ΠΡΩΤΟΦΑΝΗ ΛΑΘΗ του κ. Στ. Γιαγκάζογλου

ΠΡΩΤΟΦΑΝΗ ΛΑΘΗ του κ. Στ. Γιαγκάζογλου

Του κ. Παύλου Τρακάδα

Ο υπεύθυνος δια το νέον πρόγραμμα των Θρησκευτικών κ. Στ. Γιαγκάζογλου έχει καταφέρει να αναστατώση όχι μόνον την Ιεραρχίαν αλλά και πλήθος ευσεβών χριστιανών δια τους χειρισμούς του εις το μάθημα των Θρησκευτικών. Επαινείται από κάποιους ως δεινός θεολόγος και αποδίδουν εις τους ασκούντας κριτικήν ότι «δεν τον καταλαβαίνουν». Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Ο Ο.Τ. εδημοσίευσε διάφορα άρθρα, εις τα οποία επισημαίνονται οφθαλμοφανή λάθη εις το νέον πρόγραμμα σπουδών με κορυφαίον το άρθρον «Όχι εις το  νέον παιδομάζωμα του μαθήματος των Θρησκευτικών.», εις το οποίον αποκαλύπτεται με επιστημονική επιχειρηματολογία και αδιάσειστα τεκμήρια, που προέρχονται από τα γραπτά και δηλώσεις των συνεργατών του κ. Γιαγκάζογλου, ότι προωθείται ο σχετικισμός εις τους μαθητάς.

Ωστόσον κανείς παραδόξως δεν ζητεί εξηγήσεις από τον κ. Γιαγκάζογλου. Μάλιστα η φήμη ότι προωθείται δια την θέσιν της Δογματικής εις την Θεολογικήν Σχολήν των Αθηνών του έχει προσδώσει άλλον αέρα ως πληροφορούμεθα.

Μελετών κανείς τα άρθρα του διαπιστώνει όμως λάθη, τα οποία δεν δικαιολογούνται όχι δια υποψήφιον Καθηγητήν, αλλά δια θεολόγον απλόν. Δια να μη κουράσωμεν τους αναγνώστας θα παραθέσωμεν μόνον δύο και θα επιφυλαχθώμεν, δια να παρουσιάσωμεν περισσότερα εις το μέλλον.

Πρώτη περίπτωσις. Εις το επίσημον επιστημονικόν περιοδικόν της Εκκλησίας της Ελλάδος «Θεολογία» τομ. 80, τευχ. 3, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2009 ο κ. Γιαγκάζογλου ως διευθυντής υπογράφει το προλογικόν του τεύχους, εις το οποίον έχει τοποθετήσει την επικεφαλίδα «Το λειτούργημα του πρώτου στην Εκκλησία». Μεταξύ άλλων γράφει:

«Ο 34ος αποστολικός κανόνας συνοψίζει τη σημασία του συνοδικού θεσμού… «Τους επισκόπους εκάστου έθνους ειδέναι χρη τον εν αυτοίς πρώτον, και ηγείσθαι αυτόν ως κεφαλήν, και μηδέν τι πράττειν άνευ της εκείνου γνώμης· εκείνα δε μόνα πράττειν έκαστον, όσα τη αυτού παροικία επιβάλλει, και ταις υπ’  αυτήν χώραις. Αλλά μηδέ εκείνος (ο πρώτος) άνευ της πάντων (επισκόπων) γνώμης ποιείτω τι. Ούτω γαρ ομόνοια έσται, και δοξασθήσεται ο Θεός, δια Κυρίου, εν αγίω Πνεύματι· ο Πατήρ, και ο Υιός, και το άγιον Πνεύμα» (Constitutiones Apostolorum, VIII, 47). Ο πρώτος ως κεφαλή τίποτε δεν πράττει δίχως τη συγκατάθεση των άλλων, αλλά και οι υπόλοιποι επίσκοποι δεν προβαίνουν δίχως τον πρώτο σε ενέργειες που αφορούν όχι απλώς τη δική τους επισκοπή αλλά και τις άλλες τοπικές Εκκλησίες».

Η έμφασις του κ. Γιαγκάζογλου εις την φράσιν «όχι απλώς τη δική τους επισκοπή» τον εκθέτει ανεπανόρθωτα. Η δεν κατανοεί το αρχαίον κείμενον η το παραποιεί, δια να τονίση εις υπερθετικόν βαθμόν το «πρωτείον». Αν δεν κατανοή το αρχαίον κείμενον, τότε εγείρονται μεγάλαι αμφιβολίαι σχετικώς με όλα όσα έχει γράψει δια την Πατερικήν Γραμματείαν, η οποία δεν απαιτεί μόνον στοιχειώδεις γνώσεις αρχαίων, αλλά επίπονον ενασχόλησιν. Αν το κατανοή, αλλά συνειδητά το παραποιή, τότε σημαίνει ότι θέτει τον εαυτόν του (η την προώθησιν του «πρωτείου») υπερ­άνω των Πατέρων της Εκκλησίας! Διότι, ως γνωστόν, όταν πρόκειται περί Ιερού Κανόνος τότε αρχικώς πάντοτε συμβουλευόμεθα την ερμηνείαν του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου. Παραθέτομεν τι γράφει ο Άγιος δια τον 34ον κανόνα των Αγίων Αποστόλων:

«Ο καθ’ ένας από τους Επισκόπους, εκείνα μόνον να πράττη καθ’ εαυτόν, χωρίς την γνώμην του Μητροπολίτου του, όσα ανήκουν εις τα όρια της επισκοπής του, και εις τας χώρας, όπου εις την επισκοπήν του είναι υποκείμεναι».

