Μνήμη Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου - Στα «τελώνια» της σωτηρίας

(Ματθ. θ΄ 9-13) (Ρωμ. ι΄ 11- ια΄ 2)

Στα «τελώνια» της σωτηρίας

«Είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον»

 Η Εκκλησία τιμά σήμερα μια άλλη μεγάλη μορφή που λάμπει στο στερέωμά της. Πρόκειται για τον απόστολο και ευαγγελιστή Ματθαίο, ο οποίος υπήρξε ένας από τους δώδεκα μαθητές του Χριστού και ένας από τους τέσσερις ευαγγελιστές.

Πριν ακολουθήσει τον Χριστό ως ένας από τους στενούς συνεργάτες του, ασκούσε το επάγγελμα του τελώνη, δηλαδή του φοροεισπράκτορα. Τότε μάλιστα όσοι ασκούσαν το συγκεκριμένο επάγγελμα ήταν μισητοί στο λαό γιατί ασκούσαν μεγάλες πιέσεις για την είσπραξη των φόρων και επίσης θεωρούνταν ότι ήταν αμαρτωλοί αφού διέπρατταν και πολλές αδικίες κατά τη διάρκεια της άσκησης του επαγγέλματός τους στην προσπάθεια τους να αναπτύσσουν και κερδοσκοπικές τάσεις.

Η κλήση του

Τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στην κλήση του παρουσιάζουν το δικό τους ξεχωριστό ενδιαφέρον σε συνδυασμό με τα μηνύματα που μπορεί κάποιος να αντλήσει από τη σχετική διήγηση. Μια μέρα, λοιπόν, πέρασε από κοντά του ο Χριστός και τον βρήκε να κάθεται «επί το τελώνιον», δηλαδή στο ταμείο της είσπραξης των φόρων. Τον κάλεσε κοντά του: «Ακολούθει μοι». Ο τελώνης Ματθαίος, χωρίς δεύτερη σκέψη αλλά και οποιοδήποτε δισταγμό, εγκατέλειψε το ταμείο και όλα τα οικονομικά οφέλη που καρπιζόταν. Άφησε τους γήινους θησαυρούς για να ακολουθήσει τον ανεκτίμητης αξίας ουράνιο, τον Κύριο Ιησού Χριστό. Δεν ζήτησε χρόνο για να το σκεφθεί, να τακτοποιήσει εκκρεμότητες και κυρίως δεν επιστράτευσε οποιεσδήποτε προφάσεις. Δεν έφερε καμιά αντίρρηση. Αντίθετα επέδειξε μεγάλη προθυμία, δείχνοντας ότι και στην περίπτωση του λειτούργησε μια ισχυρή εσωτερική κλήση. Η απάντηση του στον Χριστό ήταν άμεση. Σηκώθηκε έτσι απλά και τον ακολούθησε.

Η στάση αυτή του Ματθαίου θα χαρακτηρισθεί ως «μωρία», δηλαδή τρέλα, από όλους όσους είναι αγκιστρωμένοι στην κοσμική νοοτροπία. Είναι ίσως ένας παραλογισμός γι’ αυτούς να εγκαταλείπεις θέσεις, δόξες και εξουσίες. Και πραγματικά είναι ίσως «μωρία», σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο, ο οποίος λέει ότι «ημείς μωροί διά Χριστόν». Πρόκειται όμως για την τρέλα εκείνη που αποκαλύπτεται ως δύναμη που οδηγεί τον άνθρωπο στη σωτηρία. Είναι τρελοί για τον κόσμο, γιατί αφήνουν όλα όσα ο κόσμος εκτιμά και θεωρεί ότι έχουν μεγάλη αξία, για να ακολουθήσουν τον Χριστό. Σε μια ζωή γεμάτη κακοπάθειες, κινδύνους, διωγμούς, πείνα, δίψα, μαρτύρια. Ο πλούσιος τελώνης Ματθαίος επέλεξε την άκρα πτωχεία, συμβιβάστηκε να ζει ξυπόλυτος, να έχει ένα και μοναδικό ένδυμα και γι’ αυτό ονομάστηκε και μονοχίτων.

