Σφαγή Ελλήνων από τους Βούλγαρους σε Ναό του Κάτω Νευροκοπίου [26 Οκτωβρίου 1903]

Μια ιστορία που δυστυχώς λίγοι στις μέρες μας γνωρίζουν και αφορά στις σφαγές Ελλήνων από Βουλγάρους σε ναό του Νευροκοπίου.

Ύπεράνω της κεντρικής εισόδου της έκκλησίας του Άγιου Δημητρίου εις το Κάτω Νευροκόπι (το παλαιόν Ζίρνοβον) απλούται εκτενής τοιχογραφία φιλοτεχνηθείσα το 1874 και παριστάνουσα τον ύπό του Αγίου Δημητρίου κατά το 1207 φόνον του έπιχειρήσαντος να καταλάβη την Θεσσαλονίκην ήγεμόνος των Βουλγάρων Σκυλογιάννη.

Το ίδιον θέμα έπαναλαμβάνεται και εις το τέμπλον της ιδίας έκκλησίας, καθώς και εις μίαν μικράν νεωτέραν φορητην εικόνα εις το προσκυνητάρι επίσης της ιδίας έκκλησίας.

Οι Βούλγαροι, οι όποιοι κατέλαβον βιαίως την έκκλησίαν αύτήν, άπό το 1903 εως το 1913 και πάλιν άπό το 1941 εως το 1944, δεν κατενόησαν τον συμβολισμόν της παραστάσεως, ήρκέσθησαν δ’ απλώς να άπαλείψουν και άπό την τοιχογραφίαν και άπό το τέμπλον την έλληνικήν ονομασίαν του Αγίου και να την άντικαταστήσουν διά της σλαβικής.

'Н εκκλησία αύτη ολίγον επειτα άπό την άνέγερσίν της ύπό της Ελληνικής κοινότητας, αφ’ ένός μεν ύπό την πίεσιν των Βουλγάρων, αφ’ ετέρου δε λόγω  της ελαστικής πολιτικής του Οικουμενικού Πατριαρχείου, έχρησιμοποιείτο έναλλάξ υπό των δύο μερίδων.

’Αλλά η συνεχής εκ μέρους των Βουλγάρων δημιουργία επεισοδίων έντός αύτης έναντίον των Ελλήνων, είχεν αναγκάσει τους Τούρκους το 1899 να άπαγορεύσουν την λειτουργίαν της.

Παρά τας επιμόνους προσπαθείας του μητροπολίτου Νικοδήμου επί δύο ολόκληρα έτη, δεν κατέστη δυνατόν το Οίκουμενικόν Πατριαρχείον να ένεργήση, ώστε να άνοιχθή και πάλιν αυτη και να παραχωρηθή εις τους 'Έλληνας.

’Αντί τούτου οι Βούλγαροι έπέτυχον τον Φεβρουάριον του 1903 η έκκλησία να παραχωρηθή από κοινού και εις αύτους και εις Έλληνας, διά να τελήται η λειτουργία έναλλάξ, την μίαν Κυριακήν ελληνιστί διά τους Έλληνας και την άλλην σλαβιστί διά τους Βουλγάρους.

’Αλλά την 26ην ’Οκτωβρίου του 1903 εις το διάστημα, κατά το όποιον έμεσολάβησε άπό της παραιτήσεως του Νικοδήμου μέχρι της έκλογής και της άφίξεως του Θεοδωρήτου, οι Βούλγαροι είσελθόντες έντός της εκκλησίας συνέλαβον και έσφαξαν τρεις εκ των προεστων του Κάτω Νευροκοπίου.

