Ευδοξία Αυγουστίνου, Και οι συμφωνίες ακυρώνονται

Καί οἱ συμφωνίες ἀκυρώνονται

Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Φιλόλογος - Θεολόγος

     Βροχή τά συγχαρητήρια ἀπό τή διεθνῆ κοινότητα πρός τά δύο «μέ­ρη» προσπαθοῦν νά ἐπισπεύσουν τά διαδικαστικά βήματα γιά τήν ἐπικύρωση τῆς συμφωνίας τῶν Πρεσπῶν (17/6/ 2018). Ἡ μεγάλη, ὅμως, πλειο­ψηφία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ καί οἱ ἁ­πανταχοῦ τῆς γῆς ὁμογενεῖς μας, αἰσθανόμαστε ἀνήσυχοι καί προδομένοι μέ τήν ὅλη ἐξέλιξη. Εὔλογο τό ἐρώτημα: Εἶναι δυνατό νά ἀκυρώνονται συμφωνίες πού μέ τόση ἐπισημότητα ὑπογράφονται; Τήν ἀπάντηση μπορεῖ νά μᾶς τή δώσει ὡς μάρτυρας τῶν καιρῶν καί δασκάλα τῆς ζωῆς ἡ ἱστορία, ἀπό τίς δέλτους τῆς ὁποίας ἀντλοῦμε παραδείγματα ἐνθαρρυντικά καί διαφωτιστικά γιά τήν περίπτωσή μας. 

    Γνωστή ἡ συνθήκη τῶν Σεβρῶν. Ὑπογράφεται μεταξύ τῶν κρατῶν-νικητῶν τοῦ Πρώτου Παγκοσμίου Πο­λέμου καί τῆς σουλτανικῆς κυβέρνησης τῆς Τουρκίας στίς 10 Αὐγούστου 1920, στό προάστιο Σέβρ (Sevres) τοῦ Παρισιοῦ. Προέβλεπε τήν ἀπόσπαση τμημάτων τῆς Τουρκίας, Συρίας, Λιβάνου, Παλαιστίνης καί Ἰ­ράκ καί τή μετατροπή τους σέ ἀποικίες τῆς Ἀγγλίας καί τῆς Γαλλίας. Ἡ Ἑλλάδα κατοχύρωνε ἐπίσημα τή Δυτική Θράκη καί ἐνσωμάτωνε τήν Ἀνατολική. Ἔ­παιρνε τά νησιά Ἴμβρο καί Τένεδο καί ἐπισημοποιοῦσε τήν παρουσία της στήν περιοχή τῆς Σμύρνης καί στήν ἐνδοχώρα της. Φαινόταν μάλιστα ὅτι ἐξασφάλιζε ἤδη τά Δωδεκάνησα ἐ­κτός ἀπό τή Ρόδο.

 Ἡ συνθήκη τῶν Σεβρῶν χαιρετίστηκε στήν Ἑλλάδα ὡς ἐθνική νίκη καί προσωπικός θρίαμβος τοῦ Βενι­ζέ­λου. Τελικά, μέ τή Μικρασιατική Κα­ταστροφή τέθηκε τέρμα στή Συνθήκη τῶν Σεβρῶν καί οὐσιαστικά πο­τέ δέν ἐφαρμόστηκε.

Μία ἄλλη περίπτωση: Στίς 29 Σεπτεμβρίου 1924 ἡ Ἑλλάδα μέ ἐπιστατοῦσα ἀρχή τήν Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν ὑποχρεώθηκε νά ὑπογράψει μέ τή Βουλγαρία συμφωνία περί μειονοτήτων. Ἀντιπρόσωποι τῶν δύο χωρῶν ὁ Νικόλαος Πολίτης, διακεκριμένος κα­θηγητής τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου σέ γαλλικά πανεπιστήμια, καί ἀντίστοιχα ὁ Καλφώφ ἀπό τή Βουλγαρία. Μέ τή συμφωνία αὐτή, γνωστή ὡς Πρωτόκολλο Πο­λίτη-Καλφώφ, ἀναγνωριζόταν ὡς βουλγαρική μειονότητα οἱ Σλαβόφωνοι-δίγλωσσοι Ἕλληνες τῆς Μακεδονίας. Ἀσφαλῶς μέ τό φοβερό αὐτό λάθος διαστρεβλωνόταν ἡ ἱστορική πραγματικότητα. Ἡ πλειονότητα τῶν ἀκριτῶν, γιά τούς ὁποίους ἀποφάσιζαν, εἶχε ἀγωνισθεῖ κατά τόν Μακεδονικό Ἀγώνα ὑπέρ τοῦ Ἑλλη­νι­- σμοῦ καί εἶχε χύσει πολύ αἷμα πολεμώντας κατά τῶν βουλγάρων κομιταζήδων. Πάραυτα ὁ Βενιζέλος ἔπαυσε τούς πρωτεργάτες τοῦ Πρωτοκόλλου Νικόλαο Πολίτη καί Ἀνδρέα Ἀνδρεάδη, καταλογίζοντάς τους ὅτι «ἐνήργησαν ἀφελῶς καί μετά πλήρους πε­- ρι­φρονήσεως πρός τήν πρα­γμα­τι­κό­τητα τῆς ζωῆς»! Ὅταν τό Πρω­τόκολλο συζητήθηκε στή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, ἀπορρίφθηκε ὡς ἐ­θνικῶς ἐπιζήμιο καί ἡ Ἑλλάδα ἀποδεσμεύθηκε ἀπέναντι στήν Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν ἀπό τίς ὑ­πο­χρεώσεις της, ὅπως ἡ λειτουργία βουλγαρικῶν σχολείων στίς ἀκριτικές αὐτές περιοχές.
  Μιά μαρτυρία ἐκ τοῦ ἀντιθέτου: Στίς 29 Ἰουλίου 1919 ὑπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ τοῦ πρωθυπουργοῦ τῆς Ἑλλάδος Ἐλευθερίου Βενι­ζέ­λου καί τοῦ ὑπουργοῦ τῶν Ἐξω­τερικῶν τῆς Ἰταλίας Τιττόνι, μέ τήν ὁποία ἡ Ἑλ­λάδα θά προσαρτοῦσε τή Βόρειο Ἤπειρο καί ἡ Ἰταλία τήν Αὐ­λώνα μέ τό λιμάνι της. Ἕνα χρόνο ἀργότερα, στίς 27 Ἰουλίου 1920, ἡ νέα κυβέρνηση τῆς Ἰταλίας κατήγ­γει­λε τή συμφωνία Βενιζέλου-Τιττόνι, ἐπειδή προσέκρουε στά ἐθνικά της συμφέροντα. 

     Παράδειγμα ἀπό τήν εὐρωπαϊκή ἱστορία ἀποτελεῖ τό «Σύμφωνο τοῦ Μονάχου». Ὑπογράφεται στή Γερμανία στίς 30 Σεπτεμβρίου 1938. Σύμφω­να μέ αὐτό ἀποσποῦσαν μιά πε­ριοχή τῆς Τσεχοσλοβακίας, τή Σουδητία, καί τήν παραχωροῦσαν στή Γερμανία. Στή συνδιάσκεψη πῆραν μέρος οἱ πρωθυπουργοί Βρετανίας Τσάμπερλεν καί Γαλλίας Νταλαντιέ καί οἱ γνωστοί δικτάτορες Χίτλερ καί Μουσολίνι, ἐνῶ ἀποκλείστηκαν τά μέ­λη τῆς τσεχοσλοβακικῆς κυβέρνησης, στήν ὁποία ἀνῆκε ἡ Σουδητία. 

Μέ τό Σύμφωνο αὐτό οἱ κυβερνήσεις τῆς Ἀγγλίας καί τῆς Γαλλίας, με­τά ἀπό προτροπή τῆς κυβέρνησης τῶν ΗΠΑ, ἱκανοποίησαν ὅλες τίς ἀ­παι­τήσεις τῆς Γερμανίας. Ἀπό τήν Τσε­χο­σλοβακία ἀφαιρέθηκε μία ἐδαφική ἔκταση 41.098 τετραγωνικῶν χιλιο­μέτρων μέ 5 ἑκατομμύρια περίπου        κατοίκους. Στά χέρια τῶν Γερμανῶν ἔ­πεσαν βιομηχανικές περιοχές μέ σπουδαῖα μεταλλουργικά καί χημικά ἐργοστάσια, μεθοριακά ὀχυρά καί σημαντική ποσότητα ὁπλισμοῦ. Ἔτσι, στήν οὐσία ἡ Τσεχοσλοβακία ἦταν ἀ­φοπλισμένη καί ἀντιμέτωπη μέ τούς ἐπιδρομεῖς, πού περίμεναν μόνο τήν κατάλληλη στιγμή, γιά νά τήν ὑποδουλώσουν ὁριστικά.

    Ἀσφαλῶς ἐπρόκειτο γιά κατά­πτυ­στη συμφωνία. Ἡ μόνη χώρα πού προσπάθησε νά τήν ἀποτρέψει ἦταν ἡ Σοβιετική Ἕνωση, ἀλλά προσέ­κρου­σε στήν ἐνδοτική πολιτική τῆς κυβέρνησης τῆς Τσεχοσλοβακίας. Ἡ συμφωνία, ὅμως, δέν κράτησε πολύ, ἀφοῦ λίγους μῆνες ἀργότερα ξέσπα­σε ὁ Β´Παγκόσμιος πόλεμος. Στίς 30 Σεπτεμβρίου 1940 ὁ πρωθυπουργός τῆς Ἀγγλίας Τσώρτσιλ, σέ μήνυμά του πρός τόν τσεχοσλοβακικό λαό, ἀνακοίνωσε τήν ἀκύρωση τῆς «Συμφωνίας τοῦ Μονάχου».
Γενικά, ἡ μελέτη τῆς ἱστορίας μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα ὅτι οἱ συμ­φω­νίες μποροῦν νά ἀκυρωθοῦν, ὅ­ταν εἶναι ἐπιζήμιες ἐθνικά. Ἀρκεῖ νά ὑπάρχουν ψυχωμένοι ἀγωνιστές καί πολιτικοί, πού ἀντιλαμβάνονται τό ἐ­θνικό συμφέρον καί τό ὑπερασπί­ζον­ται. Συνε­πῶς, ὅσον ἀφορᾶ στό θέμα τῶν Σκοπίων τίποτε ἀκόμη δέν τελείωσε. Ὁ ἑλληνικός λαός δέν ὑπέγρα­ψε τίποτε.

Κανένα χαρτί, ὑπογραμμένο ἀπό δύο ΥΠΕΞ, δέν μπορεῖ νά ὑποκαταστήσει τή βούληση τῶν λα­ῶν. Γιά νά ἀποκτήσει ἰσχύ τό προσύμφωνο, χρειάζεται νά κυρωθεῖ καί ἀπό τίς δύο πλευρές. Ὅλα τά ἄλλα εἶ­ναι μόνον... προπαγάνδα, τήν ὁποία θά ζήλευε καί ὁ Γκαῖμπελς. Ἐξάλλου, ὁ ἑλληνοαμερικανός πολιτικός ἡ­γέτης κ. Κρίς Σπύρου δήλωσε: «Ἡ Μό­σχα θά βάλει veto στή “Συμ­φωνία τῶν Πρε­σπῶν”, ὅταν αὐτή ὑποχρεωτικά θά πάει γιά ἔγκριση στό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ!».

      Ὁ ἀγώνας, λοιπόν, συνεχίζεται. Μή μᾶς ρίξει τό ἠθικό ἡ ἐνορχηστρωμένη ἐπίθεση, πού ἀπό κάθε πλευρά ἐπιχειρεῖται λυσσαλέα καί προσπαθεῖ νά σπιλώσει τή συγκινητική προσπάθεια πού ξεκινήσαμε. Ἐπιβάλλεται ἀντίσταση ἱε­ρή! Ἑνωμένοι, ἀποφεύγοντας διχασμούς καί μιζέριες τοῦ παρελθόντος, θά νικήσουμε!

Ἄλλωστε,
«Κατακλυσμούς ποτέ δέ λογα­ριά­σα­με,
μπήκαμε μές στά ὅλα καί περάσα­με.
Κι ἔχουμε στό κατάρτι μας βιγλάτορα
παντοτινό τόν Ἥλιο τόν Ἡλιάτο­ρα!», 

λέγει ὁ νομπελίστας ποιητής μας Ὀ­δυσ­σέας Ἐλύτης στό «Τρελοβάπορο», αἰσθητοποιώντας τήν πολυκύμαντη ζωή τῆς πα­τρίδος μας. Ἔτσι, καί αὐτή τή φο­ρά θά ἀγωνισθοῦμε καί θά νικήσου­με! Καί ἡ ἐ­π­αί­σχυντη «συμφωνία τῶν Πρε­σπῶν» θά πέ­σει, γιατί εἶναι ἄδικη καί ἀνίερη καί γιατί ἔχουμε μαζί μας τόν Ἥλιο τῆς Δικαιοσύνης, τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, πού ἀ­γα­πᾶ τήν Ἑλλάδα κι ἔβαλε τήν ὑπογρα­φή του γιά τήν ἐλευθερία της.