Ιερομόναχος Ι. Μ. Πάτμου: «επιτακτική ανάγκη να φέρουμε τα προσκυνήματα, κοντά στον προσκυνητή, κάτι που προσπαθεί αόκνως ο πνευματικός ημών Πατήρ και ποδηγέτης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος».

Εἰσήγηση με θέμα «Πνευματική Ἀναζήτησις τῆς Όρθοδοξίας εἰς τά Δωδεκάνησα»  από τον  ἱερομόναχο  Βαρθολομαίο Σιαρλή  της Ιεράς Μονής   Ἁγ. Ἰωάννου  τοῦ Θεολόγου Πάτμου που εκπροσώπησε τις Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου και την Εξαρχία Πάτμου στη  διάσκεψη για τον ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ.

 Παρακάτω ολόκληρη η εισήγηση: 

 «Εγὼ ᾿Ιωάννης, ἀδελφὸς ὑμῶν καὶ συγκοινωνὸς ἐν τῇ θλίψει καὶ βασιλείᾳ καὶ ὑπομονῇ ἐν ᾿Ιησοῦ Χριστῷ, ἐγενόμην ἐν τῇ νήσῳ τῇ καλουμένῃ Πάτμῳ διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν μαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ἐγενόμην ἐν πνεύματι ἐν τῇ κυριακῇ ἡμέρᾳ, καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος.....»

Σεβαμιώτατε Ἅγιε Δωδώνης , σεβαστοί Πατέρες, Ερίτιμε κυρία Υπουργέ, αγαπητοί μας αδελφοί της Ρωσικής αποστολής, αξιότιμοι κυρίες και κύριοι συμμέτοχοι της συνδιασκέψεως αυτής.......

Ήταν το 95 μ. Χ όταν ο Ιωάννης ο Θεολόγος, ο ηγαπημένος μαθητής εκ της δωδεκάδος του Χριστού, ο μαθητής της αγάπης, εὐρισκόμενος εξόριστος στην νήσον την καλουμένην Πάτμον, εντός του ιερού θεοβάδιστου σπηλαίου και περιπλανώμενος στο τότε ξερονήσι συνειδητοποίησε και μας πληροφορεί διά την εν πνεύματι κατάστασή του.

Από τότε και μέχρι σήμερα η εν πνεύματι αυτή κατάσταση του Υιού της Βροντής μαζί με το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου από τα νησιά της Κώ και της Ρόδου κατέστησαν το νησιώτικο σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου μια από τις πιο φωτεινές ηλιαχτίδες του Ορθοδόξου ήλιου. Μια ηλιαχτίδα που το φως της παραμένει ανέσπερο εδώ και αιώνες από το μικρό και γραφικό Αγαθονήσι και τους Λειψούς της Παναγίας του χάρου , μέχρι το ακριτικό Καστελόριζο, όπου τα τόσα βυζαντινά και μεταβυζαντινά προσκυνήματα καταμαρτυρούν ότι παρά τις όποιες Εθνικές δυσκολίες της περιοχής τα Δωδεκάνησα κράτησαν αναμμένη τη φλόγα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού και ας ενώθηκαν με την μητέρα Ελλάδα μόλις το 1948, πάντοτε υπό την πνευματική καθοδήγηση του Σεπτού ημών Κέντρου του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου.

Η πνευματική αναζήτηση της Ορθοδοξίας στα Δωδεκάνησα είναι πολύ εύκολο να υλοποιηθεί και να επιτευχθεί μόνο και μόνο αν αναλογιστεί κανείς τον πλούτο των ορθοδόξων προσκυνημάτων εκ των οποίων μερικά θεωρούνται μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και προστατευόμενα από την ΟΥΝΕΣΚΟ, όπως αυτά του ιερού Σπηλαίου και της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο.

Είναι αυτονόητο ότι στην Ιερά Πάτμο, το Σπήλαιο της Αποκαλύψεως απετέλεσε όχι μόνο τον πρώτο τόπο προσευχής, αλλά και τον μέχρι σήμερα σπουδαιότερο. Το όραμα της Αποκαλύψεως της Τριαδικής Θεότητας και η συγγραφή του μοναδικού προφητικού βιβλίου της Καινής Διαθήκης από τον Ηγαπημένο Μαθητή του Κυρίου, εσφράγισαν μυστηριακά τον τόπο αυτό, ώστε ευνόητα να αποτελεί έκτοτε πόλο έλξεως πολλών προσκυνητών, με την συγκλονιστική κατάνυξη την οποία εμπνέει!. Στον εσωτερικό του Σπηλαίου ευρίσκονται οπές, τις οποίες κατά την παράδοση ο Ευαγγελιστής Ιωάννης χρησιμοποιούσε είτε για ανάκλιση, είτε ως χειρολαβή. Μαρτυρείται ακόμη ότι η τριπλή σχισμή του βράχου της οροφής σχηματίσθηκε κατά την στιγμή του οράματος της Αποκαλύψεως και συμβολίζει την τριπλή υπόσταση του Θεού.

