Κυριακή ΙΣΤ΄ Ματθαίου – Δευτέρα Παρουσία και τελική κρίση

Απόστολος: Β΄ Τιμ β΄ 1-10

Ευαγγέλιο: Ματθ. κε΄ 14-30

«Μετά δε χρόνον πολύν έρχεται ο κύριος των δούλων εκείνων και συναίρει μετ’ αυτών λόγον» (Ματθ. κε΄19)

Η σημερινή παραβολή των ταλάντων αποτελεί συνέχεια της παραβολής των δέκα παρθένων, αλλά και προάγγελο της διδασκαλίας για τη Δευτέρα Παρουσία και την τελική κρίση. Μέσα από αυτή την τριλογία που παρουσιάζεται από τον Κύριο λίγο πριν από το Πάθος του, έχει σαν δεδομένο την Δευτέρα Παρουσία και την τελική κρίση. Συνεπώς, το χρονικό διάστημα που θα προηγηθεί προσφέρεται σαν δώρο από το Θεό στον άνθρωπο για να το διαχειριστεί με σύνεση και παράλληλα να αξιοποιήσει τα όποια χαρίσματα του προσφέρονται.

Η Δευτέρα Παρουσία θεωρείται δεδομένη. Άρα εκείνο που χρειάζεται από μέρους των ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, είναι η συνειδητή προετοιμασία και παράλληλα η συνεχής ετοιμότητα. Ο χρόνος της επίγειας ζωής του ανθρώπου, είναι χρόνος ετοιμότητας, αφού είναι άγνωστος ο χρόνος της Δευτέρας Παρουσίας του κυρίου. Ο χρόνος της επίγειας ζωής του καθενός είναι χρόνος αναμονής, αλλά παράλληλα και χρόνος εργάσιμος. Σ’ αυτό το διάστημα, μικρό ή μεγάλο, που η χάρις του Θεού θα του προσφέρει, οφείλει ο άνθρωπος να αξιοποιήσει τα διάφορα χαρίσματα προς όφελος του συνόλου των ανθρώπων. Τα όποια χαρίσματα, πολλά ή λίγα, είναι δώρα του Θεού στον άνθρωπο για να τα αξιοποιήσει και για τα οποία αργότερα θα λογοδοτήσει.

Τα χαρίσματα αυτά, κατά τη σημερινή παραβολή ονομάζονται τάλαντα. Μάλιστα η κατανομή αυτών των ταλάντων είναι άνιση, αφού στον πρώτο έδωσε πέντε, στο δεύτερο δυο και στον τρίτο μόνο ένα. Άνιση μεν η κατανομή, αλλά σημαντική δε η επισήμανση του Κυρίου. Τα τάλαντα δεν είχαν στόχο τη διάκριση μεταξύ των ανθρώπων, αλλά δόθηκαν «εκάστω κατά την ιδίαν δύναμιν». Δηλαδή, δόθηκαν ανάλογα με την δυνατότητα του καθενός.

Άνιση η κατανομή γιατί δεν έχουν όλοι τις ίδιες ικανότητες Κατά συνέπεια δεν μπορούν να επωμιστούν όλοι και τις ίδιες ευθύνες. Η ευθύνη που επωμίζεται ο καθένας είναι ανάλογη με την ποσότητα των χαρισμάτων και η οποία είναι ανάλογη με τις δυνατότητες του καθενός.

Παρά την ανισότητα των χαρισμάτων όλοι έχουν εξίσου ευθύνη να ανταποκριθούν θετικά στο κάλεσμα και να αξιοποιήσουν το κάθε χάρισμα ξεχωριστά, γιατί στο τέλος θα λογοδοτήσουν. Τα τάλαντα – χαρίσματα δεν είναι προσωπική περιουσία, ούτε και προσφέρονται ως μέσα προσωπικής ανέσεως. Τα τάλαντα δεν είναι απλά δώρα. Είναι αγωνίσματα που για να ανταπεξέλθει κάποιος πρέπει να αγωνιστεί σύμφωνα με τους κανόνες και ακόμα να «κακοπαθήσει».

Πολύ επίκαιρη, αλλά και παραστατική είναι η σημερινή προτροπή του Αποστόλου Παύλου προς τον μαθητή του Τιμόθεο: «Κακοπάθησε λοιπόν σαν καλός στρατιώτης του Ιησού Χριστού. Κανείς στρατευόμενος δεν μπλέκεται στις υποθέσεις της καθημερινής ζωής, αν θέλει να είναι συνεπής απέναντι σ’ εκείνον που τον στρατολόγησε. Κι  όταν κάποιος μετέχει σε αθλητικούς αγώνες, δεν παίρνει το στεφάνι της νίκης, αν δεν αγωνιστεί σύμφωνα με τους κανόνες».

Άρα τα όποια τάλαντα – χαρίσματα του καθενός θα υπολογιστούν με βάση την προθυμία την αγωνιστικότητα, καθώς και την προσφορά και όχι με βάση τον αριθμό και το πόσο σημαντικό είναι το οποιοδήποτε χάρισμα.

