Ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων για την ανάσταση των νεκρών.

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

     Ρίζα κάθε καλού έργου είναι η ελπίδα της αναστάσεως. Η προσδοκία της ανταποδόσεως παρακινεί την ψυχή στην αγαθοεργία. Ο εργάτης που ελπίζει στον μισθό των κόπων του, είναι πρόθυμος να υπομείνει κάθε δυσκολία, ενώ όσοι κοπιάζουν χωρίς την ελπίδα της αμοιβής, γρήγορα εγκαταλείπουν το έργο τους. Ο στρατιώτης που προσδοκά να βραβευθεί, είναι ετοιμοπόλεμος. Κανείς όμως δεν προθυμοποιείται να διακινδυνεύσει για χάρη ασύνετου βασιλιά, που δεν επιβραβεύει τα κατορθώματα των στρατιωτών του.

     Με παρόμοιο τρόπο και κάθε ψυχή, όταν πιστεύει στην ανάσταση και στη μέλλουσα ανταπόδοση, φροντίζει για τον εαυτό της. Ενώ όταν δεν πιστεύει στην ανάσταση και στη μέλλουσα κρίση, παραδίνεται στην αμαρτία και στην καταστροφή. Όποιος πιστεύει ότι το σώμα του θα αναστηθεί, δεν το μολύνει με ασέλγειες. Ενώ οποίος δεν πιστεύει στην ανάσταση, παραδίνεται στην αμαρτία και κακομεταχειρίζεται σαν ξένο το σώμα του. Είναι λοιπόν πολύ σπουδαίο παράγγελμα και τρισμέγιστη διδασκαλία και δόγμα της Αγίας Εκκλησίας μας, η πίστη στην ανάσταση των νεκρών. Είναι βασική διδασκαλία της Ορθοδοξίας μας. Και ενώ από πολλούς αμφισβητείται, από την αλήθεια επιβεβαιώνεται. Οι ειδωλολάτρες αμφισβητούν, οι Σαμαρείτες απιστούν, οι αιρετικοί διαστρεβλώνουν το δόγμα αυτό. Πολλές οι αντιρρήσεις. Μία όμως είναι η αλήθεια.

     Μας λένε οι αρνητές: «Πέθανε ο άνθρωπος και τάφηκε. Σάπισε στο χώμα και διαλύθηκε σε σκουλήκια. Τα σκουλήκια ψόφησαν κι αυτά. Το σώμα λοιπόν καταστράφηκε και αφανίστηκε. Πώς θα αναστηθεί;». Μας λένε ακόμα: «Όσοι ναυάγησαν, καταφαγώθηκαν από τα ψάρια, που κι αυτά καταφαγώθηκαν από άλλα. Όσοι πάλεψαν με θηρία, έγιναν τροφές σε αρκούδες και σε λιοντάρια, που έφαγαν ακόμα και τα κόκαλά τους. Οι γύπες και οι κόρακες, αφού έφαγαν τις σάρκες των εγκαταλειμμένων στο χώμα νεκρών, πέταξαν και σκορπίστηκαν μακριά. Πώς λοιπόν θα συγκεντρωθούν πάλι τα μέλη του σώματος; Συμβαίνει μάλιστα τα αρπακτικά πουλιά, που τα έφαγαν, να θανατωθούν μακριά, άλλο στις Ινδίες, άλλο στην Περσία κι άλλο στην Ευρώπη. Πώς, τέλος, θα συναρμολογηθούν τα σώματα εκείνων που κάηκαν και που ο άνεμος ή η βροχή διασκόρπισε ακόμα και τη στάχτη τους;». Σε όλα αυτά θα απαντήσουμε: Για σένα, τον μικρό και αδύναμο άνθρωπο, απέχουν βέβαια πολύ οι Ινδίες από τη Γερμανία και η Ισπανία από την Περσία. Για τον Θεό όμως, που κρατάει στο χέρι Του ολόκληρη τη γη, όλα είναι κοντινά. Μην κατηγορείς λοιπόν τον Θεό, ξεκινώντας από τη δική σου αδυναμία, αλλά να συλλογίζεσαι τη δική Του παντοδυναμία.

    Ο ήλιος, ένα μικρό κτίσμα μέσα στην απέραντη δημιουργία, θερμαίνει με τις ακτίνες του όλη τη γη·και ο αέρας, κτίσμα και αυτό του Θεού, την περιβάλλει. Ο Θεός λοιπόν, που δημιούργησε και τον ήλιο και τον αέρα, βρίσκεται μακριά από μας;

     Υπόθεσε ότι ανακατεύεις διαφορετικούς σπόρους και τους παίρνεις στη χούφτα σου. Είναι δύσκολο σ’ εσένα, τον άνθρωπο, να διακρίνεις τα διάφορα είδη και να τα χωρίσεις σε ομάδες; Όχι, βέβαια. Αν λοιπόν εσύ μπορείς να ξεχωρίσεις όσα βρίσκονται στο χέρι σου, ο Θεός άραγε δεν μπορεί να διακρίνει και να ξεχωρίσει όσα βρίσκονται στο δικό Του χέρι;

      Πρόσεξε και ένα επιχείρημα, που αναφέρεται στη δικαιοσύνη και μάλιστα σκέψου καλά τι συμβαίνει σε σένα τον ίδιο σχετικά με αυτό το ζήτημα. Ας υποθέσουμε ότι έχεις διάφορους υπηρέτες. Απ’ αυτούς άλλοι είναι καλοί και άλλοι κακοί. Είναι επόμενο να τιμάς εσύ τους καλούς και να τιμωρείς τους κακούς. Και στην περίπτωση που είσαι δικαστής, επαινείς τους αγαθούς και τιμωρείς τους παράνομους. Αν λοιπόν εσύ, που είσαι θνητός άνθρωπος, απονέμεις δικαιοσύνη, ο Θεός, που είναι αιώνιος και Μόνος Βασιλιάς ολόκληρου του κόσμου, δεν θα κρίνει δίκαια και δεν θα ανταποδώσει κατά τα έργα του καθενός με δικαιοσύνη; Αν όμως δεν υπάρχει μέλλουσα κρίση, σε ρωτάω: Πολλοί φονιάδες πέθαναν από φυσικό θάνατο στο κρεβάτι τους, χωρίς να τιμωρηθούν για τα εγκλήματά τους. Πού λοιπόν βρίσκεται εδώ η δικαιοσύνη του Θεού; Πολλές φορές μάλιστα κάποιος που έκανε πενήντα φόνους, τιμωρείται για τον ένα. Πού λοιπόν θα τιμωρηθεί για τους υπόλοιπους σαράντα εννέα; Βλέπεις ότι, αν δεν υπάρχει μέλλουσα κρίση και ανταπόδοση στην άλλη ζωή, κατηγορείς για άδικο τον Θεό.

