Τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ εἶναι θεραπευτικά!

 

Τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ εἶναι θεραπευτικά!

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Ἴσως ἀκούγεται παράξενα αὐτό, καλοί μου φίλοι. Ὅμως ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ εἶπε: «Τὰ λόγια ποὺ ἐγὼ σᾶς λέγω εἶναι πνεῦμα καὶ ζωή» (Ἰω.6,63). Εἶναι δηλαδὴ πνευματικὰ καὶ ζωοποιά. Ἑπομένως καὶ θεραπευτικά. Κάνουν πολλὰ πράγματα σὲ αὐτὸν ποὺ τὰ μελετᾶ καὶ τὰ δέχεται καὶ ὁπωσδήποτε τὸν θεραπεύουν. Γιατί σαφῶς ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ κατ’ ἐξοχὴν ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων μας. Ἀξίζει νὰ δοῦμε τί ἀκριβῶς συμβαίνει…

* * *

Πρῶτα – πρῶτα τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, μᾶς χαροποιοῦν. Γράφει ὁ Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος: «Ἡ μελέτη τῶν βιβλίων ποὺ ἔγραψαν οἱ ἅγιοι γεμίζει τὴν ψυχή μας ἀπὸ θεία εὐφροσύνη». Σὲ ἀντίθεση μὲ ὁ,τιδήποτε ἄλλο, ὅσο εὐχάριστο κι ἂν εἶναι! Λέγει ὁ Ψαλμῳδός: «Ἐνθυμήθηκα τὸν Θεὸ καὶ εὐφράνθηκα». Ἂν καὶ μόνο ἡ θύμηση τοῦ Θεοῦ μᾶς ἀνακουφίζει καὶ μᾶς εὐφραίνει, πόσο μᾶλλον ἡ μελέτη τῶν λόγων Του. Νὰ γιατί τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ἡ ἀνάγνωση τῶν Θείων Γραφῶν καὶ τὴν λύπη ἀπομακρύνει καὶ τὴν εὐθυμία διατηρεῖ» καὶ γι’ αὐτὸ ἀποτελεῖ «πνευματικὸ λιβάδι καὶ παράδεισο χαρᾶς».

Ἔπειτα μᾶς ἀναπτερώνουν τὸ ἠθικό. Μᾶς φέρνουν ἄλλες, οὐράνιες σκέψεις. Μᾶς ἀνεβάζουν πνευματικά. Καὶ ἀπ’ αὐτὸ τὸ πνευματικὸ ἀνέβασμα, ὅλα γίνονται καλύτερα. Ἀκόμη καὶ στὸ σῶμα μας. Γράφει ὁ Ἅγιος Νεῖλος ὁ Ἀσκητής: «Ἡ ἀνοιξιάτικη δροσιὰ αὐξάνει τοὺς καρποὺς τοῦ χωραφιοῦ καὶ ὁ πνευματικὸς λόγος ἐξυψώνει τὴν κατάσταση τῆς ψυχῆς».

Τόσο πολὺ τὴν ἐξυψώνει, ποὺ τὴν βάζει πάνω ἀπὸ κάθε ταραχή. Ἀναφέρει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Δὲν σὲ ἀφήνει μέσα στὴν ταραχή, ὥστε νὰ ὑποφέρεις ὅσα ἐκεῖνοι ποὺ βρίσκονται μέσα στὴν τρικυμία. Ἡ θάλασσα μαίνεται, ἐσὺ ὅμως πλέεις μὲ γαλήνη, γιατί ἔχεις κυβερνήτη τὴν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν. Κι αὐτὸ τὸ σχοινὶ δὲν τὸ σπάζει ὁ πειρασμὸς τῶν δοκιμασιῶν τῆς ζωῆς».

Ἀναφέρει ὑπέροχα καὶ ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς βοηθάει πολὺ τὴν προσευχή, θερμαίνει τὴν ψυχὴ καὶ μεταφέρει τὸν προσ­ευχόμενο σ’ ἕνα πνευματικὸ χῶρο … Ἡ μελέτη μοιάζει μὲ γλυφιντζούρι ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεός, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει στὰ πνευματικότερα. Μὲ τὴ μελέτη θερμαίνεται ἡ ψυχή».

