Οι Όσιοι Νεκτάριος και Θεοφάνης οι Αψαράδες, κτήτορες της Ι. Μ. Βαρλαάμ των Μετεώρων (17/5)

Οι Όσιοι Νεκτάριος και Θεοφάνης οι Αψαράδες, κτήτορες

της Ι. Μ. Βαρλαάμ των Μετεώρων (17/5)

του Κων. Α. Οικονόμου, δασκάλου

     Οι δύο Όσιοι ήταν αδέλφια και γεννήθηκαν μετά το 1460 στα Γιάννενα. Οι οικογένειές τους ήταν από τις πιο σημαντικές και αρχοντικές της Ηπείρου. Παρ΄ όλη όμως την κοσμική δύναμη της οικογένειάς τους, επτά μέλη των Αψαράδων, δηλαδή οι γονείς και οι τρεις αδελφές των Οσίων, όπως βέβαια και οι ίδιοι, ακολούθησαν την ασκητική ζωή. Ο Νεκτάριος και ο Θεοφάνης μόνασαν στο νησί της Παμβώτιδος λίμνης έχοντας πνευματικό τους οδηγό έναν άγιο γέροντα, το Σάββα. Μαζί μ΄ αυτόν το φωτισμένο πνευματικό έμειναν δέκα έτη και τότε, αφού διδάχτηκαν τέλεια τη μοναχική ζωή, χειροτονήθηκαν απ΄ αυτόν ιερείς. Μετά το θάνατο του πνευματικού τους οι Αψαράδες επισκέφτηκαν την Ι. Μ. Διονυσίου στον Άθωνα. Εκεί συνάντησαν τον Άγιο πρώην Πατριάρχη Νήφωνα, ο οποίος τους συμβούλευσε να επιστρέψουν στη μετάνοιά τους στο νησί των Ιωαννίνων. Όταν όμως αυτοί επέστρεψαν, είδαν ότι άλλοι μοναχοί είχαν καταλάβει το ασκηταριό τους. Έτσι αποφάσισαν να κτίσουν ένα άλλο ησυχαστήριο στο εσωτερικό του νησιού αναγείροντας ταυτόχρονα (1507) έναν Ιερό Ναό στη μνήμη του Τιμίου Προδρόμου. Επειδή όμως οι Όσιοι δεν έβρισκαν εκεί την ποθούμενη ησυχία, εγκατέλειψαν το 1511 το νησί και ήρθαν στα Μετέωρα. Εκεί, με την ευλογία του ηγουμένου της Ι. Μ. του Μεγάλου Μετεώρου, έζησαν στο λεγόμενο Στύλο του Τ. Προδρόμου. Αφού αγωνίστηκαν εκεί για επτά έτη, με προτροπή του τότε Μητροπολίτη Λάρισας, επιχείρησαν νέα ανάβαση σ΄ έναν απρόσιτο βράχο, που ονομαζόταν Πέτρα του Βαρλαάμ που τότε (1518) ήταν έρημος.

Εκεί οι Όσιοι βρήκαν τα θεμέλια του Ναού των Τριών Ιεραρχών, που είχε αναγείρει δύο αιώνες πριν ο Όσιος Βαρλαάμ, και κατόρθωσαν να τον ανοικοδομήσουν. Στο βράχο αυτό άρχισαν να συρρέουν και άλλοι μοναχοί κι έτσι μέσα σε λίγα χρόνια έγινε ένα τέλειο μοναστήρι. Λόγω του πλήθους των ασκητών, οι δυο αδελφοί έκτισαν και νέο μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν των Αγίων Πάντων, ο οποίος αποπερατώθηκε το 1544. Από τότε ο νέος Ι. Ναός αποτελεί το Καθολικό της Μονής. Εκτός τούτων όμως οι Όσιοι δεν αμέλησαν καθόλου και για την πνευματική πρόοδο των μοναχών του κοινοβίου. Με τα χρόνια, μάλιστα, ο αριθμός των μοναζόντων αυξήθηκε πολύ, λόγω και της φήμης των δύο Οσίων. Ο Θεοφάνης εκοιμήθη εν ειρήνη την 17ην Μαϊου του 1544 και ο αδελφός του Νεκτάριος την 7η Απριλίου του 1550.  Η Εκκλησία μας όρισε την ημερομηνία κοιμήσεως του πρώτου Οσίου (17/5) ως την ημέρα της ετήσιας μνήμης και των δύο.

“Των δομητόρων ξυνωρίδα την πανόσιον, συν Νεκταρίω Θεοφάνην τον υπέρσοφον, μακαρίσωμεν, το κλέος των Μετεώρων. Ασκηθέντες γαρ νομίμως υπέρ άνθρωπον, τους στεφάνους θείας δόξης εκομίσαντο.

 Διό κράζομεν: Χαίρετε, Κτήτορες άγιοι.”

“Ως άστρα εξέλαμψαν εν Μετεώροις, ομού ο Νεκτάριος συν Θεοφάνει.”