Η παντοδυναμία του Θεού (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Δογματικά Κηρύγματα

H ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

1. Στό σημερινό μου κήρυγμα, ἀδελφοί χριστιανοί, θά σᾶς μιλήσω μέ λίγα λόγια γιά τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ. Ναί, ὁ Θεός μας τά μπορεῖ ὅλα καί δέν ἀδυνατεῖ τίποτε σ᾽ Αὐτόν. Κάθε τι πού τό θέλει μπορεῖ καί νά τό κάνει. Εἶναι παντοδύναμος!

Ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ φαίνεται κυρίως σ᾽ αὐτά τά τρία: Στό ὅτι δημιούργησε τόν κόσμο ἀπό τό μηδέν, στό ὅτι συντηρεῖ τόν κόσμο καί στό ὅτι κατευθύνει τήν παγκόσμια ἱστορία στήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅλα αὐτά τά βλέπουμε στήν Ἁγία Γραφή, τήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη. Ὁ Ψαλμωδός θαυμάζει τόν παντοδύναμο Θεό στό ὅτι μόνο μέ τόν λόγο Του ἔκανε τό θαυμαστό σύμπαν: «Αὐτός εἶπε καί ἐγεννήθησαν, αὐτός ἐνετείλατο καί ἐκτίσθησαν» (Ψαλμ. 39). 

Ὕμνον πάλι τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ ἔχει καί ὁ λεγόμενος «προοιμιακός» ψαλμός (Ψαλμός 103), ὁ ὁποῖος ὑμνεῖ τήν κυριαρχία τοῦ Θεοῦ στό σύμπαν, τό ὁποῖο παριστάνεται νά δουλεύει σ᾽ Αὐτόν ἐν τρόμῳ: «Ὁ ἐπιβλέπων ἐπί τήν γῆν καί ποιῶν αὐτήν τρέμειν, ὁ ἁπτόμενος τῶν ὀρέων καί καπνίζονται». Γι᾽ αὐτό καί ὁ ποιητής μας λέγει πρός τόν Θεό: «Κύριε ὁ Θεός μου ἐμεγαλύνθης σφόδρα» (στίχ. 32. 1)! Ὁ Ἴδιος δέ ὁ Θεός παριστάνεται στό βιβλίο τοῦ προφήτου Ἠσαΐου νά λέγει ὅτι ὅσα θέλει δύναται νά τά πράξει: «Πᾶσα μου ἡ βουλή στήσεται καί πάντα ὅσα βεβούλευμαι ποιήσω» (46,10). Ἀκόμη καί αὐτός ὁ βασιλεύς Ναβουχοδονόσορ, μετά τήν θεραπεία του ἀπό τήν φρενοβλάβεια, διακήρυξε τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ λέγοντας: «Ἡ ἐξουσία αὐτοῦ ἐξουσία αἰῶνος καί ἡ βασιλεία αὐτοῦ εἰς γενεάν καί γενεάν καί κατά τό θέλημα αὐτοῦ ποιεῖ ἐν τῇ δυνάμει τοῦ οὐρανοῦ καί ἐν τῇ κατοικίᾳ τῆς γῆς, καί οὐκ ἔστιν ὅς ἀντιποιήσεται τῇ χειρί αὐτοῦ καί ἐρεῖ αὐτῷ, τί ἐποίησας;» (Δαν. 4,31-32). Γενικά λέγουμε ὅτι τά ἱερά μας κείμενα, ἐπειδή ὁ Θεός εἶναι Παντοδύναμος, τόν ὀνομάζουν παντοκράτορα, Ἰσχυρόν, φοβερόν, Αὐτόν στόν Ὁποῖο «οὐκ ἀδυνατεῖ πᾶν ρῆμα». Καί τό ἱερό μας Σύμβολο, στό πρῶτο του ἄρθρο, ὀνομάζει τόν Θεό «παντοκράτορα».

