Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας, Το Μυστήριο του Χρίσματος

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 18 Μαΐου 2014

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

1. Θά παρακαλέσω, ἀδελφοί μου χριστιανοί, νά παρακολουθεῖτε μέ ἐνδιαφέρον τά κηρύγματα τῆς νέας σειρᾶς, πού σᾶς κάνω, γιατί ἀναφέρονται στήν πίστη μας καί τήν ζωή μας μέσα στήν Ἐκκλησία. Στά προηγούμενα κηρύγματα σᾶς μίλησα γιά τό Βάπτισμα καί τίς τελετές πρίν ἀπό τό Βάπτισμα. Σήμερα θά σᾶς μιλήσω γιά τό Χρίσμα, πού γίνεται μετά τό Βάπτισμα. Ὁ ἱερεύς, πού τέλεσε τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος, μετά τό Βάπτισμα χρίει τόν βαπτισθέντα μέ τό ἅγιο Μύρο, κάνοντας τόν τύπο τοῦ Σταυροῦ στό μέτωπο, στά μάτια, στούς μυκτῆρες, στό στόμα, στά δύο αὐτιά, στό στῆθος, στά χέρια καί στά πόδια. Καί ἐνῶ σφραγίζει τό καθένα ἀπό τά παραπάνω μέλη τοῦ σώματος, λέγει: «Σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν». Αὐτό εἶναι τό ἱερό μυστήριο τοῦ Χρίσματος. Μέ τήν πράξη αὐτή ὁ ἱερεύς δίνει τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν βαπτισθέντα. Ὁ νεοφώτιστος δηλαδή μέ τήν σταυροειδῆ χρίση τοῦ Ἁγίου Μύρου παίρνει τίς δωρεές, παίρνει τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

2. Στήν Παλαιά Διαθήκη χρίονταν οἱ ἱερεῖς, οἱ προφῆτες καί οἱ βασιλεῖς καί λέγονταν «χριστοί» τοῦ Κυρίου. Καί οἱ βαπτισμένοι χριόμενοι ἀπό τόν ἱερέα λέγονται «χριστοί», λέγονται «χριστιανοί». Πραγματικά, «Χριστιανοί» λεγόμαστε γιά τό ἅγιο Χρίσμα πού λάβαμε. Καί ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς, λέγεται «Χριστός» γιατί χρίστηκε καί Αὐτός μέ τό ἀληθινό ἔλαιο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γιατί «ποιός ἄλλος εἶχε τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅπως ὁ Κύριος;», λέγει ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας. Ὥστε λοιπόν τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος σέ μᾶς διενεργεῖται διά μέσου τοῦ Χρίσματος τοῦ Χριστοῦ κατά τήν ἀνθρωπότητα.

Ὅπως στήν Παλαιά Διαθήκη ἐχρίοντο οἱ ἱερεῖς, οἱ προφῆτες καί οἱ βασιλεῖς, ὅπως εἴπαμε, ἔτσι καί ὁ βαπτισμένος ὅταν χρίεται, ἀναδεικνύεται κατά κάποια ἔννοια ἱερέας, προφήτης καί βασιλεύς. Ἔτσι πρέπει νά βλέπει τόν ἑαυτό του ὁ χριστιανός, γιά νά μήν ἁμαρτάνει. Γιατί, ἄν σκέπτεται τήν δόξα πού πῆρε σάν βαπτισμένος καί μυρωμένος, θά καταλάβει ὅτι ἡ ἁμαρτία πρέπει νά εἶναι ξένη πρός αὐτόν. Μέ τό Χρίσμα ὁ χριστιανός ἀναδεικνύεται ἱερέας τοῦ Θεοῦ, γιατί, ζώντας ἁγνά καί καθαρά, προσ­φέρει τό σῶμα του θυσία ζῶσα, θυσία ἁγία καί εὐάρεστη στόν Θεό· προσφέρει «λογική λατρεία» (Ρωμ. 12,1). Μέ τό Χρίσμα πάλι ὁ χριστιανός ἀναδεικνύεται προφήτης. Ὁ προφήτης μέ τό προφητικό του βλέμμα βλέπει τό μέλλον καί τό βλέπει σάν παρόν. Ἔτσι καί ὁ χριστιανός βλέπει ἀπό τώρα τά κάλλη τοῦ παραδείσου καί λαχταρᾶ τόν Κύριο πού πρόκειται νά ἔρθει καί μιλάει στούς γύρω του γιά τήν ἔλευσή Του. Μέ τό Χρίσμα πάλι ὁ χριστιανός ἀναδεικνύεται βασιλεύς, γιατί ἔχει τήν δύναμη νά κυριαρχεῖ στά πάθη του, στά ἁμαρτωλά του πάθη.

3. Γιά τό Χρίσμα διαβάζουμε στό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων ὅτι τό ἔκαναν οἱ Ἀπόστολοι μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν τους στίς κεφαλές τῶν βαπτισμένων, γιά νά λάβουν αὐτοί τό Ἅγιο Πνεῦμα (βλ. 8,14-16. 19,2-6). Σήμερα, ὅπως εἴπαμε, τό Χρίσμα γίνεται ὄχι μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν τοῦ Ἐπισκόπου ἤ τοῦ Ἱερέως στόν βαπτισθέντα, ἀλλά μέ τήν χρίση διά τοῦ ἁγίου Μύρου. Γιατί αὐτό; Μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι οἱ Ἀπόστολοι μαζί μέ τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν στούς βαπτισμένους θά ἔκαναν ταυτόχρονα καί χρίση σ᾽ αὐτούς, γιά τήν ὁποία ὅμως δέν μιλάει τό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων. Ἤ μπορεῖ νά ποῦμε τό ἄλλο, τό πιό πιθανόν, ὅτι οἱ ἴδιοι οἱ Ἀπόστολοι ἀργότερα ἄλλαξαν τόν τρόπο τοῦ Χρίσματος γιά περιπτώσεις πού οἱ ἴδιοι δέν θά ἦταν παρόντες, καί ἀντικατέστησαν τήν ἐπίθεση τῶν χειρῶν μέ ἕνα ἄλλο ὁρατό σημεῖο, δηλαδή τήν χρίση μέ Μύρο. Ἡ χρίση λοιπόν μέ Μύρο πρέπει νά προέρχεται ἀπό τούς ἴδιους τούς Ἀποστόλους. Γι᾽ αὐτό καί λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στούς χριστιανούς τῆς Κορίνθου: «Ἐκεῖνος πού μᾶς στερεώνει μαζί μέ σᾶς στόν Χριστό καί μᾶς ἔχρισε, εἶναι ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος καί μᾶς σφράγισε καί ἔδωσε στίς καρδιές μας τό Πνεῦμα σάν ἀρραβώνα» (Β´ Κορ. 1,21-22). Ἡ φράση τοῦ ἱερέα «σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου», πού λέγεται κατά τό Χρίσμα, προέρχεται ἀπό αὐτήν τήν περικοπή τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρός Κορινθίους.

4. Τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος εἶναι μία Πεντηκοστή, γιατί μ᾽ αὐτό δίνονται τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν βαπτισθέντα. Γι᾽ αὐτό καί τό Χρίσμα λέγεται «τελείωσις». Μέ τό Βάπτισμα ἄρχισε μία νέα κατάσταση, μιά νέα ζωή καί αὐτή ἡ ζωή ἐνισχύεται καί τελειοποιεῖται μέ τό Χρίσμα. Τό Χρίσμα εἶναι ἀναγκαῖο, εἶναι ἀναγκαιότατο. Ὁ ἅγιος Βασίλειος ἑρμηνεύοντας τό περιστατικό τοῦ βιβλίου τῆς Ἐξόδου, πού ὁ καταστροφεύς ἄγγελος προσπερνοῦσε τά σπίτια τῶν Ἰσραηλιτῶν καί δέν τά κατέστρεφε, γιατί τά ἔβλεπε χρισμένα μέ τό αἷμα τοῦ ἀμνοῦ, λέγει στόν χριστιανό γιά τήν ἀναγκαιότητα τοῦ Χρίσματος πού ἔλαβε: «Πῶς ὁ ἄγγελός σου θά φιλονικήσει γιά σένα, πῶς θά σέ διασώσει ἀπό τόν ἐχθρό, ἄν δέν δεῖ τήν σφραγίδα;... Δέν γνωρίζεις ὅτι ὁ καταστροφεύς ἄγγελος προσπερνοῦσε τίς οἰκίες ἐκεῖνες πού ἦταν σφραγισμένες καί φόνευε τά πρωτότοκα στίς οἰκίες ἐκεῖνες πού δέν ἦταν σφραγισμένες; Ἕνας ἀσφράγιστος θησαυρός εὔκολα κλέπτεται ἀπό τούς ἐχθρούς· ἕνα μή σημαδεμένο πρόβατο μπορεῖ εὔκολα νά ἁρπαχθεῖ»!

5. Χριστιανοί μου, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, εἶναι μεγάλη ἡ τιμή καί ἡ εὐγένεια καί τό ἀξίωμά μας ὅτι μέ τό Βάπτισμα καί τό Χρίσμα ἐγίναμε χριστιανοί: «Ἐπίγνωθι – λέγει – τήν εὐγένειάν σου, ὅτι εἰς βασιλικόν ἀξίωμα ἐκλήθης, γένος ἐκλεκτόν, ἱεράτευμα καί ἔθνος ἅγιον». Μέ τό Χρίσμα πήραμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀλλά, ἀγαπητοί μου, τό Ἅγιο Πνεῦμα εἰκονίζεται μέ περιστέρι. «Καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς», ψάλλουμε. Τό περιστέρι ὅμως ἀγαπάει τήν καθαριότητα, γι᾽ αὐτό καί φεύγει ἀπό τά βρώμικα μέρη. Ἔτσι λοιπόν καί ἡ θεία Περιστερά, τό Ἅγιο Πνεῦμα, φεύγει, ὅταν ἡ ψυχή μας εἶναι ἀκάθαρτη ἀπό κακούς λογισμούς καί ἐπιθυμίες. Καί ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ ἀπό τήν ἔρημό του βαθειά μᾶς λέει ὅτι ὁ σκοπός τοῦ χριστιανοῦ εἶναι νά καθαρίσει τήν καρδιά του, γιά νά ξαναπάρει πάλι τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού πῆρε μέν μέ τό Βάπτισμα, ἀλλά τήν ἔχασε μέ τά ἁμαρτήματά του. Ἄς κάνουμε ἀγώνα, χριστιανοί μου, μέ τήν εὐχή τῆς Παναγίας μας, γιά νά καθαρίσουμε τήν ψυχή μας ἀπό τούς μολυσμούς τῆς ἁμαρτίας, γιά νά ἔρθει στήν καρδιά μας τό Ἅγιο Πνεῦμα καί νά σκηνώσει σ᾽ αὐτήν. «Βασιλεῦ οὐράνιε... ἐλθέ καί σκήνωσον ἐν ἡμῖν καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό πάσης κηλῖδος», ΑΜΗΝ.

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας