Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας, Τα μεθεόρτια τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ.

           ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

   ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα -Μεγαλόπολη, Κυριακή 10 Αὐγούστου 2014

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

ΤΑ ΜΕΘΕΟΡΤΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

1. Τήν περασμένη Τετάρτη, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ἑορτάσαμε τήν μεγάλη Δεσποτική ἑορτή, τήν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἑορτή αὐτή, σάν μεγάλη πού εἶναι, δέν τελειώνει τήν ἴδια μέρα, ἀλλά ἔχει προεόρτια καί ἔχει μεθεόρτια.Τώρα ζοῦμε τά μεθεόρτιά της. Κάθε Δεσποτική ἑορτή τήν ὑποδεχόμαστε μέ νηστεία. Καί ἡ νηστεία τῶν πέντε πρώτων ἡμερῶν τοῦ Αὐγούστου, ὅπως λέγει ο Βαλσαμώνας, εἶναι γιά τήν μέλλουσα νά ἔρθει ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως. Καί ἔπειτα, ἀπό τήν ἄλλη ἡμέρα τῆς ἑορτῆς, ἀρχίζει ἡ νηστεία γιά τήν Θεομητορική ἑορτή τῆς 15ης Αὐγούστου, ἄν καί στήν πραγματικότητα ἑνοποιήθηκαν οἱ δύο αὐτές νηστεῖες, θεωρούμενες ὡς μία γιά τήν ἑορτή τῆς Παναγίας μας.

2. Κατά τήν ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως, ἀγαπητοί μου, φανερώθηκε ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι Θεός. Αὐτή εἶναι ἡ πίστη μας γιά τόν Χριστό. Πιστεύουμε ὅτι εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πού σαρκώθηκε στήν ἁγιασμένη κοιλία τῆς Παναγίας μας καί ἔλαβε πραγματική ἀνθρώπινη φύση. Θεός καί ἄνθρωπος, «Θεάνθρωπος» μέ μία λέξη. Στό ἕνα Πρόσωπό Του, στήν μία «Ὑπόστασή» Του, ὅπως τό λέμε διαφορετικά, ἑνώθηκαν δύο φύσεις, ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. Ὅμως, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦταν Θεός, αὐτό δέν τό ἐγνώριζαν οἱ ἄνθρωποι, οὔτε καί αὐτοί οἱ μαθητές Του, γιατί ἡ θεία φύση Του ἦταν καλυμμένη μέ τήν ἀνθρώπινη. Στό ὄρος Θαβώρ ὅμως, ὅπου ἔγινε ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, φανερώθηκε ἡ θεότητά Του, ἡ θεϊκή Του δόξα. Ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ τόν κήρυξε γιά πραγματικό Θεό. Γι᾽ αὐτό ἡ ἑορτή αὐτή εἶναι μεγάλη.

3. Ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί χριστιανοί, ἔγινε πρίν ἀπό τόν σταυρικό Του θάνατο. Αὐτό δηλώνει καί τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο μεταμορφώθηκε ὁ Χριστός. Μεταμορφώθηκε, ἔδειξε δηλαδή τήν θεότητά Του, γιά νά νοήσουν οἱ Μαθητές, ὅταν θά τόν δοῦν νά πάσχει στόν Σταυρό, ὅτι πάσχει ὄχι ἀπό ἀδυναμία, ὄχι γιατί δέν μποροῦσε νά γίνει διαφορετικά, ἀλλά πάσχει ἑκούσια γιά τή δική μας σωτηρία. Ἔγινε λοιπόν ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ πρίν ἀπό τό πάθος Του, γιά νά φανερωθεῖ ὅτι εἶναι Θεός· καί ἄρα, ξαναλέω, θά πάθει ὄχι ἀπό ἀδυναμία, ἀλλά τό Πάθος Του θά εἶναι ἑκούσιο, μέ τό θέλημά Του γιά τήν δική μας σωτηρία. Ἔτσι λέει καί τό Κοντάκιο τῆς ἑορτῆς: Μεταμορφώθηκε ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐνώπιον τῶν Μαθητῶν Του, «ἵνα, ὅταν (αὐτοί οἱ μαθητές) σέ ἴδωσι σταυρούμενον, τό μέν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δέ κόσμῳ κηρύξωσιν» ὅτι εἶναι Θεός, «ὅτι Σύ ὑπάρχεις ἀληθῶς τοῦ Πατρός τό ἀπαύγασμα»!

4. Ἀλλά ἄν ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ ἔγινε πρίν ἀπό τό Πάθος Του, γιατί τήν γιορτάζουμε τώρα τόν Αὔγουστο καί δέν τήν γιορτάζουμε τήν ἄνοιξη πρίν ἀπό τά πάθη τοῦ Χριστοῦ; Χριστιανοί μου, καί τώρα τόν Αὔγουστο πού γιορτάζουμε τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ τήν γιορτάζουμε πραγματικά πρίν ἀπό τά Πάθος Του. Ἀκοῦστε: Ἀπό τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, 6 Αὐγούστου, ἀρχίσαμε μία Τεσσαρακοστή γιά τήν μεγάλη γιορτή τοῦ Σταυροῦ στίς 14 Σεπτεμβρίου. Γι᾽ αὐτό καί οἱ Καταβασίες τήν γιορτή τῆς Μεταμόρφωσης τοῦ Χριστοῦ εἶναι «Σταυρόν χαράξας Μωσῆς». Ὑπολογῖστε καί θά βρῆτε ὅτι ἀπό 6 Αὐγούστου μέχρι τήν γιορτή τοῦ Σταυροῦ εἶναι σαράντα ἡμέρες. Σαρακοστή λοιπόν ἔχουμε ἀρχίσει μέ τήν Μεταμόρφωση, ἡ ὁποία τελειώνει στίς 14 Σεπτεμβρίου, τότε πού θά τιμήσουμε καί θά γιορτάσουμε τήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ μας. Γιατί ἡ γιορτή τοῦ Σταυροῦ εἶναι σάν τήν Μεγάλη Παρασκευή· οὔτε λάδι δέν καταλύεται τήν ἡμέρα αὐτή. Ἄρα ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τήν Μεταμόρφωση πρίν ἀπό τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τότε πραγματικά ἔγινε.

5. Ἀλλά ἄς πᾶμε στό Θαβώρ, τό ὄρος ὅπου μεταμορφώθηκε ὁ Χριστός. Ὅταν, χριστιανοί μου, λέμε ὅτι μεταμορφώθηκε ὁ Χριστός, μήν νομίσετε ὅτι ἄλλαξε, ὅτι ἔγινε κάτι ἄλλο. Ὄχι! Φανέρωσε αὐτό πού ἦταν! Φανέρωσε τήν θεότητά Του, γιατί πραγματικά ἦταν Θεός. Ἔλαμψε ἡ δόξα τῆς θεότητάς Του.