Ο Όσιος Χριστόδουλος, Ηγούμενος της μεγάλης Μοναστικής Κοινότητας του όρους Λάτρους της Βιθυνίας, το 1088, ζητά από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Α΄ τον Κομνηνό το νησί της Πάτμου "ίνα φροντιστήριον ψυχών αυτήν καταστήση", εγκαθιδρύοντας μοναστική πολιτεία.
Ο αυτοκράτορας δωρίζει με Χρυσόβουλο στον Όσιο Χριστόδουλο την Πάτμο και τα γύρω νησίδια παραχωρώντας απόλυτη κυριαρχία και ειδικά προνόμια. Τότε αρχίζει η οικοδομή του καστρομονάστηρου, αφιερωμένου στον΄Αγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Το καστρομονάστηρο περιέχει τον προσκυνητή. Τον κλείνει μέσα του, χωρίς εκείνος να το καταλάβει.Στο καθολικό δεσπόζουν το λείψανο του οσίου Χριστοδούλου , αλλά και η Αγία Κάρα του Αποστόλου Θωμά καθώς και λείψανα του Αγίου Αντίπα και του Αγίου Παχωμίου του Ρώσου, ενώ στο υπέροχο διώροφο μουσείο της Μονής, εκτίθενται μοναδικά κειμήλια (χειρόγραφα, παλαίτυπα, χρυσόβουλα, σιγίλλια, εικόνες, άμφια κ.α.).

Το Πάσχα στην Πάτμο είναι μοναδικό. Η βυζαντινή μεγαλοπρέπεια της Τελετής του ιερού Νιπτήρος όπου τελείται μόνο στα Ιεροσόλυμα και στην Πάτμο, επαξίως δικαιολογεί το γεγονός ότι την αποκαλούν και Ιερουσαλήμ του Αιγαίου.

Αλλά και η πρωτεύουσα των Δωδεκανήσων το στολίδι του Αιγαίου η Ρόδος, κοσμεί την περιοχή και δίνει την δική της Ορθόδοξη μαρτυρία με τα αμέτρητα προσκυνήματα, ιδίως δε με την ευλάβεια προς το πρόσωπο της Παναγίας, όπου και οφείλεται η ύπαρξη πολλών μονών με θαυματουργές εικόνες της Παναγίας . Οι εφέστιες εικόνες της Παναγίας επιγραμματικά είναι οι εξής ξεκινώντας από τα ανατολικά της νήσου.

-Φανερωμένη
- Τσαμπίκα
-Υψενή
-Σκιαδενή
- Άμαρτος
-Καλόπετρας
-Καθολική
-Φιλερήμου
-Φανερωμένη
-Απόλλωνα
-Ελεούσα

Ειδικότερα,
Κοντά στο χωριό Aρχάγγελος, στην κορυφή του βουνού, βρίσκεται η Μονή της Παναγίας της «Kυράς Ψηλής» ή της «Πάνω Tσαμπίκας», με εξαιρετική θέα προς την θάλασσα.

H Παναγία η Tσαμπίκα θεωρείται προστάτιδα της τεκνοποίησης και θεραπεύει τις στειρώσεις. H Μονή, που πανηγυρίζει την 8η Σεπτεμβρίου, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Ρόδου. Πρόσφατα σε χώρο της αυλής της, στη βόρεια πλευρά, λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο με αξιόλογα εκθέματα και με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, με αποτέλεσμα να καθίσταται εύληπτο και κατανοητό το περιεχόμενό του στον επισκέπτη.

 Η ιερά Μονή Υψενής βρίσκεται στο νοτιοανατολικό μέρος του νησιού, στην περιφέρεια του χωριού Λάρδος. Η σημερινή μονή κτίσθηκε στον χώρο παλαιοχριστιανικής βασιλικής και μεταγενέστερης βυζαντινής μονής από τον Όσιο Μελέτιο που προσφάτως κατατάχθηκε στην χορεία των Αγίων. Το μοναστηριακό συγκρότημα σήμερα αποτελείται από πολλά κτίσματα, πλήρως ανακαινισμένα (Καθολικό, τράπεζα,μαγειρεία, αρχονταρίκι, κελλιά, ξενώνες και εργαστήρια).

