Νέες θεολογικές – οικουμενιστικές συμφωνίες από την επιτροπή της Πίστεως και Τάξεως του Π. Σ. Ε

Νήσος Πένανγκ (Penang)  Μαλαισίας από τις  15-23 Ιουνίου 2012.

Μερικές από τις αποφάσεις:

“The ecumenical value of reading the Bible together with the early teachers,” says Gibaut, “is that they are our common parents in the faith, and despite their vast differences from one another, they are witnesses to the unity-in-diversity of the undivided church.”

α)  Εκκλησιολογικό κείμενο, το οποίο θα τεθεί ενώπιον της προσεχούς Κεντρικής Επιτροπής για να καταστεί κείμενο της Γενικής Συνελεύσεως. Μέσω της Γενικής Συνελεύσεως θα αποσταλεί στις Εκκλησίες μέλη του ΠΣΕ ως κείμενο συγκλήσεων, για να διατυπώσουν τις θέσεις τους, β)  Κείμενο μελέτης «Ηθικών Επιλογών» (Moral Discernment), το οποίο διαπραγματεύεται το ερώτημα, ποίες αυθεντίες και πώς τις χρησιμοποιούν οι Εκκλησίες όταν πρόκειται να αποφασίσουν για διάφορα ζητήματα που αφορούν τη ζωή τους ως Εκκλησιών ή και τη ζωή των πιστών (π.χ. για τη θέση της γυναίκας στην Εκκλησία). Πολλές φορές χρησιμοποιούνται οι ίδιες αυθεντίες, π.χ. η Αγία Γραφή, με διαφορετικά εν τούτοις συμπεράσματα και, γ) Κείμενο μελέτη για τη χρήση των Πατέρων και άλλων αυθεντιών από τις Εκκλησίες. Τα δύο τελευταία κείμενα δεν είναι κείμενα συγκλήσεων, όπως το κείμενο της Εκκλησιολογίας, αλλά κείμενα προς μελέτη (Study Documents).

Συνάντηση Διαρκούς Επιτροπής Πίστεως και Τάξεως του ΠΣΕ στη Μαλαισία (Μητρόπολη Κωνσταντίας 15-23/6/2012)

ΝΕΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΤΑΞΕΩΣ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗΣ

 Πραγματοποιήθηκε η Συνάντηση της Διαρκούς Επιτροπής της Πίστεως και Τάξεως του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών στη Νήσο Πένανγκ (Penang) της Μαλαισίας από τις  15-23 Ιουνίου 2012. Η σημαντικότητα της συναντήσεως έγκειται σε πολλούς λόγους.

 Πρόκειται για την τελευταία συνάντηση πριν από τη Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ, που θα πραγματοποιηθεί στη Νότιο Κορέα, 30 Οκτωβρίου έως 8 Νοεμβρίου 2013. Οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί από την παρούσα Διαρκή Επιτροπή είναι καθοριστικές και διανοίγουν την προοπτική μιάς νέας περιόδου στην ιστορία της Πίστεως και Τάξεως.

1. Πρόγραμμα εργασιών.

 Στο πρόγραμμα των εργασιών περιλαμβανόταν η αναθεώρηση των Κανονισμών Λειτουργίας της Επιτροπής. Τόσο το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (ΠΣΕ), όσο και η «Πίστις και Τάξις» (Π.Τ.) εργάζονται για την εσωτερική αναδιάρθρωσή τους για να μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα στην αποστολή τους και για να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση που μαστίζει τον Εκκλησιαστικό Οργανισμό. Έτσι η Επιτροπή της Πίστεως και Τάξεως, με την γενόμενη αναθεώρηση των κανονισμών λειτουργίας, μετά την έγκρισή τους από την Κεντρική Επιτροπή, θα λάβει εντελώς νέα μορφή.

 Επιπρόσθετα, διεξήχθησαν οι αναγκαίες συζητήσεις για την ολοκλήρωση της σύνταξης: α)  του εκκλησιολογικού κειμένου, το οποίο θα τεθεί ενώπιον της προσεχούς Κεντρικής Επιτροπής για να καταστεί κείμενο της Γενικής Συνελεύσεως. Μέσω της Γενικής Συνελεύσεως θα αποσταλεί στις Εκκλησίες μέλη του ΠΣΕ ως κείμενο συγκλήσεων, για να διατυπώσουν τις θέσεις τους, β) του κειμένου μελέτης «Ηθικών Επιλογών» (Moral Discernment), το οποίο διαπραγματεύεται το ερώτημα, ποίες αυθεντίες και πώς τις χρησιμοποιούν οι Εκκλησίες όταν πρόκειται να αποφασίσουν για διάφορα ζητήματα που αφορούν τη ζωή τους ως Εκκλησιών ή και τη ζωή των πιστών (π.χ. για τη θέση της γυναίκας στην Εκκλησία). Πολλές φορές χρησιμοποιούνται οι ίδιες αυθεντίες, π.χ. η Αγία Γραφή, με διαφορετικά εν τούτοις συμπεράσματα και, γ) το κείμενο μελέτη για τη χρήση των Πατέρων και άλλων αυθεντιών από τις Εκκλησίες. Τα δύο τελευταία κείμενα δεν είναι κείμενα συγκλήσεων, όπως το κείμενο της Εκκλησιολογίας, αλλά κείμενα προς μελέτη (Study Documents). Με την ολοκλήρωση των τριών ανωτέρω Θεολογικών Μελετών, ουσιαστικά ολοκληρώνεται και η περίοδος της ευθύνης της παρούσης Επιτροπής.

 Στην έναρξη των εργασιών της Επιτροπής παρέστη ο εκτελεστικός Πρόεδρος (Moderator) του ΠΣΕ Dr. Walter Altmann και ενημέρωσε για την πορεία της επιχειρουμένης αναδιοργανώσεως καθώς και της υποχρεώσεως όλων των Επιτροπών να προσαρμόσουν τους κανονισμούς λειτουργίας τους σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής αναδιοργάνωσης του ΠΣΕ. Εξ άλλου, τον Διευθυντή της Ενότητας στην οποία υπάγεται η Π.Τ. Dr. Hielke Wolters εξεπροσώπησε ο Dr. Martin Robra, ο οποίος ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής για την πορεία προετοιμασίας της Γενικής Συνελεύσεως.

2. Διεξαγωγή των εργασιών της Επιτροπής.

1. Εκκλησιολογικό κείμενο. Έπειτα από τριάντα χρόνια, (1982), μετά την επεξεργασία του κειμένου συγκλήσεων «Βάπτισμα, Ευχαριστία, Ιερωσύνη» (1982), γνωστού ως ΒΕΜ, η Επιτροπή της Πίστεως και Τάξεως του ΠΣΕ, στην παρούσα συνάντηση της Διαρκούς Επιτροπής στη Νήσο Penang της Μαλαισίας, κατέληξε στην ολοκλήρωση του δευτέρου κειμένου που έχει το αυτό επίπεδο και χαρακτήρα όπως το πρώτο, δηλαδή ως κείμενο συγκλήσεων όσον αφορά την Εκκλησιολογία. Το μεν πρώτο επιτεύχθηκε επί της προεδρίας της Επιτροπής (1975-1982) από Ορθόδοξο Πρόεδρο, τον αείμνηστο Έλληνα καθηγητή Νικόλαο Νησιώτη, το δε δεύτερο επί προεδρίας και πάλιν Ορθοδόξου Προέδρου, του Μητροπολίτη Κωνσταντίας - Αμμοχώστου Βασιλείου (Εκκλησία Κύπρου).

 Για να οδηγηθεί στο αποτέλεσμα αυτό η Θεολογική Επιτροπή του ΠΣΕ, έκανε πολλά βήματα. Η απόφαση ενασχολήσεως της Επιτροπής Π.Τ. με την εκκλησιολογία κρίθηκε αναγκαία έπειτα από τις απαντήσεις και αντιδράσεις, θετικές ή και αρνητικές των Εκκλησιών επί του πρώτου κειμένου. Έτσι, κατόπιν μακροχρονίου διαλόγου εντός της Επιτροπής, είχαν συνταχθεί δύο προηγούμενες μορφές κειμένων επί της εκκλησιολογίας, α) Η φύση και ο σκοπός της Εκκλησίας και, β) Η φύση και η αποστολή της Εκκλησίας. Το δεύτερο από τα δύο αυτά κείμενα, κατόπιν αποφάσεως της τελευταίας Γενικής Συνελεύσεως του ΠΣΕ στο Porto Allegre (Φεβρουάριος 2006), είχε αποσταλεί στις Εκκλησίες για να διατυπώσουν τις απόψεις και θέσεις τους. Σχετικά μικρός αριθμός Εκκλησιών ανταποκρίθηκε για να δώσει απάντηση στο κείμενο. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, μαζί με τις Ανατολικές Εκκλησίες, είχαν διατυπώσει τις απόψεις τους από κοινού σε Διορθόδοξη Συνάντηση που φιλοξενήθηκε από την Εκκλησία της Κύπρου και διοργανώθηκε από την Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου σε Αγία Νάπα - Παραλίμνι, τον Φεβρουάριο του 2011.