     Και μην παραξενεύεσαι για την αναβολή της μελλοντικής κρίσεως. Να σκέφτεσαι, ότι κάθε αγωνιστής ή στεφανώνεται ή καταντροπιάζεται μετά τον αγώνα. Ποτέ ο αγωνοθέτης δεν βραβεύει τους αγωνιστές, όσο αγωνίζονται ακόμα. Αλλά περιμένει το τέλος του αγώνα και, μετά από εξέταση, προσφέρει στους νικητές τα βραβεία και τα στεφάνια. Έτσι και ο Θεός, όσο διαρκεί ο αγώνας στη ζωή αυτή, πάντα προσφέρει μια μερική βοήθεια στους δικαίους· μετά τον θάνατο όμως, τους δίνει ακέραιο το μισθό.

    Αν δεν πιστεύεις στην ανάσταση των νεκρών, γιατί καταδικάζεις αυτούς που ανοίγουν και κλέβουν τους τάφους; Αν έλιωσε το σώμα και δεν υπάρχει ελπίδα αναστάσεως, τότε γιατί τιμωρείται ο τυμβωρύχος; Βλέπεις ότι κι αν αρνείσαι με τα χείλη, μέσα σου μένει ακέραιη η πεποίθηση στην ανάσταση.

    Θα μπορούσαμε εξάλλου να σκεφθούμε και κάπως έτσι: Όταν ένα δέντρο κόβεται —ακόμα και σύγκορμα— βγάζει νέους βλαστούς, φύλλα και άνθη. Και ο άνθρωπος του οποίου η ζωή ανακόπτεται με το θάνατο δεν μπορεί να ξαναζήσει; Κι ακόμα, τα σπαρτά όταν θερίζονται μένουν στ᾿ αλώνι. Και ο άνθρωπος που θερίστηκε απ᾿ αυτή τη ζωή, δεν θα μείνει στ᾿ αλώνι; Οι αμπελόβεργες και άλλων ακόμα δέντρων τα κλαδιά, όταν κοπούν εντελώς από τον κορμό του δέντρου και μεταφυτευθούν παίρνουν ζωή, μεγαλώνουν και κάνουν καρπούς. Και ο άνθρωπος, για τον οποίο όλα αυτά δημιουργήθηκαν, αν θαφτεί στη γη, δεν θα αναστηθεί; Από πλευράς κόπου και δουλειάς, τι είναι δυσχερέστερο; Να φτιάξει κανείς έναν ανδριάντα εξαρχής ή να ξαναχύσει και να αναπλάσει στο ίδιο σχήμα κάποιον που έπεσε; Ο Θεός που μας δημιούργησε από το μηδέν, δεν μπορεί άραγε να αναπλάσει αυτούς που κάποτε υπήρξαν στη ζωή και έπεσαν στη φθορά του θανάτου;

    Εξακολουθείς ν’ απιστείς σε όσα έχουν γραφτεί για την ανάσταση των νεκρών; Κοίταξε τη φυσική δημιουργία και παρατήρησε τα φαινόμενα που μέχρι σήμερα συμβαίνουν: Σπέρνεται, για παράδειγμα, σιτάρι ή οποιοδήποτε άλλο σπαρτό. Ο σπόρος πέφτει στη γη και μοιάζει να πεθαίνει. Σαπίζει και αχρηστεύεται σαν τροφή. Όμως ο σαπισμένος σπόρος ανασταίνεται χλοερός, ανασταίνεται ωραιότατος. Το σιτάρι αυτό, καθώς και τ’ άλλα σπαρτά, έγινε για μας. Δεν έγινε για τον εαυτό του. Εφόσον λοιπόν εκείνα, που δημιουργήθηκαν για μας, ζωοποιούνται πάλι, αφού νεκρωθούν, εμείς οι ίδιοι, για τους οποίους εκείνα πλάστηκαν, δεν είναι δυνατό ν’ αναστηθούμε μετά τον θάνατό μας; Τον χειμώνα τα δέντρα εμφανίζονται σαν νεκρά. Πού είναι τα φύλλα της συκιάς; Πού είναι τα σταφύλια στο αμπέλι; Τον χειμώνα φαίνονται όλα νεκρά. Την άνοιξη όμως όλα εμφανίζονται χλοερά. Και όταν φτάσει ο κατάλληλος καιρός, τότε από τον θάνατο γεννιέται η ζωή. Γνωρίζοντας ο Θεός την απιστία σου, σου εμφανίζει κάθε χρόνο την ανάσταση με τα φαινόμενα αυτά. Έτσι, βλέποντας όσα συμβαίνουν στα άψυχα, να πειστείς για όσα συμβαίνουν στα έμψυχα και λογικά δημιουργήματά Του.

   Κι ακόμα, οι μύγες και οι μέλισσες πέφτουν πολλές φορές στο νερό και πνίγονται και μετά από λίγο ξαναζωντανεύουν. Υπάρχουν και μερικά είδη μικρών ζώων, τρωκτικών, που λέγονται Μυοξοί και πέφτουν σε χειμερία νάρκη όλο τον χειμώνα και μόλις έρθει το καλοκαίρι ξανακινούνται και ξαναζούν —βλέπεις αναγκάζομαι να σου φέρνω παραδείγματα ανάλογα με τα δικά σου μέτρα, για να σε βοηθήσω να σκεφθείς. Εκείνος που δίνει τη ζωή στα άλογα και σχεδόν νεκρά ζώα, Αυτός δεν έχει τη δύναμη να χαρίσει τη ζωή, κάνοντας υπέρβαση στους νόμους της φύσεως, για χάρη μας, αφού για μας τα δημιούργησε όλα αυτά;

    Αλλά οι Έλληνες και οι ελληνίζοντες στη νοοτροπία, ζητούν να τους φέρουμε παραδείγματα με τα οποία η ανάσταση να γίνεται αναμφισβήτητα φανερή. Και ισχυρίζονται ότι αυτά που μέχρι τώρα ανέφερα, και αν ακόμα φαίνεται ότι αναζωογονούνται, δεν έχουν όμως παντελώς σαπίσει και ζητούν να δουν ένα ζωντανό πλάσμα που σάπισε εντελώς κι έπειτα αναστήθηκε. Γνώριζε ο Θεός την απιστία των ανθρώπων και γι᾿ αυτό έπλασε ένα πουλί που ονομάζεται Φοίνικας. Αυτό, όπως γράφει ο άγιος Κλήμης και όπως και άλλοι πολλοί ιστορικοί μας μαρτυρούν, στο είδος του δεν έχει άτομα θηλυκού και αρσενικού γένους και κατά συνέπεια δεν μπορεί να πολλαπλασιασθεί όπως όλα τα άλλα πτηνά. Βρίσκεται στη χώρα των Αιγυπτίων και κάθε πεντακόσια χρόνια έρχεται να φανερώσει την ανάσταση από την πλήρη φθορά. Και μάλιστα αυτό δεν το κάνει στην έρημο, αλλά έρχεται σε χώρα εμφανή, μέσα στην πόλη, ώστε να μη χάσουν οι άνθρωποι τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το μυστήριο της ανάστασής του, αλλά να γίνει γι᾿ αυτούς χειροπιαστό εκείνο που αμφισβητούν.

