Ο Μέγας Ιεροεξεταστής (Οι τρεις πειρασμοί)

Φωτίου Κόντογλου

Ο ΜΕΓΑΣ ΙΕΡΟΕΞΕΤΑΣΤΗΣ (Οι τρεις πειρασμοί)

(Άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε αρχικά στην «Ελευθερία» το 1965, λίγο πριν από το θάνατο του Φωτίου).   

   Το Α΄ και Β΄ μέρος  ΕΔΩ

Γ΄

     Είπαμε λοιπόν πως η «αγία φρουρά» έπιασε τον Χριστό κατά διαταγή του Ιεροεξεταστή. Τον πήγανε και τον κλείσανε σε μια στενή, θολωτή και σκοτεινή φυλακή του Αγίου Δικαστηρίου.

     Σαν νύχτωσε, ο Μέγας Ιεροεξεταστής μ` ένα φανάρι στο χέρι ξεκλειδώνει τη σιδερόπορτα και μπαίνει μέσα. Σταματά και κοιτάζει κατάματα τον φυλακωμένο, σαν να τον τρυπά με το σουβλερό μάτι του. Ύστερα βάζει το φανάρι επάνω στο τραπέζι, πλησιάζει τον Χριστό  και του λέγει: «Είσαι Εσύ ο ίδιος;». Δεν παίρνει καμιά απόκριση. Μα κατάλαβε πως είναι ο Χριστός και γι` αυτό τον ρωτά: «Γιατί ήρθες να μας ενοχλήσεις;». Ο Χριστός στέκεται βουβός. Για τούτο, ο Ιεροεξεταστής απαντά ο ίδιος  στα ερωτήματά του.

     Λέγει λοιπόν στον Χριστό: «Πριν από χίλια πεντακόσια χρόνια ήρθες να διδάξεις στους ανθρώπους την ελευθερία. Μα εμείς, αφού τους υποδουλώσαμε, τους κάναμε να πιστεύουν πως είναι ελεύθεροι, αν και φέρανε την ελευθερία τους και την ρίξανε στα πόδια μας.

     » Αυτός ο δρόμος είναι ο μόνος που κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Μα Εσύ δεν θέλησες να τον ακολουθήσεις. Ευτυχώς όμως που μας έδωσες την εξουσία «του δεσμείν και λύειν» και κάνουμε εκείνο που Εσύ δεν το έκανες. Τώρα δεν μπορεί να σκέπτεσαι πως μπορείς να μας πάρεις πίσω αυτήν την εξουσία. Λοιπόν, γιατί ήρθες να μας ενοχλήσεις;

     » Το Μέγα Πνεύμα σού έβαλε τρία ερωτήματα, τότε που σε πείραξε στην έρημο. Μέσα σ` αυτά τα ερωτήματα βρίσκεται όλη η μέλλουσα ιστορία της οικουμένης και της ανθρωπότητας. Ενώ το κραταιό Πνεύμα σού είπε να το προσκυνήσεις, για να γίνουν «οι λίθοι άρτοι», εσύ του αποκρίθηκες: «Δεν θα ζήσει ο άνθρωπος μονάχα με το ψωμί», δηλ. μόνο με τις υλικές απολαύσεις. Εσύ δηλαδή, αντί αυτή τη χειροπιαστή υλική επιτυχία, τους έδινες μια ελευθερία, που δεν μπορούν να την καταλάβουν οι άνθρωποι, γιατί ο νους τους κι η καρδιά τους είναι περιορισμένα. Η ελευθερία που τους έδωσες είναι γι` αυτούς το πιο ανυπόφορο πράγμα. Ενώ, αν έκανες τις πέτρες ψωμιά, όλη η ανθρωπότητα θα σε ακολουθούσε με ευγνωμοσύνη. Εσύ όμως είπες: «Δεν θα ζήσει με ψωμί μονάχα ο άνθρωπος». Ξέρεις λοιπόν πως εν ονόματι αυτού του επιγείου ψωμιού θα σηκωθεί καταπάνω Σου το Πνεύμα της Γης (του κόσμου); Ξέρεις ακόμα πως η ανθρωπότητα με το στόμα των σοφών της και των διανοουμένων της θα διακηρύξει, ύστερ` από αιώνες πως δεν υπήρξανε μήτε αμαρτίες μήτε εγκλήματα, παρά μονάχα πεινασμένοι άνθρωποι; Εσύ τα ξέρεις αυτά. Η σημαία που θα σηκωθεί κατά πάνω Σου θα γράφει απάνω: «Πρώτα χόρτασέ μας κι ύστερα ζήτα από μας να κάνουμε τον λόγο Σου!». Με αυτή τη σημαία θα γκρεμίσουν τον ναό Σου και στη θέση του θα χτίσουνε ένα φοβερό πύργο του Βαβέλ.