Ἀδελφοί μου, γι᾽ αὐτή τήν θεϊκή δόξα εἴμαστε πλασμένοι. Ὁ Θεός δημιούργησε τόν ἄνθρωπο ἀπό ἀγάπη, τόν ἔκανε «κατ᾽ εἰκόνα» καί «καθ᾽ ὁμοίωσή» Του, γιά νά μετέχει στήν θεϊκή Του δόξα. Ναί! Δέν πλαστήκαμε γιά νά ζήσουμε ἁπλᾶ μιά βιωτική ζωή, νά παντρευτοῦμε, νά γεννήσουμε ἀπογόνους καί μετά νά πεθάνουμε, ἀλλά, μαζί μ᾽ αὐτά καί πάνω ἀπ᾽ αὐτά, βαθύτερο σκοπό τῆς ζωῆς μας ἔχουμε τό νά βροῦμε τόν Θεό καί νά ἑνωθοῦμε μαζί Του. «Θέωση» τήν λέμε τήν ἕνωση αὐτή μέ τόν Θεό μας. Γεννηθήκαμε γιά νά μποῦμε μέσα στή δόξα τοῦ Θαβωρείου Φωτός. Οἱ ἅγιοι, πού τά εἰκονίσματά τους τά ἔχουμε μπροστά μας, τό πέτυχαν αὐτό, γι᾽ αὐτό καί τά πρόσωπά τους τά εἰκονίζουμε μέ φωτοστέφανο. Εἶναι τό Θαβώρειο Φῶς αὐτό τό φωτοστέφανο. Εἶναι ἡ δόξα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἅγιοί μας λέγονται «δοξασμένοι». Τοῦ ἁγίου «ἐνδόξου» πατρός ἡμῶν, λέει ὁ ἱερέας, ὅταν μνημονεύει ἕναν ἅγιο. Καί λέγονται «δοξασμένοι» οἱ ἅγιοί μας ὄχι γιατί ἔχουν στέμματα καί γαλόνια, ἀλλά γιατί ἔγιναν μέτοχοι τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ λέγεται καί «μνήμη» Θεοῦ. Γι᾽ αὐτό καί τόν νεκρό μας τόν ἀποχαιρετᾶμε μέ τό «Αἰωνία ἡ μνήμη». Λέγοντας ἔτσι, ὅταν προσευχόμαστε γιά τούς πεθαμένους μας, δέν ἐννοοῦμε νά τούς θυμόμαστε γιά πάντα, γιατί αὐτό δέν εἶναι δυνατόν, ἀφοῦ καί ἐμεῖς γρήγορα θά πεθάνουμε. Ἀλλά τό «Αἰωνία ἡ μνήμη», πού λέμε γιά τούς νεκρούς, εἶναι ἡ προσευχή μας γι᾽ αὐτούς νά μποῦν στήν «μνήμη τοῦ Θεοῦ»·(«μετά πάντων τῶν ἁγίων μνημονεύσαντες» λέγουμε). Νά μποῦν στήν θεϊκή δόξα, νά γίνουν δοξασμένοι.

6. Παρακαλῶ, χριστιανοί μου κοιτάξτε τήν εἰκόνα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἔχει τόν Χριστό νά λάμπει, νά ἀστράπτει τό Πρόσωπό Του, ἀλλά λάμπουν καί τά ἱμάτιά Του ἀκόμη. Κοιτάξτε ὅμως τό περίεργο ὅτι οἱ μαθητές δέν βλέπουν πρός τόν Χριστό, παρά σκύβουν πρός τά κάτω καί σκεπάζουν μέ τά χέρια τους τό πρόσωπό τους. Γιατί; Γιατί δέν ἀντέχουν αὐτό τό Φῶς, τό Θαβώρειο Φῶς. Δέν τό ἀντέχουν, γιατί δέν τό ἔχουν μέσα τους, ἀλλά τούς ἦρθε ἀπέξω. Δέν εἶχαν λάβει ἀκόμη τήν Πεντηκοστή. Γι᾽ αὐτό οἱ μαθητές τό Φῶς τῆς Μεταμορφώσεως τό ἔλαβαν «καθώς ἠδύναντο», λέει τό Ἀπολυτίκιο. Ὅσο μποροῦσαν, δηλαδή. Καί δέν μποροῦσαν πολύ, γιατί δέν εἶχαν λάβει ἀκόμη τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ξαναλέω. Γι᾽ αὐτό καί ἀπό τήν Δόξα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ φοβήθηκαν οἱ Μαθητές «ἐφοβήθησαν σφόδρα», ὅπως λέει τό Εὐαγγέλιο τῆς περικοπῆς (Ματθ. 17,6).

Ἐμεῖς ὅμως, ἀγαπητοί μου, τό ἔχουμε λάβει αὐτό τό Φῶς, ἔχουμε λάβει αὐτή τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τήν πήραμε μέ τό Βάπτισμά μας. Τότε πήραμε Φῶς, θεϊκό Φῶς! «Φωτίστηκες, παιδάκι μου», λέει ἡ γιαγιά στό ἐγγονάκι της, ὅταν βαπτίζεται. Γι᾽ αὐτό καί στό Βάπτισμα ἀνάβουμε λαμπᾶδες, γιά νά δηλώσουμε τήν ἀλήθεια αὐτή, ὅτι δηλαδή ὁ βαπτιζόμενος παίρνει τό Θαβώρειο Φῶς, τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τό κακό ὅμως πού παθαίνουμε, χριστιανοί μου, εἶναι ὅτι τήν χάνουμε αὐτή τήν Χάρη τοῦ Βαπτίσματος, γιατί τά ἔργα μας εἶναι ἀκάθαρτα. Καί λέγουν οἱ ἅγιοι Πατέρες – καί τό ἔχουμε ἐπαναλάβει καί ἐμεῖς πολλές φορές αὐτό –  ὅτι δέν μπορεῖ τό καθαρό νά ἑνωθεῖ μέ τό ἀκάθαρτο. Εἶναι ἀδύνατο αὐτό γιά τόν Θεό. Βέβαια! Μέ τέτοιες βομπεριές καί κακίες πού ἔχουμε, μέ τέτοιες βρωμερές σκέψεις καί ἐπιθυμίες, πού ἔχει ἡ καρδιά μας, δέν μπορεῖ νά σταθεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο σ᾽ αὐτήν. Ἔτσι, λοιπόν, γιά τά πονηρά μας ἔργα πού κάνουμε καί μετά τό Βάπτισμά μας, χάνουμε τό θεῖο Φῶς καί γινόμαστε σκοτεινοί. Καί ὁ σκοπός μας τώρα, σάν χριστιανοί, πρέπει νά εἶναι νά καθαρίσουμε τήν καρδιά μας ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη, γιά νά ἔρθει νά λάμψει πάλι τό θεῖο Φῶς σ᾽ αὐτήν. «Κάθαρση» πρῶτα καί «ἔλαμψη» ἔπειτα. Νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά μας καί ἔπειτα ὁ Χριστός, πού εἶπε «Ἐγώ εἰμί τό Φῶς» (Ἰωάν. 8,12), ἔρχεται καί κατοικεῖ σ᾽ αὐτή τήν καθαρή καρδιά καί τήν κάνει φωτεινή. «Ἔλλαμψη»!

7. Ἀδελφοί μου, Ἡ πνευματική μας ζωή πρέπει νά εἶναι ὅλο μεθεόρτια τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ: Νά κρατιόμαστε ἀπό τήν ἑορτή αὐτή καί νά ἀγωνιζόμαστε νά πετύχουμε τόν σκοπό μας, τήν μετοχή μας δηλαδή στήν δόξα τοῦ Χριστοῦ, στό θεῖο Φῶς. – Ὅλα τά θεϊκά γεγονότα, πού ἔγιναν γιά τήν σωτηρία μας, τά ζοῦμε, ἀδελφοί, στήν Θεία Λειτουργία. Καί τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ τήν ζοῦμε καί τήν ἀπολαμβάνουμε – ἀνάλογα βέβαια μέ τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς του ὁ καθένας –, τήν ζοῦμε λέγω τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ στήν θεία Λειτουργία. Ναί! Ἄν σᾶς ρωτήσει κανείς, πού δέν ἔρχεται στήν θεία Λειτουργία, ἄν σᾶς ρωτήσει τί εἴδατε καί τί πήρατε στήν θεία Λειτουργία πού πήγατε, να τοῦ πεῖτε: «Εἴδαμε τό Φῶς τό ἀληθινό, ἐλάβαμε Πνεῦμα ἐπουράνιο»! Ζήσαμε τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ!

Σᾶς εὔχομαι, χριστιανοί μου, στόν παραμορφωμένο ἀπό τήν κακία κόσμο πού ζοῦμε ἐσεῖς νά εἶστε μεταμορφωμένοι λάμποντες ἀπό τήν Χάρη καί τό Φῶς τοῦ Χριστοῦ, ΑΜΗΝ.

Mέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας