Απολογητική στο άρθρο του Σεβ. Ναυπάκτου με τίτλο: Τα δύο άκρα, κατά τον άγιο Παΐσιο, και τα ζιζάνια

Απολογητική στο άρθρο του Σεβ. Ναυπάκτου με τίτλο:  Τα δύο άκρα, κατά τον άγιο Παΐσιο, και τα ζιζάνια

Διαβάζοντας το άρθρο του Σεβασμιωτάτου ένιωσα μια απογοήτευση. Δεν είμαι αποτειχισμένος πιστός, αλλά θεωρώ χρέος μας να επαινούμε δημοσίως τους υγιώς αποτειχισμένους πατέρες και να συμβάλουμε στον αγώνα εναντίον του Οικουμενισμού με όποιο ενδεδειγμένο τρόπο μπορούμε.

Ένιωσα λοιπόν την ανάγκη να γράψω μια πρόχειρη "απολογητική" ενάντια στα γραφόμενά του Σεβασμιωτάτου, ο οποίος, δυστυχώς, ελύπησε το λαό του Θεού, και τον Κύριο, με την εισήγησή του για αναγνώριση των σχισματικών.

Αρχικώς το κείμενο ξεκινά με θεολογία περί Εκκλησίας και πνευματικών ηλικιών, εις τρόπον ώστε ο αναγνώστης να προδιατίθεται  για τα επόμενα που θα ακολουθήσουν ότι είναι κι αυτά ομοίως έγκυρα θεολογικώς. Άλλωστε ο Σεβασμιώτατος είναι εξαίρετος θεολόγος και μόνο η υπογραφή του σε κείμενο, αρκεί να πείσει για την εγκυρότητα των γραφομένων σ' αυτό.

Εντέχνως περνάει κατόπιν στην παραβολή των ζιζανίων και αφού αναφέρεται το πως την ερμηνεύει ο Άγιος Χρυσόστομος έρχεται το συμπέρασμα :

"Αὐτό σημαίνει ὅτι μέ τήν «φόρα» πού ἔχει πάρει κάποιος νά ἐξολοθρεύση αὐτούς πού θεωρεῖ αἱρετικούς μπορεῖ νά σκοτώση καί τούς ἁγίους, ἀφοῦ αὐτός νομίζει ὅτι εἶναι κριτής τῆς οἰκουμένης καί πρέπει νά ἐξαφα­νίζονται ὅλοι ὅσοι ἔχουν διαφορετική γνώμη ἀπό αὐτόν....."

Τι βλέπουμε εδώ;

Περνιέται το μήνυμα ότι αυτός που αντιδρά, βλέποντας τους αιρετικούς  στην Εκκλησία να αλωνίζουν,  έχει τέτοια κακά ένστικτα, σε σημείο που επιθυμεί να εξολοθρεύσει, να σκοτώσει (χωρίς εισαγωγικά) τους αιρετικούς, και μάλιστα έχει εωσφορική έπαρση καθώς νομίζει ότι είναι "κριτής της οικουμένης" και "πρέπει να εξαφανίζονται όσοι έχουν διαφορετική γνώμη από αυτόν"! (Είναι απλώς θέμα θεμιτής "διαφορετικής γνώμης" το να εκφράζει αιρετικές θέσεις κάποιος μέσα στην Εκκλησία;).

-Κατόπιν συνεχίζει με την ερμηνεία του Αγίου Θεοφυλάκτου, και στο τέλος εξάγεται ένα ακόμη απίστευτο συμπέρασμα , μια νέα ερμηνεία, ξένη στην ορθόδοξη διδασκαλία:

"Οἱ ἑρμηνευτικές αὐτές ἀναλύσεις τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου καί τοῦ ἱεροῦ Θεοφυλάκτου εἶναι πολύ σημαντικές καί δείχνουν ὅτι δέν ἔχουν ἁρμοδιότητα μεμονωμένοι καί μάλιστα ἐμπαθεῖς ἄνθρωποι νά διαχωρίζουν τά ζιζάνια ἀπό τόν σῖτο πρίν τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ."

-Με άλλα λόγια λέει ότι όσοι  αντιδρούν :

α) δεν έχουν την αρμοδιότητα να αντιδρούν έναντι των αιρετικώς λεχθέντων και πραχθέντων και έναντι των φορέων τους. (Ποιοι δηλ. είναι οι μόνοι αρμόδιοι κατά τον Σεβασμιώτατο;)

β) Όσοι αντιδρούν είναι (χωρίς να  εξαιρεί) εμπαθείς και μεμονωμένοι. (έχουμε πάθη, ναι. Δεν είμαστε όμως μεμονωμένοι γιατί είμαστε στην Αλήθεια και συνάμα στην Εκκλησία και είμαστε μαζί οι πιστοί ενωμένοι) και

 γ) ο "διαχωρισμός" των αιρετικών από την Εκκλησία,  πρέπει να γίνεται από το Χριστό κατά τη Δευτέρα Παρουσία. (Εδώ μεταβάλλεται η έννοια του "διαχωρισμού", από "φόνο" - που άφηνε να εννοηθεί προηγουμένως- σε "αφορισμό".)

Η απάντηση στα ανωτέρω - για να μην  περάσουμε σε πλείστες αγιοπατερικές νουθεσίες και πράξεις που αποδεικνύουν περίτρανα το αντίθετο- είναι ο απλός αντίθετος λόγος πως αν οι άγιοι, οι οποίοι πολέμησαν τις αιρέσεις που εκυοφορούντο στα σπλάγχνα της Εκκλησίας, είχανε την πεποίθηση ότι μόνο αν είσαι απαθής  και άγιος πρέπει να αντιδράσεις στην αίρεση, τότε δεν θα είχαμε καμία καταδίκη ποτέ, ούτε αιρέσεων ούτε αιρετικών, γιατί οι άγιοι φρονούσαν για τον εαυτό τους αληθινά ότι είναι αμαρτωλοί και ποτέ δεν συνέστησαν σε κανέναν να γίνει απαθής πρώτα πριν αντιπαρατεθεί σ' αυτές. Η καθαρότητα πρέπει να προηγείται οπωσδήποτε πριν την ανάληψη του διακονήματος της διδασκαλίας (Γρηγόριος Θεολόγος). Όχι απαραίτητα πριν την αντίδραση στην αίρεση, που απειλεί τη σωτηρία - δηλ. τη θεραπεία που ακολουθεί κανείς για να καθαρθεί . Αντιθέτως μάλιστα οι Πατέρες, παρότρυναν την αντίδραση κι αν ακόμα ο πιστός δεν είχε την κατά κόσμον μεγάλη μόρφωση. (βλ. Θεοδώρου Στουδίτου. Επιστολή (2) Μονάζουσι, PG 99, 1120Β.)

Αρκεί βεβαίως ο πιστός να αντιδρά με πνεύμα ταπείνωσης και αγάπης. Όχι φανατισμού.

Το ίδιο ισχύει και για την Εκκλησία ως Σύνοδος: Αν περίμενε την τελική Κρίση για να καταδικαστούν οι αιρετικοί, σήμερα δεν θα είχαμε ούτε Εκκλησία, ούτε αγίους, ούτε μάρτυρες, ούτε ομολογητές, ούτε καν ορθόδοξη πίστη. Η Εκκλησία ανέκαθεν κατεδίκαζε τις αιρέσεις και τους φορείς τους ονομαστικώς.

Κατόπιν διακρίνουμε στο κείμενο εκφοβισμούς και έμμεσες απειλές:

"Δέν πρέπει νά ἐνεργοῦμε μεμονωμένα, ἀλλά νά ὑπακούουμε στήν Ἐκκλησία, τήν Σύνοδο τῶν Ἐπισκόπων, γιά νά διασφαλίζονται οἱ ἐνέργειές μας, καί νά μή κάνουμε λάθη, γιατί «τά πνευματικά λάθη πληρώνονται πολύ ἀκριβά»!"