Ξεκινώντας οι άνθρωποι από τον αριθμό ή την ποιότητα – αξία των διαφόρων χαρισμάτων, πολλές φορές δυσφορούμε εναντίον όλων, ακόμα και του Θεού, όταν οι άλλοι παίρνουν περισσότερα. Μέσα στα πλαίσια αυτής της λογικής αδυνατούμε να εντοπίσουμε τα χαρίσματα που μας πρόσφερε ο Θεός, καθώς και τις όποιες δυνατότητες μας για την αξιοποίηση τους, με αποτέλεσα τα χαρίσματα να μένουν ανενεργά ή να τα θάβουμε όπως έκανε ο τρίτος υπηρέτης της σημερινής παραβολής. Τα όποια αγαθά αλλά και τα όποια χαρίσματα μας προσφέρονται για να τα αξιοποιήσουμε και όχι για να τα σφετεριστούμε ή και να τα θάψουμε γιατί στο τέλος θα κληθούμε να λογοδοτήσουμε, όπως έγινε και με τους υπηρέτες της σημερινής παραβολής.

Οι δυο πρώτοι έδωσαν την ίδια απάντηση, αφού επέστρεψαν τα διπλάσια από αυτά που πήραν. Ο πρώτος είπε: «Κύριε, πέντε τάλαντα μοι παρέδωκας. Ίδε άλλα πέντε τάλαντα εκέρδησα επ’ αυτοίς». Ο δέυτερος είπε: «Κύριε, δυο τάλαντα μοι παρέδωκας. Ίδε άλλα δυο τάλαντα εκέρδησα επ’ αυτοίς». Δεν αποποιήθηκαν την ευθύνη, ούτε και διαμαρτυρήθηκαν για τον άνισο αριθμό. Για τούτο ανταμείφτηκαν με τον ίδιο τρόπο. Είπε στον καθένα «εύγε καλέ και έμπιστε δούλε. Αποδείχτηκες αξιόπιστος σε μικρές υποθέσεις, γι’ αυτό θα σου εμπιστευτώ μεγαλύτερες. Έλα να γιορτάσεις μαζί μου».

Μετά τους δυο πρώτους κλήθηκε να λογοδοτήσει και ο τρίτος. Αυτός όχι μόνο δεν διπλασίασε το τάλαντο που πήρε, αλλά κατηγόρησε τον κύριό του ότι είναι «σκληρός» και ουσιαστικά άδικος, αφού «θερίζεις εκεί που δεν έσπειρες και συνάζεις καρπούς εκεί που δεν φύτεψες. Γι’ αυτό «φοβήθηκα και πήγα κι έκρυψα το τάλαντο σου στη γη. Να τα λεφτά σου».

Ο τρίτος υπηρέτης αποδείχθηκε αναξιόπιστος αλλά και συκοφάντης. Αρνήθηκε την αξιοποίηση των ταλάντων μέσα από την εργασία και με τον τρόπο αυτό αποδείχθηκε αναξιόπιστος έναντι του Θεού, αλλά και αρνούμενος να προσφέρει την αγάπη του στην κοινωνία των ανθρώπων. Για τούτο και τιμωρήθηκε διπλά. Του αφαιρέθηκε το τάλαντο και σαν «άχρηστο» δούλο τον πέταξε στο σκοτάδι.

Όμως, ποια η σημερινή κατάσταση. Δυστυχώς όχι μόνο αμελούμε, αλλά και λειτουργούμε ανταγωνιστικά. Τα θέλουμε όλα για τον εαυτό μας ή τουλάχιστον να έχουμε περισσότερα από τους άλλους και τα οποία οικειοποιούμεθα σαν δικά μας αγαθά. Ακόμα και στην περίοδο αυτής της οικονομικής κρίσης δεν εννοούμε να αποδεσμευτούμε από την ύλη. Δυσκολευόμαστε να απαγκιστρωθούμε από την ύλη και ιδιαίτερα να εννοήσουμε ότι τα υλικά αγαθά είναι απλά μέσα της παρούσης ζωής και όχι σκοπός ζωής ή και αυτοσκοπός. Αδελφοί μου ο Θεός εμπιστεύθηκε στον καθένα μας και κάποιο χάρισμα, κάποιο τάλαντο. Ας ψάξουμε για να ανακαλύψουμε το δικό μας τάλαντο κι ας μην σπαταλούμε τις δυνάμεις μας αναλύοντας τα όποια χαρίσματα των άλλων. Ο καθένας από μας θα λογοδοτήσει για το δικό του χάρισμα που του εμπιστεύθηκε ο Θεός. Ας το δεχθούμε με φόβο. Ας το μοιραστούμε με εκείνους που το έχουν ανάγκη. Κατά τον υμνωδό  «διάδος πτωχοίς και κτήσαι φίλον τον Κύριον. Ίνα στης εκ δεξιών αυτού, όταν έλθη εν δόξη και ακούσης μακαρίας φωνής. Είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου. Αυτής αξίωσον με Σωτήρ, τον πλανηθέντα, δια το μέγαν έλεος». Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης –Μητρόπολη Πάφου