Η Κυριακή της Ορθοδοξίας στο βιβλίο των θρησκευτικών Ε΄Δημοτικού του 1976

Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ἀφοῦ ὁ Κύριος βαφτίστηκε στὸν Ἰορδάνη ποταμό, πῆγε στὴν ἔρημο ὅπου ἔμεινε σαράντα μέρες. Ἐκεῖ προετοιμάστηκε μὲ προσευχὴ καὶ νηστεία γιὰ τὸ μεγάλο του ἔργο ποὺ θ’ ἄρχιζε. Ἐκεῖ τὸν πείραξε ὁ διάβολος, ἀλλὰ ὁ Χριστὸς ἔμεινε ἀκλόνητος στὴν πίστη του.

Ἀπὸ τὴν ἔρημο ἔφυγε ὁ Χριστὸς καὶ πῆγε στὸν Ἰορδάνη ποταμό, ἐκεῖ ποὺ ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος βάφτιζε τοὺς ἀνθρώπους. Ὅταν τὸν εἶδε ὁ Ἰωάννης εἶπε: «Νὰ ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ».

Κείνη τὴν ὥρα ἦταν κοντά του δυὸ ἀπ’ τοὺς καλούς του μαθητὲς ὁ Ἰωάννης ὁ γιὸς τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ὁ Ἀντρέας, ὁ γιὸς τοῦ Ἰωνᾶ. Ὅταν εἶδαν τὸν Ἰησοῦ, ἔνιωσαν μιὰν ἀκατανίκητη δύναμη νὰ τοὺς τραβάη κοντά του κι ἔτρεξαν καὶ γίνηκαν μαθητές του καὶ ἀπὸ κείνη τὴν ὥρα δὲν τὸν ἄφησαν ποτὲ ἀπὸ κοντά τους. Ὁ Ἀντρέας ἔφερε καὶ τὸν ἀδελφό του τὸ Σίμωνα ποὺ πῆρε τὸ ὄνομα Πέτρος.

Μαζὶ μὲ τοὺς τρεῖς πρώτους μαθητές, ὁ Χριστὸς ἀποφάσισε νὰ κάμη ἕνα ταξίδι στὴ Γαλιλαία.

Τὴ συνέχεια θὰ τὴ διαβάσωμε στὴ σημερινὴ περικοπὴ.

Εκ του κατά Ιωάννην (κεφ.α΄, 44-52)

Κείμενο

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἤθελεν ὁ Ἰησοῦς ἐξελθεῖν εἰς τὴν Γαλιλαίαν καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ· ἀκολούθει μοι.

Ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθσαϊδά, ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου.

Εὑρίσκει Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ· ὅν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, Ἰησοῦν, τὸν υἱὸν του Ἰωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ.

Καὶ εἶπεν αὐτῷ Ναθαναήλ, ἐκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι; λέγει αὐτῷ Φίλιππος· ἔρχου καὶ ἴδε.

Εἶδεν ὁ Ἰησοῦς τὸν Ναθαναὴλ ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ· ἴδε ἀληθῶς Ἰσραηλίτης, ἐν ὧ δόλος οὐκ ἔστι.

Λέγει αὐτῷ Ναθαναὴλ· πὸθεν με γινώσκεις; ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε.

Ἀπεκρίθη Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ· ῾Ραββὶ σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ.

Ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὅτι εἶπόν σοι, εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς πιστεύεις; μείζω τούτων ὄψει.

Καὶ λέγει αὐτῷ· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου.

Ἐξήγηση

Ἐκεῖνον τὸν καιρὸ θέλησε ὁ Ἰησοῦς νὰ βγῆ στὴ Γαλιλαία καὶ βρίσκει τὸ Φίλιππο καὶ τοῦ λέει, ἀκολούθα με.

Κι ὁ Φίλιππος ἦταν ἀπὸ τὴ Βηθσαϊδά, ἀπὸ τὴν πατρίδα τοῦ Ἀντρέα καὶ τοῦ Πέτρου.

