ανεξαρτησία της για πρώτη φορά στη μακραίωνη ιστορία της το 1960, εντούτοις από το 1974 βιώνει μια επώδυνη στρατιωτική κατοχή του 36 και πλέον τοις εκατόν του εδάφους της. Η Λευκωσία, παραμένει η τελευταία διαιρεμένη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Θυμάμαι, πως αναχωρώντας από τους Αγίους Τόπους, πριν από ένα χρόνο, είχατε πει ότι το τείχος αποτέλεσε μια από τις πιο θλιβερές εικόνες που αντικρίσατε ποτέ στη ζωή σας. Θυμάμαι, επίσης, πως προσευχηθήκατε για την επίτευξη ειρήνης. Είθε η ευχή αυτή υπέρ της ειρήνης να επαληθευτεί σύντομα και στην Κύπρο!
Μπορώ να Σας διαβεβαιώσω ότι από την ημέρα της εκλογής μου στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας αφιέρωσα όλες μου τις δυνάμεις και συνεχίζω να καταβάλλω κάθε προσπάθεια για την επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού. Για να ανοίξει ο δρόμος προς τη λύση χρειάζεται όμως να αλλάξει πολιτική η Άγκυρα και να διαπραγματευθεί στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου λύσης, στο οποίο καταλήξαμε με τον τέως ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Το πλαίσιο αυτό προνοεί ότι η λύση θα είναι διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων, όπως αυτή περιγράφεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Προβλέπει, επίσης, ότι η Κύπρος θα είναι ένα κράτος με μια και αδιαίρετη κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια.
Η Τουρκία έχει κίνητρο για να αλλάξει την πολιτική της αφού επιδιώκει να καταστεί πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κυπριακή Κυβέρνηση υποστηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είναι όμως διατεθειμένη να συναινεί σε ό,τι αφορά τις σχέσεις Τουρκίας - Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις τις οποίες ανέλαβε έναντι της Ένωσης και των κρατών μελών της.
Η διεθνής κοινότητα πρέπει να ασκήσει την επιρροή της πάνω στην Τουρκία. Είναι καιρός να αντιληφθούν όλοι ότι προέχει η συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο και όχι η εξυπηρέτηση των στενών συμφερόντων που έχουν να κάνουν με τη γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας. Σε αντίθετη περίπτωση, δημιουργούνται κίνδυνοι για την ειρήνη και τη σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Οι θλιβερές εξελίξεις των τελευταίων ημερών που σχετίζονται με τη Γάζα ας προβληματίσουν.
Εμείς τιμούμε τις δεσμεύσεις μας και είμαστε ελεύθεροι από εθνικιστικές προκαταλήψεις. Καταθέτουμε θέσεις που εξυπηρετούν τα καλώς νοούμενα συμφέροντα ολόκληρου του κυπριακού λαού, ανεξαρτήτως εθνικής ταυτότητας και θρησκευτικής συνείδησης. Η πολιτική βούληση και η καλή θέλησή μας για να φτάσουμε σε λύση είναι αδιαμφισβήτητη.
Άγιε Πατέρα,
Σας καλωσορίζω εκ νέου στην Κύπρο και στο Προεδρικό Μέγαρο και σας εύχομαι ευχάριστη και πνευματικά εποικοδομητική διαμονή καθώς και κάθε καλό, υγεία και καλή συνέχεια στην ακούραστη αποστολή Σας προς όφελος της παγκόσμιας ειρήνης.
Ομιλία Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ κατά τη συνάντηση με τις Πολιτικές Αρχές και το Διπλωματικό Σώμα, στο Προεδρικό Μέγαρο
Είμαι ευγνώμων που στο πλαίσιο του Αποστολικού ταξιδιού μου στην Κύπρο έχω την ευκαιρία να συναντηθώ με τις πολιτικές Αρχές της Δημοκρατίας καθώς και τα μέλη του Διπλωματικού Σώματος. Ευχαριστώ τον Πρόεδρο Χριστόφια για τον ευγενικό χαιρετισμό που απηύθυνε εκ μέρους σας και πρόθυμα ανταποδίδω με τις δικές μου καλές ευχές για το σημαντικό σας έργο.