2. Μιλώντας ὅμως, χριστιανοί μου, γιά τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ πρέπει νά ποῦμε ὅτι ὁ Θεός δέν πράττει ὅσα μπορεῖ (ὅλα τά μπορεῖ), ἀλλά πράττει ὅσα θέλει. Ὅπως τό λέγει ὡραῖα ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «ὁ Θεός ὅσα θέλει τά μπορεῖ, ἀλλά δέν θέλει ὅσα μπορεῖ· μπορεῖ νά καταστρέψει τόν κόσμο, ἀλλά δέν θέλει νά τόν καταστρέψει».[1] Ὁ Θεός κάνει ὄχι ὅσα μπορεῖ, ἀλλά ὅσα θέλει. Δέν πρέπει νά χωρίζουμε τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν θέλησή Του. Ἄν τό κάνουμε αὐτό, ἄν χωρίσουμε, δηλαδή, τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν θέλησή Του, τότε θά παρουσιάσουμε ἕνα Θεό σάν μία τυφλή πανίσχυρη δύναμη, πού ἐνεργεῖ αὐθαίρετα στόν κόσμο, μιά βλάσφημη ἰδέα αὐτή γιά τόν Θεό, πού τήν κηρύττει ὁ πανθεϊσμός. Ὁ Θεός, ξαναλέμε, σάν παντοδύναμος, μπορεῖ τά πάντα, ἀλλά δέν πράττει τά πάντα. Πράττει μόνον, πρῶτον, ὅσα θέλει καί, δεύτερον, ὅσα δύναται νά θέλει. Ὅμως, μέ αὐτά πού λέμε, χριστιανοί μου, εἶναι σάν νά φαίνεται ὅτι ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ περιορίζεται ἀπό τήν θέλησή Του καί τήν σοφία Του· ἀλλά δέν μποροῦμε νά νοήσουμε τόν Θεό μας νά θέλει αὐτό πού εἶναι ἠθικῶς καί λογικῶς ἀδύνατο. Ὁ «περιορισμός» αὐτός – ἄς τό ποῦμε ἔτσι – τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν πανάγια θέλησή Του δέν εἶναι ἀδυναμία καί ἀτέλεια, ἀλλά, ἀντίθετα, εἶναι τελειότητα. Δέν μποροῦμε νά φανταστοῦμε τόν Θεό, ἐπειδή εἶναι παντοδύναμος, νά δύναται νά πράξει καί τό κακό. Τότε δέν θά εἶναι Θεός. Καί στό σημεῖο αὐτό τοῦ λόγου μου πού ἔφτασα, ἀδελφοί χριστιανοί, σᾶς λέγω γιά κάτι πού πραγματικά δέν τό μπορεῖ ὁ Θεός! Ὁ παντοδύναμος ὅλα τά μπορεῖ, ἀλλά αὐτό πού θά σᾶς πῶ τώρα δέν τό μπορεῖ. Ποιό εἶναι αὐτό; Δέν μπορεῖ νά ἑνωθεῖ μέ ἀκάθαρτο! Αὐτό ὁ παντοδύναμος δέν τό μπορεῖ. Ἀκοῦστε ὅμως τώρα: Ὁ σκοπός γιά τόν ὁποῖο ἔγινε ὁ ἄνθρωπος εἶναι νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό και νά πετύχει τήν θέωσή του. Ἔτσι λέγουμε τήν ἕνωση αὐτή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, τήν λέγουμε «θέωση». Ἀφοῦ λοιπόν ὁ προορισμός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό, διά δέ τόν Θεό εἶναι ἀδύνατο νά ἑνωθεῖ μέ ἀκάθαρτο, ἄρα χριστιανοί μου, πρέπει νά καθαρίσουμε τήν καρδιά μας ἀπό τά βρωμερά πάθη, γιά νά πετύχουμε τόν ἁγιασμό μας, τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Ὅσο καί ἄν εἶναι πολλά καί δυνατά τά ἁμαρτωλά μας πάθη, ἄς μήν ἀπογοητευόμαστε, ἀλλά ἄς κάνουμε τόν ἀγώνα μας καί ἄς ζητᾶμε σ᾽ αὐτό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Καί θά πετύχουμε τόν καθαρμό τῆς καρδιᾶς μας καί τήν σωτηρία μας, γιατί ὁ Θεός πού μᾶς ἐνισχύει εἶναι παντοδύναμος!

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

---

^[1] Ἔκδ. Ἀκρ. Ὀρθ. Πίστεως 1,13.