Βρίσκει ὁ Φίλιππος τὸ Ναθαναὴλ καὶ τοῦ λέει. Ἐκεῖνον ποὺ ἔγραψε ὁ Μωϋσῆς μέσα στὸ νόμο καὶ οἱ προφῆτες, τὸν βρήκαμε, τὸν Ἰησοῦν, τὸν υἱὸν τοῦ Ἰωσὴφ ποὺ κατάγεται ἀπὸ τὴ Ναζαρέτ.

Κι ὁ Ναθαναὴλ τοῦ εἶπε. Ἀπὸ τὴ Ναζαρὲτ μπορεῖ νὰ γίνη κάτι καλό; Τοῦ λέει ὁ Φίλιππος· ἔλα καὶ δές.

Εἶδε ὁ Ἰησοῦς τὸ Ναθαναὴλ ποὺ πήγαινε κοντά του καὶ λέγει. Νὰ ἀληθινὰ Ἰσραηλίτης στὸν ὁποῖο δὲν ὑπάρχει πονηριά.

Τοῦ λέει ὁ Ναθαναήλ, πῶς μὲ ξέρεις; Ἀποκρίθηκε ὁ Ἰησοῦς καὶ τοῦ εἶπε. Πρὶν σὲ φωνάξη ὁ Φίλιππος, σὲ εἶδα ὅταν ἤσουν κάτω ἀπὸ τὴ συκιά.

Ἀποκρίθηκε ὁ Ναθαναὴλ καὶ τοῦ λέγει διδάσκαλε, σὺ εἶσαι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ἐσὺ εἶσαι ὁ βασιλιὰς τοῦ Ἰσραήλ.

Ἀποκρίθηκε ὁ Ἰησοῦς καὶ τοῦ εἶπε: Γιατὶ σοῦ εἶπα πὼς σὲ εἶδα κάτω ἀπὸ τὴ συκιά, πιστεύεις; μεγαλύτερα ἀπ’ αὐτὰ θὰ δῆς.

Καὶ τοῦ λέει: ἀλήθεια, ἀλήθεια σᾶς λέω, ἀπὸ τώρα θὰ δῆτε τὸν οὐρανό, ἀνοιχτὸ καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ν’ ἀνεβαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν ἐπάνω στὸν υἱὸ τοῦ ἀνθρώπου.

Ρητό: «Ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα, ἳνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ ἐν τῇ σκοτίᾳ μὴ μείνῃ».

ΟΜΙΛΙΑ

Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας! Γιορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μας. Ἔχει σήμερα τὸ πανηγύρι της καὶ μᾶς καλεῖ μὲ τὶς καμπάνες της νὰ τρέξωμε κοντά της, νὰ γιορτάσωμε τὴ νίκη της. Νὰ χαροῦμε τὴ χαρά της. Νὰ χαροῦμε τὴν ἡμέρα τὴ χαρμόσυνη τὴ γεμάτη εὐφροσύνη, ὅπως λένε τὰ ὄμορφα τροπάριά της.

Γιορτάζει τὸ θρίαμβό της. Τί θρίαμβος στ’ ἀλήθεια! Μπροστὰ ἀπὸ δυὸ χιλιάδες πάνω κάτω χρόνια ὁ Ἀρχηγός της, ξεκίνησε ἀπὸ τὴ μικρὴ καὶ ἄσημη Ναζαρέτ, γιὰ νὰ ἱδρύση τὴν ἐκκλησία του. Κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο τρία χρόνια, μέσα στὰ ὅρια τῆς Γαλιλαίας καὶ τῆς Ἰουδαίας καὶ μετὰ τὸ θάνατό του οἱ Ἀπόστολοι τὸ ἐκήρυξαν σ’ ὅλη τὴ γῆ. «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς Οἰκουμένης τὰ ρήματα αὐτῶν».

Οἱ ἀλήθειες τῆς χριστιανικῆς θρησκείας ἔφεραν ἀναστάτωση στὴν ἀνθρωπότητα. Τὰ βάθρα τῶν εἰδώλων σείστηκαν κι ἔνιωσαν τὸν ἑαυτό τους ἀδύνατο νὰ κρατήσουν τοὺς ψεύτικους θεούς των. Δὲν ἔπεσαν ὅμως ἀμέσως. Κράτησαν ὀρθωμένο τὸ ἀνάστημά τους αἰῶνες πολλοὺς καὶ στὰ πόδια τους ἔτρεχε πλῆθος αἷμα χριστιανικό.

