Νέα γρίπη: Εκατομμύρια ευρώ για ένα αμφίβολο εμβόλιο

●Έξι φαρμακευτικές εταιρείες αναλαμβάνουν να σώσουν τον κόσμο και να μοιραστούν την πίτα των δισεκατομμυρίων που θα δαπανηθούν.
●Άγνωστο παραμένει αν τα εμβόλια θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν άμεσα, ενώ αμφίβολη παραμένει η αποτελεσματικότητά τους στο ενδεχόμενο μετάλλαξης του ιού.
●Σοβαρές ελλείψεις στα νοσοκομεία και ελλιπή εκπαίδευση καταγγέλλουν οι νοσηλευτές.
●Για υπερβάλλοντα ζήλο στο θέμα της προβολής της νέας γρίπης κάνει λόγο ο διευθυντής του Κέντρου Ομοιοπαθητικής Θεσσαλονίκης, γενικός γιατρός Βασίλης Φωτιάδης.

Της Νικολέτας Μπούκα

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ. Η μάχη των εμβολίων

Μάχη για την προμήθεια των εμβολίων κατά της νέας γρίπης δίνει η Ελλάδα. Όπως διαβεβαιώνει το υπουργείο Υγείας, μετά από σχετική εισήγηση της Εθνικής Επιτροπής Πανδημίας, προχωρεί η προμήθεια 8.000.000 δόσεων εμβολίων, προκειμένου να εμβολιαστούν 4.000.000 έλληνες πολίτες (δύο δόσεις ο καθένας).
Τα πανδημικά εμβόλια αναμένεται να είναι διαθέσιμα μεταξύ Οκτωβρίου 2009 και Φεβρουαρίου 2010. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι, ακόμη και αν η προμήθειά τους γίνει εγκαίρως, δεν θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν άμεσα, διότι θα χρειαστούν πρώτα τα συμπεράσματα των κλινικών μελετών αναφορικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους και φυσικά η έγκριση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, προκειμένου να αρχίσουν επισήμως και χωρίς προβλήματα οι εμβολιασμοί.
Υπεύθυνοι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δηλώνουν ότι ένα εμβόλιο που θα έχει πλήρη αδειοδότηση δεν θα κυκλοφορήσει πριν από το τέλος του έτους.
Κάποιοι εκφράζουν δυσπιστία για το χρόνο διεξαγωγής των κλινικών μελετών, ο οποίος χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σύντομος και ίσως όχι επαρκής. Μεγαλύτερη ανησυχία, όμως, προκαλεί η αναγκαιότητα εμβολιασμού των παιδιών ηλικίας από ενός έτους και άνω, τα οποία δεν έχουν ανοσία στον ιό. Όπως εκτιμούν οι ειδικοί, η ολοκλήρωση των κλινικών μελετών θα καθυστερήσει περισσότερο και είναι πιθανό τα πρώτα αποτελέσματα να προκύψουν το Δεκέμβριο.
Προς το παρόν, οι φαρμακευτικές εταιρείες που έχουν αναλάβει την παραγωγή των εμβολίων είναι η ελβετική Novartis, η γαλλική Sanofi Pasteur, η βρετανική Glaxo, η αμερικανική Baxter και η βελγική Solvay.
Παρά τις επιφυλάξεις των επιστημόνων παγκοσμίως το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι η προμήθεια των εμβολίων, ύστερα από την οριστικοποίηση των παραγγελιών την προηγούμενη εβδομάδα, θα αρχίσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί με συνεχή και σταθερή ροή, ώστε να διασφαλιστεί ο απρόσκοπτος εφοδιασμός της χώρας και ο εμβολιασμός του πληθυσμού. Η κατανομή των εμβολίων έχει ως εξής:
- 2.000.000 εμβόλια από την εταιρεία Glaxo. Η παραλαβή τους θα αρχίσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί εντός του Δεκεμβρίου.
- 3.000.000 εμβόλια από την εταιρεία Novartis. Η παραλαβή των 2.000.000 δόσεων θα γίνει έως τις 15 Νοεμβρίου και θα ακολουθήσουν στις αρχές Ιανουαρίου άλλες 1.000.000 δόσεις.
- 3.000.000 εμβόλια από την εταιρεία Sanofi Pasteur. Η παραλαβή θα αρχίσει στις 15 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις αρχές Ιανουαρίου.

ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΟΥΝ

Πρώτα θα εμβολιαστούν οι ομάδες του πληθυσμού που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, εάν προσβληθούν από τον ιό. Θα ακολουθήσει ο εμβολιασμός μιας ευρύτερης κοινωνικής ομάδας ή και του συνόλου του πληθυσμού, εφόσον υπάρξει ανάγκη.
Προτεραιότητα στον εμβολιασμό θα έχει ο σχολικός πληθυσμός - όλοι οι μαθητές νηπιαγωγείων, δημοτικών σχολείων, γυμνασίων και λυκείων, αλλά και των παιδικών σταθμών, ηλικίας ενός έτους και άνω.
Επίσης, θα εμβολιαστούν όλοι όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα, οι ηλικιωμένοι άνω των 60 ετών, οι έγκυες, οι επαγγελματίες υγείας, καθώς και οι εργαζόμενοι σε πτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Οι τελευταίοι επιβάλλεται να εμβολιαστούν, καθώς υπάρχει κίνδυνος να γίνουν ξενιστές και των δύο επικίνδυνων μολυσματικών ιών της δεκαετίας, του ιού Η5Ν1 (γρίπη των πτηνών) και του ιού Η1Ν1 (νέα γρίπη), αυξάνοντας τις πιθανότητες μετάλλαξης του ιού.
Ο εμβολιασμός θα γίνεται μόνο σε προκαθορισμένα σημεία και δεν θα μπορούν οι πολίτες να προμηθεύονται το πανδημικό εμβόλιο από τα φαρμακεία. Ο εμβολιασμός θα είναι υποχρεωτικός και θα καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
“Το θέμα του εμβολίου εξετάζεται. Στόχος είναι να περιορίσει τη νόσο στις ομάδες υψηλού κινδύνου και να συμβάλει στον περιορισμό της μετάδοσης του ιού της νέας γρίπης. Ήδη έχει αρχίσει η διαδικασία των κλινικών μελετών για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του νέου εμβολίου, αλλά για τα παιδιά θα αργήσουν περισσότερο οι κλινικές μελέτες.
Σε καμία περίπτωση δεν θα αρχίσουν εμβολιασμοί του πληθυσμού, εάν δεν δοθεί η τελική έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων”, εξηγεί στη “ΜτΚ”, ο παθολόγος-λοιμωξιολόγος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων του υπουργείου Υγείας Σωτήρης Τσιόδρας.

Υποψίες για παιχνίδια κερδοσκοπίας

Πολλοί είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν με δυσπιστία το ρόλο των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών στην παραγωγή του νέου εμβολίου, υποστηρίζοντας ότι πίσω από την παραγωγή και τη διάθεση των εμβολίων σε όλο τον κόσμο κρύβεται χορός δισεκατομμυρίων.
“Σίγουρα σε τέτοιες περιπτώσεις πανδημίας ελλοχεύει ο κίνδυνος της κερδοσκοπίας. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα οι μεγάλες εταιρείες να επιδεικνύουν ενδιαφέρον για κερδοσκοπικούς λόγους.
Ωστόσο, πιστεύω ότι θα επικρατήσει η διεθνής αλληλεγγύη. Ήδη, ο ΠΟΥ, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, εξετάζει σενάρια για τη διάθεση εμβολίων σε χώρες, οι οποίες δεν μπορούν να τα προμηθευτούν από χώρες που τα έχουν ήδη παραγγείλει και ίσως να μη χρειαστεί να τα χρησιμοποιήσουν. Αυτό που έχει σημασία είναι η σωστή χρήση των φαρμάκων και η σωστή αξιοποίηση των νοσοκομείων”, επισημαίνει ο κ. Τσιόδρας.
Ο διευθυντής του Κέντρου Ομοιοπαθητικής Θεσσαλονίκης, γενικός γιατρός Βασίλης Φωτιάδης, υποστηρίζει ότι ο εμβολιασμός των ηλικιωμένων και των βαρέως πασχόντων δεν είναι αναγκαίος, διότι αυτή η κατηγορία ατόμων δεν κινδυνεύει να προσβληθεί από τη νέα γρίπη, η οποία δείχνει να προτιμά τις νεότερες ηλικίες.
“Αυτή τη στιγμή δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η νέα γρίπη. Μπορεί μελλοντικά να γίνουν μεταλλάξεις και να δημιουργηθεί ένας πιο επικίνδυνος ιός. Ίσως γι’ αυτό η διεθνής κοινότητα θέλει να ρίξει το βάρος στην πρόληψη.
Με αυτή τη λογική, το νέο εμβόλιο χρειάζεται. Από την άλλη, όμως, εφόσον έχουμε ήπια συμπτώματα, δεν ξέρουμε πόσο απαραίτητο είναι να μπει σε γενικό εμβολιασμό όλος ο πληθυσμός.
Έτσι κι αλλιώς το αντιγριπικό εμβόλιο χρειάζεται προσοχή και δεν μπορεί να γίνεται σε όλους. Με αυτή τη λογική, θα μπορούσαν κάποιοι να σκεφτούν ακόμη και για κρυμμένα κερδοσκοπικά συμφέροντα των εταιρειών”, τονίζει ο κ. Φωτιάδης.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΓΡΙΠΗ

“Όχι στον εφησυχασμό, όχι και στις υπερβολές”

Επαγρύπνηση αλλά όχι πανικό συνιστούν οι επιστήμονες για τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων της νέας γρίπης στη χώρα μας. Όπως ξεκαθαρίζουν στη “ΜτΚ”, τόσο οι υγειονομικές αρχές όσο και οι πολίτες δεν θα πρέπει να εφησυχάζουν, από τη στιγμή που έχουμε πανδημία, αλλά και δεν θα πρέπει να φτάνουν σε υπερβολές και αδικαιολόγητες πράξεις πανικού.
Όπως εξηγεί στη “ΜτΚ” ο παθολόγος-λοιμωξιολόγος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων του υπουργείου Υγείας Σωτήρης Τσιόδρας, αυτή τη στιγμή έχουμε πανδημία της νέας γρίπης σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα.
“Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ανοσία του πληθυσμού στο νέο ιό. Ωστόσο, τα συμπτώματα είναι μέχρι στιγμής ήπια, γεγονός που δεν επιτρέπει πανικό, αλλά ούτε εφησυχασμό. Αυτό που χρειάζεται είναι επαγρύπνηση και πολύ καλή προετοιμασία των υγειονομικών αρχών”, επισημαίνει ο κ. Τσιόδρας.
Παράλληλα, αναφέρει ότι προς το παρόν το ποσοστό θνητότητας από τη νέα γρίπη χαρακτηρίζεται χαμηλό. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η νέα γρίπη. Υπολογίζεται ότι σε έναν πληθυσμό 10.000.000, ο ελάχιστος αριθμός θανάτων είναι οι 12 και ο μέγιστος οι 1.800.
“Σίγουρα έχουν ξεφύγει πολλά κρούσματα, κυρίως εξαιτίας των ήπιων συμπτωμάτων. Κάποιοι συμπολίτες μας περνούν τη νέα γρίπη ως μια απλή γρίπη ή ένα κοινό κρυολόγημα και δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην καταγράφονται καν αυτά τα περιστατικά”, εξηγεί ο κ. Τσιόδρας.
Αναφερόμενος στον κίνδυνο μετάλλαξης του νέου ιού Η1Ν1, δηλώνει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απίθανο να συμβεί. “Προς το παρόν ο ιός είναι γενετικά σταθερός και κυκλοφορεί ευρέως στους πληθυσμούς τους οποίους μολύνει, αντικαθιστώντας τους εποχικούς ιούς.
Μικρή μετάλλαξη του ιού είχαμε σε Δανία και Χονγκ Κονγκ, όπου παρατηρήθηκε ανθεκτικότητα του νέου ιού στα Tamiflu. Ωστόσο, πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά και καλό είναι να παραμείνουν τέτοια, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα αχρηστευτεί το κύριο θεραπευτικό μας σκεύασμα”, επισημαίνει ο κ. Τσιόδρας.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΓΡΙΠΗΣ

Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων του υπουργείου Υγείας, η γρίπη των χοίρων είναι μία οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος των χοίρων, η οποία προκαλείται από τον ιό της γρίπης τύπου Α. Γρίπη που προέρχεται από χοίρους έχει αναφερθεί και σε άγρια πτηνά, άλογα κι ανθρώπους, αλλά η μετάδοση από το ένα ζωικό είδος στο άλλο θεωρείται σπάνιο γεγονός. Έως τώρα έχουν απομονωθεί σε χοίρους τρεις υπότυποι του ιού της γρίπης: οι Η1Ν1, Η1Ν2 και Η3Ν2.
Ωστόσο, το στέλεχος που αρχικά εντοπίσθηκε στο Μεξικό είναι διαφορετικό από το Η1Ν1 της γρίπης τύπου Α. Το νέο στέλεχος περιλαμβάνει γενετικό υλικό που υπάρχει στα στελέχη του ιού που μολύνουν, εκτός από τους χοίρους, τους ανθρώπους και τα πτηνά.
Συνήθως οι άνθρωποι μολύνονται από τον ιό της γρίπης των χοίρων μέσω της άμεσης επαφής με χοίρους. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται με τον βήχα και το φτάρνισμα, μέσα από αερομεταφερόμενα υγρά σταγονίδια. Ο ιός δεν μεταδίδεται από την κατανάλωση χοιρινού κρέατος ή προϊόντων του.
Τα συμπτώματα της νόσου στους ανθρώπους είναι παρόμοια μ’ αυτά της εποχικής γρίπης, δηλαδή υψηλός πυρετός πάνω από 38 βαθμούς, βήχας, πονόλαιμος, κεφαλαλγία, μυαλγία, δύσπνοια και καταρροή, ενώ σπανιότερα μπορεί να παρουσιαστούν εμετός ή διάρροια. Ένας ενήλικος μπορεί να εξαπλώσει τον ιό από μία μέρα πριν την εκδήλωση των συμπτωμάτων έως και επτά ημέρες μετά την εκδήλωσή τους, ενώ τα παιδιά πιθανώς για ακόμη περισσότερο χρόνο.