Μόλις έχω εναποθέσει στεφάνι στο μνημείο του αείμνηστου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως εκείνος, καθένας από εσάς στην υπηρεσία του δημοσίου πρέπει να δεσμεύεστε υπηρετώντας το καλό των άλλων στην κοινωνία είτε σε εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο. Πρόκειται για μια ευγενή εσωτερική επιταγή την οποία η Εκκλησία σέβεται. Όταν διεξάγεται αφοσιωμένα, η προσφορά στο δημόσιο μάς επιτρέπει να αποκτούμε μεγαλύτερη σοφία, ακεραιότητα και προσωπική πληρότητα. Ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και οι Στωικοί απέδιδαν τεράστια σημασία στην πληρότητα αυτή –τη λεγόμενη ευδαιμονία- ως στόχο κάθε ανθρώπου και έβλεπαν στον ηθικό χαρακτήρα τον τρόπο για επίτευξη αυτού του στόχου. Γι’ αυτούς καθώς και για τους μεγάλους φιλοσόφους του Ισλαμισμού και του Χριστιανισμού που ακολούθησαν τα βήματά τους η άσκηση της αρετής συνίσταται στο να ενεργούμε με ορθή λογική αναζητώντας κάθε τι αληθινό, αγαθό και όμορφο.
Από θρησκευτικής άποψης είμαστε μέλη μιας ενιαίας οικογένειας ανθρώπων που δημιούργησε ο Θεός και καλούμαστε να προωθήσουμε την ενότητα και να οικοδομήσουμε ένα πιο δίκαιο και αδελφικό κόσμο βασισμένο σε σταθερές αξίες. Στο μέτρο που εκπληρώνουμε το καθήκον μας υπηρετούμε τους άλλους και τηρούμε αυτό που είναι ορθό, το πνεύμα μας γίνεται πιο ανοικτό σε βαθύτερες αλήθειες και η ελευθερία μας ενδυναμώνεται μέσα από την υποταγή στο καλό. Ο προκάτοχός μου Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β’ είχε γράψει κάποτε ότι η ηθική υποχρέωση δεν πρέπει να θεωρείται Νόμος που επιβάλλεται από εξωτερικούς παράγοντες και ο οποίος απαιτεί υπακοή, αλλά έκφραση της ίδιας της σοφίας του Θεού στην οποία η ανθρώπινη ελευθερία υποκύπτει πρόθυμα (cf Veritatis Splendor, 41). Ως άνθρωποι φθάνουμε την τελική πληρότητα η οποία αντανακλάται συχνά στη συνείδησή μας ως επιτακτική πρόσκληση να υπηρετήσουμε την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και την αγάπη.
Σε προσωπικό επίπεδο γνωρίζετε τη σημασία της αλήθειας, της ακεραιότητας και του σεβασμού στις σχέσεις σας με τους άλλους. Οι προσωπικές σχέσεις αποτελούν συχνά τα πρώτα βήματα προς την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και –στην πορεία – προς τη δημιουργία στέρεων δεσμών φιλίας ανάμεσα στα άτομα, τους λαούς και τα έθνη. Αυτό συνιστά ουσιαστικό μέρος του ρόλου σας τόσο ως πολιτικοί όσο και ως διπλωμάτες. Σε χώρες με ευαίσθητες πολιτικές καταστάσεις τέτοιες ειλικρινείς και ανοικτές προσωπικές σχέσεις μπορεί να αποτελέσουν την αρχή πολύ μεγαλύτερου καλού για ολόκληρες κοινωνίες και λαούς. Προτρέπω όλους όσοι βρίσκεστε σήμερα εδώ να αδράξετε τις ευκαιρίες που σας παρέχονται τόσο προσωπικά όσο και θεσμικά για να οικοδομήσετε αυτές τις σχέσεις και πράττοντας αυτό να ενισχύσετε το ευρύτερο καλό των εθνών και το πραγματικό καλό αυτών τους οποίους εκπροσωπείτε.
Οι Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι μας δίδασκαν επίσης ότι το κοινό καλό υπηρετείται ακριβώς από την επιρροή που έχουν οι άνθρωποι οι οποίοι είναι προικισμένοι με καθαρό, ηθικό, διορατικό πνεύμα και κουράγιο. Με αυτό τον τρόπο οι πολιτικές εξαγνίζονται από εγωιστικά συμφέροντα ή κομματικές πιέσεις και τοποθετούνται σε μια πιο στέρεη βάση. Επιπλέον, οι νόμιμες φιλοδοξίες αυτών τους οποίους εκπροσωπούμε προστατεύονται και προάγονται. Οι ηθικές αξίες, ο σεβασμός για όλους και για την ευημερία τους είναι ουσιώδη για το καλό κάθε κοινωνίας καθώς εδραιώνουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης όπου κάθε ανθρώπινη αλληλεπίδραση είτε είναι θρησκευτική, οικονομική, κοινωνική, και πολιτιστική ή πολιτική, αποκτά ισχύ και ουσία.