Ἔφαγαν καὶ κατεσπάραξαν τὰ ἄγρια θηρία τῆς Ρώμης τοὺς ὀπαδοὺς τοῦ Χριστοῦ. Χιλιάδες πολλὲς ἦταν οἱ μάρτυρες ποὺ κάηκαν ζωντανοί, ποὺ πέρασαν «ἐν στόματι μαχαίρας», ποὺ ὑπέφεραν μαρτύρια καὶ διωγμοὺς ἀπὸ τοὺς αὐτοκράτορες τῆς Ρώμης καὶ ὅμως τίποτε δὲ στάθηκε ἱκανὸ νὰ σταματήση τὴν ἐξάπλωση τῆς νέας θρησκείας. Εἶναι ἡ ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ θεμελιωμένη πάνω στὸ ἅγιο αἷμα καὶ στὰ κόκαλα ἀμέτρητων μαρτύρων, γι’ αὐτὸ «πύλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς». Τίποτε δὲ θὰ μπορέση νὰ τὴν γκρεμίση καὶ νὰ τὴν κλονίση.

Τοῦτο τὸ μεγάλο δέντρο, ποὺ ἅπλωσε τὰ μεγάλα καὶ πλατύσκια κλωνάρια του, γιγάντωσε καὶ θέριεψε μὲ τὸ αἷμα τῶν μαρτύρων καὶ ἁγίων τοῦ Χριστοῦ.

Ποιὰ ἦταν ἡ δύναμη ἡ ἀκατανίκητη ποὺ ἔσπρωχνε τοὺς ὀπαδούς της στὸ θάνατο καὶ ὄχι στὴν ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ;

Ποιὸς ἦταν αὐτὸς ὁ τεράστιος μαγνήτης ποὺ τραβοῦσε μὲ τὴν δύναμή του κοντά του τόσους ἀνθρώπους; Ἡ δύναμη τῶν λόγων τοῦ Εὐαγγελίου. Σὲ ποιὰ θρησκεία ἀκούστηκε ποτὲ τέτοιο κήρυγμα ἀγάπης; Ποιὰ θρησκεία ὡς τότε ἔχυσε βάλσαμο παρηγοριᾶς στὶς πληγὲς τῆς ἄρρωστης ἀνθρωπότητας;

«Ἔλθετε πρός με οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι! οἱ στρατιὲς οἱ ἀναρίθμητες, ἔγερναν τὸ πονεμένο κεφάλι τους μπροστὰ στὰ πόδια τοῦ Θεοῦ τους καὶ μαζί του ταξίδευαν πρὸς τὴν αἰωνιότητα.

- Εὐτυχισμένοι ὅσοι πεινοῦν καὶ διψοῦν δικαιοσύνη, γιατὶ αὐτοὶ θὰ χορτάσουν.

- Εὐτυχισμένοι οἱ λυπημένοι, γιατὶ αὐτοὶ θὰ παρηγορηθοῦν.

- Εὐτυχισμένοι ὅσοι καταδιωχθοῦν γιὰ τὴν ἀρετή τους, γιατὶ δική τους εἶναι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Τοῦτο τὸ ρυθμικὸ τραγούδι τῆς θρησκείας τοῦ Ναζωραίου, ποιὰ θρησκεία τὸ εἶπε ὡς τώρα;

Αὐτὰ τὰ λόγια, ποὺ εἶναι μιὰ σταγόνα μέσα στὸν ὠκεανὸ τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι ὅπως μᾶς παρουσιάζονται στὰ Εὐαγγέλια, μὰ καὶ στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, στὴν Καινή μας Διαθήκη, αὐτὰ τὰ λόγια ἔδιναν τὴ δύναμη στοὺς στρατιῶτες τῆς πίστης νὰ τραβήξουν πρὸς τὸ θάνατο, πρὸς τὴν ἀθανασία.