Ἀκολούθως εἶναι παρηγορητικά. Καὶ τί ἀνακούφιση δίνουν στὶς θλίψεις καὶ τὶς δοκιμασίες μας! Τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Οὔτε τὸ μέγεθος τῆς δόξας, οὔτε ὁ ὄγκος τῆς ἐξουσίας, οὔτε ἡ παρουσία τῶν φίλων, οὔτε τίποτε ἄλλο ἀπ’ τὰ ἀνθρώπινα θὰ μπορέσει νὰ παρηγορήσει τόσο ἐκεῖνον ποὺ πονάει, ὅσο ἡ ἀνάγνωση τῶν Θείων Γραφῶν. Γιατί ἆραγε; Ἐπειδὴ ἐκεῖνα εἶναι πρόσ­καιρα καὶ φθαρτά, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ παρηγοριά τους εἶναι φθαρτή, ἐνῷ ἡ ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν εἶναι ὁμιλία τοῦ Θεοῦ. Ὅταν, λοιπόν, ὁ Θεὸς παρηγορεῖ τὸν στενοχωρημένο, ποιὸ ἀπὸ τὰ πράγματα μπορεῖ νὰ τὸν ρίξει σὲ στενοχώρια;». Μάλιστα, ἀναφέρει πάλι ὁ ἴδιος, «κάθε χωρίο τῆς Γραφῆς ἔχει παρηγορία καὶ ἀνακούφιση στοὺς λυπημένους».

Στὴ συνέχεια χαλιναγωγοῦν τὰ πάθη καὶ μᾶς δίνουν δύναμη πνευματική. Τονίζει ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι καὶ στὰ πάθη δυνατὸ φάρμακο. Μὲ αὐτὸν δαμάζω τὸ θυμὸ ποὺ ἔχει ἀνάψει. Μὲ αὐτὸν τὶς λύπες καταλαγιάζω καὶ βάζω μέτρο στὴ χαρά μου, χωρὶς οὔτε ἀπ’ τὰ λυπηρὰ νὰ βασανίζομαι, οὔτε οἱ ἐπιτυχίες νὰ μὲ ψηλώνουν, ἀντισταθμίζοντας τὸ ἕνα φάρμακο μὲ τὸ ἄλλο, ἐλπίζοντας στὰ θλιβερὰ καὶ στὰ χαρούμενα ἔχοντας φόβο».

Παρομοίως καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος ἀναφέρει: «Καὶ τὰ κακὰ τὰ ξεριζώνει, καὶ αὐτὰ ποὺ δὲν εἶναι ἀγαθὰ τὰ μεταφυτεύει, διώχνει τὴν πονηρία, ἐπαναφέρει στὴν ἀρετή, καὶ δὲν τὴν ἐπαναφέρει μόνο, ἀλλὰ καὶ τὴν ριζώνει καὶ κάνει νὰ μένει γιὰ πάντα, ἐπειδὴ εἶναι φάρμακο πνευματικό, κάποια ἐπῳδὴ θεϊκὴ καὶ ἀπερίγραπτη, ποὺ καταργεῖ τὰ πάθη. Γιατί καὶ τὰ ἀγκάθια τῶν ἁμαρτιῶν ξεριζώνει καὶ καθαρίζει τὸ χωράφι καὶ σπέρνει τοὺς σπόρους τῆς εὐσέβειας καὶ κάνει τὸν καρπὸ νὰ δυναμώσει».

Ὑπέροχα εἶναι ἐπ’ αὐτοῦ καὶ τοῦτα τὰ λόγια τοῦ Μ. Βασιλείου: «Τὸ βιβλίο τῶν Ψαλμῶν… ὑποδεικνύει ὅσα πρέπει νὰ πράξουμε. Καὶ μ’ ἕνα λόγο εἶναι κοινὸ ταμεῖο καλῶν διδαγμάτων ποὺ προμηθεύει στὸν καθένα τὸ κατάλληλο σύμφωνα πρὸς τὴ σπουδή του. Γιατί καὶ τὰ παλιὰ τραύματα τῶν ψυχῶν θεραπεύει καὶ στὸν νεοτραυματισθέντα ἀποδίδει γρήγορα τὴ θεραπεία. Καὶ τὸ ἄρρωστο τὸν περιποιεῖται καὶ τὸ ὑγιὲς προφυλάσσει καὶ γενικὰ ξεριζώνει, ὅσο εἶναι δυνατόν, τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα κατατυραννοῦν ποικιλοτρόπως στὴ ζωή τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων».