Τι σημαίνει, ωστόσο, με πρακτικούς όρους να σεβόμαστε και να προωθούμε την ηθική αλήθεια στον κόσμο της πολιτικής και της διπλωματίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο; Πώς μπορεί η αναζήτηση της αλήθειας να φέρει μεγαλύτερη αρμονία στις ταραγμένες περιοχές του πλανήτη; Θα πρότεινα ότι μπορεί να επιτευχθεί με τρεις τρόπους.
Πρώτον η προώθηση της ηθικής αλήθειας σημαίνει να ενεργούμε υπεύθυνα στη βάση της γνώσης. Ως διπλωμάτες γνωρίζετε εκ πείρας ότι τέτοιου είδους γνώση μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τις αδικίες και τα δεινά, ώστε να εξετάσετε αμερόληπτα τις ανησυχίες όλων όσοι εμπλέκονται σε μια δεδομένη διένεξη. Όταν τα μέρη ξεπερνούν τη δική τους οπτική των γεγονότων, αποκτούν ένα αντικειμενικό και συνολικό όραμα. Αυτοί που καλούνται να επιλύσουν τέτοιου είδους διαφορές μπορούν να πάρουν δίκαιες αποφάσεις και να προωθήσουν τη γνήσια συμφιλίωση όταν αντιληφθούν και αναγνωρίσουν την πλήρη αλήθεια σε σχέση με κάποιο συγκεκριμένο ζήτημα.
Ένας δεύτερος τρόπος προώθησης της ηθικής αλήθειας συνίσταται στον παραμερισμό των πολιτικών ιδεολογιών οι οποίες θα μπορούσαν να υποσκελίσουν την αλήθεια. Οι τραγικές εμπειρίες του 20ου αι. ξεγύμνωσαν την απανθρωπιά που προκύπτει από την καταπίεση της αλήθειας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Στις μέρες μας γινόμαστε μάρτυρες προσπαθειών προώθησης υποτιθέμενων αξιών υπό το προσωπείο της ειρήνης, της ανάπτυξης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπό αυτή την έννοια, μιλώντας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του Συμβουλίου Ασφαλείας επέστησα την προσοχή στις προσπάθειες κάποιων να επανακαθορίσουν την Παγκόσμια Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ικανοποιώντας συγκεκριμένα συμφέροντα τα οποία θα έθεταν σε κίνδυνο την εσωτερική ενότητα της Διακήρυξης και θα την απομάκρυναν από τον αρχικό της στόχο.
Τρίτον, η προώθηση της ηθικής αλήθειας στη δημόσια ζωή απαιτεί συνεχή προσπάθεια να βασίσουμε τον θετικό νόμο στις ηθικές αρχές του φυσικού νόμου. Η προσφυγή στον φυσικό νόμο κάποτε θεωρείτο αυτονόητη αλλά το θετικό ρεύμα που διέπει τη σύγχρονη νομική θεωρία απαιτεί επαναδιατύπωση αυτού του σημαντικού αξιώματος. Οι άνθρωποι, οι κοινότητες και τα κράτη, χωρίς καθοδήγηση από αντικειμενικά ηθικές αλήθειες θα γίνονταν εγωιστές και αδίστακτοι και ο κόσμος θα γινόταν ένα πιο επικίνδυνο μέρος να ζει κανείς. Από την άλλη, σεβόμενοι τα δικαιώματα των ανθρώπων και των λαών προστατεύουμε και προωθούμε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όταν οι πολιτικές που υποστηρίζουμε θεσπίζονται σε αρμονία με τον φυσικό νόμο που είναι ίδιον του ανθρωπισμού μας τότε οι ενέργειές μας γίνονται πιο ισχυρές και συντελούν σε ένα περιβάλλον δικαιοσύνης, κατανόησης και ειρήνης.
Κύριε Πρόεδρε, εκλεκτοί φίλοι,
Με αυτές τις σκέψεις επαναβεβαιώνω το σεβασμό μου και αυτόν της Εκκλησίας για τις σημαντικές υπηρεσίες σας στην κοινωνία και στην οικοδόμηση ενός ασφαλούς μέλλοντος για τον κόσμο. Επικαλούμαι σε εσάς τις θεϊκές ευλογίες της σοφίας, της δύναμης και της επιμονής στην εκπλήρωση των καθηκόντων σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου