Μιχαήλ Χούλης, Η παραβολή του Καλού Σπορέως

Η παραβολή του Καλού Σπορέως (Λουκ. κεφ. 8, 5-15)

Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

Στα τρία χρόνια του δημόσιου κηρύγματός του, περιόδευε ο Χριστός από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό, διδάσκοντας για το χαρμόσυνο άγγελμα της βασιλείας του Θεού. Κοντά του συγκεντρωνόταν πολύ κόσμος, και σε μια ανάλογη περίπτωση, τους είπε την εξής παραβολή: «Βγήκε ο σπορέας για να σπείρει το σπόρο του. Καθώς έσπερνε, μερικοί σπόροι έπεσαν στο δρόμο, όπου καταπατήθηκαν και τους έφαγαν τα πουλιά. Άλλοι έπεσαν στις πέτρες και, όταν φύτρωσαν, ξεράθηκαν, γιατί δεν είχε υγρασία. Άλλοι σπόροι έπεσαν ανάμεσα στα αγκάθια και, όταν αυτά φύτρωσαν μαζί τους, τους έπνιξαν. Άλλοι όμως έπεσαν στο γόνιμο έδαφος, φύτρωσαν κι έδωσαν καρπό εκατό φορές περισσότερο». Αφού τα είπε όλα αυτά, πρόσθεσε με έμφαση: «Όποιος έχει αυτιά για ν’ ακούει, ας τα ακούει».

Οι μαθητές του τότε τον ρωτούσαν: «Τι σημαίνει η παραβολή αυτή;» Εκείνος τους εξήγησε: «Ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού. Οι σπόροι που έπεσαν στο δρόμο, είναι εκείνοι που άκουσαν το λόγο του Θεού. Έρχεται ύστερα όμως ο διάβολος και τον υφαρπάζει από τις καρδιές τους, για να μην πιστέψουν και σωθούν. Οι σπόροι που έπεσαν στο πετρώδες έδαφος, είναι εκείνοι που, όταν ακούσουν το λόγο, τον δέχονται με χαρά, δεν έχουν όμως ρίζα. Γι’ αυτό πιστεύουν για λίγο διάστημα και, όταν έρθει ο καιρός της δοκιμασίας, απομακρύνονται.

Αυτοί που έπεσαν στα αγκάθια, είναι εκείνοι που άκουσαν το λόγο, συμπορεύονται όμως με τις φροντίδες, με τον πλούτο και τις απολαύσεις της ζωής, πνίγονται απ’ αυτά και δεν καρποφορούν. Με το σπόρο που έπεσε σε γόνιμο έδαφος εννοούνται όσοι άκουσαν το λόγο με καλή και αγαθή καρδιά, τον φυλάνε μέσα τους και καρποφορούν με υπομονή».
Η παραβολή αυτή διασώζεται πρώτη από τους συνοπτικούς ευαγγελιστές και η Εκκλησία παραθέτοντάς την, κατά την έναρξη του ετήσιου αγιαστικού έργου της, θέλει να τονίσει ότι ο Χριστός -και η Εκκλησία ως προέκτασή του- είναι ο μοναδικά σίγουρος δρόμος για τον αγιασμό και τη λύτρωση των ανθρώπων. Γιατί όμως ο Ιησούς δίδασκε με παραβολές, δηλαδή με αλληγορικές ιστορίες  από την καθημερινή ζωή, και δεν ξεκαθάριζε από την αρχή ερμηνευτικά τα λεγόμενά του; Για τρεις κυρίως λόγους: Καταρχάς, απαιτείται όχι ορθολογιστική προσέγγιση στις αλήθειες του Θεού, αλλά πίστη και εμπιστοσύνη στο θέλημά του. Κατά δεύτερον, γιατί οι εικόνες μένουν πολύ περισσότερο στο νου, κάνουν εντύπωση και προσπαθεί κανείς με ιδιαίτερο ζήλο να καταλάβει τι εννοούν. Και κατά τρίτον, γιατί δεν ήθελε ο Κύριος να παρεξηγήσουν οι Ιουδαίοι και οι Ρωμαίοι τα λεγόμενά του και να θεωρήσουν είτε ότι είναι πολιτικοθρησκευτικός μεσσίας είτε ότι κινδυνεύει η Ρώμη από έναν επίδοξο σφετεριστή της βασιλείας της. Ο Χριστός συχνά πρόσθετε στο τέλος των λόγων του το: «Όποιος έχει αυτιά για ν’ ακούει, ας ακούει». Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται θεολογική δεκτικότητα στους ακροατές του θείου λόγου και ότι ευθύνη για τη σωτηρία του έχει ο καθένας προσωπικά, που δίδει ή δεν δίδει την πρέπουσα σημασία στην αποκάλυψη της αλήθειας δια Χριστού Ιησού.   

Γιατί δεν απέδωσε όμως πολύ στην πράξη η χριστιανική διδασκαλία, 2.000 χρόνια μετά τον Χριστό, και γιατί παρατηρούνται ακόμη μίση, έχθρες και διεθνείς συρράξεις;  Σε αυτήν την ερώτηση απαντά η συγκεκριμένη παραβολή. Ο Κύριος θέλει να διδάξει ότι το ποιος θα δεχθεί και ποιος θα υλοποιήσει το θέλημα του Θεού, δεν εξαρτάται από τη χριστιανική διδασκαλία που είναι μοναδική, ούτε από την αξία μόνο και εργατική προσφορά του διδάσκαλου, ποιμένα, αρχιερέα και ιερέα της Εκκλησίας. Αλλά κυρίως από το ποιόν, την ψυχοσύνθεση, τη σκληρότητα ή όχι, τον εγωισμό ή την ταπείνωση, την αδιαφορία ή την θέληση και ελευθερία του αποδέκτη του μηνύματος, που μπορεί να είναι Ιουδαίος ή Εθνικός, πιστός ή άπιστος, μικρός ή μεγάλος, άντρας ή γυναίκα. Αποκαλύπτει ακόμη ο Χριστός ότι οι απόστολοι, αλλά και οι μαθητές του, και οι κληρικοί και οι διδάσκαλοι σε όλες τις εποχές, δεν θα έχουν πάντοτε επιτυχίες στα ακροατήριά τους, αλλά και αποτυχίες στο έργο τους, στενοχώριες και διώξεις. Δεν θα πρέπει επομένως να αποθαρρύνονται, αλλά να αφήνουν την τελευταία λέξη και ενέργεια στο Θεό, τον μόνο που γνωρίζει τα άδηλα βάθη των ψυχών, αλλά και την λεπτομερή κατάληξη της ιστορίας. Εξάλλου, ο σπόρος που έπεσε σε γόνιμο έδαφος και αυξήθηκε και απέδωσε εκατό φορές περισσότερο, σημαίνει ότι το έργο της Εκκλησίας θα αποδώσει πολύ, και περισσότεροι είναι εκείνοι που θα σωθούν παρά εκείνοι που θα χαθούν. 

Η ακαρπία πολλών ανθρώπων, σύμφωνα με την παρούσα παραβολή, οφείλεται είτε στον σατανά, που είναι ο ηθικός αυτουργός στον ξεπεσμό του ανθρώπου, είτε στις δοκιμασίες και θλίψεις και αιρέσεις που απομακρύνουν πολλούς, είτε στις απολαύσεις και επιπολαιότητες και πάθη της ζωής, που ξεστρατίζουν αρκετούς από την πνευματική οδό προς τη βασιλεία του Θεού και οδηγούν δυστυχώς στις ψυχικές διαταραχές, το επίμονο άγχος και τον υπαρξιακό φόβο. Το βασικό όμως είναι, μας επισημαίνει η Εκκλησία, ότι ένας είναι ο δρόμος της σωτηρίας: Η γνωριμία με το Χριστό-σπορέα και η κατά χάριν ένωση μαζί του μέσω των μυστηρίων.

Προσοχή λοιπόν χρειάζεται να μην παραπλανηθεί κανείς, αλλά να συνδεθεί με την όντως ζωή, τον Θεάνθρωπο Ιησού, και να αποδώσει καρπούς πνευματικούς, ζώντας μια όσο το δυνατόν αγία και σε εγρήγορση ζωή, εν μετανοία, εν υπομονή και εν ταπεινώσει.   

           ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:

-«Η Καινή Διαθήκη», “Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας”, Αθ. 2003

-«Κυριακοδρόμιο», εκδ. “Άρτος Ζωής”, Αθ. 2011

-«Λόγος και Ύπαρξη», τ. Α΄, έκδ. Β΄, εκδ. “Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος”, Αθ. 2001

-«Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο», Ιω. Καραβιδόπουλου, εκδ. “Π. Πουρναρά”, Θεσσαλ. 1988