Κοσκίνισμα

Κοσκίνισμα

Α. Παπαγιάννης, Ιατρός

Είναι εμπειρικά γνωστό ότι πολλά πράγματα, συνήθειες, πρακτικές, αρχίζουν από κάτι μικρό και σταδιακά εξελίσσονται σε παγιωμένες καταστάσεις, που είναι δύσκολο – αν όχι αδύνατο – να αντιστραφούν ή να ακυρωθούν. Πρόχειρο παράδειγμα το κάπνισμα, που ξεκινά από δοκιμή ενός περιστασιακού τσιγάρου και φθάνει σε ημερήσια νούμερα που μερικές φορές ξεπερνούν τον αριθμό των αναπνοών (εδώ υπεισέρχεται και η φαρμακευτική εξάρτηση και ο μιθριδατισμός). Άλλο παράδειγμα το ψέμα: μπορεί να αρχίζει από μικρά και ασήμαντα θέματα και γίνεται συνήθεια, ακόμη και για σοβαρά ζητήματα.

     Σε θέματα ηθικής συμπεριφοράς το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αγγλιστί slippery slope, δηλ. ολισθηρή πλαγιά. Αν σε μια επικλινή επιφάνεια αλειμμένη με λάδι δοκιμάσεις απλώς να πατήσεις το πόδι σου, σε παίρνει η κατηφόρα πριν το καταλάβεις. Αν κάνεις μια – φαινομενικά μικρή – παραχώρηση, δεν περνάει πολύς καιρός και διαπιστώνεις ότι η μέχρι πρό τινος εξαίρεση έγινε πλέον κανόνας και ‘φυσιολογική’ κατάσταση. Έτσι π.χ. σε χώρες που θεσμοθέτησαν την ιατρική ευθανασία για ακραίες (υποτίθεται) καταστάσεις ανιάτων νόσων, βρέθηκε ότι συχνά οι κανόνες εφαρμογής της καταστρατηγούνται και καλύπτουν ακόμη και περιπτώσεις κατάθλιψης ή οικονομικής δυσπραγίας των πασχόντων. Για να μη μιλήσουμε για τις εκτρώσεις, όπου τα συνηθισμένα επιχειρήματα (π.χ. για περιπτώσεις βιασμού) λειτουργούν απλώς ως ‘εύσχημη’ δικαιολογία για την κατά βούληση διακοπή της κύησης.

     Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και με την ομοφυλοφιλία και όλες τις διάφορες παραλλαγές που καλύπτονται κάτω από την ‘ομπρέλα’ ΛΟΑΤΚΙ+. Από μια προσωπική αδυναμία, εκτροπή, απόκλιση, αμαρτία, που είχε αυστηρά ιδιωτικό χαρακτήρα επί αιώνες, πήρε δημόσιο πρόσωπο («βγήκε από το ντουλάπι» κατά το κοινώς λεγόμενο) και διεκδίκησε ‘κανονικότητα’ και κοινωνική καταξίωση. Οι υπέρμαχοί της όμως δεν αρκέσθηκαν σ’ αυτό, αλλά επεδίωξαν να της δώσουν δικαιώματα που βιολογικά και ψυχοσωματικά δεν της ανήκουν, όπως ο γάμος και η υιοθεσία παιδιών. Και η κατά πάντα ανεκτική και ‘φιλελεύθερη’ κοινωνία και πολιτεία μας υποχωρεί σε κάθε προβαλλόμενο ‘δικαίωμα’, απορρίπτοντας κάθε αντίθετη άποψη ως οπισθοδρομική, αναχρονιστική, ‘φοβική’. Και αν ο αποκλεισμός της παρένθετης μητρότητας από τα ομόφυλα ζευγάρια, όπως τον εισηγείται ο πρωθυπουργός, φαντάζει σαν ‘κόκκινη γραμμή’, ας μη βιαστούμε να νιώσουμε κάποια ανακούφιση, διότι τέτοιες γραμμές συνήθως είναι τραβηγμένες με νερομπογιά και πολύ εύκολα ξεθωριάζουν υπό την πίεση των διαφόρων ‘δικαιωματιστών’ (πολλά εισαγωγικά σήμερα, αλλά δυστυχώς απαραίτητα).

     Βέβαια σε μια εποχή που η έννοια της αμαρτίας για πολλούς έχει καταντήσει ανέκδοτο, τέτοια φαινόμενα είναι αναμενόμενα . Η ανάδειξή τους όμως αποτελεί και ένα κόσκινο για να ξεχωρίσει το σιτάρι από το άχυρο. Και επειδή κάθε τόσο κάποιοι επικαλούνται την Αποκάλυψη (π.χ. για τις κλιματικές αλλαγές), ας θυμηθούμε αυτά που επιγραμματικά τονίζει ο άγγελος στον Ιωάννη στο τελευταίο κεφάλαιο του ιερού βιβλίου: «Ὁ καιρὸς ἐγγύς ἐστιν. Ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι, καὶ ὁ ρυπαρὸς ρυπαρευθήτω ἔτι, καὶ ὁ δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω ἔτι, καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι. ᾿Ιδοὺ ἔρχομαι ταχύ, καὶ ὁ μισθός μου μετ᾿ ἐμοῦ, ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ» [Αποκ. 22: 10-12]. Σε ποια μεριά θα σταθούμε;

     Δείτε και ένα σχετικό άρθρο ΕΔΩ

Α. Παπαγιάννης