-Ποιοι είναι η Εκκλησία Σεβασμιώτατε; Μόνο η Σύνοδος;

Δεν ανήκει και ο πιστός λαός σε αυτήν, ο οποίος ευσεβής λαός είναι και ο "υπερασπιστής της θρησκείας"  κατά τη διακήρυξη των 4 Πατριαρχών της Ανατολής (1848);

Ποιοι ανήκουν στην Εκκλησία; Δεν ανήκουν σε Αυτήν εκείνοι που είναι με την Αλήθεια; (Γρηγόριος Παλαμάς ΕΠΕ 3,608)

 Και πως διασφαλίζονται οι ενέργειές μας; Με την απροϋπόθετη υπακοή στη Σύνοδο; Δεν υπάρχουν και ψευδοσύνοδοι και ληστρικές ακόμα, στην ιστορία της Εκκλησίας; Πρέπει να κάνουμε και σε αυτές υπακοή;

 Μπορεί ο Σεβασμιώτατος να αποδείξει την απροϋπόθετη υπακοή που επιτάσσει, στη διδασκαλία και πράξη των Αγίων Πατέρων;

Η απάντηση είναι πως όχι.

Η Εκκλησία μάς διδάσκει ότι προϋπόθεση υπακοής είναι τα εντελλόμενα να συμφωνούν με "ό,τι πανταχού , πάντοτε και υπό πάντων επιστεύθη" δηλ. με την Ιερά Πίστη και Παράδοση.

Αν δεν είναι, επιβάλλουν την αγία ανυπακοή.

Και πάλι συνεχίζει με νέα θεωρία:

"Ὅταν κάποτε ἡ Σύνοδος τῶν Ἐπισκόπων, ἡ Ἱεραρχία, μπορεῖ νά κάνη κάποιο λάθος στόν χειρισμό τῶν διαφόρων θεμάτων, τότε ὁ Χριστός πού εἶναι ἡ Κεφαλή τῆς Ἐκκλη­σίας, μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα θά φωτίση τήν ἴδια τήν Ἱεραρχία νά διορθώση τό τυχόν λάθος της, σέ ἐπί μέρους ζητήματα."

- Ας μας πει ένα παράδειγμα ο Σεβασμιώτατος. Γιατί αυτό που ισχυρίζεται ίσως και να ισχύει για δευτερεύοντα ζητήματα , πάντως σίγουρα όχι για τα σπουδαιότατα, που αφορούν την Ορθόδοξη Πίστη και την προστασία από τα σχίσματα. Μήπως όσοι συνέστησαν τις ψευδοσυνόδους και τις ληστρικές συνόδους στις οποίες προδόθηκε η Πίστη, κατεδίκασαν αργότερα οι ίδιοι τους εαυτούς τους; Όχι βεβαίως. Αλλά κατακρίθηκαν από άλλη ορθόδοξη Σύνοδο. Αυτό που έχουμε είναι μεμονωμένα περιστατικά μετανοίας από Ιεράρχες που έσφαλαν υπογράφοντας αντορθόδοξα κείμενα, όπως οι 20 από τους 30 επισκόπους που υπέγραψαν τη ψευδοσύνοδο της Φερράρας-Φλωρεντίας. Αυτοί,  δεικνύοντας λόγοις και έργοις τη μετάνοιά τους, απέσυραν την υπογραφή τους και μάλιστα κατέκριναν δια λόγων τους εαυτούς τους. Δεν φάνηκε, όμως, ποτέ ολόκληρη Ιεραρχία να μετανοεί, μετά από δική της συνοδική δογματική ή εκκλησιολογική παρεκτροπή. Αν παρόλα αυτά ο Σεβασμιώτατος  αφήνει κάποιο ανοιχτό παράθυρο στη σημερινή Ιεραρχία, για αλλαγή και διόρθωση μετά την αναγνώριση των σχισματικών,  ή μετά την αναγνώριση της ψευδοσυνόδου ως Αγία και Μεγάλη, εμείς πρώτοι το ευχόμαστε και θα το επαινέσουμε εγκαρδίως.

Συνεχίζει το κείμενο:

-"Εἶναι ἐπικίνδυνο νά διάγη κανείς μέ ἀλαζονεία, χρησιμο­ποιώντας τόν φανατισμό, πού στίς ἡμέρες μας μέ τά σύγχρονα μέσα ἐπικοινωνίας μπορεῖ νά προκαλέση σύγχυση καί μεγάλη ζημία στούς Χριστιανούς."

- Συμφωνούμε. Όντως ο φανατισμός κάνει σχίσματα, κάνει ζημιά. Γιατί όμως δεν κάνετε διάκριση Σεβασμιώτατε; Γιατί δεν εξαιρείτε τους υγιώς αντιδρούντας;  Εσείς δεν αντιδράσατε, προς μεγάλη χαρά εν ουρανοίς και επί γης, στη ψευδοσύνοδο της Κρήτης; Δεν σας επαινέσαμε γι' αυτό; Δεν θεωρήσαμε ότι εκφράσατε την αλάνθαστη ορθόδοξη δογματική συνείδηση της Εκκλησίας; Δεν στηρίξαμε τις ελπίδες μας στις πλάτες σας;

Δηλαδή μας λέτε τώρα ότι τη ζημιά  στους χριστιανούς την κάνουν ΚΑΙ όσοι δικαίως αντιδρούν στην σύγχρονη παναίρεση του οικουμενισμού, σύμφωνα με την αγιοπατερική  πράξη; Αυτοί είναι, κατά τη γνώμη σας, αλαζόνες και φανατικοί;

Ποιοι όμως κάνουν τη ζημιά, αλήθεια; Δεν την κάνουν αυτοί που σκανδαλίζουν με την προδοσία της Πίστεως, την αυθάδη καταπάτηση των Ιερών Κανόνων και την επιβολή σχίσματος στην Εκκλησία;

"Τό δέ ταράττειν αὐτήν καί ἀποσχίζειν ἀπ΄ αὐτῆς...ἐκείνων ἐστίν, ὧν ἡ πίστις τό ἐνδιάστροφον ἔχει καί ὁ βίος τό ἀκανόνιστον καί ἄθεσμον"

( Αγ. Θεόδωρος Στουδίτης, Ἐπιστολή 28, Βασιλείῳ μονάζοντι)

Μήπως πρέπει αυτό που γράφετε να το απευθύνετε στους προκαθημένους των κατά τόπους Εκκλησιών;

"Γι’ αὐτό χρειάζεται ταπείνωση, πνεῦμα μαθητείας καί ὅταν θέλουμε νά ποῦμε τήν ἄποψή μας, τότε πρέπει νά ἀναφερθοῦμε στά Συνοδικά ὄργανα τῆς Ἐκκλησίας."

-Άλλη μια αντιπατερική νουθεσία εμπρός μας! Σκεφτείτε μόνο τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, τον καταδικασμένο σε εξορία και κλεισμένο σε πύργο για την πίστη του και αργότερα με κομμένο το δεξί του χέρι για να μη γράφει την αλήθεια και τη γλώσσα για να μην την κηρύττει!!! Για ποιο λόγο να τα έπαθε όλα αυτά;  Ζητούσε μήπως την άδεια των συνοδικών οργάνων για να ομολογεί;  Κι αν ναι, τότε γιατί τιμωρήθηκε από αυτά τα συνοδικά όργανα;

 Αλλά όλως περιέργως καταφεύγει σ'αυτόν τον Άγιο για να στηρίξει τη διδασκαλία του.

"Ἐδῶ ἁπλῶς νά ἀναφερθῶ στήν μεγάλη καί εὐγενική μορφή τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, ὁ ὁποῖος ὅταν κατάλαβε ὅτι ἀνα­πτύσσεται ἡ αἵρεση τοῦ μονοθελητισμοῦ χρησιμοποίησε τά Συνο­δικά ὄργανα γιά νά τήν ἀντιμετωπίσουν."

Αποσιωπείται εντούτοις, ότι μαζί με αυτό, ο Άγιος έδωσε το δικό του αιματηρό αγώνα ομολογίας, γιατί τα συνοδικά όργανα στην Ανατολή έφτασαν όλα να πέσουν στην αίρεση! Εξορίστηκε και υπέφερε όπως είπαμε μαρτύρια για την ομολογία του! Και ήταν το έργο του που επηρέασε βαθύτατα την εξέλιξη της ορθόδοξης θεολογίας, ενώ το μαχητικό του πνεύμα υπέρ της ορθόδοξης πίστης παραμένει λαμπρό υπόδειγμα στη συνείδηση της Εκκλησίας. Πάνω στη θεολογία του βασισμένος, ο συνοδικός θεσμός της Οικουμενικής Συνόδου επισήμως  καταδίκασε αργότερα το μονοθελητισμό.

Και συνεχίζει:

"Ἔπειτα, γιά ὅλους μας εἶναι κριτής ὁ Θεός καί ὄχι οἱ ἄνθρωποι. Αὐτό σημαίνει ὅτι πρέπει νά μᾶς διακρίνη ἐκκλησιαστικό φρόνημα, ὅλους μας, Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς, καί νά ἔχουμε μεγάλη προσοχή γιά νά μή δημιουργοῦνται σχίσματα καί διαιρέσεις μέσα στήν Ἐκκλησία"

Κανείς δε διαφωνεί ότι Κριτής είναι ο Θεός και όχι οι άνθρωποι. Συμπληρώνουμε όμως ότι και υπέρτατος και αλάθητος κριτής στα θέματα Πίστεως, είναι τό πλήρωμα τῶν μελών της Ἐκκλησίας καί ειδικότερα η γρηγορούσα δογματική συνείδηση του ευλαβούς πληρώματος της Ἐκκλησίας, η οποία στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία είναι αυτή που φυλάσσει την Πίστη αμώμητη.

Κατόπιν αναφέρονται λόγοι του Αγίου Παϊσίου, με τους οποίους επιχειρείται να ταυτιστεί η υγιής, έμπονη, ταπεινή και μετ' αγάπης ορθόδοξη αντίδραση, με την στάση ζηλωτών που βρίσκονται στα άκρα και οι οποίοι "ταράσσονται καί ὁρμούν ἀπότομα μέ ὀργή, δῆθεν νά τήν διορθώσουν". Μία στάση δηλ. που δεν αποβλέπει στη διόρθωση, αλλά μόνο στον στεγνό έλεγχο που προκαλεί ζημιά στην Εκκλησία. Δεν είναι άδικη η ταύτιση αυτή;

Επιχειρείται ακόμα να ταυτιστούν οι σοβαρότατες σύγχρονες εκκλησιαστικές καταστάσεις – παρεκτροπές με την "μικρή αταξία" στα εκκλησιαστικά που αναφέρει ο Άγιος και έτσι να απομειωθεί το μέγεθος των παρεκτροπών μέχρι του σημείου του απλού πταίσματος.

Ο Άγιος όμως, διαβάζουμε,  το πώς αντιμετώπιζε τις προσυνοδικές ακόμα διασκέψεις για τη ψευδοσύνοδο:

" Τὴν ἴδια ἐποχὴ ἔγιναν προσυνοδικὲς διασκέψεις μὲ σκοπὸ τὴν προετοιμασία μιᾶς νέας Πανορθοδόξου Συνόδου, καὶ ἀνάμεσα στὰ θέματα ὑπῆρχαν πολλὲς προτάσεις ἀντίθετες μὲ τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση. Ὅταν ὁ Γέροντας τὰ πληροφορήθηκε αὐτά, ἀνησύχησε πολὺ καὶ μιλοῦσε μὲ πόνο ψυχῆς. «Καταλαβαίνετε τί πάει νὰ γίνη; ἔλεγε. Θὰ φύγη ἡ παράδοση καὶ θὰ μείνει ἡ...παράβαση! Καταλαβαίνετε πόσο σοβαρὸ εἶναι αὐτό; Εἶναι σὰν νὰ βγάζουμε ἀπὸ τὸ σπίτι ἕνα τοῦβλο. Ἐκείνη τὴν στιγμὴ φαίνεται ὅτι δὲν παθαίνει τίποτε τὸ σπίτι, ἀλλὰ σιγὰ-σιγὰ μπαίνουν νερά, βγαίνει καὶ ἄλλο τοῦβλο, καὶ ἄλλο, καὶ στὸ τέλος τὸ σπίτι γίνεται ἐρείπιο».

Καί, ὅταν κάποιος τοῦ ἀνέφερε ὅτι μία ἀπὸ τὶς προτάσεις ἦταν νὰ ἐλαττωθοῦν οἱ καθιερωμένες ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία νηστεῖες, ἐπειδὴ ὁ κόσμος δὲν τὶς κρατάει, ὁ Ὅσιος εἶπε:...

«Ἂν κάποιος εἶναι ἄρρωστος καὶ δὲν μπορῆ νὰ κρατήση τὴν νηστεία, αὐτὸς εἶναι δικαιολογημένος ἂν φάη. Ἂν δὲν εἶναι ἄρρωστος, ἀλλὰ ἀπὸ ἀδυναμία ἔφαγε, νὰ μετανοήση, νὰ πῆ: "Ἥμαρτον". Δὲν θὰ τὸν κρεμάση ὁ Χριστός. Ἂν μπορῆ νὰ κρατήση τὴν νηστεία, νὰ τὴν κρατήση. Ἂν ὅμως οἱ περισσότεροι δὲν κρατᾶνε τὶς νηστεῖες, κι ἐμεῖς πᾶμε νὰ τὶς καταργήσουμε, γιὰ νὰ ἀναπαύσουμε τοὺς περισσότερους, εἶναι σὰν νὰ εὐλογοῦμε τὶς ἀδυναμίες τους, τὶς πτώσεις τους. Μὲ ποιὸ δικαίωμα νὰ τὰ καταργήσουμε ὅλα αὐτά; Καὶ ποῦ ξέρουμε; Μπορεῖ ἡ ἑπόμενη γενεὰ νὰ εἶναι πιὸ καλὴ καὶ νὰ κρατήση τὴν ἀκρίβεια». Ὁ Πατὴρ Παΐσιος ἦταν μὲ τὴν ὀρθὴ ἔννοια ζηλωτὴς τῶν πατερικῶν παραδόσεων. Σὲ θέματα πίστεως δὲν ἔκανε συμβιβασμοὺς καὶ ὑποχωρήσεις. Στὴν ζωὴ του ἐφάρμοζε τὴν ἀκρίβεια ὄχι μόνον ἐξωτερικά, ἀλλὰ περισσότερο ἐσωτερικά, ἀπὸ θεῖο ζῆλο. Ὅταν ἔλεγε τὴν γνώμη του γιὰ ἕνα θέμα, καὶ μάλιστα ἐκκλησιαστικό, μιλοῦσε μὲ διάκριση ζυγίζοντας τὰ λόγια του μὲ ζυγαριὰ ἀκριβείας."

«Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης», ἔκδοση Ἱερὸν Ἡσυχαστήριον «Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος» Σουρωτὴ Θεσσαλονίκης 2015.

Τι θα έλεγε άραγε σήμερα και τι θα έκανε ο Άγιος μετά τα τραγικότερα συμβάντα στην Εκκλησία;

Αυτά καταθέτουμε με λύπη και απορία για την "στροφή" του Σεβασμιωτάτου, από τον οποίο μέχρι πρότινος, πολλά θεάρεστα έχει να θυμάται η Εκκλησία.

Με την ελπίδα να δούμε ξανά την πρότερή  ομολογιακή του πορεία,

Απλός πιστός