* * *

Δὲν εἶναι τυχαῖο ποὺ οἱ Πατέρες ἀποκαλοῦν τὸ Λόγο τοῦ Θεοῦ, φάρμακο! Καὶ συγκεκριμένα:

Ἀναφέρει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ἂν συμβεῖ κάποια λύπη, σκῦψε μὲ προσοχή, ὅπως σὲ ἀποθήκη φαρμάκων. Λάβε παρηγοριὰ τῆς συμφορᾶς ἀπὸ ἐκεῖ, ἂν ζημία συμβεῖ, ἂν θάνατος, ἂν ἀπώλεια συγγενικῶν προσώπων». Μάλιστα ἀποκαλεῖ τὶς Ἅγιες Γραφὲς «θησαυρὸ παντὸς εἴδους φαρμάκων»! Ἐπιπλέον δέ, μᾶς προτρέπει καὶ γι’ αὐτό: «Ὁ καθένας ἂς ἐκλέγει τὰ φάρμακα τῶν τραυμάτων του ἀπὸ τὶς Θεῖες Γραφὲς κι ἂν δὲν ἀποπλύνει ὁλόκληρο τὸ τραῦμα, ἂς εἶναι ἕνα μέρος σήμερα, κι ἕνα μέρος αὔριο, κι ἔτσι νὰ τὸ καθαρίσει ὁλόκληρο».

Γράφει σ’ ἕνα ποίημά του ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Τὸ βιβλίο τῶν Ψαλμῶν, μελῳδικὸ φάρμακο εἶναι τῆς ψυχῆς».

Τονίζει ὑπέροχα καὶ ὁ Μ. Βασίλειος: «Κάθε Γραφὴ εἶναι θεόπνευστη καὶ ὠφέλιμη» (Β’ Τιμ. 3, 16), γιατί γράφτηκε ἀπ’ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, μὲ σκοπό, σὰν ἀπὸ κοινὸ ἰατρεῖο τῶν ψυχῶν, νὰ ἐπιλέγουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὸ φάρμακο τοῦ δικοῦ μας πάθους ὁ καθένας, γιατί λέγει, «εἶναι φάρμακο, ποὺ καταπαύει τὶς μεγάλες ἁμαρτίες» (Ἐκκλ. 10, 4). Καὶ γενικὰ εἶναι κοινὸ ταμεῖο ἀγαθῶν διδαγμάτων, ποὺ βρίσκει γιὰ τὸν καθένα τὸ κατάλληλο φάρμακο, ἀνάλογα μὲ τὴ φροντίδα του. Γιατί καὶ τὰ παλιὰ τραύματα τῶν ψυχῶν θεραπεύει, καὶ σ’ αὐτὸν ποὺ πρόσφατα τραυματίστηκε ἀποδίδει γρήγορα τὴ θεραπεία καὶ διασῴζει τὴ σωματικὴ ἀρτιότητα, καὶ γενικὰ ξεριζώνει, ὅσο εἶναι δυνατό, τὰ πάθη, ποὺ καταδυναστεύουν μὲ ποικίλους τρόπους τὶς ψυχὲς στὴ ζωή τῶν ἀνθρώπων».

Ἀλλ’ εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὰ καὶ τοῦτα τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου: «Ἐπιδροῦν σὰν φάρμακα… Μελετώντας τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ θεραπεύεται κανεὶς χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνει».

* * *

Ἀλλὰ γιατί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἔχει αὐτὴ τὴν ἰδιότητα τῆς θεραπείας; Νὰ ἕνα ὡραῖο ἐρώτημα. Πέραν τῶν ὅσων ἤδη ἀναφέρθηκαν, θὰ μπορούσαμε νὰ προσθέσουμε καὶ τὰ ἑξῆς:

Πρῶτο. Δὲν ἔχουμε μόνο σῶμα, ἀλλὰ ἔχουμε καὶ ψυχή. Καὶ ὅπως τὸ σῶμα μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὴν συνεχῆ τροφή, τὸ ἴδιο ἔχει ἀνάγκη καὶ ἡ ψυχή μας. Γι’ αὐτὸ καὶ τονίζει ὁ Ἅγ. Γρ. Θεολόγος: «Ὅ,τι εἶναι γιὰ τὸ σῶμα ἡ τροφή, αὐτὸ εἶναι γιὰ τὴν ψυχὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ». Γι’ αὐτὸ καὶ προτρέπει: «Ἄνοιξε τὸ στόμα σου στὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ προσελκύσεις τὸ Πνεῦμα».

