Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ, Κυριακή Β΄ Λουκά –Η γνήσια αγάπη

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Η ΓΝΗΣΙΑ ΑΓΑΠΗ

Στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, που αποτελεί ένα κομμάτι της επί του Όρους Ομιλίας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, γίνεται λόγος για την γνήσια χριστιανική αγάπη, την απεριόριστη και αυθεντική αγάπη, που αγκαλιάζει ακόμη και τους εχθρούς και για την πολλή ευσπλαγχνία και φιλανθρωπία, που πρέπει να έχη ο πιστός Χριστιανός, κατά μίμησιν του Πανοικτίρμονος και φιλανθρώπου Θεού, του Ουρανίου Πατέρα μας.

Ο ιερός Θεοφύλακτος, αναφερόμενος στον χρυσό κανόνα της χριστιανικής ηθικής που λέγει: «καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως», λέγει: «Βλέπεις τον έμφυτο νόμο που είναι γραμμένος μέσα στις καρδιές μας; Αυτό που θέλεις εσύ για τον εαυτό σου, αυτό να κάνης και στους άλλους».

Και ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας συμπληρώνει: «… Να φέρεσαι στους άλλους, λέγει ο θείος Διδάσκαλος, όπως θα ήθελες να φέρονται οι άλλοι προς εσένα. Εάν τους θέλεις σκληρούς και ασυμπαθείς, θρασείς και οργίλους, μνησίκακους και πονηρούς, ας είσαι και συ τέτοιος. Αν, όμως, αντίθετα τους θέλεις αγαθούς και αμνησίκακους, μη σου φαίνεται ακατόρθωτο να είσαι κι εσύ το ίδιο».

Όσον αφορά δε το ποιούς πρέπει να αγαπάμε, σε ποιούς να κάνουμε αγαθοεργίες και σε ποιούς να δανείζωμε, δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός, όπως αυτό συμβαίνει με τους κοσμικούς και υλόφρονες ανθρώπους.

«Η ιδιοτελής αγάπη είναι χωρίς πολλή αξία, παρατηρεί ο αείμνηστος Πανεπιστημιακός διδάσκαλος Παναγιώτης Τρεμπέλας. Η χριστιανική αγάπη είναι ανιδιοτελής. Ανόμοια προς την αγάπη των πολλών ανθρώπων, εναγκαλίζεται τους πάντας και αυτούς ακόμη τους αποκρουστικούς και πικραίνοντας αυτήν».

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπομνηματίζοντας τον λόγο του Θεανθρώπου Κυρίου μας· «Γίνεσθε οικτίρμονες καθώς και ο Πατήρ υμών οικτίρμων εστί», λέγει τα εξής: «Αυτό είναι, με το οποίο μπορούμε να εξισωθούμε κάπως με τον Θεό, το να ελεούμε και να ευσπλαγχνιζόμαστε τους συνανθρώπους μας».

Δεν είπε, αν νηστεύετε, όμοιοι είσθε με τον ουράνιο Πατέρα σας. Δεν είπε εάν φυλάσσετε αγνό το σώμα και την ψυχή σας, ούτε είπε, εάν προσεύχεσθε θα είσθε όμοιοι με τον Θεόν Πατέρα σας… Αλλά τι είπε; Γίνεσθε οικτίρμονες και σπλαγχνικοί, δηλαδή όταν έχετε αγάπη και φιλανθρωπία, όταν δείχνετε έλεος και ευσπλαγχνία στους συνανθρώπους σας τότε είσθε όμοιοι με τον πολυεύσπλαγχνο Κύριο και Θεό μας.

Και ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας τονίζει ότι η συμπάθεια και η ευσπλαγχνία μας προς τους αχαρίστους και πονηρούς «μας μορφώνει και μας κάνει όμοιους με τον Θεό και είναι σαν να μορφοποιή μέσα στις ψυχές μας χαρακτήρες της θείας φύσεως».

Ο δε ιερός Αυγουστίνος παρατηρεί ότι «έλεγεν (ο Χριστός) γίνεσθε οικτίρμονες όχι για να γίνωμε πάλι όπως ο Ουράνιος Πατήρ. Γιατί το να γίνωμε όπως ο Θεός Πατέρας είναι αδύνατο, αφού είμαστε κτίσματα και δημιουργηθήκαμε από την ανυπαρξία… αλλά προσβλέποντας προς τις ευεργεσίες εκείνου, αυτά τα καλά που κάνουμε να μη τα κάνουμε για να αρέσουμε στους ανθρώπους, αλλά να τα κάνουμε γι’ Αυτόν, ώστε να έχωμε τον μισθόν μας από τον Θεό και όχι από τους ανθρώπους».

Στη συνέχεια θα ανατρέξωμε σε ένα ασκητή της ερήμου, τον Αββά Ζωσιμά, που εβίωσε σωστά την αληθινή χριστιανική αγάπη στις πραγματικές της διαστάσεις.

Η αληθινή αγάπη

Κάποτε ένας υποτακτικός μου, διηγείται ο αββάς Ζωσιμάς, με πλησίασε και μου είπε:

– Γέροντά μου, σ’ αγαπώ πολύ!

– Μέχρι τώρα, του απάντησα, δεν βρέθηκε άνθρωπος που να μ’ αγαπά, όπως τον αγαπώ εγώ. Να, τώρα που λες ότι μ’ αγαπάς, το πιστεύω. Αν όμως κάνω κάτι που δεν θα σου αρέση, δεν θα μείνης ο ίδιος. Ενώ εγώ, ο,τι κι αν μου κάνης, δεν θα παύσω να σ’ αγαπώ.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και δεν ξέρω τι του συνέβη. Άρχισε να με βρίζη και να με συκοφαντή. Τα μάθαινα όλα και έλεγα μέσα μου: «Ο αδελφός είναι καυτήρας του Θεού. Τον έστειλε, για να θεραπεύση την κενόδοξη ψυχή μου. Αυτός θα με ωφελήση! Ενώ εκείνοι που μ’ επαινούν, με ζημιώνουν. Είναι συνεπώς ευεργέτης μου».

Τον μνημόνευα λοιπόν σαν γιατρό και ευεργέτη. Έλεγα μάλιστα σε όσους μου μετέφεραν τις συκοφαντίες του:

– Τα λέει αυτά, γνωρίζοντας μόνον τις φανερές μου αμαρτίες. Και αυτές όχι όλες. Που να γνώριζε και τις κρυφές, που είναι αναρίθμητες…

Μετά από αρκετό καιρό, με συναντά στην Καισάρεια. Όπως συνήθιζε, έρχεται, με αγκαλιάζει και με ασπάζεται, σαν να μη συνέβαινε τίποτε. Έτσι έκανε όποτε με συναντούσε και εγώ δεν του έδειχνα καμμιά επιφυλακτικότητα η πικρία, αν και τα μάθαινα όλα όσα έλεγε εναντίον μου.

Αυτή τη φορά όμως πέφτει στα πόδια μου και κρατώντας τα μου λέει:

– Γέροντα, συγχώρεσέ με για το όνομα του Κυρίου. Έχω πει πολλά και φοβερά εναντίον σου.

Εγώ τον σηκώνω, τον ασπάζομαι και του λέω χαριεντιζόμενος:

– Θυμάται η οσιότητά σου, πως όταν κάποτε μου είπες πόσο μ’ αγαπάς, σου απάντησα ότι κανείς δεν μ’ αγαπά, όσο τον αγαπώ; Και πως ο,τι κι αν πάθω από σένα, δεν θα παύσω να σ’ αγαπώ; Μάθε λοιπόν ότι τα γνωρίζω όλα όσα είπες εναντίον μου και δεν έπαυσα να σ’ αγαπώ! Κανείς δεν μ’ έπεισε να πω το παραμικρό εναντίον σου. Σε δικαιολογούσα σ’ όλους. Δεν παρέλειπα να σε μνημονεύω στις προσευχές μου. Αλλά ούτε και μέσα μου σε υποτιμούσα!… Και για να πειστής γι’ αυτό, άκουσε τι μου συνέβη: Κάποτε πόνεσε πολύ το μάτι μου. Τότε σε θυμήθηκα και σταυρώνοντάς το είπα: «Κύριε Ιησού Χριστέ, με τις ευχές του αδελφού, θεράπευσέ με». Και αμέσως γιατρεύθηκα! Αμφιβάλλεις λοιπόν για τη δική μου αγάπη;

*   *   *

 Το Μήνυμα της σημερινής Κυριακής συνοψίζεται σε τρεις βιβλικές φράσεις: «ο μισείς, μηδενί ποιήσεις», «αγαπάτε τους εχθρούς υμών» και «γίνεσθε οικτίρμονες, καθώς και ο Πατήρ ημών ο Ουράνιος οικτίρμων εστι».

† Ο Κυθήρων Σεραφείμ

Ορθόδοξος Τύπος