Κυριακή Η΄Λουκά –«Τίς εστί μου πλησίον;»

Απόστολος: Γαλ.  α΄ 11-19

Ευαγγέλιο: Λουκ. ι΄ 25-37

«Τίς εστί μου πλησίον;»

 Η παραβολή του καλού Σαμαρείτη, που ακούσαμε στο σημερινό ιερό Ευαγγέλιο, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι από τις ωραιότερες και διδακτικώτερες παραβολές του Κυρίου μας. Είναι μια παραβολή γεμάτη διδάγματα και νοήματα υψηλά και μεγάλα. Αφορμή για να μας πει ο Κύριος την παραβολή αυτή, έδωκε ένας νομικός, δηλαδή ένας διδάσκαλος του νόμου του Θεού. Αυτός ήθελε να πειράξει το Χριστό και να δείξει στον κόσμο ότι ο Κύριος ήταν αγράμματος, αμόρφωτος και ανίδεος, ως προς τις εντολές του Θεού. Μια μέρα, λοιπόν, που ο Κύριος δίδασκε τα πλήθη, παρουσιάστηκε μπροστά στον Ιησού και του είπε: «Διδάσκαλε, τι πρέπει να κάμω για να κερδίσω την αιώνια ζωή;» Ο Ιησούς τότε απαντώντας σ’ αυτό του είπε: «Ο νόμος τι γράφει;» Κι ο νομικός τότε του απάντησε: «Ν’ αγαπάς τον Κύριο το Θεό σου, με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου, με όλη την δύναμη σου και με όλο το νού σου και τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου». Πολύ σωστά απάντησες του είπε ο Ιησούς. «Αυτό κάνε και θα ζήσεις». 

Ο νομικός όμως θέλοντας να δικαιολογήσει τον εαυτό του, είπε στον Ιησού: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου»;. Αυτό το ερώτημα στάθηκε αφορμή να διηγηθεί ο Κύριος την υπέροχη αυτή παραβολή, την παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Κι επειδή το θέμα αυτό της αγάπης προς τον πλησίον είναι σημαντικό όσον αφορά στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, αξίζει σήμερα να το προσέξουμε και να ασχοληθούμε με αυτό. γιατί από την στάση και συμπεριφορά μας προς τον πλησίον εξαρτάται και το αιώνιο μέλλον μας.

Η απάντηση στο ερώτημα ποιος είναι ο πλησίον μας δεν είναι δύσκολη. Πλησίον μας, όπως το δηλώνει και η λέξη, δεν είναι άλλος από τον συνάνθρωπό μας. Κι ας μην ξεχνούμε ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε παιδιά του Θεού και ότι ο Υιός του Θεού θυσιάστηκε για όλους ανεξαίρετα τους ανθρώπους. Αυτό θα πρέπει πάντοτε να το έχουμε υπόψη μας για να μας βοηθά ώστε να βλέπουμε τους συνανθρώπους μας, όχι σαν ξένους, αλλά σαν αδελφούς. Σαν ψυχές για τις οποίες ο Χριστός όχι μόνο δεν αδιαφόρησε, αλλά γι’ αυτές και πέθανε (Β΄Κορ. ε΄14). Κι έτσι, πλησίον μας μπορεί να είναι γνωστοί ή άγνωστοι, οικείοι και συγγενείς, είτε ξένοι και άσχετοι με μας. Ακόμα μπορεί να είναι ομοεθνείς μας, είτε αλλοεθνείς. Από τη στιγμή που βρισκόμαστε μαζί και συναντιόμαστε στην ίδια εργασία, στο ταξίδι, στον τόπο της αναψυχής ή οπουδήποτε αλλού είναι πλησίον μας. Βέβαια, πολύ περισσότερον πλησίον είναι οι οικείοι μας, οι συγγενείς μας, οι φίλοι μας, οι συνάδελφοι και συνεργάτες μας, οι συγκάτοικοι και γείτονες, οι συμπολίτες και συγχωριανοί, οι ομοεθνείς και ομόδοξοι. Γιατί με αυτούς μας συνδέουν δεσμοί ιεροί και ιδιαίτεροι. Δεσμοί αίματος και συγγένειας, κοινής καταγωγής και δεσμοί κοινής πίστεως και ομολογίας.

Πλησίον μας ακόμα είναι και ο συνάνθρωπός μας που μας μισεί και μας εχθρεύεται. Που μας κακολογεί και μας συκοφαντεί. Που μας αδικεί και μας ζημιώνει, που μας κάνει κακό, μεγάλο ή μικρό. Επίσης θα πρέπει να δείχνουμε αγάπη, σε κάθε άνθρωπο που πάσχει, χωρίς να εξετάζουμε αν αυτός είναι δικός μας, ξένος ή εχθρός μας και χωρίς να υπολογίζουμε, θυσίες και κόπους και δαπάνες. Αυτό μας το δίδαξε ο Κύριος, όχι μόνο μέσα από την παραβολή αυτή, αλλά πολύ περισσότερο μέσα από την ζωή Του. Γιατί ο ίδιος έγινε καλός Σαμαρείτης για μας. Μας αγάπησε μέχρι θανάτου. Και όπως είπαμε και πιο πάνω η αγάπη Του κορυφώθηκε κι έλαμψε σ’ όλο της το μεγαλείο, πάνω στο Σταυρό. Αυτή η απροσμέτρητη αγάπη του Κυρίου μας, μας δίνει το παράδειγμα αλλά και την εντολή, ν’ αγαπήσουμε κι εμείς τον κάθε συνάνθρωπό μας.

Όμως τι συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία μας; Αν εξαιρέσουμε τους οικείους μας και τους στενούς συγγενείς μας, που βέβαια αγαπούμε και πρέπει να αγαπούμε, για τους υπόλοιπους και μάλιστα γι’ αυτούς που μας μισούν και μας εχθρεύονται, δεν ενδιαφερόμαστε καθόλου. Και συμβαίνει πολλές φορές να μένουμε στην ίδια γειτονιά ή στην ίδια πολυκατοικία ή να εργαζόμαστε στην ίδια εργασία και όμως να είμαστε ξένοι και άγνωστοι μεταξύ μας. Και το χειρότερο, μπορεί ο πλησίον μας να έχει προβλήματα θλίψης, δοκιμασίας, ασθένειας, πένθους, ανάγκης συμπαράστασης κι εμείς να τον αντιπαρερχόμαστε απαθείς και αδιάφοροι. Γιατί η καρδιά μας είναι στεγνή από αγάπη και γιατί μας κυβερνά ο ατομισμός και η φιλαυτία. Έχουμε, λοιπόν, ιερό χρέος προς τον πλησίον. Τον πλησίον, οποιοσδήποτε και αν είναι αυτός, έστω και αν όπως είπαμε  προηγουμένως είναι εχθρός μας. Ας θυμηθούμε και πάλιν τον καλό Σαμαρείτη. Γι’ αυτόν ο τραυματισμένος άγνωστος ήταν ο ξένος, ο αντίθετος, ο εχθρός. Όμως η αγάπη τον βοηθά να παραμερίσει κάθε διαφορά που τους χώριζε και να τον δεί σαν αδελφό του. Γι’ αυτό και κάμνει τα πάντα γι’ αυτόν, κατά τρόπο τόσο συγκινητικό και τέλειο.

Επομένως, η αγάπη είναι το μεγάλο μας χρέος προς τον πλησίον. Δυστυχώς, όμως στην εποχή μας, ενώ όλοι μιλούμε για αγάπη, πραγματική αγάπη δεν υπάρχει. Κι αυτό φαίνεται περισσότερο στις σχέσεις μας με τα δικά μας πρόσωπα που πολλές φορές δυσκολευόμαστε να τα αγαπήσουμε. Και εδώ εύλογα γεννιέται το ερώτημα: Από τη στιγμή που δυσκολευόμαστε ν’ αγαπήσουμε τους δικούς μας, τότε τι γίνεται με τους ξένους. Δίκαια, λοιπόν, υποφέρουμε όλοι μας. Γιατί αγάπη σημαίνει θυσία, σημαίνει να δίνουμε και όχι να απαιτούμε να γίνουν οι άλλοι καλοί για να τους αγαπήσουμε. Αγάπη σημαίνει να γίνει πλατιά η καρδιά μας, για να τους χωράει όλους, ακόμα και αυτούς που μας δυσκολεύουν. Να τους προσφέρουμε την αγάπη μας με απαλό τρόπο, χωρίς να έχουν την αίσθηση ότι κάνουμε προσπάθεια για να τους αγαπήσουμε. Να ακούμε με πόνο τον πόνο τους και να τους ανακουφίζουμε στο πρόβλημά τους. Κατανοώντας τον χαρακτήρα τους, να διαισθανόμαστε την κούρασή τους, τις δυσκολίες τους και τις επιθυμίες τους. Και να τους προσφέρουμε την αγάπη μας, άλλοτε μ’ ένα στοργικό λόγο κι άλλοτε με τη σιωπή μας. Άλλοτε με τη διακονία μας και άλλοτε με θυσίες που κοστίζουν πολύ. Έτσι θα γίνουμε καλοί Σαμαρείτες κι έτσι θα δούμε πρόσωπο Θεού.

Αδελφοί μου! Το μεγαλύτερο έργο που έχουμε να κάμουμε στη ζωή αυτή, δεν είναι η απόκτηση πλούτου ή δόξας ή οποιουδήποτε άλλου κοσμικού αγαθού. Όπως μας λεει ο Κύριος, η αγάπη είναι το στοιχείο αναγνώρισης κάθε πιστού χριστιανού από τους άλλους ανθρώπους. Από αυτό θα καταλαβαίνουν οι άλλοι άνθρωποι ότι είμαστε γνήσιοι μαθητές του Κυρίου μας, από το αν έχουμε αγάπη μεταξύ μας. Αλλά αυτή η αγάπη προς τον πλησίον, είναι και το βασικό κριτήριο της σωτηρίας και αιωνίου ευτυχίας μας. Αν θέλουμε, λοιπόν, να δούμε το πρόσωπον του Θεού θα πρέπει να αγαπήσουμε τον κάθε συνάνθρωπό μας με αγάπη Χριστού γνήσια και ουσιαστική. Γιατί, όπως μας λεει ο απόστολος Παύλος: «όποιος αγαπά τον άλλο, δηλαδή τον πλησίον, έχει τηρήσει το σύνολο των εντολών του Θεού και ότι η αγάπη είναι η τέλεια εκπλήρωση των εντολών του Θεού» (Ρωμ.ιγ΄ 8,10).

† Ηγούμενος Χρυσορροϊατίσσης κ. Διονύσιος –Μητροπόλεως Παφού