 Κατόπιν αλληλοδιαδοχικών συναντήσεων της Εκκλησιολογικής Υποεπιτροπής και της Συντακτικής Επιτροπής, αλλά και διεξοδικών συζητήσεων, τόσο στη Διαρκή Επιτροπή, όσο και στην Ολομέλεια της Πίστεως και Τάξεως (Κρήτη, 7-13 Οκτωβρίου 2009), το κείμενο έλαβε πλέον την τελική του μορφή, ως κείμενο συγκλήσεων και ως τέτοιο θα παραπεμφθεί στην επόμενη Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ για να τεθεί υπό την κρίση των Εκκλησιών.

 Η «Πίστις και Τάξις», οσάκις επεξεργάζεται διάφορα κείμενα, που αποτελούν τον καρπό θεολογικών μελετών και διαλόγου, καθορίζει τη φύση των κειμένων. Είτε ως κείμενα μελέτης (Study Documents) είτε ως κείμενα συγκλήσεων (Convergence Documents). Το μεν πρώτο σημαίνει ότι θέτει ένα κείμενο στη διάθεση των Εκκλησιών, με θέμα που απασχολεί τις Εκκλησίες στην προσπάθειά τους για αναζήτηση της ενότητας, για περαιτέρω θεολογικό διάλογο, όπως το περί Βαπτίσματος κείμενο. Δεν θεωρείται ως ώριμο κείμενο με καθορισμένες είτε τις κοινές θέσεις των Εκκλησιών είτε των διαφορών τους. Τα κείμενα συγκλήσεως, εξ άλλου, δεν είναι τελικά κείμενα ομοφωνίας (consensus), γιατί περιέχουν τόσο κοινές θέσεις των Εκκλησιών, όσο και τις διαφορές τους, οι οποίες χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας στα πλαίσια του διεξαγομένου πολυμερούς θεολογικού διαλόγου. Παρά ταύτα, είναι πλέον ώριμο κείμενο που περιέχει συγκλήσεις των θέσεων των Εκκλησιών. Κανένα από τα κείμενα αυτά δεν είναι δεσμευτικό για τις Εκκλησίες, αλλά είναι κείμενα διαλόγου και γνωριμίας των εκκλησιολογικών και θεολογικών θέσεων εκατέρωθεν.

2. Δυσκολίες για το κείμενο - μελέτη Moral Discernment. Σοβαρές δυσκολίες έχουν αναφυεί κατά τη διάρκεια των συζητήσεων του κειμένου «Ηθικών Επιλογών» (Moral Discernment). Οι Ορθόδοξοι Εκπρόσωποι προέβαλαν σοβαρώτατες αντιρρήσεις ως προς το κείμενο αυτό γιατί δεν περιέχει αρκούντως ή και καθόλου, ούτε και εκφράζει τις Ορθόδοξες θέσεις επί του υπό διαπραγμάτευση θέματος. Με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Κωνσταντίας, πραγματοποιήθηκαν δύο ξεχωριστές Συναντήσεις των παρόντων Ορθοδόξων μελών για να εξετάσουν την κατάσταση όπως είχε διαμορφωθεί και να προτείνουν λύση για το ζήτημα που προέκυψε. Δημιουργήθηκε αρκετή ένταση και αντιδράσεις ένεκα της θέσεως των Ορθοδόξων εκπροσώπων, αλλά τελικά έγινε αποδεκτή η πρόταση των Ορθοδόξων μελών ώστε το κείμενο να τύχει περαιτέρω επεξεργασίας προτού λάβει την τελική μορφή με την οποία θα παρουσιασθεί στη Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ το 2013. Έτσι, ειδική υποεπιτροπή, που έχει συσταθεί για το σκοπό αυτό, θα αναλάβει την περαιτέρω επεξεργασία του κειμένου.

3. Μελέτη για τις πηγές εξουσίας μέσα στην Εκκλησία. Αν και είχε εξ αρχής αποφασισθεί το θέμα αυτό να αποτελέσει θέμα θεολογικής μελέτης της Επιτροπής, όπως τα άλλα δύο θέματα, στην πορεία, για λόγους ανεξήγητους, μετετράπη σε ακαδημαϊκή δραστηριότητα ορισμένων ατόμων. Οι εξηγήσεις προς τη Διαρκή Επιτροπή δεν ήσαν ικανοποιητικές. Το κείμενο αυτό, παρουσιάσθηκε από την αντίστοιχη Υποεπιτροπή μελέτης ως κείμενο οδηγός για το πως μπορούν να χρησιμοποιούνται οι Πατέρες και άλλες αυθεντίες από τις Εκκλησίες σήμερα και προτάθηκε να εκτυπωθεί στις εκδόσεις του ΠΣΕ. Μετά από ποικίλες αντιδράσεις, έγινε τελικά αποδεκτή η πρόταση ώστε, τουλάχιστον, το κείμενο να εκδοθεί ως κείμενο της Π.Τ, και όχι από το ΠΣΕ, για να διατηρηθεί η ιδιοκτησία του από την Π.Τ.

4. Κανονισμοί Λειτουργίας. Μετά από έντονες συζητήσεις και διευκρινήσεις, τόσο για τους ίδιους τους Κανονισμούς Λειτουργίας, όσο και για τη σχέση της Π.Τ. με το ΠΣΕ, αλλά και της ουσιαστικής αποστολής της Επιτροπής, έγιναν οι κατωτέρω βασικές αναφερόμενες και άλλες επί μέρους αναθεωρήσεις των Κανονισμών. Μετά και τις κατευθυντήριες γραμμές από το Προεδρείο του ΠΣΕ, αναβλήθηκε η εκλογή του Προεδρείου και των Μελών της Επιτροπής υπό τη νέα της μορφή για μετά τη Γενική Συνέλευση του ΠΣΕ το 2013, όπως θα γίνεται από τούδε και στο εξής και με τις υπόλοιπες Επιτροπές (Commissions) του ΠΣΕ.

 Σύμφωνα με τις αναθεωρήσεις αυτές, οι γνωστές μέχρι σήμερα δύο επιτροπές, η τριακονταμελής Διαρκής Επιτροπή (Standing Commission), υπεύθυνη για την ανάπτυξη των θεολογικών μελετών και η Ολομέλεια των εκατόν είκοσι μελών, περιλαμβανομένων και των μελών της Διαρκούς Επιτροπής, καταργούνται και καταρτίζεται μικρή μόνον Επιτροπή σαράντα μελών. Το εξαμελές Προεδρείο μαζί με τον Διευθυντή της Επιτροπής και τον Διευθυντή του αντίστοιχου τμήματος του ΠΣΕ, στο οποίο υπάγεται η Επιτροπή, θα αποτελούν το Διοικητικό σώμα (Executive Committee). Για την επεξεργασία των θεολογικών μελετών θα παρέχεται η δυνατότητα προσκλήσεως ειδικών επί των θεμάτων προς συζήτηση.

 Οσάκις η οικονομική κατάσταση το επιτρέπει και κριθεί αναγκαίο μπορεί να λειτουργήσει ο παλαιότερος θεσμός των Παγκοσμίων Διασκέψεων. Μέχρι σήμερα έχουν συγκληθεί συνολικά πέντε Παγκόσμιες Διασκέψεις.

 Για την επιλογή των μελών θα ζητείται από τις Εκκλησίες να υποδεικνύουν εκπροσώπους με ακαδημαϊκά προσόντα, όπως, κατόχους διδακτορικών ή μεταπτυχιακών διπλωμάτων θεολογίας, ή και αντίστοιχων διπλωμάτων άλλων επιστημών, όπως βέβαια και να είναι γνώστες της Αγγλικής γλώσσας.

 Με πρόταση του Μητροπολίτη Κωνσταντίας, εξ άλλου, έγινε αναθεώρηση του βασικού άρθρου των Κανονισμών Λειτουργίας όσον αφορά το σκοπό και την αποστολή της Π.Τ., που εμφάνιζε την Επιτροπή να λαμβάνει εκκλησιαστικό χαρακτήρα και να διευκρινισθεί ότι η Επιτροπή είναι όργανο των Εκκλησιών μελών που επιθυμούν την ενότητά τους και όχι υπεράνω των Εκκλησιών.

 Η πορεία της αναθεώρησης των Κανονισμών Λειτουργίας της Επιτροπής Πίστεως και Τάξεως δεν επέτρεψε προσωρινά την εκλογή του νέου Προεδρείου και των Μελών της Επιτροπής, όπως προβλέπεται από τους εν ισχύει κανονισμούς,  μέχρι να τεθούν σε ισχύ οι νέοι Κανονισμοί Λειτουργίας, αφού πρώτα γίνουν αποδεκτοί από την επόμενη Κεντρική Επιτροπή του ΠΣΕ (Κρήτη, 29 Αυγούστου έως 5 Σεπτεμβρίου 2012) και λάβουν την τελική έγκριση από τη Γενική Συνέλευση (Οκτώβριος-Νοέμβριος  2013).