Τριακόσια εἴκοσι πέντε χρόνια πέρασαν ἀπὸ τότε ποὺ φάνηκε ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο καὶ νά, τὸ φῶς τῆς χριστιανικῆς θρησκείας ἀρχίζει νὰ φωτίζη καὶ τὰ κεφάλια τῶν αὐτοκρατόρων. Προσέρχεται πρῶτος στὴ χριστιανικὴ θρησκεία ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντίνος ὁ Μέγας.

Τώρα δὲν κρύβεται στὶς σπηλιὲς καὶ στὰ ὄρη καὶ στὶς κατακόμβες. Τώρα τὸ σπαθὶ ποὺ εἷχε βαφῆ στὸ αἷμα τῶν χριστιανῶν, γίνεται σύμμαχος τοῦ Σταυροῦ καὶ μὲ τὴ δύναμή του νικάει τοὺς ὀπαδοὺς τῆς ψεύτικης θρησκείας. Τὸ 394 ὁ Μέγας Θεοδόσιος, ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου, δίνει τὸ τελειωτικὸ χτύπημα κατὰ τῆς εἰδωλολατρείας. Τώρα γκρεμίζονται τὰ βάθρα τῶν εἰδώλων καὶ ἡ χριστιανικὴ θρησκεία ἀπλώνεται ὁλοένα καὶ περισσότερο.

Σὰν πέρασε ὁ κίνδυνος τῶν διωγμῶν φάνηκε νέος, οἱ αἱρέσεις. Γεννήθηκαν μέσα στοὺς κόλπους τῆς ἐκκλησίας. Ἡ αἴρεση τῶν εἰκονομάχων τὴν κλόνισε πολύ. στὸ τέλος ὅμως ἡ Εκκλησία νίκησε νίκη λαμπρὴ καὶ βγῆκε ἀλώβητη ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς τοὺς κινδύνους.

Ἡ σημερινὴ γιορτὴ στὴν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων εἶναι ἀφιερωμένη. Στὸ μεγάλο θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐμεῖς ὅμως πήραμε ἀφορμὴ ἀπὸ τὴν περικοπὴ τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου νὰ μιλήσωμε κάπως πλατύτερα γιὰ τὴν ἐξάπλωση τῆς χριστιανικῆς μας θρησκείας.

Εἶναι στ’ ἀλήθεια μεγάλη ἡ συγκίνηση ποὺ νιώθομε ἀκούοντας τὴ σημερινὴ περικοπή.

Μετροῦνται στὰ δάχτυλα τοῦ ἑνὸς χεριοῦ οἱ πρῶτοι ὀπαδοί του, οἱ πρῶτοι μαθητές του, ποὺ εἷναι καὶ οἱ πρῶτοι χριστιανοί. Πέντε ἄνθρωποι ἐκεῖ στὰ γαλανὰ νερὰ τῆς λίμνης τῆς Γαλιλαίας τοῦ εἶπαν γιὰ πρώτη φορὰ «σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ» καὶ τώρα ἑκατομμύρια πολλὰ ἐπαναλαμβάνουν τὰ ἴδια λόγια καὶ προσκυνοῦν τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, τὸν καλό μας Χριστό.

Σήμερα ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἁπλωμένη στὶς πέντε ἠπείρους καὶ ὅλος ὁ πολιτισμένος κόσμος πιστεύει σ’ αὐτή, γιατὶ τελειότερη διδασκαλία ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου δὲ φάνηκε στὸν κόσμο κι οὔτε θὰ φανῆ.

Τὸ ἔργο ὅμως τῆς Ἐκκλησίας δὲν τελείωσε. Τὸ Εὐαγγέλιο ἁπλώνεται καὶ θὰ ἁπλώνεται, ὡς τὴν ποθητὴ ἡμέρα ποὺ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θὰ πιστέψουν σ’ αὐτό. Τότε μιὰ θὰ εἶναι ἡ ᾽Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ ἕνας ὁ ποιμένας της, «μία ποίμνη εἶς ποιμὴν», ὅπως προφητικὰ μᾶς εἶπε ὁ Χριστός μας.

-ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ Α' ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ -ΤΕΛΗ ΠΕΚΛΑΡΗ 1976 -Θρησκευτικά Πέμπτης Δημοτικού