   Αυτό λοιπόν το πουλί φτιάχνει μονάχο του μια φωλιά που είναι και ο τάφος του, χρησιμοποιώντας σαν δομικά υλικά, το λιβάνι, τη σμύρνα κι άλλα αρώματα. Και όταν συμπληρώσει τα χρόνια του, μπαίνει μέσα στον τάφο και πεθαίνει αληθινά και σαπίζει. Στη συνέχεια, μέσα από τις σαπισμένες σάρκες του νεκρού πουλιού γεννιέται ένα σκουλήκι και αυτό μεγαλώνοντας εξελίσσεται σε πουλί. Μη σου φανεί αυτό απίστευτο, διότι, όπως βλέπεις, έτσι από σκουλήκια και τα μικρά μελισσάκια έγιναν έντομα. Και από τα αυγά των πουλιών, τα οποία δεν περιέχουν παρά μόνο ρευστή ουσία, βλέπεις να βγαίνουν τα φτερά, τα οστά και τα νεύρα των πουλιών. Μετά, αφού βγάλει φτερά ο Φοίνικας που αναφέραμε παραπάνω και γίνει τέλειο πουλί, όπως το προηγούμενο, πετάει ψηλά στον αιθέρα ολόιδιος μ᾿ εκείνον που είχε πεθάνει, δείχνοντας έτσι στους ανθρώπους, πολύ ξεκάθαρα, την ανάσταση των νεκρών.

   Είναι αξιοθαύμαστο πουλί ο Φοίνικας. Αλλά είναι πουλί, χωρίς λογικό και ουδέποτε ύμνησε τον Θεό. Πετάει στους αιθέρες, αλλά δεν γνωρίζει τον Μονογενή Υιό του Θεού. Γνωρίζοντας λοιπόν το παράδειγμα αυτό, μπορείς να ισχυρισθείς ότι ο Θεός έχει δωρίσει την ανάσταση σ᾿ ένα άλογο ζώο που δεν έχει την δυνατότητα να γνωρίζει το δημιουργό του, και δεν δίνει σε μας την ανάσταση, που και τον Θεό δοξολογούμε και τις εντολές Του εφαρμόζουμε;

    Αλλά επειδή ο Φοίνικας είναι μακριά μας και ακόμα είναι σπάνιο τούτο το αποδεικτικό σημάδι της ανάστασης και μερικοί δεν πείστηκαν, πάρε, σε παρακαλώ και μια άλλη απόδειξη απ᾿ όσα συμβαίνουν καθημερινά. Πριν από εκατό ή διακόσια χρόνια, όλοι εμείς πού ήμασταν; Δεν γνωρίζουμε τον τρόπο δημιουργίας του ανθρώπινου σώματος; Δεν γνωρίζεις ότι από απλή και ασθενική και ασχημάτιστη ύλη[:το ανδρικό σπέρμα που γονιμοποιείται] γεννιόμαστε; Και απ’ αυτή την απλή και ασθενική ύλη σχηματίζεται και το ανθρώπινο σώμα και αποκτά δύναμη στα νεύρα, λάμψη στα μάτια, όσφρηση στη μύτη, ακοή στ’ αυτιά, ομιλία στη γλώσσα, παλμούς στην καρδιά, εργασία στα χέρια, οδοιπορία στα πόδια και κάθε άλλο χαρακτηριστικό των μελών. Η ασθενική εκείνη ύλη μεταβάλλεται σε ναυπηγό ή οικοδόμο ή αρχιτέκτονα ή εργάτη ή στρατιώτη ή άρχοντα ή νομοθέτη ή βασιλιά. Αφού λοιπόν με ευτελή υλικά μας έπλασε ο Θεός, δεν θα μπορεί να μας αναστήσει, όταν πεθάνουμε;

    Αυτός που την τόσο τιποτένια ύλη μετέβαλε σε ανθρώπινο σώμα, δεν θα μπορέσει πάλι να το αναστήσει, όταν νεκρωθεί; Αυτός που από την ανυπαρξία έφερε την ύπαρξη, δεν θα μπορέσει να αναστήσει το δημιούργημά Του; Πάρε κι από τον έναστρο ουρανό μιαν ολοφάνερη απόδειξη, ότι είναι δυνατή η ανάσταση των νεκρών. Ένα ουράνιο φαινόμενο που επαναλαμβάνεται κάθε μήνα: Η σελήνη φαίνεται να λιγοστεύει, να μικραίνει τόσο πολύ, που να μην τη βλέπουμε καθόλου. Πάλι όμως εμφανίζεται, μεγαλώνει και παίρνει το προηγούμενό της μέγεθος. Και μάλιστα, για να είναι πληρέστερο το παράδειγμα, κατά καιρούς έχουμε εκλείψεις σελήνης και εναλλαγές στη φωτεινότητά της, μέχρι που γίνεται κατακόκκινη σαν αίμα, για να μην απιστείς στην ανάσταση των νεκρών, εσύ, που κατασκευάστηκες από αίμα, αλλά, βλέποντας στη σελήνη την εναλλαγή, να πιστέψεις ότι το ίδιο μπορεί να γίνει και σ’ εσένα.

    Αυτές τις αποδείξεις μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει, όταν συζητάει με άπιστους ειδωλολάτρες. Αφού αυτοί δεν παραδέχονται την Αγία Γραφή, πολέμησέ τους με όπλα άγραφα, δηλαδή με συλλογισμούς και παραδείγματα από τη φύση. Οι άθεοι αυτοί δεν έχουν ιδέα για τον νόμο του Μωυσή, για τις προφητείες του Ησαΐα, για τα ευαγγέλια, για τις επιστολές του Παύλου.

