Πατριωτισμός διασωληνωμένος

Πατριωτισμός διασωληνωμένος

Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Φιλόλογος - Θεολόγος 

Τήν ἡμέρα πού οἱ Τοῦρκοι ἀνανέωσαν προκλητικά τή Navtex τους γιά τίς σεισμογραφικές ἔρευνες τοῦ «Ὀ­ρούτς Ρέις», τό Σάββατο 21/11/20, τό Γενικό Ἐ­πιτελεῖο Ἐ­θνι­κῆς Ἀ­μύνης μέ τή σύμφωνη γνώμη τοῦ ἁρμόδιου Ὑπουργοῦ καί τοῦ Προέ­δρου τῆς Βου­λῆς προχώρησε σέ μία στοχευμένη προειδοποίηση, θέλοντας νά ἀνορθώσει ἔτσι τό ἠθικό τῶν Ἑλ­λήνων ἐν μέσῳ κορωνοϊ­οῦ: Ἀξιοποίησε τόν ἑορτασμό τῆς Ἡ­μέρας τῶν Ἐνόπλων Δυνάμε­ων κατά τήν ἑορτή τῶν Εἰσοδίων τῆς Θε­­οτόκου, γιά νά ἀποστείλει ἕνα ἠ­χηρό μήνυμα ἀποφασιστικότητας στήν ἀπέ­ναν­τι ὄχθη τοῦ Αἰγαίου. Πρόβαλε ἕνα ἐν­τυπωσιακό βίντεο στήν πρόσοψη τοῦ κτη­ρί­ου τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων, στό ὁ­ποῖο ἀπεικονιζόταν ἡ Σημαία καί ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός Παναγία, κα­θώς καί εἰ­­κόνες ἀπό ὅλες τίς ἐθνικές μάχες: ἀπό τή μά­χη τοῦ Μαραθώ­να, τίς Θερμοπύλες καί τή Σαλαμίνα μέχρι τούς Βαλκανικούς Πολέμους, τό 1940 καί τίς ἡμέρες μας.

   Ἀκολούθησε «θύελλα ἀντιδράσεων» στά περίφημα κοινωνικά δίκτυα γιά «τή μείξη πολιτικῆς, ἱστορίας καί θρησκείας» ἀπό κύκλους τῆς «γνωστῆς» θορυβώδους μειοψηφίας. Χαρακτήρισαν μάλιστα «θέα­μα στά ὅρια τοῦ κίτς τό συγκε­κρι­μένο βίντεο». Κάποιοι χρῆστες ἔ­φτασαν στό ση­μεῖο νά παρομοιάσουν τήν Ἀθήνα μέ τήν Τεχεράνη.

   Ἀναρωτιέται κανείς: Τί ἀκριβῶς τούς προκάλεσε; Ἡ προβολή τῆς μορ­φῆς τῆς Ὑπεράγιας Θεοτόκου στό κτήριο τοῦ Κοινοβουλίου; Ὁ στρατός; Καί τά δύο μαζί; Σέ ποιά χώρα, ἀλήθεια, ζοῦν; Ἐνοχλήθηκαν πού εἶδαν τή γαλανόλευκη νά κυματίζει στήν πρόσοψη τῆς Βουλῆς, στό σημεῖο ὅπου οἱ Ἕλληνες κραδαίνοντες σημαῖες ἀπαίτησαν κάποτε Σύνταγμα ἀ­πό τόν Ὄθωνα; Ἐνοχλήθηκαν πού εἶ­δαν γιά τέσσερα με­τρημένα δευτερό­λεπτα στό Κοινοβούλιο τήν εἰκόνα τῆς Παν­αγίας μας, τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ; Τί νά κάνουμε; Ἡ ἱστορία δέν ἀλλάζει. Εἶναι συνυφασμένη στόν ἀργαλειό τοῦ χρόνου ἡ πορεία τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς πατρίδας. Βασικοί σταθμοί τῆς ἱστορίας μας μαρτυροῦν τοῦ λόγου τό ἀληθές:

   Ἦταν τό ἔτος 626, ὅταν, κατά τήν ἀπουσία τοῦ αὐτοκράτορα Ἡρακλείου, ὁ Πατρι­άρ­χης Σέργιος περιέτρεχε τά τείχη τῆς Βασιλεύουσας μέ τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν• χάρη στίς πρεσβεῖες της σώθηκε ἡ Κωνσταντινού­πολη ἀπό τήν ἐ­πιδρομή τῶν Ἀβάρων. Τότε ἀ­κού­σθηκε γιά πρώτη φορά τό Κοντάκιο «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ».

   Στή συνέχεια, κατά τή διάρκεια τῆς Ὀθωμανοκρατίας, ἡ πίστη σφυρηλα­τοῦ­σε καί τήν ἐθνική συνείδηση, καθώς ἡ Ἐκκλησία ἀναζωογοῦσε τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοση καί κρυφά ἤ φανερά ἐνίσχυε τό ὅραμα τῆς ἐλευθερίας. Καί βεβαίως, ὅπως εἶναι γνωστό, ἡ Ἐκ­κλη­σία «κενωτικά» πρωτοστάτησε σέ τόσες ἐ­θνικές ἐξεγέρσεις μέ ἀμέτρητες θυσίες ἀπό τήν πλευρά της.

   Ἐπιπλέον, τυχαῖα οἱ πρόγονοί μας ὅ­ρισαν ὡς ἡ­μέρα τοῦ ξεσηκωμοῦ τήν ἑ­ορ­τή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, στίς 25 Μαρτίου 1821; Ἄστοχα γράφει ὁ ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στόν «Ὕμνο εἰς τήν Ἐ­λευθερίαν» τούς παρα­κά­τω στίχους;

«Σοῦ ᾽λθε ἐμπρός λαμποκοπώντας
ἡ Θρησκεία μ᾽ ἕνα σταυρό
καί τό δάκτυλο κινώντας
ὅπου ἀνεῖ τόν οὐρανό:
“Σ’ αὐτό”, ἐφώναξε, “τό χῶμα
στάσου ὁλόρθη, Ἐλευθεριά!”,
καί φιλώντας σου τό στόμα
μπαίνει μές στήν ἐκκλησιά!»

   Στά ἀπομνημονεύματα τῶν ἀγωνι­στῶν τοῦ 1821 -Μακρυγιάννη, Κολοκοτρώνη, Φωτάκου κ.ἄ.- συχνά ἀναφέ­­ρονται κληρικοί ἀγωνιστές, πού εἶ­χαν ἀναπτύξει παράλληλα μέ τή διακονία τους στά πρῶτα χρόνια τοῦ Ἀγώνα καί πολιτική δράση καί στή συνέχεια ὑπηρέτησαν ὡς μινίστροι (=ὑπουργοί) Θρησκείας, Παιδείας, Δικαιοσύνης.

   Μέ εὐγνωμοσύνη ὁ συνεχῶς ἀγωνιζόμενος ἑλληνικός λαός, ἀναγνωρίζοντας τήν προσφορά τῆς Ἐκ­κλησίας, ψήφισε μέ τούς ἐκπροσώπους του τήν 1η Ἰανουαρίου 1822 ὅτι «ἐπικρατοῦσα θρησκεία εἰς τήν ἑλληνικήν ἐπικράτειαν εἶναι ἡ τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθο­δόξου Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ». Τό ἴδιο εἶχε πράξει καί ἡ Γερουσία τῆς Ἀνατολικῆς Ἑλλάδος τόν Δεκέμβριο τοῦ 1821, ἡ ὁποία βεβαίως εἶχε διακηρύξει τή θρησκευτική ἐλευθερία· ὡστόσο «τήν Ἀνατολικήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ... μόνον ἀναγνωρίζει ὡς ἐπικρατοῦσαν θρησκεί­αν... τῆς Ἑλ­λάδος». Τήν ἴδια εὐγνωμοσύνη πρός τήν Ἐκκλησία ἔτρε­φε καί ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τοῦ νεοσύστατου ἑλληνικοῦ κράτους Ἰωάννης Καποδίστρι­ας, τήν ὁποία καί προστάτευ­σε μέ κάθε τρόπο. Ἀλλά καί τά πρακτικά τῆς πρώτης Βουλῆς τῆς περιόδου 1827-1829 μαρτυροῦν πόσες δεκάδες ἱερεῖς ἦταν μέ­λη τῶν Ἐθνοσυνελεύσεων καί ἀ­πό ποιά ἁγία πίστη ἐμφοροῦνταν οἱ πρόγονοί μας. Στίς δέλτους τῆς ἱστορίας μας ἀναγράφονται ἱερεῖς μέ τίς εἰκόνες τῆς Παναγίας μπροστά, στίς ὁποῖες ὅρκιζε ὁ Παῦλος Μελᾶς τούς ἄνδρες του, γιά νά ἀπελευθερώσουν τή Μακεδονία.

