Κυριακή Ι΄Λουκά – Περί υποκρισίας

Ευαγγελικό ανάγνωσμα: Λουκά ιγ΄ 10-17

ΠΕΡΙ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ

«Ἀπεκρίθει αὐτῷ ὁ Κύριος καί εἶπεν Ὑποκριτά…..’’

  Ὁ Ἀρχισυνάγωγος τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς ἀπέδειξε  ὅτι ἄλλα μέν ἔλεγε, καί ἄλλα ἐννοοῦσε-σκεπτώταν. Ἄλλα ἦταν τά λόγια  του καί ἄλλος ὁ σκοπός τῶν λόγων του. Γι’ αὐτό καί δέχθηκε τόν ἔλεγχον  τοῦ Κυρίου μας καί τόν βαρύτατον χαρακτηρισμόν τοῦ ὑποκριτοῦ.

Ἐπειδή τό ἁμάρτημα τῆς ὑποκρισίας εἶναι σοβαρό καί οἱ συνέπειες του καταστροφικές τόσο γιά τόν ὑποκριτή, ὅσο καί γιά τούς συνανθρώπους  του θά ἀφιερώσουμε τόν λόγο σήμερα σ’ αὐτήν τήν μισητή συνήθεια τῆς  ὑποκρισίας.
      1.Ἡ ὑποκρισία, ἱκανότητα ἤ πάθος ;

     Πολλοί  ἔχουν τήν πλανεμένη  –ἐσφαλμένη  ἐντύπωση, ὅτι  ἡ ὑποκρισία εἶναι τέχνη  ὠφέλιμη καί  ἐπαινετή. Ἄλλοι  τήν θεωροῦν ἀναγκαία οἰκονομία στίς σχέσεις τους. Γιά τόν Θεό ὅμως οὔτε ἱκανότητα  ἄξια τιμῆς εἶναι, οὔτε θεωρεῖται ἀπαραίτητη στίς σχέσεις μας. Καί αὐτό  γιατί ἡ ὑποκρισία ἔχει ὡς  ρίζα της τήν πονηριά, καρπούς δέ τό ψεῦδος, τήν  ἀπάτην, τήν δολιότητα, τήν αἰσχροκέρδια, τήν  ἀτίμωση, καί τήν  βλάβη τοῦ πλησίον. Εἶναι δειλία καί κρύπτει ἰδιοτέλεια.

    Ὁ ἄνθρωπος πού ὑποκρίνεται δέν εἶναι εἰλικρινής, εὐθής, ἀληθής  οὔτε στούς λόγους του, οὔτε στήν συμπεριφορά του. Εἶναι δυνατό νά  ἐγκωμιάζει, διά τῶν λόγων του καί στήν ψυχή του νά μίσει, νά φθόνει, νά  ζηλεύει. Σ’ ἕνα τέτοιο ἄνθρωπο δέν μπορεῖ κανείς νά  ἔχει  ἐμπιστοσύνη. Δέν μπορεῖ νά βασίζεται στήν γνώμη του καί τίς συμβουλές του.

    Παρά τό γεγονός   ὅτι  ἡ ὑποκρισία μπορεῖ νά εἶναι  ἡ φυσική ἐπιτηδειότητα   ἡ «ὠφέλιμος τέχνη» ἐν τούτοις δέν εἶναι  ἐπαινετή οὔτε  συνίσταται ἀπό τόν Θεό. Εἶναι πάθος ὕπουλο καί καταστροφικό.

        2-Ὀ Θεός περί τῆς ὑποκρισίας

     Ὁ Θεός θέλει τά ἤθη τῶν ἀνθρώπων τίμια, τόν νοῦν τούς καθαρό  καί τήν ψυχή τούς  ἅγια. Γι’ αὐτό διατάζει  ὁ Κύριος «Στό λόγο σου νά  εἶναι τό ναί, ναί  καί τό  ὄχι, ὄχι. Τό περισσότερο αὐτῶν εἶναι  ἐκ τοῦ πονηροῦ» (Ματθ. ε΄ 37) Χριστιανέ, λέγει ὁ Χριστός  τό ναί συλλογίζεσαι  στό μυαλό σου; Τό ναί νά λέγει καί τό στόμα σου. Τό ὄχι σκέπτεσαι; Τό  ὄχι νά λές καί μέ τά χείλη σου. Τά περισσότερά του ναί καί τοῦ ὄχι, δηλαδή τά διφορούμενα λόγια, οἱ ἀμφιβολίες, οἱ ἐπιφυλάξεις καί  ἡ ἐπιτηδευμένη  ἀσαφής καί σκοτεινή  ἀπάντηση προέρχεται  ἐκ τοῦ πονηροῦ.

     Ὅταν  ἄλλο στοχαζόμαστε καί  ἄλλο λέμε, ἐάν  ὁ λόγος μᾶς λέγει ναί καί τά  ἔργα μας ὄχι ἤ τά πράγματα καί τά γεγονότα δηλώνουν ναί καί  ἐμεῖς  ἰσχυριζόμαστε τό  ἀντίθετο αὐτά  ὅλα  ἀνήκουν στήν πονηριά.