     Ας δούμε τώρα πώς θ’ αντιμετωπίσουμε τους Σαμαρείτες. Αυτοί δέχονται τον νόμο του Μωυσή, δεν αναγνωρίζουν όμως τους Προφήτες. Πώς λοιπόν θα τους πείσουμε για την ανάσταση των νεκρών; Ας χρησιμοποιήσουμε τα κείμενα που παραδέχονται. Λέει ο Θεός στον Μωυσή: «Ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς τοῦ πατρός σου, Θεὸς Ἁβραὰμ καὶ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ Θεὸς Ἰακώβ(:εγώ είμαι ο Θεός του πατέρα σου, ο Θεός του Αβραάμ και ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ)»[Έξοδος3,6]. Οπωσδήποτε με τα λόγια αυτά αναγνωρίζει ότι ο Αβραάμ, ο Ισαάκ και ο Ιακώβ δεν εξαφανίστηκαν, αλλά υπάρχουν. Γιατί αν δεν υπήρχαν, ο Θεός θα ήταν Θεός όντων ανύπαρκτων. Ποιος όμως βασιλιάς είπε ότι είναι βασιλιάς στρατιωτών ανύπαρκτων; Ποιος ακόμα πλούσιος δηλώνει πλούτη που δεν έχει; Πρέπει επομένως να υπάρχουν και ο Αβραάμ και ο Ισαάκ και ο Ιακώβ. Έτσι μόνο ο Θεός θα είναι Θεός ζωντανών. Γιατί δεν είπε «ήμουν κάποτε Θεός τους», αλλά «είμαι Θεός τους».

    Αλλά έχουν αντιρρήσεις και σε αυτό το σημείο οι Σαμαρείτες. Ισχυρίζονται ότι μπορεί να ζουν οι ψυχές του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, τα σώματά τους όμως δεν είναι δυνατό ν’ αναστηθούν. Θα τους πούμε: Το ραβδί του δικαίου Μωυσή ήταν δυνατό να μεταβληθεί σε φίδι [Έξοδος 4,2-3: «Εἶπε δὲ αὐτῷ Κύριος· τί τοῦτό ἐστι τὸ ἐν τῇ χειρί σου; ὁ δὲ εἶπε· ῥάβδος καὶ εἶπε· ῥίψον αὐτὴν ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ ἔῤῥιψεν αὐτὴν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἐγένετο ὄφις(:του είπε λοιπόν ο Κύριος: ’’Τι είναι αυτό που κρατάς στο χέρι σου;’’. Εκείνος είπε:’’ ένα ραβδί’’. Και είπε ο Θεός στον Μωυσή: ”ρίξε το ραβδί αυτό στη γη’’. Και το έριξε στη γη και έγινε φίδι)»].

    Τα σώματα των δικαίων δεν μπορούν να ζήσουν και ν’ αναστηθούν; Η πρώτη μεταβολή, που είναι αφύσικη, πραγματοποιήθηκε. Η δεύτερη, που είναι σύμφωνη με τη φύση, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί; Το ραβδί επίσης του Ααρών, αφού κόπηκε και νεκρώθηκε, χωρίς ίχνος νερού βλάστησε [Αρ. 17, 23: «Καὶ ἐγένετο τῇ ἐπαύριον καὶ εἰσῆλθε Μωυσῆς καὶ Ἀαρὼν ἐν τῇ σκηνῇ τοῦ μαρτυρίου, καὶ ἰδοὺ ἐβλάστησεν ἡ ῥάβδος Ἀαρὼν εἰς οἶκον Λευὶ καὶ ἐξήνεγκε βλαστὸν καὶ ἐξήνθησεν ἄνθη καὶ ἐβλάστησε κάρυα(:την επόμενη ημέρα εισήλθαν στη Σκηνή του Μαρτυρίου ο Μωυσής και ο Ααρών και ιδού, είχε βλαστήσει το ραβδί του Ααρών εκ της φυλής του Λευί. Έβγαλε βλαστό, άνθη και καρύδια)»]. Και τούτο, ενώ ήταν μέσα σε σπίτι. Μολαταύτα, βλάστησε σαν να ήταν σε αγρό. Και ενώ βρισκόταν σε ξερό περιβάλλον, μέσα σε μια νύχτα καρποφόρησε σαν τα δένδρα που για πολλά χρόνια ποτίζονται. Το ραβδί λοιπόν του Ααρών αναστήθηκε. Ο ίδιος ο Ααρών δεν θ’ αναστηθεί; Και ο Θεός που θαυματούργησε σε ένα ξύλο, για να του χαρίσει την αρχιεροσύνη, δεν θα θαυματουργήσει στον ίδιο τον Ααρών, για να του χαρίσει την ανάσταση;

     Η γυναίκα του Λωτ έγινε στήλη από αλάτι [Γέν. 19,26: «Καὶ ἐπέβλεψεν ἡ γυνὴ αὐτοῦ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ἐγένετο στήλη ἁλός(:η σύζυγος του Λωτ, περίεργη καθώς ήταν και παρά την εντολή του αγγέλου, έστρεψε το κεφάλι στα πίσω, για να δει την καταστροφή· και αμέσως έγινε στήλη άλατος)»]. Η ζωντανή λοιπόν εδώ σάρκα μεταβλήθηκε σε αλάτι· νεκρή σάρκα δεν μπορεί να ξαναγίνει σάρκα ζωντανή; Και αν η γυναίκα του Λωτ μεταβλήθηκε σε στήλη από αλάτι, η γυναίκα του Αβραάμ δεν είναι δυνατό να αναστηθεί; Με ποια δύναμη έγινε η μεταβολή του χρώματος στο χέρι του Μωυσή, που άσπρισε σαν το χιόνι κι έπειτα πάλι άλλαξε; Οπωσδήποτε με θείο πρόσταγμα [Έξοδος 4,6-7: «Εἶπε δὲ αὐτῷ Κύριος πάλιν· εἰσένεγκον τὴν χεῖρά σου εἰς τὸν κόλπον σου. καὶ εἰσήνεγκε τὴν χεῖρα αὐτοῦ εἰς τὸν κόλπον αὐτοῦ· καὶ ἐξήνεγκε τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐκ τοῦ κόλπου αὐτοῦ, καὶ ἐγενήθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὡσεὶ χιών. καὶ εἶπε πάλιν· εἰσένεγκον τὴν χεῖρά σου εἰς τὸν κόλπον σου. καὶ εἰσήνεγκε τὴν χεῖρα εἰς τὸν κόλπον αὐτοῦ· καὶ ἐξήνεγκεν αὐτὴν ἐκ τοῦ κόλπου αὐτοῦ, καὶ πάλιν ἀποκατέστη εἰς τὴν χρόαν τῆς σαρκὸς αὐτῆς(: και είπε πάλι ο Κύριος προς αυτόν:’’ Βάλε το χέρι σου στον κόρφο σου’’. Ο Μωυσής εισήγαγε το χέρι του στον κόρφο του, το έβγαλε από τον κόρφο του και έγινε το χέρι του λευκό, σαν το χιόνι. Του είπε πάλι ο Θεός:’’ Βάλε το χέρι σου μέσα στον κόρφο σου’’. Έβαλε το χέρι του στον κόρφο του, το έβγαλε από εκεί, και το χέρι του αποκαταστάθηκε και πάλι στη φυσική του προηγούμενη υγιή χροιά)»]. Αν λοιπόν τότε το πρόσταγμα είχε δύναμη για τέτοιες μεταβολές, τώρα δεν έχει;