«Περί την δεκάτην λοιπόν ώραν της πρωίας, άφηγείται ο Θεοδώρητος, τα εν λόγω ανθρωπόμορφα τέρατα, άτινα, ως λέγεται, εύρίσκοντο εν Ζιρνόω άπό 2-3 ημερών φιλοξενούμενα ύπό του ούραγγοταγκομόρφου και διαβοήτου Ζίρνοβαλη φωτογράφου Ιβχν Τοδώρωφ, όστις και δίκην ’Ιούδα ώδήγησε τους κακούργους εις την έκκλησίαν ένοπλος και αύτός, με ξίφη παλλόμενα είσήλασαν εις αύτήν, και άφού έταξαν φρουρούς εν τε τφ νάρθηκι έπί των θυρών ήρξαντο, ως λύκοι αιμοχαρείς εν μέσω ποιμνίου, άναζητούντες τα θύματα αύτών, άτινα και άνευρόντες και δέσαντες διά σχοινιών, άπήγαγον της ’Εκκλησίας, μήτε την ιερότητα αύτης μήτε τον άγρυπνον δικαιοκρίτην σεβασθέντες μηδέ φοβηθέντες, ύπερακοντίσαντες δε εν τη άθεοφοβία και τη θηριωδία και αύτους τους αίμοβορωτέρους ειδωλολάτρας.

Το φρικώδες τούτο άνοσιούργημα των δολοφόνων ένέσπειρεν εκ νέου τον τρόμον και την φρίκην τοις τε εν Ζιρνόβω και τοις εν Κάτω Βροντού και οπουδήποτε άλλαχού άναθαρρήσασι τέως ήμετέροις, έξαναγκασθείσι μάλιστα μετά τινας μήνας να ύπογράψωσι άναφοράν προς την ενταύθα 'Υποδιοίκησιν, δηλούντες ότι, άνέκαθεν δήθεν Βούλγαροι όντες, ως έκκλησιαστικήν αρχήν άναγνωρίζουσι τον πρωτότοκον του Σατανά, τον εν Κωνσταντινουπόλει ’Έξαρχον, εν τε τη ’Εκκλησία δε και τη σχολή έπιθυμοϋσι να έχωσι την έθνικήν αύτων γλώσσαν.

Μάτην η Μήτηρ Έκκλησία, πληροφορηθείσα παρά του άγαπητου ’Αδελφού 'Αγίου Δράμας το φρικτον άνοσιούργημα, άπέστειλε μετ’ ολίγον ενθεν μεν εν μεγάλω σχήματι συλλυπητήριον Γράμμα, ένθεν δε 40 ολας τ. λίρας διά τας μάλλον έπειγούσας άνάγκας της Κοινότητας, οι λεγόμενοι ήμέτεροι τόσον ήσαν κατεπτοημένοι, ώστε οότε εύχαριστήριον Γράμμα να ύπογράψωσι προς την Έκκλησίαν, ουτε το προσημειωθέν αύτης συλλυπητήριον ν’ άναγνώσωσι επ’ Εκκλησίας έτόλμησαν διά τον φόβον των δολοφόνων, άπειλησάντων θάνατον παντί, όστις θα έτόλμα ούχί πλέον να πράξη τι, άλλά και μόνον να όμιλήση του λοιπού ύπέρ της ’Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.

Μάτην έπίσης ο τότε διευθύνων το εν Σέρραις Έλληνικόν Προξενείον φέρελπις και άξιόλογος υιός του διάσημου Μακεδόνος εν Έλλάδι πολιτευτου Στεφάνου Δραγούμη κ. ’Ίων άμα τω θλιβερώ άγγέλματι άνέλαβε και έξετέλεσε το επίπονον, άλλα και τα μάλιστα ριψοκίνδυνον ταξείδιον άπό Σερρών εις Δράμαν, Ζίρνοβον, ενθα και λόγω και ε'ργω διά γενναίας συνδρομής παρεμύθησε τους τε άλλους και ιδία τας απορφανισθείσας οίκογενείας των δυστήνων θυμάτων».

Έκτοτε και μέχρι του 1913 το Κάτω Νευροκόπιον παρέμεινεν ύπό την τρομοκρατίαν των Βουλγάρων, οι όποιοι δεν παρέλειψαν να έπαναλάβουν τα έναντίον των Ελλήνων της μικράς αυτής πόλεως εγκλήματά των διά νέας επιθέσεως τα Χριστούγεννα του 1906.

Πηγή: Περί Πάτρης&tideon.org