Εἶναι γεννήματα τῆς πονηριᾶς καί διβολικά ἐφευρήματα. Αὐτά εἶναι  ἡὑποκρισία ὅπως μᾶς διαβεβαιώνει ὁ Ἀδελφόθεος Ἰάκωβος «Νά εἶναι τό ναί σας, ναί καί τό ὄχι σας, ὄχι γιά νά μήν πέσετε σέ ὑποκρισία » (Ιακ. ε΄12)

            3-Ὁ διάβολος διδάσκαλος τῆς ὑποκρισίας

        Ἡ ὑποκρισία εἶναι τέχνη διαβολική, ἐπειδή πρῶτος τήν ἐφήρμοσε καί τήν δίδαξε ὁ διάβολος. Αὐτός πρῶτος  ἔκρυψε τό ἀπαίσιο πρόσωπό του στό σχῆμα τοῦ φρονιμωτάτου φιδιοῦ. Αὐτός πρῶτος εἶπε ψέμματα καί ἐξαπάτησε ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος συμβουλεύοντας, ὅτι ἐάν παραβεῖτε τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ «οὐ θανάτω ἀποθανείσθε» (Γεν γ΄ 4). Αὐτή τήν τέχνη, τήν δίδαξε  ὁ παμπόνηρος  ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου ἐπειδή γνώριζε ὅτι αὐτή προξένει ἄμετρα καί φοβερά κακά.

              4-Οἱ συνέπειες τῆς ὑποκρισία

      Ἡ ὑποκρισία σβύνει τήν ἀρετή τῆς εἰλικρίνειας πού τόσο εἶναι ἀπαραίτητη στίς  ἡμέρες μας. Ἡ ὑποκρισία φυγαδεύει τήν  ἀγάπη καί εἰσάγει τό συμφέρον, τήν ἰδιοτέλεια, τόν ὑπολογισμό. Κάνει ὅλους τούς ἀνθρώπους καχύποπτους γιά νά μήν  ἔχουμε  ὁ  ἕνας  ἐμπιστοσύνη στόν ἄλλον  π.χ. Ὁ προϊστάμενος διστάζει περί τῆς φαινομενικῆς πιστότητας τοῦ ὑφισταμένου σ’ αὐτόν καί ὁ ὑφιστάμενος περί τῆς προστασίας πού ὑπόσχεται σ’ αὐτόν  ὁ προϊστάμενος. Οἱ φίλοι   ἀμφιβάλλουν περί τῆς φαινομενικῆς φιλίας τῶν φίλων. Ὁ ἀδελφός δέν ἐμπιστεύεται τόν ἀδελφό του. Ὁ πατέρας ὑποπτεύεται τό παιδί του, καί τό παιδί τόν πατέρα. Ὁἄνδρας  ἐπιφυλάσσεται νά εἶναι εἰλικρινής στήν σύζυγό του. Ἡ γυναίκα ἀμφιβάλλει γιά τήν σωφροσύνη τοῦ συζύγου της

      Ὅπου κυριαρχεῖ, σέ  ὁποιαδήποτε σχέση, ἡ ὑποψία καί  ἡἀμφιβολία καί ὁ  φόβος, ἀπό  ἐκεῖ φυγαδεύεται  ἡ ἀγάπη. Εἰσάγεται  ἡκαχυποψία, ἡ ἀνειλικρίνεια,  ἡ διστακτικότητα, ἡ ἀνασφάλεια.

Ἀποτέλεσμα τῆς  ὑποκρισίας εἶναι  ὅτι στίς  σχέσεις μας, στό  ἐπάγγελμα μας χρειαζόμαστε καί  ἕνα δικηγόρο γιά νά μᾶς προστατεύει νά μήν μᾶς ἐξαπατήσουν οἱ συνάνθρωποί μας.

       Πῶς λοιπόν νά ζήσουμε σέ ἕνα κόσμο ἀνειλικρίνειας  καί ψευτιᾶς;

               Ἀγαπητοί μου

Ὁ κύριος ἐλέγχοντας τόν ἀρχισυνάγωγο γιά τήν ὑποκρισία τουμᾶς μαθαίνει  ὅτι  ἡ ὑποκρισία εἶναι κακία καί πρέπει νά τήν ἀποφεύγουμε. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς συνιστᾶ «Ἀποθώμεθα τά  ἔργα τοῦ σκότους καί ἐνδυσώμεθα τά ὅπλα τοῦ φωτός (Ρωμ. ιβ΄ 12)

    Σκοτάδι εἶναι  ἡ ὑποκρισία,  ἡ πηγή τοῦ ψευδοῦς. Φῶς εἶναι  ἡἁπλότητα, ἡ μητέρα τῆς ἀλήθειας. Γι’ αὐτό ὁ νοῦς μας ἄς εἶναι φωτεινός,ἡ καρδία μας ἁπλή, ἡ γλώσσα μας ἄδολη, τά λόγια ἀληθινά, τό σχῆμα μας σταθερό, ἡ συμπεριφορά μας ἀκέραια.

   Φεύγετε τήν  ὑποκρισία εἶναι τέχνη διαβολική καί  ἐπισύρει τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ.

Αρχιμ. Καλλίνικος Νικολάου, Ι.Μ. Καισαριανής