Πρωτοπρ. Βασίλειος Ι. Καλλιακµάνης, Αποστολική μωρία και «δια Χριστόν σαλότητα»

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΜΩΡΙΑ ΚΑΙ «∆ΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΤΗΤΑ»

Πρωτοπρ. Βασίλειος Ι. Καλλιακµάνης

α) Το έργο των αποστόλων του Χριστού ήταν ιδιαίτερα επίπονο.∆ιεσπάρησαν στα έθνη για να µεταφέρουν το µήνυµα της   Ανάστασης,  χωρίς να δειλιάζουν ενώπιον µεγάλων κινδύνων που προέρχονταν από εθνικούς,  ειδωλολάτρες,  Ιουδαίους αλλά και τις αρχές και εξουσίες του κόσµου τούτου.  Συχνά οι δυσχέρειες και τα εµπόδια εµφανίζονταν και στο εσωτερικό των χριστιανικών κοινοτήτων.  Εκεί αναπτύσσονταν πυρήνες ψευδαδέλφων,  οι οποίοι στο όνοµα της νέας πίστης εργάζονταν ατοµοκεντρικά, διασπούσαν την ενότητα και δηµιουργούσαν παρατάξεις και σχίσµατα. Το φαινόµενο αυτό δεν είναι άγνωστο και στις µέρες µας. ∆ιότι, πόσα εγκλήµατα δε διαπράττονται στην ανθρωπότητα και πόσοι δεν οπλίζονται µε µίσος στο όνοµα του πράου,  ειρηνικού και «αίροντος εκουσίως τις αµαρτίες του  κόσµου» Χριστού; 

β) Κάτι ανάλογο συνέβη και στην εκκλησία της Κορίνθου. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή αναφέρεται διεξοδικά στο θέµα,  τονίζοντας ότι οι χριστιανοί πρέπει να είναι «κατηρτισµένοι εν τω αυτώ νοΐ και εν τη αυτή γνώµη» (Α΄Κορ. 1,10). ∆ηλαδή, να είναι ενωµένοι µε την ίδια πίστη, το ίδιο φρόνηµα αλλά να έχουν και την ίδια γνώµη που εκφράζουν προς τα έξω.  Στο σηµερινό αποστολικό ανάγνωσµα (Α΄Κορ. 4,9-16)  µε λεπτή ειρωνεία αλλά και δυναµικό λόγο ο θείος Παύλος περιγράφει το αποστολικό έργο,  συγκρίνοντάς το µε τη συµπεριφορά των Κορινθίων: «Εµείς θεωρούµαστε µωροί για χάρη του Χριστού,  ενώ εσείς είστε φρόνιµοι χάρη στο Χριστό· εµείς είµαστε αδύνατοι, ενώ εσείς δυνατοί· εσείς τιµηµένοι, ενώ εµείς περιφρονηµένοι». 

γ) Ο όσιος Νικόδηµος Αγιορείτης ερµηνεύοντας το παραπάνω χωρίο τονίζει ότι: «ο λόγος είναι ελεγκτικός, διότι οι απόστολοι εδέρνοντο και κατεφρονούντο δια τον Χριστόν ως µωροί και ανόητοι,  οι δε Κορίνθιοι ετιµώντο,  ως σοφοί και ενοµίζοντο και υπερηφανεύοντο πως ταύτα είναι κατά Χριστόν». Κι αυτό µπορεί να συµβαίνει σε κάθε εποχή και να αφορά όλους τους χριστιανούς. ∆ιότι η γνήσια χριστιανική ζωή έχει στοιχεία,  τα οποία συγκρινόµενα µε τα µέτρα του κόσµου θεωρούνται παράλογα, παράδοξα ή και ουτοπικά. Είναι αδύνατο λ. χ. να δεχθεί κάποιος κοσµικά σκεπτόµενος, ότι το πραγµατικό του συµφέρον βρίσκεται στο συµφέρον του συνανθρώπου του, εάν δεν εµπνέεται από την αποστολική ρήση: «Μηδείς τα εαυτού ζητήτω, αλλά τα του ετέρου έκαστος». 

δ) Κι όµως, από την παραίνεση αυτή παρακινούµενος ο λαϊκός διδάχος άγιος Κοσµάς Αιτωλός άφησε την ησυχία του Αγίου Όρους και το δικό του το καλό, όπως έλεγε, και περιπατούσε από τόπου εις τόπον, για να αναστήσει και να σώσει πνευµατικά το γένος. Στοιχεία χριστιανικής µωρίας και «δια Χριστόν σαλότητας» διακρίνονται στους βίους όλων σχεδόν των αγίων της Εκκλησίας, αλλά και στη ζωή απλών χριστιανών της καθηµερινής ζωής. 

ε) Στην εποχή µας λ.χ. θεωρείται «κορόιδο» και ίσως χλευάζεται από τους φίλους του εκείνος ο πολίτης,  που διαθέτει κοινωνική ευθύνη και φροντίζει για το κοινό καλό αφήνοντας το δικό του συµφέρον στην άκρη. Όταν µάλιστα ο πολίτης αυτός εµπνέεται από τη χριστιανική πίστη,  και είναιτίµιος στην εργασία του,  πιστός και αφοσιωµένος στην οικογένειά του,  ειλικρινής µε την εφορία,  ευσυνείδητος οδηγός κ.λπ. δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί, ότι διαθέτει στοιχεία αποστολικής µωρίας.   

στ)  Υπάρχουν όµως και ορισµένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ιδιώµατα,  προκειµένου να αναγνωρισθεί κάποιος «δια Χριστόν σαλός». Η Εκκλησία ήταν πολύ επιφυλακτική στην αποδοχή της σαλότητας ως τρόπου χριστιανικής αθλήσεως. ∆ιότι  αυτή είναι χαρισµατική κατάσταση και προνόµιο όσων βιώνουν την  ελευθερία των τέκνων του Θεού. Συνοδεύεται από απάθεια µπροστά στον πόνο και την κακουχία. Συνοδοιπορεί µε εν Χριστώ πτωχεία. Συµβαδίζει µε την αποστολική τόλµη και µωρία του Σταυρού του Χριστού. 

ζ)  Παράλληλα οι άγιοι αυτοί διακρίνονται αφενός για την   προφητική-κριτική στάση τους απέναντι στην κοινωνική ανοµία και τις στρεβλές εκκλησιαστικές καταστάσεις, και αφετέρου για την εσωτερική τους ησυχία. Μπορεί εξωτερικά να συµπεριφέρνονται αντικοινωνικά και αντισυµβατικά,  όµως µέσα τους έχουν πλήρη πνευµατική διαύγεια και αρµονία. Εµπαίζουν µε παιδική αθωότητα τον κόσµο και εµπαίζονται από αυτόν. Όµως, πίσω από τη µωρία και σαλότητα µπορεί να κρύβονται και πολλοί κίνδυνοι. Οπότε το χάρισµα αυτό είναι αυθεντικό και γνήσιο, όταν εκφράζεται και δοκιµάζεται εντός της Εκκλησίας. Εξάλλου µπορεί να υπάρχουν πολλοί διδάσκαλοι που µιλούν πληθωρικά για το Χριστό.  Ελάχιστοι όµως αναδεικνύονται σε πνευµατικούς πατέρες που γεννούν δια του ευαγγελίου πνευµατικά τέκνα.