     Πώς δημιουργήθηκε ο άνθρωπος; Το γράφει το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, η Γένεση: «Καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς(:και έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο από το χώμα της γης)»[Γέν. 2,7]. Αν λοιπόν το χώμα έγινε σάρκα, η νεκρωμένη σάρκα δεν μπορεί να ξαναγίνει ζωντανή;

    Ας ρωτήσουμε, από τι πλάστηκαν οι ουρανοί και η στεριά και οι θάλασσες; Από τι έγιναν ο ήλιος και η σελήνη και τα άστρα; Πώς δημιουργήθηκαν τα πουλιά και τα ψάρια και όλα γενικά τα ζώα; Ενώ αναρίθμητα διαφορετικά όντα δημιουργήθηκαν από το τίποτα, εμείς οι άνθρωποι, που είμαστε εικόνες του Θεού, δεν είναι δυνατό ν’ αναστηθούμε; Όπως λέει και ο δίκαιος Ιώβ, για το δέντρο υπάρχει ελπίδα αναβλαστήσεως. Γιατί, αν κοπεί, μπορεί να ξανανθίσει, και ο βλαστός του δεν θα χαθεί. Κι αν ακόμα γεράσει η ρίζα του και ξεραθεί ο κορμός του, θα ανθίσει πάλι με το πότισμα και θα καρποφορήσει σαν νεοφυτεμένο [Ιώβ 14,7-9: «ἔστι γὰρ δένδρῳ ἐλπίς· ἐὰν γὰρ ἐκκοπῇ, ἔτι ἐπανθήσει, καὶ ὁ ῥάδαμνος αὐτοῦ οὐ μὴ ἐκλίπῃ· ἐὰν γὰρ γηράσῃ ἐν γῇ ἡ ῥίζα αὐτοῦ, ἐν δὲ πέτρᾳ τελευτήσῃ τὸ στέλεχος αὐτοῦ, ἀπὸ ὀσμῆς ὕδατος ἀνθήσει, ποιήσει δὲ θερισμὸν ὥσπερ νεόφυτον(: σε κάθε δέντρο υπάρχει η ελπίδα και η δυνατότητα να αναβλαστήσει, διότι εάν κοπεί, μπορεί και πάλι να βλαστήσει και ο βλαστός του να μη λείψει εντελώς. Διότι, εάν γεράσει η ρίζα του μέσα στη γη, και φανεί ξηρός ο κορμός του στο βραχώδες έδαφός του,πάλι στο κάτω μέρος του γηρασμένου στελέχους του λίγη υγρασία μπορεί να το κάνει να αναβλαστήσει και πάλι, να ανθίσει, να δώσει καρπό προς συγκομιδή σαν ένα νεαρό φυτό)»]. Αν λοιπόν συμβαίνει αυτό στο δέντρο, δεν μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο; Χάνεται και εξαφανίζεται ο πεθαμένος;

    Ο προφήτης Ησαΐας λέει: «Ἀναστήσονται οἱ νεκροί, καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις(:θα αναστηθούν οι νεκροί, και θα σηκωθούν όσοι βρίσκονται στα μνήματα)» [Ησ. 26,19]. Ο προφήτης Ιεζεκιήλ διαλαλεί: «Τάδε λέγει Κύριος· ἰδοὺ ἐγὼ ἀνοίγω τὰ μνήματα ὑμῶν καὶ ἀνάξω ὑμᾶς ἐκ τῶν μνημάτων ὑμῶν(:Να τι λέει ο Κύριος: ‘’Θα ανοίξω τα μνήματά σας και θα σάς αναστήσω από τους τάφους σας’’)» [Ιεζ. 37,12]. Και ο προφήτης Δανιήλ λέει: «Καὶ πολλοὶ τῶν καθευδόντων ἐν γῆς χώματι ἐξεγερθήσονται, οὗτοι εἰς ζωὴν αἰώνιον καὶ οὗτοι εἰς ὀνειδισμὸν καὶ εἰς αἰσχύνην αἰώνιον(:και πολλοί νεκροί, που βρίσκονται θαμμένοι στο χώμα, θ’ αναστηθούν, άλλοι για να ζήσουν αιώνια και άλλοι για να αντιμετωπίσουν αιώνια ντροπή και περιφρόνηση)»[Δαν. 12,2].

   Πολλά αποσπάσματα της Αγίας Γραφής αναφέρονται στην ανάσταση των νεκρών. Σαν μια απλή υπενθύμιση αναφέρουμε την τετραήμερη ανάσταση του Λαζάρου [Ιω. 11,1-44], την ανάσταση του γιου της χήρας της Ναΐν [Λουκ.7,11-17] και της κόρης του αρχισυνάγωγου Ιαείρου [Ματθ. 9,18-26]. Ας αναφέρουμε επίσης, ότι την ώρα της Σταυρώσεως του Κυρίου σκίστηκαν πέτρες, άνοιξαν μνημεία και αναστήθηκαν σώματα πολλών νεκρών [Ματθ. 27,51-53]. Προπάντων όμως να θυμηθούμε, ότι και ο ίδιος ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς [Ματθ. 28,1-8].

    Εκτός απ’ αυτές τις περιπτώσεις της Καινής Διαθήκης, μπορούμε να θυμηθούμε από την Παλαιά τον Προφήτη Ηλία και τον γιο της χήρας που ανέστησε [Γ’ Βασ. 17,17-24]. Επίσης τον Προφήτη Ελισσαίο, που έκανε δύο αναστάσεις, μία όταν ζούσε και μία μετά το θάνατό του. Όταν ζούσε, ανέστησε ένα παιδί με την πνοή του [Α’ Βασ. 4,32-37]. Για να φανερωθεί όμως ότι δεν είναι τιμημένες μόνο οι ψυχές των αγίων, αλλά ότι και στα σώματά τους υπάρχει θεία χάρη, ο νεκρός, που κατέβασαν στο μνημείο του Ελισσαίου, ζωντάνεψε μόλις ακούμπησε το νεκρό σώμα του Προφήτη [Δ’ Βασ. 13,20-21: «Καὶ ἀπέθανεν Ἑλισαιέ, καὶ ἔθαψαν αὐτόν. καὶ μονόζωνοι Μωὰβ ἦλθον ἐν τῇ γῇ ἐλθόντος τοῦ ἐνιαυτοῦ·καὶ ἐγένετο αὐτῶν θαπτόντων τὸν ἄνδρα, καὶ ἰδοὺ εἶδον τὸν μονόζωνον καὶ ἔῤῥιψαν τὸν ἄνδρα ἐν τῷ τάφῳ Ἑλισαιέ, καὶ ἐπορεύθη καὶ ἥψατο τῶν ὀστέων Ἑλισαιὲ καὶ ἔζησε καὶ ἀνέστη ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτοῦ(:ο Ελισαίος πέθανε και τον έθαψαν. Κατά το επόμενο λοιπόν έτος εισέβαλαν στη χώρα των Ισραηλιτών επιδρομείς Μωαβίτες. Ενώ λοιπόν οι Ισραηλίτες είχαν πορευτεί να θάψουν έναν νεκρό, φάνηκαν από μακριά ερχόμενοι οι επιδρομείς Μωαβίτες. Καταλήφτηκαν από τρόμο οι Ισραηλίτες και έριξαν τον νεκρό άντρα στον ανοικτό τάφο του Ελισαίου και τράπηκαν σε φυγή. Ο νεκρός μόλις άγγιξε τα οστά του Ελισαίου, ανέζησε και σηκώθηκε όρθιος στα πόδια του)»]. Το νεκρό σώμα μπόρεσε και ανέστησε άλλο νεκρό σώμα. Αυτό που ήδη βρισκόταν στον τάφο, έδωσε ζωή στον πεθαμένο. Και ενώ έδωσε ζωή, το ίδιο παρέμεινε στον τάφο, όπως και πρώτα. Γιατί; Για να μην αποδοθεί το θαύμα μόνο στην ψυχή του Ελισαίου και για να αποδειχθεί ότι, κι αν απουσιάζει η ψυχή, βρίσκεται θεία χάρη στα σώματα των αγίων, αφού τόσα χρόνια κατοίκησαν μέσα τους άγιες ψυχές. Τα σώματα αυτά υπηρέτησαν τις άγιες ψυχές και γι’ αυτό χαριτώθηκαν. Ας μην απιστήσουμε σαν άμυαλοι στο γεγονός αυτό. Γιατί αν ρούχα και μαντήλια αγίων, που βρίσκονται έξω από το σώμα, ακουμπούν αρρώστους και τους θεραπεύουν, πόσο μάλλον το ίδιο το προφητικό σώμα θα έχει τη χάρη ν’ αναστήσει νεκρό.

      Ας θυμηθούμε ότι και οι Απόστολοι ανέστησαν νεκρούς: Ο Πέτρος ανέστησε την Ταβιθά στην Ιόππη [Πράξ. 9,36-42], ο Παύλος τον Εύτυχο στην Τρωάδα [Πράξ. 20,7-12] και οι υπόλοιποι Απόστολοι διάφορους άλλους, μολονότι δεν αναφέρονται στην Αγία Γραφή όλα τα θαύματα του καθενός.

     Ας θυμηθούμε επίσης όσα έγραψε ο Παύλος στους Κορινθίους γι’ αυτούς που λένε: « Πῶς ἐγείρονται οἱ νεκροί; ποίῳ δὲ σώματι ἔρχονται;(:Με ποια δύναμη και με ποιον τρόπο ανασταίνονται οι νεκροί; Και με ποιο σώμα επανέρχονται στη ζωή;)» [Α’ Κορ. 15,35]. Γράφει λοιπόν: «Εἰ γὰρ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, οὐδὲ Χριστὸς ἐγήγερται(: διότι αν οι νεκροί δεν ανασταίνονται, τότε ούτε ο Χριστός αναστήθηκε)» [Α’ Κορ. 15,16]. Ονόμασε ανόητους αυτούς που δεν πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών. Έγραψε επίσης στους Θεσσαλονικείς: «Οὐ θέλομεν δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, περὶ τῶν κεκοιμημένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα. εἰ γὰρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανε καὶ ἀνέστη, οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τοὺς κοιμηθέντας διὰ τοῦ Ἰησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ(:ας έλθουμε τώρα και σε ένα άλλο σοβαρό ζήτημα. Δεν θέλουμε, αδελφοί μου, να έχετε άγνοια σχετικά με αυτούς που έχουν πεθάνει, για να μη λυπάστε όπως λυπούνται και οι υπόλοιποι που δεν έχουν ελπίδα αναστάσεως. Δεν πρέπει να λυπάστε σαν κι αυτούς· διότι εφόσον εμείς έχουμε ακράδαντη πεποίθηση ότι ο Ιησούς πέθανε και αναστήθηκε, έτσι πρέπει να πιστεύουμε  ότι ο Θεός κι εκείνους που έχουν πεθάνει με πίστη στον Ιησού ενωμένοι μαζί Του, θα τους αναστήσει και θα τους οδηγήσει ένδοξα στην αιώνια ζωή, για να ζήσουν μαζί Του)» [Α’ Θεσ. 4,13-14].

     Ιδιαίτερα όμως πρέπει να κρατήσετε έντονα στην ψυχή σας αυτό το οποίο επίμονα τονίζει ο απόστολος Παύλος, ο οποίος δείχνοντας το δικό του σώμα, διακηρύσσει: «Δεῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν(:κατά τη Δευτέρα παρουσία του Κυρίου όλοι θα αλλάξουμε διότι πρέπει το φθαρτό τούτο σώμα να ντυθεί αφθαρσία, και το θνητό αυτό σώμα να ντυθεί αθανασία)» [Α’ Κορ. 15,53]. Το σώμα μας λοιπόν θα αναστηθεί. Και μάλιστα όχι έτσι ασθενικό, όπως είναι τώρα, αλλά έχοντας αποκτήσει αφθαρσία. Δεν θα υποφέρει δηλαδή από τον πόνο, την αρρώστια, τον θάνατο. Θα αλλάξει κατάσταση όπως το σίδερο, που μπαίνει στη φωτιά και μεταβάλλεται σε μια φλεγόμενη μάζα. Κάπως έτσι θα μεταβληθούν οι ιδιότητες του σώματός μας και θα γίνει άφθαρτο με τον τρόπο που γνωρίζει μονάχα ο Κύριος που ανασταίνει το νεκρό σώμα, σύμφωνα με τη θέλησή Του.