Με τα δεδομένα αυτά έχει καταρτισθεί το εξής χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα.

α) Έγκριση των Κανονισμών Λειτουργίας από την επόμενη Κεντρική Επιτροπή (Κρήτη, Αύγουστος-Σεπτέμβριος)

β) Αποστολή Επιστολής προς τις Εκκλησίες από τον Γενικό Γραμματέα του ΠΣΕ, καλώντας τες να ορίσουν πρόσωπα που θα τις εκπροσωπούν στις διάφορες Επιτροπές (Commissions).

γ) Τελευταία συνάντηση της Παρούσης Διαρκούς Επιτροπής μετά τη Γενική Συνέλευση και πριν από την πρώτη συνάντηση της νέας Κεντρικής Επιτροπής, που θα προκύψει από τη Γενική Συνέλευση, για την επιλογή των μελών της νέας Επιτροπής και την εκλογή του Προέδρου και των Αντιπροέδρων. Εξ άλλου, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των συζητήσεων επί των κειμένων της Π.Τ. στη Γενική Συνέλευση, όσο και η συζήτηση για τις μελλοντικές μελέτες αλλά και το μέλλον της ίδιας της Π.Τ. θα αποτελέσουν και την ημερήσια διάταξη της τελευταίας Διαρκούς Επιτροπής.

Πως αξιολογεί ο Πρόεδρος της Επιτροπής Μητροπολίτης Κωνσταντίας Βασίλειος τις αποφάσεις

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΤΑΞΕΩΣ (Μητρόπολη Κωνσταντίας 28-6-2012)

Μετά τη λήξη των εργασιών της Επιτροπής, ο Μητροπολίτης Κωνσταντίας Βασίλειος, Πρόεδρος της Επιτροπής, κατακλείοντας τις εργασίες, προέβη σε σύντομη αξιολόγηση του έργου της.

1. Απολογισμός του μέχρι τούδε έργου.

«Με τη βοήθεια του Θεού φθάσαμε στο τέλος των εργασιών της συναντήσεως της παρούσας Επιτροπής και στο σημείο της αξιολόγησης του έργου της Επιτροπής για την επταετία που πέρασε.

Τα βήματα που έχουν γίνει κατά την περίοδο αυτή, από τότε που αναλάβαμε τα ηνία της Πίστεως και Τάξεως (Π.Τ.) είναι πολύ σημαντικά, τόσο από απόψεως προγραμμάτων και μελετών, όσο και από απόψεως ουσίας και περιεχομένου, είτε όσον αφορά τη Διοίκηση είτε όσον αφορά τον καθορισμό της πορείας των θεολογικών μελετών και των άλλων δραστηριοτήτων της Επιτροπής, αλλά ακόμη και της μελλοντικής πορείας της Επιτροπής, δεδομένης της ιστορίας της και της σημασίας που έχει για το ΠΣΕ και για τις Εκκλησίες.

Όλοι ενθυμούμαστε τις δυσκολίες που υπήρχαν (συναντήσεις Faverges, Grans Mondana), γιατί, τόσο ο Πρόεδρος, όσο και τα μέλη του Προεδρείου (officers), είχαν νεοεκλεγεί. Βεβαίως μερικοί ήσαν μέλη της προηγούμενης σύνθεσης, όπως ο Μητροπολίτης Γεννάδιος κ.ά., και έτσι, με την πείρα τους, διασφαλίσθηκε η συνέχεια όσον αφορά στο έργο της Επιτροπής.

Μέσα στα πλαίσια αυτά, επιτεύχθηκε η ολοκλήρωση των τριών Θεολογικών Μελετών και η συνέχιση της προσφοράς της Πίστεως και Τάξεως (Π.Τ.) εντός του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ), όπως το θέμα της Προσευχής περί της Ενότητας, η στήριξη των προσπαθειών των Ενωμένων και προς Ένωση Εκκλησιών κ.λπ.

1. Για δεύτερη φορά στην ιστορία της, η Π.Τ. ζει την ευχάριστη και σημαντική για την αποστολή της στιγμή της ολοκλήρωσης και αποδοχής του δευτέρου κειμένου συγκλήσεων. Το πρώτο αφορούσε το «Βάπτισμα, Ευχαριστία, Ιερωσύνη», ΒΕΜ (1982) και το δεύτερο, το δικό μας κείμενο περί της Εκκλησίας, «Η Εκκλησία: προς μία κοινή θεώρηση» (The Church: Towards a Common Vision). Να μου επιτραπεί να επισημάνω το γεγονός, το οποίο θεωρώ ότι δεν είναι τυχαίο γεγονός, αλλά γεγονός της πρόνοιας του Θεού. Το πρώτο κείμενο συγκλήσεων συντάχθηκε και ολοκληρώθηκε επί προεδρίας ορθοδόξου Προέδρου, του αείμνηστου Καθηγητή Νικολάου Νησιώτη, που ήταν και καθηγητής μου, και το δεύτερο επί της προεδρίας και πάλιν ενός ορθοδόξου Προέδρου, της ημετέρας ταπεινότητας, γι αυτό και ευχαριστώ τον δωρεοδότη Κύριο για το γεγονός αυτό. Ευχαριστώ, βεβαίως όλα τα μέλη της Επιτροπής που συνέβαλαν με τρόπο ουσιαστικό στο επίτευγμα αυτό, ιδιαιτέρως όμως ευχαριστώ τον Rev. Prof. William Henn και τον Canon Peter για τη σημαντική συμβολή τους στη σύνταξη του κειμένου, όπως και όλα τα μέλη της Συντακτικής Επιτροπής καθώς και τα μέλη της αντίστοιχης Υποεπιτροπής για την Εκκλησιολογία. Αν και δεν είναι παρών, δίκαιος έπαινος ανήκει και στον Μητροπολίτη Σασίμων Γεννάδιο που είχε την πρωτοβουλία της συγκλήσεως της διορθοδόξου συναντήσεως στην Κύπρο και σε όλα τα μέλη της συναντήσεως εκείνης, με την οποία δόθηκαν οι ορθόδοξες εκκλησιολογικές θέσεις επί του κειμένου και έτσι κατέστη δυνατή η επεξεργασία του κειμένου και η ένταξη των θέσεων αυτών στο κείμενο. Αν κάποτε δημιουργούνταν εντάσεις, αυτές δεν περιείχαν τίποτε εναντίον κάποιου, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι διεξάγεται θεολογικός διάλογος για την αλήθεια και όταν γίνεται διάλογος για την αλήθεια τότε δημιουργούνται εντάσεις.

2. Παρά τις δυσκολίες που παρατηρήθηκαν, είμαστε πλέον βέβαιοι ότι ενώπιον της Γενικής Συνελεύσεως θα τεθεί και το δεύτερο κείμενο, «Moral Discernment, καρπός της δεύτερης Θεολογικής μελέτης σχετικής με το πώς οι Εκκλησίες λαμβάνουν τις αποφάσεις για θέματα ηθικού περιεχομένου και σε ποίες πηγές αυθεντίας στηρίζονται. Αυτό θα γίνει κατορθωτό αφού γίνει η αναγκαία επεξεργασία του από την ειδικά προς τούτο συσταθείσα επιτροπή.

3. Είμαστε εξ άλλου ικανοποιημένοι γιατί, τελικά, το κείμενο της τρίτης Θεολογικής Μελέτης των Πηγών Εξουσίας (Sources of Authority), μετά την απόφασή μας να εκδοθεί ως κείμενο της Π.Τ., παραμένει υπό την πνευματική ιδιοκτησία της Επιτροπής.

Ευχαριστώ τα μέλη και των τριών Υποεπιτροπών και τους προεδρεύοντες των Υποεπιτροπών για τον ζήλο που επέδειξαν και την πιστότητα με την οποία εργάσθηκαν ώστε να οδηγηθούμε στην ολοκλήρωση του έργου που είχαν επωμισθεί.

4. Η σύγκλιση της Ολομελείας της Επιτροπής στην Κρήτη ήταν ομολογουμένως ένα δύσκολο έργο, αλλά επιτυχής και συνέβαλε σημαντικά στην πρόοδο των Θεολογικών Μελετών. Εξ άλλου, η Ολομέλεια της Κρήτης συνιστά πλέον σημαντική αναφορά στην ιστορία, τη ζωή και το έργο της Πίστεως και Τάξεως. Η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Ολομέλεια αυτή της προσδίδει ιδιαίτερο κύρος και σημασία για την αναζήτηση της ενότητας των Εκκλησιών. Μετά την αναθεώρηση των Κανονισμών Λειτουργίας, θα είναι και η τελευταία συνάντηση αυτής της μορφής.

