Το ευλογημένο και κατανυκτικό Τριώδιο

Επειδή τό Πάσχα φέτος πέφτει κάπως νωρίς (20 Απριλίου), και τό Τριώδιο, ή εύλογημένη και κατανυκτική λει­τουργική περίοδος της 'Εκκλησίας μας, πού μας προετοιμάζει γιά τό Πάσχα, άρχίζει νωρίς, άπό τις 9 Φεβρουαρίου.

Έτσι άπό τις 9 Φεβρουαρίου μέχρι τις 19 Απριλίου μέ τις ιερές εύαγγελικές περι­κοπές και τά θαυμάσια κατανυκτικά τρο­πάρια των άγιων αύτών ήμερων τοϋ Τρι­ωδίου, μέ τά όποια είναι γεμάτες οί ιερές Ακολουθίες, προετοιμάζονται οί ψυχές μας γιά νά ζήσουμε θεάρεστα  την πιό μεγάλη έορτή της 'Ορθοδοξίας μας, τήν Ανάσταση.

Εκείνο πού τονίζει εύθύς έξ άρχής τό Τριώδιο είναι ή συντριβή, τό χτύπημα τοϋ έγωισμοϋ και ή συναίσθηση της ά- μαρτωλότητός μας, όπως αύτό φαίνεται πολύ παραστατικά μέ τήν Παραβολή τοϋ Τελώνου και Φαρισαίου. Άν δέν χτυπή­σουμε σαν χταπόδι, θά λέγαμε άπλά, τον έγωισμό μας, αύτό τό θηρίο πού τό κρύ­βουμε μέσα μας κληρονομιά άπό τούς Πρωτοπλάστους, πού μπολιάστηκαν μ΄αύτό άπό τον μισάνθρωπο Σατανά, δέν μπορούμε νά κάνουμε βήμα στον άνηφορικό δρόμο τής άρετής και τοϋ άγιασμοϋ μας. Γιατί; Διότι ό έγωισμός μποδίζει τή Χάρη τοϋ Θεοϋ νά μας έπισκιάοει. Ό έγωισμός μας φράζει τόν άγωγό τής Χάριτος τοϋ Θεοϋ πρός τήν ψυχή μας. Και χωρίς τή Χάρη τού Θεού  δέν είμαστε ικανοί νά νικήσουμε τις αδυναμίες, τά έλαπώματα καί τά πάθη μας. Τό είπε ό ϊδιος ό Θεάν­θρωπος: «Χωρίς έμοΰ ού δύνασθε ποιεΐν ούδέν» (Ιω. ιε' 5).

Είναι σάν νά χτίζουμε σπίτι στήν άμμο, άν άφήνουμε άπολέμητο, άχτύπητο τόν έγωισμό μας και νομίζουμε ότι είμαστε κα­λοί χριστιανοί. Αύτό έπαθε ό Φαρισαΐος της Παραβολής. Ένώ πρόσεχε στή ζωή του και τηρούσε τις διατάξεις τού Μωσα­ϊκού Νόμου, έπειδή άφησε έλεύθερο τό θηρίο τού έγωισμοΰ μέσα του, τελικά τό θηρίο τόν κατέφαγε, τά έχασε όλα, όλους τούς κόπους γιά τήν έφαρμογή των δια­τάξεων τού Νόμου. Αντίθετα ό Τελώνης, έπειδή ζήτησε ταπεινά τό έλεος του Θεού δικαιώθηκε.

Γι' αύτό ή 'Εκκλησία βάζει στήν άρχή τής κατανυκτικής αύτής περιόδου αύτό τό παράδειγμα, τό άρνητικό του Φαρισαίου και τό θετικό του Τελώνη. Γιά νά μάς πα­ρακινήσει έντονα νά άγωνιζόμαστε συ­στηματικά μέ τή βοήθεια τού Θεού εναντί­ον του εγωισμού μας καί νά καλλιεργούμε τήν ταπείνωση μή λησμονώντας ότι εί­μαστε άμαρτωλοί. Νά συναισθανόμαστε βαθιά μέσα μας τήν άμαρτωλότητά μας, όπως ό Τελώνης τής Παραβολής, καί νά καταφεύγουμε στό έλεος τού Θεού.

Μάς βοηθεΐ δέ σ' αύτη τή συναίσθηση τής άμαρτωλότητός μας ή Εκκλησία μας μέ τούς ύπέροχους ύμνους πού άκούγονται άπό τήν άρχή του Τριωδίου όπως: «Τής μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα...», «Τής σωτηρίας εϋθυνόν μοι τρίβους, Θεοτόκε- αίσχραΐς γάρ κατερρύπωσα τήν ψυχήν άμαρτίαις...», «Τά πλή­θη των πεπραγμένων μοι δεινών έννοών ό τάλας, τρέμω τήν φοβεράν ήμέραν τής κρίσεως...». Αύτοί οί ύμνοι άκούγονται σ' όλη σχεδόν τήν περίοδο του Τριωδίου καί κατανύσσουν τήν ψυχή μας.

Συγχρόνως προβάλλει τώρα ή άγία μας Εκκλησία καί μεγάλα παραδείγματα μετα­νοίας όπως αύτά τής μετανοίας του άσώ- του υίοϋ καί τής όσίας Μαρίας τής Αιγύ­πτιας. Αλλά καί ό σπουδαίος ύμνος τής μετανοίας, πού είναι ό περίφημος Μέγας Κανών τοϋ άγίου Ανδρέου Κρήτης, μάς δείχνει τί σημαίνει μετάνοια καί ότι ποτέ δέν είναι άργά γιά τόν άμαρτωλό, όταν ύπάρχει μετάνοια ειλικρινής. Ή άγάπη του Θεού είναι πέλαγος άπέραντο χωρίς άκτές καί πυθμένα καί μπορεί νά άναστήσει κάποιον πού ήταν ψυχικά νεκρός, ώστε νά άναζήσει πνευματικά, όπως έγι­νε μέ τόν άσωτο καί μέ τόσους καί τόσους όμοιους του.

Ό δρόμος του Τριωδίου κάποτε μάς πα­ρουσιάζεται ϊσως δύσκολος. ΓΓ αύτό ή 'Εκ­κλησία μας, γιά νά μάς ένισχύσει, ύψώνει στό μέσον τής Μεγάλης Τεσσαρακοστής τόν Τίμιο Σταυρό, γιά νά συνεχίσουμε μέ άνανεωμένες δυνάμεις τόν καλόν άγώνα.

Τήν 'ίδια περίοδο ή ούράνια μορφή τής Παναγίας μας αλλάζει άμέσως τήν ψυχι­κή μας διάθεση. Μαζί της γιορτάζουμε έξι φορές Πάσχα πριν άπό τό Πάσχα. Σκιρ­τάει ή καρδιά μας άπό χαρά καί συγκίνη­ση όταν ψάλλουμε τις μέρες αύτές τοϋ Τριωδίου τούς «Χαιρετισμούς» της. Καί πανηγυρίζουμε στήν έορτή τοϋ Εύαγγελισμοϋ της. Τήν νιώθουμε δίπλα μας. Θέ­λουμε νά άσπαστοϋμε τήν ιερή εικόνα της. Νά πάρουμε κάτι άπό τή Χάρη της. Ποθούμε έπίσης νά είμαστε μαζί της νο­ερά καί όταν πονεμένη θά στέκεται σιω­πηλή κάτω άπό τόν Σταυρό τοϋ Υίοϋ καί Θεού της. Αλλά λαχταρούμε νά άφουγκραζόμαστε καί τούς χτύπους τής άγνής καρδιάς της όταν ό άγγελος θα τής άναφωνεΐ μέ ένθουσιασμό: «Αγνή Παρθένε, χαίρε  και πάλιν  ερώ χαίρε, ο σος Υιός ανέστη τριήμερος εκ τάφου.»

Τότε όμως το Τριώδιο θα έχει ολοκληρώσει την αποστολή του. Τον λόγο πλέον θα τον έχουν οι αναστάσιμοι ύμνοι του χαρμόσυνου Πεντηκοσταρίου, που θα μας υψώνουν στα ουράνια.

Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”