Γέροντας Εφραίμ - (Ο και δέσμιος ελευθεριάζων)

Γέροντας Εφραίμ - (Ο και δέσμιος ελευθεριάζων)

Του Σάββα Αλεξάνδρου*

Στην ιστορία της Εκκλησίας, δεν ήταν σπάνιες οι φορές που κορυφαίες πνευματικές παρουσίες, υπήρξαν στόχος άδικων κοσμικών αρχόντων, οι οποίοι πολεμώντας με διάφορους τρόπους ή φυλακίζοντας πνευματικούς ηγέτες ήθελαν ουσιαστικά να πλήξουν την Εκκλησία και να τη μειώσουν (έτσι τουλάχιστον πίστευαν) στα μάτια των ανθρώπων. Χαρακτηριστική υπήρξε η περίπτωση του Μεγάλου Αγιορείτου Θεολόγου και μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας μας, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος για τέσσερα ολόκληρα χρόνια ήταν φυλακισμένος, γιατί κρίθηκε ένοχος στην κατηγορία ότι τάχα ήταν συνωμότης και εχθρός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και βιογράφος του Αγίου Γρηγορίου, κακίζοντας τη μικρότητα των τότε κρατούντων, που τους χαρακτηρίζει δούλους των παθών τους, αντιπαραβάλλει την πνευματική φυσιογνωμία και ανωτερότητα του μεγάλου Αγιορείτου Θεολόγου, τον οποίο χαρακτηρίζει ως ελεύθερο πνευματικά άνθρωπο παρόλο που ήταν φυλακισμένος. «Ο και δέσμιος ελευθεριάζων», κατά την έκφρασή του.

Δεν θα μπορούσε λοιπόν να αποτελέσει εξαίρεση ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου, Γέροντας Εφραίμ. Μια μορφή που, όπως διαφάνηκε καθαρά, έχει μια πανορθόδοξη εμβέλεια.

Αποφάσισαν λοιπόν οι κρατούντες και η ελληνική «Δικαιοσύνη», να οδηγήσουν στη φυλακή, έναν άνθρωπο που ανάλωσε τη ζωή του για την αγάπη του Χριστού και της Εκκλησίας. Μάλιστα δε αποφασίστηκε να γίνει αυτό παραμονές Χριστουγέννων.

Εμείς τουλάχιστον στην Κύπρο τις μέρες των γιορτών έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε να δίνεται χάρη από την Πολιτεία σε ανθρώπους με βεβαρημένο ποινικό μητρώο, δηλαδή σε φυλακισμένους. Στην προκειμένη περίπτωση είδαμε να συμβαίνει το αντίθετο. Ένας Αγειορίτης ηγούμενος να οδηγείται στις φυλακές με τη συνοδεία ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων, ως και να επρόκειτο για τον πιο μεγάλο και πιο επικίνδυνο εγκληματία του κόσμου.

Κατά κοινή ομολογία, ο Γέροντας ανέπτυξε μια σπουδαία ποιμαντική δράση, ουσιαστικά αναλισκώμενος στη διακονία του πλησίον. Εξομολογούσε χιλιάδες προσκυνητές, αποφορτίζοντάς τους από το βάρος των αμαρτιών αλλά και δίνοντάς τους λύσεις στα διάφορα προβλήματα που αντιμετώπιζαν. Μ΄αυτόν τον τρόπο ο Γέροντας επιβεβαίωνε πλήρως την έννοια της κοινωνικότητας, που είναι ταυτόσημη με τη μοναχική ιδιότητα και πολιτεία. Το γεγονός ότι στήριζε ανδρόγυνα που είχαν προβλήματα, το ότι έγινε αιτία πολλοί νέοι άνθρωποι να αποφύγουν ή και να απαλλαγούν από τα ναρκωτικά, το ότι απέτρεπε με τον λόγο και την αγάπη του πολλούς απελπισμένους ανθρώπους από την αυτοκτονία, όλα τούτα φανερώνουν πως ο Γέροντας είναι γνήσιος συνεχιστής και εκφραστής της ορθόδοξης μοναχικής παράδοσης που θέλει τον μοναχό, κατά πως λέει ο Άγιος Νείλος, ένας μεγάλος φιλοκαλικός Πατέρας, να είναι «από πάντων χωρισθείς και πάσιν συνηρμοσμένος».

Προσωπικά γνώρισα τον Γέροντα ως φοιτητή στο Πανεπιστήμιο και ως συγκάτοικό μου στο οικοτροφείο της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ήταν ο άνθρωπος που με έφερε σε επαφή με τον αείμνηστο Γέροντα και κατοπινά πνευματικό μου, Πατέρα Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο, του οποίου ο ίδιος ήταν πιστό πνευματικό τέκνο.

Ουσιαστικά ήταν ένας παιδαριογέρων και πρόσωπο ιδιαίτερα σεβαστό από όλους εμάς τους συμφοιτητές του. Κρατώντας το κομποσχοίνι του διαρκώς προσευχόταν. Ήταν πρώτος στις αγρυπνίες που γίνονταν σε διάφορους ναούς των Αθηνών. Σηκωνόταν όρθρου βαθέως γύρω στις τρεις το πρωί και αποσυρόταν σε ένα δωμάτιο του οικοτροφείου, όπου προσευχόταν «μόνος μόνω τω Θεώ», μέχρι την ώρα που εμείς οι υπόλοιποι φοιτητές κατεβαίναμε στην τραπεζαρία για το πρόγευμα.

Η ασκητική βιωτή του, ενώ ακόμα ήταν λαϊκός φοιτητής, με έκανε να τον αποκαλώ γέροντα.

Κάποτε ταπεινά διαμαρτυρήθηκε γι΄ αυτό στον αείμνηστο μακαριστό πατέρα Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο λέγοντας: «Γέροντα ο Σάββας με αποκαλεί γέροντα και γίνεται αιτία ώστε και άλλοι να με αποκαλούν έτσι και στενοχωριέμαι γι΄αυτό.

Πέστε του να σταματήσει».

Ο τρόπος που το είπε ήταν τέτοιος ώστε ο αείμνηστος γέροντας, που σημειωτέον ιδιαιτέρως τον αγαπούσε, να του πει χαριτολογώντας: «Βασίλη, έτσι που αντιδράς, δείχνεις ότι είσαι ένας αληθινός γέροντας».

Αυτός λοιπόν είναι ο άνθρωπος που οδηγήθηκε στις φυλακές Κορυδαλλού. Καθώς παρακολουθούσα από την τηλεόραση τη σκηνή της μεταφοράς του, έντονα ψυχικά φορτισμένος μέσα από τα βάθη της ψυχής μου, φώναξα στους αίτιους αυτής της περιπέτειας και δοκιμασίας του γέροντα, ντροπή σας.

* Ο Σάββας Αλεξάνδρου είναι θεολόγος βοηθός διευθυντής, Α΄ συνεργάτης Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού.

Φιλελεύθερος,04/01/2012