      »Εμείς όμως θα τους χορτάσουμε και θα τελειώσουμε αυτόν τον πύργο του Βαβέλ. Και θα τους πούμε ψέματα, πως αυτό που κάνουμε, το κάνουμε στο όνομά Σου.

      » Εσύ τους υποσχέθηκες «τον ουράνιον άρτον». Μπορεί αυτό το ψωμί να συγκριθεί με το χειροπιαστό ψωμί, με το επίγειο ψωμί; Καλά, τέλος πάντων, για «τον ουράνιο άρτο» θα σε ακολουθήσουν χίλιοι, δέκα χιλιάδες, εκατό χιλιάδες. Αλλά τι θα γίνουνε τα εκατομμύρια και τα δισεκατομμύρια πλάσματα, που δεν θα `χουνε τη δύναμη να περιφρονήσουν το επίγειο ψωμί, για να λάβουν «τον ουράνιον άρτον» Σου; Εμείς θα γίνουμε σωτήρες γι` αυτά τα εκατομμύρια και θα μας θεοποιήσουνε, γιατί εμείς πήραμε απάνω μας την ελευθερία τους. Εμείς όμως θα πούμε πως έχουμε για αρχηγό Εσένα και πως πήραμε την εξουσία από Εσένα. Θα λέμε ψέματα, μα αυτό θα είναι χρέος μας. Να, αυτά είχα να πω για το πρώτο ερώτημα του Πειρασμού, που Σου πρότεινε στην έρημο. Περιφρόνησες το μόνο μέσον, που μ` αυτό θα μπορούσες να κάνεις να σε λατρεύουν όλοι οι άνθρωποι κι όχι μονάχα εκείνοι οι λίγοι (δηλ. εκείνοι που κρατούνε τον αληθινό λόγο του Χριστού. Φ.Κ.). Οι άνθρωποι θέλουν να παραδώσουν την ελευθερία τους σε κάποιον. Κι Εσύ, αντί να πάρεις την ελευθερία τους και να γίνεις εξουσιαστής τους, τους χάρισες ακόμη περισσότερη ελευθερία. Αυτό ξεπερνά τη δύναμή τους και για τούτο Εσύ στάθηκες γι` αυτούς σκληρός και δεν τους αγάπησες, με το να  τους δώσεις την ελευθερία. Γι` αυτό, Εσύ ο ίδιος συνήργησες στο γκρέμισμα της βασιλείας Σου και δεν πρέπει να κατηγοράς κανέναν γι` αυτήν την καταστροφή».

Δ΄

     Ο Ιεροεξεταστής εξακολούθησε να μιλά, δίχως να παίρνει απάντηση από τον Χριστό, που στεκότανε μπροστά του. Του μιλά για τον δεύτερο πειρασμό:

     «Το πονηρό και ισχυρό Πνεύμα Σου είπε ακόμα να πέσεις από την σκεπή του ναού, για να σε σηκώσουν οι άγγελοι, για να μην πάθεις τίποτα. Μα Εσύ κι αυτό δεν το παραδέχτηκες και του αποκρίθηκες: «Οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου». Και τότε που σε σταυρώσανε και σου φωνάζανε περιπαιχτικά «Κατέβα, αν μπορείς, από τον σταυρό», Εσύ δεν κατέβηκες να τους κάνεις να σέρνουνται μπροστά Σου, γιατί δεν ήθελες να καταργήσεις την ελευθερία τους.

     » Γι` αυτό ο προφήτης και μαθητής Σου έγραψε πως είδε στην πρώτη ανάσταση μονάχα δώδεκα χιλιάδες σωσμένους (Αποκάλυψις Ιωάννου ζ΄, 5. Λέγει όμως για δώδεκα χιλιάδες από κάθε φυλή του Ισραήλ Φ.Κ.). Λοιπόν, μοναχά αυτοί οι λίγοι ήτανε εκείνοι που βαστάξανε τον Σταυρό Σου και γινήκανε παιδιά της ελευθερίας Σου, δηλαδή, οι δυνατοί; Κι οι άλλοι; Τι θα γίνουν οι άλλοι; Ήρθες λοιπόν στον κόσμο μοναχά για τους λίγους εκλεκτούς; Μα αυτό είναι ένα μυστήριο, που δεν το καταλαβαίνουμε.