Ἀναφέρει ἐπίσης καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ὅπως ἀκριβῶς τρέφεται τὸ σῶμα, ἔτσι τρέφεται καὶ ἡ ψυχή. Καὶ τὸ ὅτι τρέφεται ἄκουσε: «Δὲν θὰ ζήσει ὁ ἄνθρωπος μόνο μὲ τὸν ἄρτο, ἀλλὰ μὲ κάθε λόγο ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ» (Ματθ. 4,4). Αὐτὴ λοιπὸν τὴν τροφὴ τὴν ἔδωσε κατ’ ἐξαίρεση σ’ αὐτοὺς ποὺ τὸν φοβοῦνται, μὲ τὴ διδασκαλία, μὲ τὸν λόγο, μὲ τὴν παίδευση καὶ γενικὰ μὲ τὴν Χριστιανικὴ φιλοσοφία».

Δεύτερο. Δὲν εἶναι μία τυχαία τροφή, ἀλλὰ ζωοποιὸς τροφή, ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας. Συγκεκριμένα ἀναφέρει: «Ἐπειδὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ζωοποιός, γι’ αὐτό, καὶ πολὺ εὔλογα, παρομοιάζεται μὲ νερό. Γιατί τὸ νερὸ εἶναι ζωοποιὸ καὶ προξενεῖ κάθε καρποφορία. Αὐτῶν λοιπὸν τῶν ὑδάτων ἔχοντας τὴν πνευματικὴ χορηγία, συνηθίζουμε νὰ ἀσχολούμαστε μὲ τὴν καλλιέργεια ὅσων συντελοῦν πρὸς ἀρετή».

Ἑπόμενο εἶναι ἡ Ἁγία Γραφὴ νὰ ἀποκαλεῖται καὶ «πάντερπνο λιβάδι» ποὺ «ἔχει παραδείσια ὀμορφιὰ καὶ ἀποπνέει πολὺ τὴν εὐωδία τοῦ Χριστοῦ». Τόσο πολύ, ποὺ «τὸ κάλλος τῶν λειμώνων τοῦ Εὐαγγελίου, ποιὸς ἀνθρώπινος λόγος θὰ μποροῦσε νὰ τὸ διηγηθεῖ;» (Ἅγ. Γρηγόριος Νύσσης).

Κι ὅλα αὐτὰ γιατί ἔχουν τὴν ἴδια τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Τρίτο. Σαφῶς μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, τὴν αἰτία ὅλων τῶν κακῶν, ἀκόμη δὲ καὶ τῶν σωματικῶν. Καὶ σαφῶς μᾶς καλλιεργοῦν τὴν καθαρὴ συνείδηση, τὴν πηγὴ κάθε χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης. Ὁ διάβολος, ὅπως ἀναφέρει ὁ ἱ. Χρυσόστομος, ἀπομακρύνεται ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴ θέα τῶν πνευματικῶν βιβλίων! Ἂς προσέξουμε αὐτὸ ποὺ ἀναφέρει: «Ἂν σ’ ἕνα σπίτι, ὅπου ὑπάρχει τὸ Εὐαγγέλιο, δὲν θὰ τολμήσει νὰ εἰσέλθει ὁ διάβολος, πολὺ λιγότερο δὲν θὰ θίξει ποτὲ τὴν ψυχὴ ἐκείνη ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τέτοια διανοήματα, οὔτε θὰ τὴν κυριεύσει ὁ δαίμονας, ἢ ἡ φύση τῆς ἁμαρτίας». Τονίζει καὶ ὁ Ἅγ. Ἰσαὰκ ὁ Σύρος: «Ἡ Ἁγία Γραφὴ θὰ σὲ κρατήσει μακριὰ ἀπ’ τὴν ἁμαρτία. Ἡ ἁμαρτία θὰ σὲ κρατήσει μακριὰ ἀπ’ τὴν Ἁγία Γραφή».

* * *

Λοιπόν, παιδιά, ποῦ καταλήγουμε; Νομίζω ὅτι δὲν ὑπάρχει κάτι καλύτερο ἀπ’ αὐτὸ τὸ ὑπέροχο ποὺ γράφει σ’ ἕνα του ποίημα ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Ὁ λόγος Σου εἶναι σωτηρία». Ναί!

Ορθόδοξος Τύπος