5. Με το έργο της παρούσας Διαρκούς Επιτροπής, επιτεύχθηκε η ολοκλήρωση της αναθεώρησης (revision) των Κανονισμών Λειτουργίας που, μετά την αποδοχή τους από την Κεντρική Επιτροπή και τη Γενική Συνέλευση, η Π.Τ. θα λάβει τελείως διαφορετική μορφή από την μέχρι τούδε γνωστή δομή της και από εκείνη που είχε κατά καιρούς από την ίδρυσή της το 1927 και εντεύθεν. Από την εφαρμογή των νέων Κανονισμών Λειτουργίας αρχίζει μία νέα φάση της ιστορίας της Π.Τ. Ελπίζουμε ότι θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας που θελήσαμε να εμπνεύσουμε μέσα από την αναδόμηση και βεβαίως και στις προσδοκίες των Εκκλησιών μας για το έργο της ενότητας των Εκκλησιών. Ευχαριστώ όλους σας για την εποικοδομητική συμβολή σας στο έργο της αναθεώρησης και ιδιαιτέρως τον Διευθυντή Canon John Gibaut και την καθηγήτρια Dr Myriam Wijlens για το έργο σύνταξης των νέων Κανονισμών Λειτουργίας.

6. Υπενθυμίζουμε εξ άλλου τη δημοσίευση του κειμένου μελέτης σχετικού με το Βάπτισμα, που κληροδοτήθηκε από την προηγούμενη περίοδο και για το οποίο για μεγάλη χρονική περίοδο υπήρχε σχετική αβεβαιότητα ως προς το μέλλον του.

Αν οι ανωτέρω δραστηριότητες συνιστούν την επίσημη ημερήσια διάταξη της Π.Τ., δεν πρέπει να παραγνωρισθούν οι ποικίλες δραστηριότητες του Διευθυντή της Επιτροπής Canon John Gibaut. Εκτός από τη συνεργασία του με τα μέλη της Επιτροπής και τη συμβολή του στην ολοκλήρωση των μελετών, είχε και την προσωπική του ημερήσια διάταξη ως Διευθυντής, εκπροσωπώντας την Π.Τ. σε πολλές περιπτώσεις εντός του ΠΣΕ και εκτός, καθιστώντας ορατή και γνωστή την Επιτροπή και το έργο της μέσα από ποικίλες δυσκολίες, γι αυτό και τον ευχαριστούμε.  Αναντιρρήτως, και η συμβολή των στελεχών της Επιτροπής στις Θεολογικές Μελέτες είναι σημαντική. Εμείς, εξ άλλου, προσωπικά σε πλείστες όσες περιπτώσεις έχουμε εκπροσωπήσει την Π.Τ. με την ιδιότητα του Προέδρου (Moderator) της Π.Τ. Με τον τρόπο αυτό η Επιτροπή έκανε περισσότερο αισθητή την παρουσία της εντός και εκτός του ΠΣΕ.

Ευχαριστούμε, επίσης, την κα Grdzelidze Tamara, τον κ. Mateus Odair και την κα Heller Dagmar για την ενίσχυση του έργου των Θεολογικών Μελετών και βεβαίως τον κ. Alexander Freeman για τη γραμματειακή προσφορά του. Ευχαριστώ όλως ιδιαιτέρως και τον Canon Peter για τη λήψη των Πρακτικών. Έτσι, καταγράφονται οι αποφάσεις μας, οι απόψεις των μελών της Επιτροπής και καταρτίζεται η ιστορία της.

2. Ποια η αποστολή της Επιτροπής από τούδε και στο εξής;

Νομίζω ότι, όπως και για την περίοδο που ολοκληρώνεται τώρα, αλλά και για την όλη ιστορία της Επιτροπής, ο βασικός στόχος παραμένει η αναζήτηση της ενότητας των Εκκλησιών, κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει να συνεχισθεί αυτή η αναζήτηση και στο μέλλον, γιατί το θέμα ενότης πρέπει να αποτελεί μία συνεχή πορεία και μία συνεχή αναζήτηση. Οι Εκκλησίες ταλανίζονται ένεκα των διαιρέσεων μέσα στις συνθήκες των σύγχρονων κοινωνιών και η αναζήτηση της ενότητας είναι εκ των ων ουκ άνευ. Υπάρχουν πολλά θέματα σχετικά με το κύριο ερώτημα περί ποίας ενότητας μιλούμε, που μπορεί να περιλάβουν και ζητήματα εκκλησιολογικών διαφορών προερχομένων από την ιστορία των Εκκλησιών, αλλά και άλλα που αναβλύζουν από τη σύγχρονη κατάσταση της ζωής και των σχέσεων των Εκκλησιών. Το περί της Εκκλησίας κείμενο είναι ενδεικτικό του ευρέως προβληματισμού αυτού και των θεμάτων που παραμένουν ακόμη για περαιτέρω διάλογο.

Επιπρόσθετα, η Επιτροπή δεν μπορεί να αγνοήσει η να παραγνωρίσει σύγχρονους προβληματισμούς, όπως αυτό των moral discernments. Σήμερα, επί παραδείγματι, εξαπλώνεται απειλητικά το φαινόμενο της νέας μορφής φτώχειας, ένεκα του οικονομικού συστήματος και της κρίσεως που προήλθε από αυτό, με όλες τις επιπτώσεις, της ανεργίας, της αύξησης των αυτοκτονιών, της αύξησης του φαινομένου της πορνείας, της εγκληματικότητας, της εμπορίας προσώπων κλπ. Είναι οι Εκκλησίες έτοιμες να ανταποκριθούν στις νέες αυτές προκλήσεις και σε ότι άλλο συνεπάγεται η κατάσταση αυτή; Τα ζητήματα αυτά μπορούν να χαρακτηρισθούν ως επείγοντα και ως τομείς συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών για μεγαλύτερα αποτελέσματα.

Ελπίζω ότι κατά την τελευταία συνάντηση της Διαρκούς Επιτροπής να δοθεί η ευκαιρία και η δυνατότητα να τεθούν κάποιες βάσεις για την μελλοντική πορεία του έργου της Π.Τ.».

Η ανακοίνωση του Π.Σ.Ε

Faith and Order Commission approves new theological agreement (WCC press release of 3 July 2012)

At a historic meeting in Malaysia, the World Council of Churches (WCC) Commission on Faith and Order approved a new theological agreement and proposed a major restructuring of its work in the future. 

Under the leadership of its moderator, Metropolitan Dr Vasilios of Constantia-Ammochostos, the WCC’s StandingCommission on Faith and Order met from 17 to 22 June on the island of Penang, in Malaysia, hosted by theCouncil of Churches of Malaysia (CCM).

The commission approved the text on “The Church: Towards a Common Vision” the second convergence document in the history of Faith and Order. The WCC director of Faith and Order, Canon John Gibaut, explains that “this ‘convergence’ text show how closely the members of the commission are able to come together to agree on what it means to be the one Church of Jesus Christ. The agreement reached by the commission then will be tested among the churches.”

 The document will be received in August by the WCC Central Committee for commendation to churches for study and formal responses and will be publicly available afterwards.

The commission also approved the creation of a guidebook to encourage Christians to read the scriptures together ecumenically, using biblical commentaries by the teachers of the early church. The guidebook, designed for all Christians, is intended to introduce these teachers to members of those traditions which are not normally accustomed to reading these ancient writers. The guidebook will be available from the WCC Publications later this year.

“The ecumenical value of reading the Bible together with the early teachers,” says Gibaut, “is that they are our common parents in the faith, and despite their vast differences from one another, they are witnesses to the unity-in-diversity of the undivided church.”

The commission also considered a draft study text on “Moral Discernment in the Churches” which challenges churches on how they engage in deeply divisive questions concerning moral issues. The aim is to assist the churches in preventing principled differences on moral questions from becoming church-dividing. The standing commission agreed to schedule a final consultation on this text by the end of 2012.

The commission approved unanimously a major revision of its bylaws which propose a thorough restructuring of the commission. The principal features of the restructuring involve the move to a single commission of 40 theologians from around the world, representing the various church traditions. This also includes: requirements for nomination to the commission which reflect its expertise-based function; the creation of an executive body within the commission; and the restoration of the commission’s capacity to appraise the results of its own work. The approved bylaws would come into effect if given final approval by the WCC Central Committee this year.

The members of the commission had the opportunities to interact with the local Christian communities in Penang, by attending Sunday worship, by joining in a banquet organized by the CCM. There the commissioners met leaders and representatives of the local churches. They also visited the local Roman Catholic and Baptist seminaries.
The commission expressed its gratitude to the general secretary of the CCM, the Rev. Dr Hermen Shastri, for the generous hospitality of the local community and for providing the context in which the commission was able to work so effectively. Dr Shastri, also a vice-moderator of the commission on Faith and Order, presided at the session in which final approval was given to “The Church”, a text which is already being called “the Penang document”.