 Το Καθολικό είναι μονόκλιτη σταυροθολιακή βασιλική δωδεκανησιακού τύπου με ανοικτό εξωνάρθηκα, στον νότιο τοίχο του οποίου, συνεχόμενη με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, βρίσκεται η εφέστια εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου (14ουαι.). Τα πολλά και εξακριβωμένα θαύματα της Παναγίας Υψενής και του κτίτορος Οσίου Μελετίου, η εξαίρετη τοποθεσία , αλλά και η υποδειγματική φιλοξενία των μοναχών, συντελούν ώστε πολλοί προσκυνητές να συρρέουν στην σεβάσμια μονή, για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου, την κάρα του Οσίου Μελετίου και τα λείψανα πολλών Αγίων, που φυλάσσονται σε αυτήν.

 Στις νότιες υπώρειες του υψώματος «Σταυρός», δεσπόζει η Μονή του Σκιαδίου ή της Παναγίας της Σκιαδενής. Η ονομασία (Σκιάδι) οφείλεται στο γεγονός ότι ο χώρος,όπου βρίσκεται η μονή, είναι τόπος σκιερός.
Κατά την παράδοση, η μονή οικοδομήθηκε από τρεις μοναχούς, οι οποίοι ασκήτευαν εκεί κοντά, σε ένα μικρό σπήλαιο στην θέση «Ασκηταργός». Εκείνοι κατά την διάρκεια της νύκτας έβλεπαν να λάμπει ένα ουράνιο φως στο μέροςτης σημερινής μονής. Ερεύνησαν λοιπόν τον χώρο και βρή-
καν την εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, την οποία μετέφεραν στο ασκητήριό τους. Η εικόνα όμως επέστρεψε και πάλι στο ίδιο μέρος και τότε οι μοναχοί, πεπεισμένοι ότι η Θεοτόκος ήθελε να παραμείνει η εικόνα της στο τόπο της ευρέσεως, οικοδόμησαν εκεί μικρών διαστάσεων ναό και κοντά σεαυτόν έκτισαν τα κελιά τους, όπου συνέχισαν την ασκητικήβιωτή τους.

Πολλές φορές λεηλατήθηκε από τους κατακτητές (Τούρκους, Ιταλούς και Γερμανούς) αλλά επέζησε όλων των δηώσεων και καταστροφών, έχοντας από την ίδρυσή της μέχρισήμερα σταθερή διαχρονική παρουσία στην θρησκευτική,κοινωνική και πολιτιστική ζωή της περιοχής.Η θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, που βρέθηκε από τους τρεις κτίτορες της μονής, σώζεται μέχρι σήμερα στην μονή. Είναι μικρών διαστάσεων (18x13 εκ.),έργο πιθανώς των 10ου ή 11ου αι., που, σύμφωνα με την σωζόμενη επιγραφή, επαργυρώθηκε την 25η Σεπτεμβρίου του έτους 1818, και φυλάσσεται μέσα σε περίτεχνο προσκυνητάριο στο Ιερό Βήμα του Καθολικού. Με την πάροδο του χρόνου η ευλάβεια των πιστών μετατέθηκε προς την νεώτερη Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία κοσμεί το τέμπλο, αριστερά της Ωραίας Πύλης.

 Αλλά και στο βουνό Φιλέρημος υπάρχει παλαιό μοναστήρι όπου ευρίσκεται η περίφημη εικόνα της Παναγίας του Φιλερήμου η οποία τιμάται στηνΡόδο και στο Αιγαίο.

Τέλος εξέχουσα θέση στις Παναγίες της Ρόδου κατέχει η εφέστια εικόνα της Παναγίας της Καθολικής, στην οποία εικονίζεται ένθρονος η βρεφοκρατούσα Θεοτόκος στο μέσον δύο σεβιζόντων Αγγέλων, όπου ευρίσκεται στον ομώνυμο Ναό στην Κρεμαστή Ρόδου. Ο ναός της Παναγίας της Καθολικής αποτελεί πανροδιακό προσκύνημα και πανηγυρίζει την 15η Αυγούστου, κατά την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και την 23η του ίδιου μήνα, κατά την Απόδοση της εορτής. Η προσέλευση των πιστών αρχίζει την 1η Αυγούστου με την πρώτη Παράκληση προς την Παναγία και κορυφώνεται την 23η. Παράλληλα με τις λατρευτικές εκδηλώσεις καθ’ όλη αυτή τηνπερίοδο διοργανώνονται ποικίλες εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η Πανελλήνια Έκθεση Χειροτεχνίας Κρεμαστής, που προσελκύει εκθέτες και επισκέπτες από όλη την χώρα.