Αξιώθηκε όμως ο Ματθαίος να καταταγεί στην ομάδα των δώδεκα αποστόλων, δέχθηκε το Άγιο Πνεύμα την ημέρα της Πεντηκοστής και έγραψε το πρώτο ευαγγέλιο στην Καινή Διαθήκη που φέρει και το όνομά του. Περιγράφει σ’ αυτό το μυστήριο της θείας Οικονομίας, της κένωσης και ενανθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού, τη διδασκαλία, τα θαύματα, τα πάθη και την Ανάστασή του.

Ο Ματθαίος, σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας, μετάδωσε το ευαγγελικό μήνυμα στους Πάρθους και Μήδους  στα μέρη της Περσίας, αλλά και σε άλλα έθνη και φυλές της γης. Μαρτυρούνται ακόμα πολλά θαύματα που φέρεται να είχε επιτελέσει.  Γνώρισε εξάλλου και πολλά βασανιστήρια, μαστιγώθηκε και μαρτύρησε για τον Χριστό, σύμφωνα με το δρόμο που ο ίδιος τους είχε δείξει.

Ουρανίων αγαθών μυσταγωγός

Ο προβληματισμός που προβάλλει ιδιαίτερα στην εποχή μας που ταλανίζεται από ένα έντονα εκκοσμικευμένο πνεύμα εστιάζεται στο πώς ο ευαγγελιστής Ματθαίος και πρώην τελώνης στο επάγγελμα απόβαλε από την καρδιά του την φιλοχρηματία για να την αντικαταστήσει από τη ν φιλοθεΐα. Άφησε σίγουρα τον εαυτό του στην ευλογημένη φάση να δεχθεί μέσα του τη χάρη του Χριστού. Γι’ αυτό, άλλωστε, μπόρεσε να δει ότι πέρα από τα παρόντα αγαθά και πλούτη βρίσκονται σε πολύ ανώτερη θέση τα ουράνια και τα αιώνια. Μπόρεσε να συνειδητοποιήσει ότι τα επίγεια είναι μόνο προσωρινά και εφήμερα, ενώ τα ουράνια είναι άφθαρτα και με ακατάλυτες αντοχές. Πάνω από την αγάπη του κόσμου έβαλε την αγάπη του Θεού. Με άλλα λόγια μπόρεσε να αξιολογήσει και να ιεραρχήσει σωστά τα πράγματα και τις αξίες της ζωής. Έβαλε τον εαυτό του στις συχνότητες εκείνες που ο άνθρωπος αισθάνεται χαρά να πάσχει για χάρη του Χριστού, να κακοπαθεί, να κινδυνεύει, να πεινά, να διψά και άλλα πολλά. Όσο πιο πολύ υποβαλλόταν σε θυσίες για τον Χριστό τόσο η χαρά και η αγαλλίασή του αυξάνονταν. Ο Χριστός σ’ αυτή την ευλογημένη φάση του ανθρώπου αναπληρώνει όλα τα κενά και προσφέρει μια εσωτερική πληρότητα. Είναι η περίπτωση που πλημμυρίζει η καρδιά του από το άκτιστο φως.

Αγαπητοί αδελφοί, η περίπτωση του αποστόλου και ευαγγελιστή Ματθαίου στέλνει ξεκάθαρο το μήνυμα ότι τα υλικά αγαθά καταξιώνονται στη σωστή τους διάσταση μόνο όταν ο άνθρωπος προσδέσει τη ζωή του με τα αιώνια και αληθινά. Η σωστή αξιολόγηση και ιεράρχηση των πραγμάτων λειτουργεί για τον άνθρωπο ως σοφία που συνιστά τη μεγαλύτερη αρχοντιά και δόξα. Η χάρη του Θεού είναι τελικά εκείνη που σώζει τον άνθρωπο και κάνει τελώνες και αμαρτωλούς να αναδεικνύονται απόστολοι και ευαγγελιστές. Ας προσανατολίσουμε και εμείς τον εαυτό μας σε αυτές τις συχνότητες ζωής. Αμήν.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος - Εκκλησία Κύπρου