6 μέτρα ατομικής προστασίας από τον ιό

Ψυχραιμία και αποφυγή υπερβολών συνιστά, μιλώντας στη “ΜτΚ”, ο διοικητής του “ΑΧΕΠΑ”, Δημήτρης Γάκης. Παράλληλα δίνει έξι συμβουλές για τήρηση των απλών κανόνων υγιεινής, οι οποίοι μπορούν να μας βοηθήσουν να αποφύγουμε τη μετάδοση της γρίπης. Οι συμβουλές είναι οι εξής:
1. Αποφύγετε την επαφή με σταγονίδια ή σάλιο (αυτό σημαίνει ότι δεν φιλιόμαστε, μετά από χειραψία δεν φέρνουμε τα χέρια στο στόμα ή το πρόσωπο, πλένουμε συχνά τα χέρια, δεν πλησιάζουμε νοσούντες -κρατάτε ασφαλή απόσταση μεγαλύτερη του ενός μέτρου-, βήχουμε ή φταρνιζόμαστε μέσα σε καθαρό χαρτομάντιλο -το έχουμε έτοιμο στην τσέπη μας και το πετάμε αμέσως μόλις το χρησιμοποιήσουμε. Εάν δεν έχουμε χαρτομάντιλο, βήχουμε και φταρνιζόμαστε μέσα στις παλάμες μας. Δεν πιάνουμε κανέναν και πλένουμε αμέσως τα χέρια μας. Εάν τα χέρια μας είναι πιασμένα και θελήσουμε να βήξουμε ή να φταρνιστούμε, το κάνουμε στο μπράτσο μας, το οποίο φέρνουμε μπροστά στο στόμα μας. Δεν φτύνουμε στο δρόμο).
2. Διατηρείστε την υγεία σας σε όσο καλύτερη κατάσταση μπορείτε (αποφύγετε υπερκόπωση, “ηρωικές” δίαιτες και υπερβολική άσκηση κι επιλέξτε ύπνο, ανάπαυση, ήπια άσκηση και καλό φαγητό).
3. Μην πιάνετε πρόσωπο, μάτια, μύτη, στόμα παρά μόνο αφού πλύνετε καλά τα χέρια σας (μπορεί ο προηγούμενος που έπιασε το χερούλι της πόρτας ή το κουμπί του ασανσέρ να ήταν βρόμικος).
4. Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν ασθενήσει.
5. Εάν αρρωστήσετε, μείνετε στο σπίτι σας. Μην πάτε στη δουλειά, το σχολείο, τις κοινωνικές εκδηλώσεις.
6. Εάν εμφανιστούν κρούσματα γρίπης αποφύγετε τους συνωστισμούς, τους κλειστούς χώρους (π.χ. ασανσέρ, κινηματογράφους κτλ.). Για οποιαδήποτε πληροφορία που αφορά σε ύποπτο περιστατικό, οι πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ στα τηλέφωνα: 210-52 12 054 και 210-52 22 339.
Πανδημίες στον 20ό αιώνα
Oι σοβαρότερες πανδημίες γρίπης που αντιμετώπισε ο πλανήτης μας τον 20ό αιώνα είναι οι εξής:
- Ισπανική γρίπη (1918): το 20%-40% του τότε παγκόσμιου πληθυσμού είχε αρρωστήσει και πέθαναν περισσότεροι από 50.000.000 άνθρωποι.
- Ασιατική γρίπη (1957): Αν και δεν ήταν τόσο καταστροφική όσο η ισπανική, τα θύματά της ασιατικής γρίπης έφτασαν τα δύο εκατομμύρια άτομα.
- Γρίπη του Χονγκ-Κονγκ (1968): Ήταν η πιο ήπια πανδημία του 20ού αιώνα με ένα εκατομμύριο νεκρούς. Οι λόγοι που την έκαναν πιο ήπια, ήταν κυρίως ότι ο ιός ήταν μια παραλλαγή της ασιατικής γρίπης και οι εμβολιασμοί που ήδη είχαν γίνει όλα τα χρόνια λειτούργησαν ανασταλτικά, όπως και το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά ήταν πιο ισχυρά.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – 19/07/2009
ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ
Ο «ιός των χοίρων» και τα διάφορα «φοβικά σύνδρομα».