   Ἐπιπλέον, ἡ Ἐκκλησία μας δυό φο­ρές, τό 1822 καί τό 1940, ἐκποίησε τήν περιουσία της μέχρι καί τό τελευταῖο μανουάλι της, γιά τήν ἄμυνα ἀλλά καί γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς φτώχιας τοῦ λαοῦ μας, πού δέν ἔπαψε νά τήν ἀπασχολεῖ ἄμε­σα μέχρι καί σήμερα. Μέ συγκίνηση διαβάζουμε στά Πρακτικά τῆς Προσωρινῆς Διοίκησης τῆς Ἑλλάδος (5 Ἀπριλίου 1822): «Ὅλα τά χρυσά καί ἀργυρά σκεύη τῶν Μοναστηρίων καί Ἐκκλησιῶν, τῶν κατά πά­σαν τήν ἑλληνικήν ἐπικράτειαν, νά δοθῶσιν εἰς τό Ἐθνικόν Ταμεῖον... Ἐξ­αι­ροῦνται ἀπό τόν ἀ­ριθμόν τῶν εἰρημένων σκευῶν αἱ εἰκό­νες, τά ἱερά δι­σκοπότηρα καί αἱ λαβίδες... Τά εἰρημένα σκεύη νά με­ταβλη­θῶσιν εἰς νομίσματα, διά νά ἐπ­αρ­κέ­σωσιν εἰς τάς μεγίστας τῆς πατρίδος χρείας». Ἔτσι συγκεν­τρώθηκαν 800 ὀ­κά­δες χρυσοῦ καί ἀργύρου καί τέθηκαν στή διάθεση τοῦ Ἐθνικοῦ Ταμείου.

   Ὅ­ταν οἱ ὑπόδουλες περιοχές τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἐπαναστατοῦ­σαν στήν Κρή­τη, στή Μακεδονία, στή Θράκη, καί πάλι ἡ Ἐκκλησία μέ τούς ἐπισκόπους καί τούς ἱερεῖς της εἶχε τήν πρωτοπορία. Ἀργότερα, τό 1940, κάτω ἀπό τή Σκέπη τῆς Παναγίας πολέμησαν οἱ πρόγονοί μας στήν Πίνδο.

   Ποιός δέν ξέρει ὅτι τό Πυροβολικό μας ἔχει προ­στά­τιδα τήν ἁγία Βαρβά­ρα, τό Πεζικό μας καί ὁ Στρα­τός Ξηρᾶς τόν ἅγιο Γεώργιο, τό Ναυτικό μας τόν ἅ­γιο Νικόλαο, ἡ Πολεμική μας Ἀεροπορία τούς ἀρχαγγέλους Μι­χαήλ καί Γαβριήλ καί ἡ Ἀ­στυ­νομία τόν ἅγιο Ἀρτέμιο!

   Ἀναντίλεκτα ἡ Παναγία ἀ­πο­τελεῖ κομμάτι τῆς ἱστορί­ας μας καί ὄχι ἁ­πλῶς πρόσ­ω­πο τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί ἡ Ἐκ­κλησία εἶναι συνιδρυ­τής τοῦ νεότερου ἑλληνικοῦ κρά­­­τους. Γιά τόν λόγο αὐτό, ἡ προ­βολή τῶν συμβόλων τοῦ Ἑλληνισμοῦ -ἀπό τόν Παρθενώνα, μέχρι τήν Ἁγία Σοφία καί τήν Παναγία, προστάτιδα τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων-, εἶ­ναι ζήτημα ὑπαρ­ξιακό γιά τό Ἔθνος μας καί ὄχι «θεοκρατία». Στοιχειώδης ὀ­φειλόμενη τιμή ἐπιβάλλει τό Ἔ­θνος, ἀ­πο­­στρεφόμενο τίς διαμαρτυρίες τῶν «λωτοφά­γων», νά καλ­λιεργεῖ τήν ἱστορική μνήμη καί τόν πολιτισμό τῆς κοινωνίας μας, προκειμένου νά τοῦ ἐξα­­σφα­λισθεῖ ἡ ὁμαλή ἐπιβί­ωσή του καί νά ἀποφευχθοῦν δυσάρεστες σέ ἐθνικό ἐπίπεδο παρενέργειες καί ἀνη­­συχητικές γιά τήν πατρίδα μας καί τήν πορεία της «διασωληνώσεις».