ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Άρτα 9 Φεβρουαρίου 2008

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Θα ανοίξω της εργασίες της Ημερίδας που έχει θέμα: «Οικολογία και Ορθόδοξη Θεολογία», με μια αναφορά στο ρωσικό κλασικό κείμενο του 19ου αιώνα, με τίτλο «Οι περιπέτειες ενός προσκυνητή», όπου σε κάποιο σημείο τονίζει εμφαντικά την εγγενή καλοσύνη και ομορφιά του κόσμου. Καθώς περπατούσε μέσα στα ατελείωτα δάση με την προσευχή του Ιησού στα χείλη, ο προσκυνητής ένιωσε την καρδιά του να πλημμυρίζει από αγάπη για όλους τους ανθρώπους και όχι μόνο για αυτούς αλλά και για ολόκληρη την κτίση: «Όταν ... είχα προσευχηθεί με όλη μου την καρδιά, τα πάντα γύρω μου έμοιαζαν υπέροχα και θαυμαστά. Τα δέντρα, το χορτάρι, τα πουλιά, η γη, ο αέρας, το φως, έμοιαζαν να μου λένε πως ... όλη η κτίση προσευχόταν στο Θεό δοξολογώντας τον. Έτσι έγινε και μπόρεσα να καταλάβω αυτό που η Φιλοκαλία ονομάζει γνώση της ομιλίας όλων των πλασμάτων». Η εμπειρία του εκείνη τη δεδομένη στιγμή, δεν ήταν παραίσθηση αλλά αυθεντική επίγνωση της πραγματικής φύσης του κτιστού κόσμου (Κάλλιστος Ware).

Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, διότι «ο θείος έρως είναι εκστατικός», με την έννοια «να βρίσκεται κανείς έξω από τον εαυτό του» κατά τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη. Η αγάπη Του είναι εκχυλίζουσα και διαχεομένη, έκφραση της ελεύθερης βούλησής Του. Αποκαλύπτει ταυτόχρονα ο Θεός κατά τη Δημιουργία την αληθινή Του φύση ως Αγάπη (Κάλλιστος Ware).

Οι σύγχρονοι άνθρωποι φαίνεται πως έχουμε αποϊεροποιήσει τα πάντα. Αναλωνόμαστε στο πώς θα εργαστούμε, τι θα κερδίσουμε, τι θα φάμε, τι θα πιούμε, τι θα ντυθούμε κ.λ.π. ξεχνώντας πως η πρόνοια του Θεού φροντίζει ακόμη και για «τα κρίνα του αγρού» (Ματθ.6, 28-33). Συναισθανόμαστε πως η κτίση είναι «υποταγμένη στη φθορά» και «κραυγάζει από πόνο» «συμπάσχει και συνωδίνει» εξαιτίας της ανθρώπινης φιληδονίας και κενοδοξίας, δηλαδή της αμαρτίας, περιμένοντας την ώρα που θα μετάσχει στην ελευθερία (Ρωμ.8, 20-22). «Η γη, αν και χωρίς λόγια, κραυγάζει: γιατί, άνθρωποι, με καταδικάζετε σε τέτοια δεινά;» (διαβάζουμε στο Ευχολόγιον, θ' ωδή του Κανόνα της ακολουθίας Εις φόβον σεισμού).

«Ως εμεγαλύνθη τα έργα Σου Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας». Αλήθεια, πόσες φορές αισθανθήκαμε την ανάγκη να αφιερώσουμε, έστω και ελάχιστο χρόνο, ειδικά εμείς οι θεολόγοι, στην παρατήρηση του κόσμου (κόσμημα, στολίδι στην αρχική του έννοια). Να στραφούμε μέσα μας και να αναλογιστούμε την αξία των όντων αυτού του κόσμου που μας περιβάλλει, την αρχή, την πορεία, το τέλος – έσχατον. Την θέση μας στον κόσμο και τη στάση μας απέναντι σε όλα αυτά, την ευθύνη μας, αλλά και τη σχέση τους με το Θείον και το Ανθρώπινον, τον εξοβελισμό του «ιερού» από τη ζωή μας, παρότι εξακολουθούμε να ψάλλουμε και να διδάσκουμε πως: «Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν τε χειρών Αυτού αναγγέλλει το στερέωμα».

Όλα αυτά δείχνουν ότι στερεύουμε από αγάπη θυσιαστική για το ίδιο μας τον εαυτό, τον πλησίον, το Θεό, το περιβάλλον, την Βασιλεία Του. Ότι έχουμε βγάλει από τη ζωή μας το «ιερό». Και αν το έχουμε κάνει αυτό, πως θα διδάξουμε τους μαθητές μας αγάπη και σεβασμό για τον κόσμο; Τι οικολογική συνείδηση θα τους εμπνεύσουμε; Τι αγάπη για τα όντα, τα δέντρα, τα πουλιά, το νερό, τη φύση, τη Δημιουργία. Οι ευθύνες μας είναι τεράστιες. Και το έργο μας το αφυπνιστικό επίσης. «Η λύση θα βρεθεί μόνο αν προβούμε στη διάκριση μεταξύ του τι επιθυμούμε και του τι χρειαζόμαστε, μεταξύ των εγωιστικών μας επιθυμιών και των φυσικών μας αναγκών. Μόνο μέσα από την άρνηση του εαυτού μας, μέσω της απόφασης της αποχής, μέσω της απόφασης να πούμε μερικές φορές «όχι» στον εαυτό μας, θα επανανακαλύψουμε την πραγματική μας θέση στο σύμπαν» (Κάλλιστος Ware).

Εξαιτίας της ιδιαίτερης έντασης του οικολογικού προβλήματος τελευταία σε όλες του τις διαστάσεις και για να ευαισθητοποιηθούμε και να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές μας και όχι μόνο, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε στην Γ' επιμορφωτική μας Ημερίδα με το συγκεκριμένο θέμα, καλώντας αξιόλογους εισηγητές, τους οποίους και ευχαριστούμε ιδιαίτερα.

Τριαντάφυλλος Σιούλης

Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ01

Πηγή: http://www.monigiromeriou.gr/HMERIDA.zip