«Προς υπακοήν του Ευαγγελίου» Ευλαβικό αφιέρωμα στον π. Αυγουστίνο Καντιώτη

«ΠΡΟΣ ΥΠΑΚΟΗΝ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ»

(Μ. Βασίλειος – P.G. 31 - HΘΙΚΑ)

Ευλαβικό αφιέρωμα στον π. Αυγουστίνο Καντιώτη

Νίκος Σακαλάκης, Μαθηματικός

Η εορτή του αγίου Αυγουστίνου (15 Ιουνίου), επισκόπου Ιππώνος, είναι μία ακόμη πνευματική ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε την απουσία του π. Αυγουστίνου και την υπάρχουσα, δύσκολη, εκκλησιαστική πραγματικότητα, που χαρακτηρίζεται από το οικουμενιστικό τέλμα και τα αδιέξοδα, που δημιουργεί η έλλειψη βαθύτερης και καθολικώτερης πνευματικής άμυνας, συλλογικής (συνοδικής) αντίδρασης του Ορθοδόξου πληρώματος, απέναντι στην παναίρεση του Οικουμενισμού.

Πάρα πολλοί Ορθόδοξοι στην πράξη «καταργούν» την ιστορία, περιμένοντας να «εξατμισθεί» η αίρεση, ενώ γνωρίζουμε ότι το θείο δένδρο της πίστεως ποτίσθηκε και έδωσε καρπό με μαρτυρικό αίμα.

Ο οικουμενισμός πάντα έρπει στην προώθησή του και υψώνει θρασεία την κεφαλή του, απειλώντας κληρικούς, μοναχούς, λαϊκούς και τη συνεκτικότητα του Ορθοδόξου ιστού.

Για την υπεράσπιση της Ορθόδοξης αλήθειας, δεν αρκεί μόνο ένα πνευματικό – ιερατικό αξίωμα, επίσκοπος για παράδειγμα. Χρειάζεται ταυτόχρονα ένας ισχυρός (πνευματικός) ακέραιος χαρακτήρας, που θα στέκεται πάνω από τις γήινες καθημερινότητες, όπως υπήρξε ο π. Αυγουστίνος. Είναι αδύνατο ένας κληρικός ή επίσκοπος να αντιδράσει ορθόδοξα – κατάλληλα στα κοινωνικά, πολιτικά και εκκλησιαστικά γεγονότα, αν δεν έχει πραγματοποιήσει ποιοτικά βήματα στην αγιότητα και δεν έχει μια ισχυρή και διαπεραστική ορθόδοξη αντίληψη.

Ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης στο βιβλίο του «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΚΑΙ ΖΩΣΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ» γράφει σχετικά: «Η απώλεια της Ορθοδόξου πίστεως είναι η μεγίστη των συμφορών… Ευθιξία διέκρινε τους οσίους, τους ιερούς διδασκάλους και Πατέρας της Εκκλησίας προκειμένου περί δογμάτων. Δεν ηστειεύοντο εις ζητήματα πίστεως. Ήσαν έτοιμοι να αποχωρισθούν και των πλέον προσφιλών αυτοίς προσώπων, όταν εξ ωρισμένων εκδηλώσεων και ενεργειών επείθοντο, ότι επήλθε κλονισμός πίστεως. Χωρίς ταύτην τα πάντα καταρρέουν εν τω Χριστιανισμώ» (Σελ. 171). Γι’ αυτό ουδεμία σύνοδος, ουδείς επίσκοπος, ουδείς ηγούμενος ή πνευματικός και ουδείς λαϊκός, αποτελούν αυτόνομο έδαφος πίστεως μέσα στην καθολικώτερη περιοχή της Εκκλησίας του Χριστού. Η τάση σύγχρονων Ορθοδόξων ποιμένων να συνδέσουν δειλία και διάκριση, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ορθόδοξη (καθολική) ποιμαντική. Ο Μ. Βασίλειος, με καθαρότητα αντίληψης, ποιμαντική ορθότητα και συνέπεια στον πνευματικό και αντιαιρετικό αγώνα, τονίζει για το ολοκληρωμένο σύνολο των επισκοπικών αντιδράσεων, για το επισκοπικό σώμα, ως πρωτοπόρο (θεωρητικά) στην προάσπιση της πίστεως: «ότι δει πάνταςπροσκαλείσθαι προς υπακοήν του Ευαγγελίου και μετά παρρησίας καταγγέλειν τον λόγον και μαρτυρείν τη αληθεία, καν τινεςκωλύωσι και διώκωσιοιωδήποτε τρόπον μέχρι θανάτου» (P.G. 31 - Ηθικά).

Στην επιστολή 28 (Νεοκαισαρεύσιν, ΕΠΕ 3, 148) γράφει: Ο επίσκοπος πρέπει να είναι «έρεισμα πατρίδος, Εκκλησίας κόσμος, στύλος και εδραίωμα της αληθείας, στερέωμα της εις Χριστόν πίστεως, οικείοις ασφάλεια, δυσμαχώτατος τοις υπεναντίοις, φύλαξ πατρώων θεσμών, νεωτεροποιΐας εχθρός».

Στον ασκητικό Λόγο (Α΄) υπενθυμίζει: «Πάντες άνθρωποι απαιτηθησόμεθα την προς το Ευαγγέλιον υπακοήν, μοναχοί τε και οι εν συζυγίαις» (Ε.Π.Ε. 8, 96).

Τέλος, «ουδείς θεομάχος και αλαζών και υπερήφανος υποκάτω πίπτει του Θεού, αλλ’ οι την εκ πίστεως υποταγήνκαταδεξάμενοι» (Εις τον ΜΔ΄ Ψαλμόν, Ε.Π.Ε. 5, 278).

Συνοψίζουμε τους ομολογιακούς άξονες του Μ. Βασιλείου: 1) Υπακοή στο Ευαγγέλιο – Εκκλησία 2) Διακήρυξη της αλήθειας εως θανάτου 3) Στερεότητα στην πίστη 4) Μαχητικότητα έναντι των διαστρεβλωτών της αληθείας (υπεναντίοις) 5) Υπεράσπιση των πατρώων θεσμών 6) Εχθρότητα στην νεωτερικότητα (μεταπατερικότητα) 7) Όχι δυσπιστία στους πατερικούς θεσμούς (διακοπή μνημοσύνου - Αποτειχίσεις).

Ο Σεβασμιώτατος Ιερόθεος Ναυπάκτου στο βιβλίο του «Οσμή Γνώσεως» γράφει: «οι Πατέρες είναι οι αλάνθαστοι ερμηνευταί των Γραφών» (Σελ. 56).

Επίσης στο ίδιο βιβλίο τονίζει: «Έτσι η υπακοή σε ένα έστω θεούμενο, πνευματικό πατέρα δεν είναι αληθινή, όταν παραθεωρείται όλη η εκκλησιαστική δομή. Και ο θεούμενος πνευματικό πατέρας δεν συνιστά αυτό το είδος της υπακοής, γιατί γνωρίζει καλά ότι η πνευματολογία δεν καταργεί την Εκκλησιολογία» (Σελ. 114).

Στην σελ. 113 διαβάζουμε επίσης: «Ο λόγος του πνευματικού πατρός, όταν δεν αντιβαίνει στο θέλημα Θεού είναι η περίληψι των εντολών του Χριστού».

Ερωτήματα: Σεβασμιώτατοι Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος, η «σύνοδος της Κρήτης» συνιστά υπακοή στο Ευαγγέλιο; Σεβασμιώτατε κ. Αμβρόσιε (Καλαβρύτων), οι ομολογιακοί άξονες του Μ. Βασιλείου, δεν ισχύουν για όλους τους επισκόπους; Σεβασμιώτατε Ναυπάκτου κ. Ιερόθεε, στην προσεχή συνέλευση της Ιεραρχίας (Οκτώβριος), δεν θα ήταν προς το συμφέρον της Εκκλησίας να αναδείξετε και συνοδικά τις ορθές θέσεις σας, που διατυπώνετε στο βιβλίο σας «ΟΣΜΗ ΓΝΩΣΕΩΣ»;

Ο επισκοπικός λόγος του Φλωρίνης Αυγουστίνου, ως θεωρία και πράξη, ήταν ευθυγραμμισμένος προς «υπακοήν του Ευαγγελίου». Τα κείμενά του και οι παρεμβάσεις του στην Εκκλησιαστική ζωή αποτελούν, σήμερα, τον οξυγονούχο χυμό της Ορθόδοξης συνείδησης. Η σταθερότητά του και η Χρυσοστομική αφοβία του στην υπεράσπιση των Εκκλησιαστικών Παραδόσεων, έχουν καταγραφεί ιστορικά και έχουν ενσωματωθεί στον διαχρονικό Πατερικό λόγο.

Μέσα από μια καθολική επανεκτίμηση της ιστορίας, του έργου και των αγώνων του Π. Αυγουστίνου, γίνεται καθαρά νοητή η διαφορά, που χωρίζει τους σύγχρονους επισκόπους, ποιμένες και ηγουμένους, από την Ορθόδοξη απολυτότητα του Φλωρίνης Αυγουστίνου.

«Την ομολογίαν της πίστεως, οίον αρχήν τινα και μητέρα της δοξολογίας εποιησάμεθα», παρατηρεί ο Μ. Βασίλειος (Περί Αγίου Πνεύματος Β΄, Ε.Π.Ε. 10, 464).

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