Αναζητώντας και καταγράφοντας τα ορθόδοξα μνημεία των Δωδεκανήσων η σκέψη και το μυαλό προστρέχει και στον Άγιο Σάββα της Καλύμνου και στο επιβλητικό Μοναστήρι των Αγ. Πάντων. Ο π.Σάββας ο Χοτζεβίτης σφράγισε με την παρουσία του και την οσιακή του κοίμηση τόσο τη Μονή όσο και ολόκληρο το νησί της Καλύμνου.Ιδιαίτερα δε μετά την ανακομιδή του άφθαρτου ιερού λειψάνου του στη Μονή προσέρχεται κάθε πονεμένη ψυχή που ζητάει ανάπαυση και τις πρεσβείες του Αγίου. Αλλά και στο μικρό νησί της Σύμης λάμπει η παρουσία και η προστασία του Ταξιάρχη Μιχαήλ του Πανορμίτου.

Στο νησί σήμερα υπάρχουν εννέα συνολικά μοναστήρια επ’ονόματι του Ταξιάρχου Μιχαήλ, τα οποία αντιστοιχούν στα ισάριθμα αγγελικά τάγματα.
Το μεγαλύτερο από αυτά είναι του Πανορμίτη, που βρίσκεται στο νότιο άκρο του νησιού χτισμένο στο μυχό ενός πανέμορφου όρμου, του «Πανόρμου», από τον οποίο πήρε και την ονομασία του.
Δέος όμως προκαλεί η εφέστια θαυματουργή Εικόνα του Ταξιάρχου Μιχαήλ, η οποία κατέχοντας φυσικές διαστάσεις, επισκοπεί στο χώρο του Καθολικού.

 Αλλά και η Κώς με τα τόσα βυζαντινά μνημεία αλλά και Νίσυρος με την Παναγία την Σπηλιανή καταμαρτυρούν την ορθόδοξη παρουσία στην περιοχή μας όπως και η Κάρπαθος που η μεγάλη ευλάβεια των κατοίκων στο πρόσωπο της Παναγίας αποδεικνύεται από τα πολλά ονόματα που έχουν δώσει στην Μητέρα Θεοτόκο όπως η Παναγία των Μενετών, η Παναγία η Βρυσιανή στο Μεσοχώρι, η Παναγία της Ολύμπου, η Παναγία της Πλαγιάς στη Βωλάδα ή η Κυρά Παναγιά. Αλλά και η περίοπτη θέση της Πατριαρχικής Μονής Αγίου Γεωργίου Βασσών κάνει την Κάρπαθο πνευματικό καταφύγιο σ’αυτόν που αναζητά στα Δωδεκάνησα την Ορθόδοξη παράδοση και την πνευματική συνέχεια των πατέρων της εκκλησίας.

 Όλα τα προαναφερθέντα θρησκευτικά και πρωτίστως ορθόδοξα προσκυνήματα αποδεικνύουν για άλλη μία φορά τη βαθιά ριζωμένη πνευματική Ορθόδοξη παρουσία στην περιοχή των Δωδεκανήσων. Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη και ευθύνη όλων μας να εξεύρουμε λύσεις και τρόπους όχι διά να φέρουμε τους περιηγητάς κοντά στα ξακουστά αυτά μνημεία και προσκυνήματα, αλλά να φέρουμε αυτά τα προσκυνήματα, τους άληκτους αυτούς φανούς της πίστεώς μας κοντά στον προσκυνητή, κάτι που προσπαθεί αόκνως ο πνευματικός ημών Πατήρ και ποδηγέτης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος.

Ας μιμηθούμε λοιπόν τον Απόστολο των Εθνών και ας έλθωμεν είς την Κώ τη δε εξής εις την Ρόδον και ας πορευθώμεν εις την Αποστολοβάδιστην Πάτμον και εις τα υπόλοιπα μέρη της Δωδεκανήσου ἐν πνεύματι διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν μαρτυρίαν᾿Ιησοῦ Χριστοῦ Αμήν.

Χριστός ανέστη !!!!

patmostimes

Δείτε και: -Σύλλογος Ορθοδόξων Πατμίων: Επιστολή στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για να μη δοθεί Ορθόδοξος ναός σε Παπικούς.