Ο Άγιος είναι απολύτως σαφής και πλήρως αντίθετος με όσα ισχυρίζεται ο κ. Στ. Γιαγκάζογλου. Επομένως η δεν ενδιεφέρθη να ανοίξη το «Πηδάλιον» δρων επιπόλαια η κατεφρόνησε την ερμηνείαν του Αγίου ως μη συμφωνού­σα με τας πεποιθήσεις του.

Το δεύτερον παράδειγμα προέρχεται και πάλιν από την «Θεολογία» τομ. 82, τευχ. 3, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2011, όπου ο κ. Γιαγκάζογλου ως διευθυντής υπογράφει το προλογικόν του τεύχους, εις το οποίον έχει τοποθετήσει τον τίτλον «Το ασκητικό ήθος της Εκκλησίας». Μεταξύ άλλων αναφέρει:

«Στην Θεία Λειτουργία της Εκκλησίας η ευχαριστιακή πράξη της πρόσληψης και αναφοράς της ζωής του κόσμου, εκφράζει έμπρακτα τη δυνατότητα του ανθρώπου να γίνει πρόσωπο μέσα στην ιστορία, υπερβαίνοντας την βιολογική του υπόσταση, η οποία τελεί υπό το κράτος της φθοράς και του θανάτου… Η υπέρβαση της οντολογικής αναγκαιότητας της φύσης, η αλήθεια και η πληρότητα του προσώπου ανήκουν στο μέλλον της Βασιλείας του Θεού… Το πρόσωπο στην ευχαριστιακή εμπειρία της Εκκλησίας συμπορεύεται διαλεκτικά με την ατομική αυτοτέλεια της φύσης, με τη βιολογική υπόσταση της ζωής. Η ένταση μεταξύ προσώπου και βιολογικής ατομικότητας δεν σημαίνει άρνηση του κόσμου η της βιολογικής φύσης. Το ευχαριστιακό ήθος αποδέχεται τη φύση και τον κόσμο, για να υποστασιάσει στην καθολικότητα του προσώπου τις δυνατότητες της φύσης και του κόσμου… Η άσκηση, στο πλαίσιο του ευχαριστιακού ήθους της Εκκλησίας, εκφράζει την ελευθερία του προσώπου να υπερβεί τη φθειρόμενη βιολογική ζωή, να μεταμορφώσει και να ανακαινίσει τη φύση από τους περιορισμούς της ατομικής αυτοτέλειας. Για τούτο, ακριβώς, η άσκηση είναι η πάλη του προσώπου με την ίδια την αυτονομημένη φορά της φύσης του… η κοινωνική διάσταση του ορθοδόξου ήθους προκύπτει οργανικά και ελεύθερα από την υπαρκτική αλλαγή του ήθους, από τη δυναμική μετάπλαση του ατόμου σε πρόσωπο».

Αι εκφράσεις του είναι ιδιαζόντως εντυπωσιακαί αλλά εντελώς προβληματικαί. Ο κ. Γιαγκάζογλου ακολουθεί κατά γράμμα την θεωρίαν του Σεβ. Περγάμου, του διδασκάλου του, περί διαστάσεως του προσώπου προς την φύσιν. Έτσι κάθε τι ατομικόν είναι κακόν, ενώ το πρόσωπον είναι η απάρνησις αυτής της καταστάσεως. Βεβαίως, πρόκειται δια μετριοπαθή θέσιν έναντι της αρχικής του κ. Ι. Ζηζιούλα, παραμένει όμως απολύτως εγκλωβισμένη εντός των πρωταρχικών της ορίων, είτε ως προς την χρήσιν της ορολογίας είτε ως προς τα αντιθετικά σχήματα.

Μετά από όλα αυτά αναρωτιέται κανείς: Αυτάς τας κεκαλυμμένας φιλοσοφίας θα διδαχθούν οι μαθηταί των σχολείων αντί της πίστεως; Με αυτά θα νουθετούνται οι φοιτηταί και αυριανοί καθηγηταί της θεολογίας, αν ο κ. Γιαγκάζογλου εκλεγή καθηγητής της Δογματικής; Τελικώς, η αλλοίωσις των Ιερών Κανόνων η η καταφρόνησις των Αγίων Πατέρων είναι που ανέδειξαν τον κ. Γιαγκάζογλου ειδήμονα της διαπαιδαγωγήσεως και πνευματικής καταρτίσεως εκείνων που θα κρατήσουν την Ορθοδοξίαν εις χαλεπούς καιρούς;

Ορθόδοξος Τύπος