     » Λοιπόν, εμείς τελειοποιήσαμε το έργο Σου και κάναμε ένα σύστημα που να μην χάνουνται κι οι αδύνατοι. Ώστε δεν είχαμε δίκιο να κάνουμε όπως κάναμε; (Υποσημ: Οι παπικοί κάνουνε μία θρησκεία βολική, με θεατρινισμούς, με τραγούδια, με φιέστες, με παρδαλά φορέματα, με ζωγραφιές ευχάριστες, κλπ. Φ.Κ.) Δεν αγαπήσαμε εμείς την ανθρωπότητα όπως φερθήκαμε; Γιατί λοιπόν ήρθες να μας το χαλάσεις;

     » Όλα όσα Σου λέγω, γνωρίζω πως τα ξέρεις. Λοιπόν, γιατί να σου κρύψω το μυστικό μας; Αλλά, ας σου το πω να τ` ακούσεις από το στόμα μου: «Λοιπόν, δεν είμαστε με Σένα, αλλά μ` αυτόν (τον διάβολο). Από οχτακόσια χρόνια πήγαμε μ` αυτόν». (Υποσημ: Θέλει να πει για το σχίσμα, που χώρισε τον παπισμό από την αποστολική Εκκλησία).

     » Από οχτώ αιώνες δεχτήκαμε απ` Αυτόν το τρίτο δώρο που Σου πρόσφερε, δείχνοντάς Σου τα βασίλεια της γης κι Εσύ δεν τα δέχτηκες, τα πέταξες. Η εξουσία είναι τρομερή δύναμη και Σου την πρόσφερε το σοφό Πνεύμα κι Εσύ δεν την πήρες. Εμείς όμως την πήραμε. Ναι. Πήραμε απ` Αυτόν τη Ρώμη και το σπαθί του Καίσαρα κι ανακηρύξαμε τους εαυτούς μας επίγειους αυτοκράτορες, μάλιστα κοσμοκράτορες, αν και το έργο αυτό δεν τελείωσε ακόμα. Και ποιος φταίει γι` αυτό; Το έργο μας βρίσκεται ακόμα στην αρχή, αλλά θα βαστάξει στον αιώνα, ως να πεθάνει η γη. Όπως και να είναι ημείς θα το τελειώσουμε, θα είμαστε Καίσαρες.

     » Εσύ όμως θα μπορούσες να αδράξεις το σπαθί του Καίσαρα από τότε που σου το πρόσφερε το τρομερό και σοφό Πνεύμα, πριν από χίλια πεντακόσια χρόνια. Αν είχες ακούσει τη συμβουλή του, θα είχες πραγματοποιήσει όσα ποθούν οι άνθρωποι. Θα είχανε γίνει ένα κοπάδι που θα σκέπαζε τη γη και που θα Σε προσκυνούσε. Γιατί η ανθρωπότητα έχει μέσα της την επιθυμία να γίνει μια παγκόσμια οργάνωση. Οι μεγάλοι κατακτητές, όπως ο Ταμερλάνος κι ο Τζέγκις – Χαν, θελήσανε να υποτάξουνε όλον τον κόσμο, φανερώνοντας έτσι κι αυτοί , χωρίς να το γνωρίζουνε, πως ο πόθος της ανθρωπότητας είναι να κάνει μια παγκόσμια ένωση.

     » Αν είχες δεχτεί τότε την εξουσία τούτου του κόσμου και τη χλαμύδα του Καίσαρα, θα είχες τώρα ιδρύσει ένα παγκόσμιο κράτος και θα είχες χαρίσει την ειρήνη σ` όλον τον κόσμο. Γιατί, ποιος άλλος μπορεί να κυριαρχήσει απάνω στους ανθρώπους, παρά εκείνος που εξουσιάζει τα ψωμιά τους, «τους άρτους τους»; Εσύ όμως έλεγες: «Ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου». Αλλά εμείς δεχτήκαμε το σπαθί του Καίσαρα κι έτσι Σε πετάξαμε Εσένα κι ακολουθήσαμε Αυτόν, το μέγα και κραταιό Πνεύμα.

     » Οι άνθρωποι δεν θα μπορέσουνε να τελειώσουνε τον πύργο του Βαβέλ που αρχίσανε να χτίζουνε, αν δεν αναλάβουμε εμείς, αλλιώς θα φαγώνουνται μεταξύ τους. Και σαν αναλάβουμε εμείς, τότε θα ανατείλει για τους ανθρώπους το κράτος της ειρήνης και της ευδαιμονίας.

     » Εσύ είσαι υπερήφανος για τους λίγους που θα έχεις («το μικρόν ποίμνιον», που είχε πει ο Χριστός Φ.Κ.), ενώ εμείς θα χαρίσουμε την ειρήνη και την ευτυχία σε όλη την ανθρωπότητα. Ποιος ξέρει αν και αυτοί οι διαλεχτοί Σου δεν θα βαρεθούν να Σε περιμένουνε κι αν στο τέλος δεν σηκωθούνε κι αυτοί καταπάνω Σου! Έννοια Σου. Θα τους πείσουμε πως θα είναι ελεύθεροι και ευτυχισμένοι, αν αφοσιωθούν σε μας. Θα συρθούνε μπροστά μας και θα κράζουνε: «Είχατε δίκιο΄ μοναχά εσείς γνωρίζετε το μυστικό του Μεγάλου Πνεύματος!». Θα δούνε πως εμείς μπορεί να μην κάνουμε ψωμί τις πέτρες, αλλά θα το παίρνουνε από τα χέρια μας και θα θυμούνται πως πριν και το ψωμί στα χέρια τους γινότανε πέτρες.

     » Εσύ μπόδισες τους ανθρώπους νά `ρθουνε  σε μας. Εσύ κομμάτιασες το κοπάδι και το έκανες να σκορπίσει σε άγνωστους δρόμους. Αλλά θα μαζευτεί πάλι και θα γίνει υπάκουο σε μας. Κι αυτή τη φορά στους αιώνες των αιώνων.

     » Θα τους χαρίσουμε εμείς μια ευτυχία ταπεινή και ήσυχη, που είναι για αδύναμα πλάσματα, όπως είναι αυτοί οι άνθρωποι. Θα τους διδάξουμε την ταπείνωση, επειδή Εσύ τους σήκωσες πολύ ψηλά και περηφανευτήκανε. («ἐγὼ εἶπα, θεοί ἐστε» Ιωάν. Ι΄, 35 Φ.Κ.). Εμείς θα τους δώσουμε να καταλάβουνε πως είναι αδύνατα και φοβιτσιάρικα ανθρωπάρια.

     » Θα μας θαυμάζουνε και θα είναι περήφανοι για μας, που είμαστε τόσο δυνατοί και τετραπέρατοι και γιατί μπορέσαμε και δαμάσαμε ένα κοπάδι τόσο μεγάλο με εκατομμύρια κεφάλια, που θα σκύβουν μπροστά μας. (Οι παπικοί καυχιούνται και περηφανεύονται γιατί είναι εκατομμύρια οι οπαδοί τους. Φ.Κ.). Θα τρέμουνε τον θυμό μας. Μα θα μας αγαπούνε κιόλας, γιατί θα τους δίνουμε συγχώρεση αμαρτιών, επειδή θα τους πούμε πως εμείς έχουμε τη δύναμη να σβήνουμε τις αμαρτίες τους και πως μπορούνε να κάνουνε αμαρτίες  και πως τις συγχωρούμε από αγάπη.

     » Όλα όσα λέγω θα γίνουνε και το βασίλειό μας θα στεριωθεί απάνω σε γερά θεμέλια. Αύριο θα δεις αυτό το κοπάδι, που είναι υπάκουο σε κάθε χειρονομία μου, να πλημμυρίσει το μέρος που θα προστάξω να σε κάψουνε και να συνδαυλίζει τη φωτιά. Γιατί, αν υπάρχει ένας που είναι άξιος να καεί, αυτός είσαι Εσύ! Αύριο θα σε κάψω».

     Εδώ τελειώνει αυτός ο βασανιστικός μονόλογος κι η καταχθόνια αυτή ιστορία. Μια ιστορία βιβλική που, όπως είπαμε, την είχε γράψει ο Ιβάν Καραμάζωφ και τη διάβαζε στον αδελφό του Αλιόσα, τον καλόγερο, τον φανατισμένο Ορθόδοξο. Ο Αλιόσας κάθε τόσο έκοβε στη μέση τον Ιβάν, για να του κάνει κάποια παρατήρηση. Ανάμεσα σε άλλα είπε και τα παρακάτω:

     «Οι Ιησουίτες είναι ο ρωμαϊκός στρατός για το μελλοντικό επίγειο κράτος, με έναν Καίσαρα επί κεφαλής, τον Πάπα, τον αυτοκράτορα. Σκοπός τους είναι το ν` αποχτήσουνε δύναμη και πρόστυχα επίγεια πλούτη. Αυτός είναι όλος όλος ο σκοπός τους. Σε Θεό φαίνεται πως δεν πιστεύουν. Το μεγαλύτερο μυστικό τους , που θα κρύβουνε καλά, είνα η αθεΐα τους. Ο Ιεροεξεταστής σου, Ιβάν, δεν πιστεύει σε Θεό. Αυτό είναι όλο το μυστήριό του».

(ΑΝΤΙΠΑΠΙΚΑ, Έκδ. Ορθόδοξος Τύπος)

Για την αντιγραφή:

Σάββας Ηλιάδης

Δάσκαλος

Κιλκίς, 3-6-2017

Δείτε και -Ο Μέγας Ιεροεξεταστής (Οι τρεις πειρασμοί)