    Θα αναστηθεί λοιπόν αυτό το σώμα. Δεν θα έχει όμως την ίδια σύσταση, αλλά θα ζει αιώνια. Δεν θα έχει ανάγκη από συνηθισμένες τροφές, για να συντηρηθεί, ούτε από σκάλες, για να υψωθεί. Γιατί θα γίνει πνευματικό [πρβλ. Α´ Κορ. 15, 44: «Σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν. ἔστι σῶμα ψυχικόν, καὶ ἔστι σῶμα πνευματικόν(: σπέρνεται και ενταφιάζεται σώμα που ζωοποιούνταν και διευθυνόταν από τις κατώτερες φυσικές δυνάμεις της ψυχής· εγείρεται σώμα που θα ζωοποιείται  και θα διευθύνεται από τις πνευματικές δυνάμεις της ψυχής που θα ενισχύονται από το Άγιο Πνεύμα. Υπάρχει σώμα φυσικό και υπάρχει σώμα πνευματικό)»], κάτι θαυμαστό, που όμοιο τώρα δεν έχουμε, για να το παραβάλλουμε12. Τότε, λέει η αγία Γραφή, τα σώματα των δικαίων θα λάμψουν όπως ο ήλιος [πρβλ. Ματθ. 13, 43:«Τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω(:τότε οι δίκαιοι θα δοξολογούν και θα λάμψουν σαν τον ήλιο στη βασιλεία του ουράνιου πατέρα τους. Όποιος έχει αυτιά για να ακούει με ενδιαφέρον και να εγκολπώνεται την αλήθεια, ας ακούει)»].Θα αποκτήσουν τη λαμπρότητα της σελήνης και ολόκληρου του ουρανού. Ο Θεός, που έδωσε τη φεγγοβολιά σε ασήμαντα σκουλήκια, μπορεί ασφαλώς να κάνει έναν αγιασμένο άνθρωπο να φεγγοβολάει και όπως η σελήνη και όπως ο λαμπρός ουρανός. Κι επειδή ο Θεός προγνώριζε την απιστία των ανθρώπων δημιούργησε εκείνα τα πολύ μικρά σκουληκάκια που το καλοκαίρι ακτινοβολούν με λάμψη, η οποία βγαίνει από το ίδιο τους το σώμα. Ώστε από αυτά που τώρα βλέπουμε με τα σωματικά μάτια, να συμπεράνουμε και αυτό που προσδοκάμε, δηλαδή ότι τα σώματά μας θα γίνουν φωτεινά. Γιατί ο Θεός, που μας χάρισε αυτή την επίγεια εμπειρία, μπορεί να μας χαρίσει στη μέλλουσα ζωή και την ολοκλήρωσή της. Εκείνος που έκανε να λάμπει το σκουλήκι πολύ περισσότερο θα κάνει να λάμψει ο δίκαιος άνθρωπος.

    Θα αναστηθούμε λοιπόν όλοι με άφθαρτα, αιώνια σώματα. Δεν θα τα έχουμε όμως όλοι ίδια. Οι άγιοι θα έχουν ένδοξο σώμα, κατάλληλο και ικανό να επικοινωνεί με τους αγγέλους. Οι αμαρτωλοί θα έχουν κι αυτοί αιώνιο και άφθαρτο σώμα, κατάλληλο όμως να υπομένει ατελεύτητες τιμωρίες, έτσι που να μην κατακαεί και εξαφανιστεί στη φλόγα της αιώνιας φωτιάς. Δίκαια ο Θεός θα αμείψει ή θα κολάσει τα σώματα και των αγίων και των αμαρτωλών· γιατί καμιά πράξη μας δεν γίνεται χωρίς τη συμμετοχή του σώματος: Βλασφημούμε με το στόμα. Προσευχόμαστε με το στόμα. Πορνεύουμε με το σώμα. Αγνεύουμε με το σώμα. Δίνουμε ελεημοσύνη με το χέρι. Γενικά σε κάθε πράξη συμμετέχει και το σώμα. Επειδή λοιπόν σε όλα υπηρετεί το σώμα, είναι δίκαιο στη μέλλουσα ζωή να συμμετέχει είτε στην απόλαυση είτε στην τιμωρία.

    Ο προφήτης Δανιήλ γράφει: «Χίλιαι χιλιάδες ἐλειτούργουν αὐτῷ, καὶ μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αὐτῷ· κριτήριον ἐκάθισε, καὶ βίβλοι ἠνεῴχθησαν(:εκατομμύρια και δισεκατομμύρια άγγελοι στέκονταν μπροστά Του έτοιμοι να Τον υπηρετήσουν. Κριτήριο στήθηκε και τα βιβλία ανοίχτηκαν)» [Δαν. 7,10]. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο αριθμός των αγγέλων είναι μόνο τόσος. Ο προφήτης χρησιμοποιεί αυτές τις λέξεις, θέλοντας να δείξει το αναρίθμητο πλήθος τους. Με όλο αυτό το πλήθος των αγγέλων θα παρουσιαστεί τότε, στη μέλλουσα κρίση, ο Τριαδικός Θεός. Μια αγγελική σάλπιγγα θα ηχήσει και θα τους καλέσει όλους με φανερά πια όλα τα έργα τους. Δεν πρέπει λοιπόν από δω να σκεφτόμαστε την ώρα εκείνη και από τώρα να φοβόμαστε; Μήπως είναι μικρή καταδίκη, έστω κι αν δεν ακολουθήσει καμιά άλλη τιμωρία, το να ντροπιαστούμε μπροστά σε τόσο πλήθος; Μήπως δεν προτιμάμε, πολλές φορές, να πεθάνουμε παρά να ντροπιαστούμε μπροστά σε φίλους; Ας ενδιαφερθούμε κι ας φοβηθούμε από τώρα, μην τυχόν και μας αποδοκιμάσει τότε ο Κύριος. Ο Θεός τα γνωρίζει όλα. Δεν έχει ανάγκη να ερευνήσει και να ελέγξει. Μη σκεφτείς λοιπόν: «Στο σκοτάδι της νύχτας αμάρτησα, κάνοντας ανήθικες πράξεις ή μαγείες ή κάτι άλλο. Είμαι όμως εξασφαλισμένος, γιατί κανείς δεν με είδε».

    Όλα θα γίνουν φανερά τότε, που ο Θεός θα κρίνει τα κρυφά έργα των ανθρώπων. Το φοβερό πρόσωπο του Κριτή θα σε αναγκάσει να πεις την αλήθεια. Η ίδια η συνείδησή σου θα σε ελέγχει, και τα έργα σου, που θα σε συνοδεύουν, θα σε καταγγέλλουν. Ο Κριτής δεν θα έχει ανάγκη από βιβλία. Αυτό το φανερώνει ο ίδιος λέγοντας: «Καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων(:θα συναχθούν μπροστά Του όλα τα έθνη, και θα τους ξεχωρίσει όπως ξεχωρίζει ο βοσκός τα πρόβατα από τα ερίφια)» [Ματθ. 25,32]. Ο βοσκός πώς ξεχωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια; Μήπως έχει ανάγκη να συμβουλευτεί βιβλία, για να διακρίνει ποια είναι πρόβατα και ποια ερίφια; Δεν τα διακρίνει αμέσως από τη μορφή τους; Το απαλό μαλλί δεν φανερώνει το πρόβατο, και το σκληρό το ερίφιο; Με την ίδια ευκολία θα φανερωθεί τότε, αν οι πράξεις μας έχουν καθαριστεί με την εξομολόγηση, και μοιάζουν με μαλλί απαλό και καθαρό, ή αν παραμένουν με τις ασυγχώρητες αμαρτίες, και μοιάζουν με μαλλί σκληρό και βρωμισμένο.

   Ας λυπηθούμε, λοιπόν, αδελφοί μου, τα σώματά μας κι ας μην τα κακομεταχειριστούμε, σαν να ήταν ξένα. Να μην πούμε αυτό που λένε οι αιρετικοί ότι είναι ξένο το ένδυμα της ψυχής μας, το σώμα μας, αλλά ας το σπλαχνιστούμε ως κάτι δικό μας. Γιατί πρέπει να δώσουμε λόγο στον Κύριο, για όλα όσα πράξαμε με το σώμα [πρβλ. Β´ Κορ. 5, 10: «Τοὺς γὰρ πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἔμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε ἀγαθὸν εἴτε κακόν(:διότι όλοι μας πρέπει να παρουσιαστούμε φανεροί και ξεσκεπασμένοι μπροστά στο δικαστικό βήμα του Χριστού, για να πάρει ο καθένας μας την αμοιβή του ανάλογα με όσα έκανε με το σώμα, είτε αγαθά είναι συνολικά τα έργα του αυτά, είτε κακά)»]. Μην πεις ποτέ «κανείς δεν με βλέπει» [πρβλ. Σοφ. Σειρ. 23, 18: «ἄνθρωπος παραβαίνων ἀπὸ τῆς κλίνης αὐτοῦ, λέγων ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ· τίς με ὁρᾷ; σκότος κύκλῳ μου, καὶ οἱ τοῖχοί με καλύπτουσι, καὶ οὐθείς με ὁρᾷ· τί εὐλαβοῦμαι; τῶν ἁμαρτιῶν μου οὐ μὴ μνησθήσεται ὁ Ὕψιστος(:άνθρωπος, ο οποίος μολύνει τη συζυγική του κλίνη, λέγει μέσα του: “Ποιος με βλέπει που αμαρτάνω; Σκοτάδι υπάρχει ολόγυρά μου και οι τοίχοι με σκεπάζουν· κανείς λοιπόν δεν με βλέπει· τι φοβούμαι; Ο Ύψιστος δεν θα θυμηθεί τις αμαρτίες μου”)»· Ησ. 29, 15: «Οὐαὶ οἱ βαθέως βουλὴν ποιοῦντες καὶ οὐ διὰ Κυρίου· οὐαὶ οἱ ἐν κρυφῇ βουλὴν ποιοῦντες καὶ ἔσται ἐν σκότει τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ ἐροῦσι· τίς ἑώρακεν ἡμᾶς; καὶ τίς ἡμᾶς γνώσεται ἢ ἃ ἡμεῖς ποιοῦμεν;(: Αλίμονο σε εκείνους, οι οποίοι βρίσκουν και σκέπτονται βαθυστόχαστη τάχα βουλή, όχι όμως σύμφωνη προς το θέλημα του Θεού! Αλίμονο σε εκείνους, οι οποίοι παίρνουν κρυφές αποφάσεις και διαπράττουν τα πονηρά έργα τους στο σκοτάδι και λένε: “Ποιος μας βλέπει; Ποιος θα μας αναγνωρίσει ή θα δει εκείνα τα οποία εμείς πράττουμε;”)»], μη νομίσεις ότι δεν υπάρχει μάρτυρας των πράξεών σου. Μπορεί πολλές φορές, πράγματι, να μη σε βλέπει άνθρωπος. Όμως ο Πλάστης, ο αόρατος και αιώνιος μάρτυρας, παραμένει πάντα στον ουρανό αξιόπιστος [Ψαλμ. 88, 38: «Καὶ ὁ μάρτυς ἐν οὐρανῷ πιστός(:και ο μάρτυρας ο αξιόπιστος και φιλαλήθης είμαι εγώ, ο οποίος κατοικώ στον ουρανό)»] και βλέπει όλα όσα συμβαίνουν.

     Αλλά μένουν και τα αποτυπώματα της αμαρτίας στο σώμα. Γιατί, όπως ακριβώς μια βαθιά πληγή στο σώμα, κι αν ακόμα θεραπεύτηκε, αφήνει ουλή, έτσι και η αμαρτία πληγώνει την ψυχή και το σώμα και αφήνει σ᾿ όλο το σώμα πλέον σημάδια και ουλές, οι οποίες αφαιρούνται μόνο από τα σώματα εκείνων, που δέχτηκαν το άγιο Βάπτισμα. Όλα τα περασμένα τραύματα της ψυχής και του σώματος, τα θεραπεύει ο Θεός με το Βάπτισμα.  Ας προσέξουμε όμως όλοι μας να διαφυλάξουμε τον εαυτό μας, από εκείνα που μπορεί να συμβούν στο μέλλον, ώστε να διατηρήσουμε καθαρό το χιτώνα του σώματος και να μη χάσουμε την ουράνια σωτηρία, εξαιτίας μιας πορνείας ή ηδυπάθειας ή κάποιας άλλης αμαρτωλής πράξης. Αλλά να κληρονομήσουμε την αιώνια Βασιλεία του Θεού, της οποίας είθε με τη Χάρη Του να σας αξιώσει όλους σας ο Θεός.

        ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

          επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

·       Κατηχήσεις αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, εκδόσεις «Ετοιμασία» Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα 1999, κατήχηση ΙΗ΄, σελίδες 548-565.

·       Σειρά «Η Φωνή των Πατέρων», τεύχος 9, έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής[https://www.imparaklitou.gr/index.php/el/keimena/i-foni-ton-pateron-i-anastasi-ton-nekron].

·       Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.

·       Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.

·       http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm

·       http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm