Κυριακή Δ' Λουκά- Η παραβολή του σπορέως

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Τίτ. γ' 8 – 15  

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκ. η΄ 5 – 15

 «Και φυέν εξηράνθη δια το μη έχειν ικμάδα».

Η παραβολή του σπορέως, αγαπητοί μου αδελφοί, που ακούσαμε σήμερα, είναι θα έλεγε κανείς, μια αξονική τομογραφία του εσωτερικού των ανθρώπινων καρδιών. Στη σημερινή παραβολή ο Κύριος, παρομοιάζει τον εαυτό του με γεωργό που σπέρνει τους σπόρους της Θεϊκής διδασκαλίας του στα χωράφια, δηλαδή στις καρδιές των ανθρώπων. Ένα μέρος του σπόρου, σύμφωνα με την παραβολή, έπεσε στο διπλανό δρόμο του χωραφιού και καταπατήθηκε από τους διαβάτες κα φαγώθηκε από τα πουλιά. Άλλο μέρος του σπόρου έπεσε σε πετρώδες έδαφος. Εφύτρωσε μεν, αλλά πολύ γρήγορα ξηράνθηκε γιατί δεν υπήρχε εκεί υγρασία. Το τρίτο μέρος του σπόρου έπεσε σε έδαφος γεμάτο από σπόρους με αγκάθια. Εβλάστησε ο σπόρος, εβλάστησαν όμως και τα αγκάθια και τον έπνιξαν. Το αποτέλεσμα και στην περίπτωση αυτή ήταν το τίποτε. Το τέταρτο μέρος του σπόρου, έπεσε σε μαλακό και φρεσκοκαλλιεργημένο χωράφι και έδωσεν καρπόν «εκατονταπλασίονα».

Πολλά είναι τα διδάγματα που περιέχονται στις πιο πάνω τέσσερις χαρακτηριστικές εικόνες που ειλικρινά μας έτερψαν, μας δίδαξαν και μας εφώτισαν. Και είναι και οι τέσσερις πολύ σημαντικές και μεστές πολλών πολύτιμων συμβουλών και παραινέσεων. Αν προσπαθούσαμε να τις αναλύσουμε όλες, θα χρειαζόμασταν πάρα πολύ χρόνο. Γι' αυτό κι εμείς σήμερα, θεωρούμε σκόπιμο, όπως περιορισθούμε στη δεύτερη από αυτές τις εικόνες, που εικονίζει την έλλειψη βάθους στη χριστιανική ζωή. Θα δούμε δηλαδή τι είναι αυτή η έλλειψη βάθους στην πνευματική ζωή, σε τι οφείλεται και πως μπορεί να αντιμετωπισθεί.

Οι καρδιές των ανθρώπων, λέγει ο Κύριος, που δεν έχουν πνευματικό βάθος, μοιάζουν με έδαφος πετρώδες. Ο σπόρος πέφτει στο λίγο χώμα που βρίσκεται στην επιφάνεια και βλαστάνει αμέσως. Όμως το χώμα επειδή είναι επιφανειακό, οι ρίζες δεν μπορούν να προχωρήσουν βαθειά και σταματούν πάνω στην πέτρα. Σαν αποτέλεσμα το φυτό δεν βρίσκει υγρασία και οι καυστικές ακτίνες του ήλιου, το ξηραίνουν. Κι ενώ ο σπόρος, που στην προκειμένη περίπτωση είναι ο λόγος του Θεού και είναι εκλεκτός και πάντοτε δυνατός και ζωντανός και γεμάτος Θεία Χάρη και ζωή, δεν αποδίδει.

Είναι αλήθεια ότι όλοι οι χριστιανοί ακούμε τον λόγο του Θεού και τον δεχόμαστε αρχικά με χαρά και ενθουσιασμό, στη συνέχεια όμως δεν αφήνουμε το λόγο του Θεού, να εισέλθει βαθύτερα στις καρδιές μας, να τις αλλάξει και να τις κάμει καινούργιες. Η πίστη μας δεν έχει ρίζες, είναι επιφανειακή και στιγμιαία. Είναι πίστη πρόσκαιρη και χαλαρή, είναι πίστη χωρίς βάθος. Ο εγωισμός η φιλαυτία και τα άλλα παρόμοια πάθη, έχουν γεμίσει τις καρδιές μας με σκληρότητα και αναλγησία και τις έχουν κάμει άγονες και άκαρπες. Γι' αυτό πέρα από ένα πρόσκαιρο και επιπόλαιο ενθουσιασμό, που σύντομα εξατμίζεται, δεν υπάρχει τίποτε που να μας κρατά σε εγρήγορση, επαγρύπνηση και ετοιμότητα.

Στην πρώτη δυσκολία, στην πρώτη αντίδραση, στον πρώτο πειρασμό και στην πρώτη δοκιμασία, τα χάνουμε. Εγκαταλείπουμε τον αγώνα, ξεχνούμε όλες τις καλές αποφάσεις μας και γυρίζουμε πίσω στους παλιούς στραβούς δρόμους της ακολασίας και της διαφθοράς και χανόμαστε. Κι ενώ είχαμε κάμει στιγμιαία ένα λαμπρό τίναγμα στον ουρανό, με την πρώτη δυσκολία έχουμε μια κατακόρυφη πτώση που καταλήγει στο βούρκο της αμαρτίας. Κι αυτό συμβαίνει γιατί λείπει από μέσα μας η πνευματική ζωντάνια, το βάθος, η εσωτερικότητα. Γι' αυτό και με τον πρώτο πειρασμό τα χάνουμε και λησμονούμε κάθε τι που μας συγκίνησε και μας ενθουσίασε στιγμιαία και τελικά μένουμε άκαρποι.

Και η αιτία αυτού του κακού, της απουσίας δηλαδή του βάθους, είναι όπως ο Κύριος υπέδειξε το πετρώδες υπέδαφος. Δηλαδή κάτω από το λίγο επιφανειακό χώμα υπάρχει η άγονη πέτρα. Έτσι κι εμείς οι κατ' όνομα πιστοί, εξωτερικά δείχνουμε ευσεβείς, φιλακόλουθοι, καλοπροαίρετοι, πολλές φορές πρότυπα ευλάβειας, η καρδιά μας όμως είναι πέτρα. Στην ουσία βρισκόμαστε μακριά από το Θεό, γεμάτοι με πάθη και κακίες. Κυριαρχούν μέσα μας τα πάθη της περηφάνειας και του εγωισμού και συνεπώς η απουσία της πραγματικής μετάνοιας. Κι έτσι όπως είναι οι ψυχές μας η πίστη δεν μπορεί να ριζώσει βαθειά. Οι ατροφικές ρίζες της, ως είναι επόμενο, σταματούν στην πέτρα του εγωισμού και της ιδιοτέλειας και το φυτό ξηραίνεται. Βλέπει λοιπόν τώρα εύκολα κανείς τον φαύλο κύκλο που δημιουργείται. Η καρδιά μας κυριαρχείται από πάθη και κακίες και η περηφάνεια και ο εγωισμός δεν μας αφήνουν να μετανοήσουμε ειλικρινά και να ζητήσουμε με συντριβή το έλεος του Θεού. Οπότε τα πάθη μένουν και η Χάρη του Θεού απομακρύνεται από τις ψυχές μας, που παραμένουν σκληρές σαν πέτρα.

Κι ερχόμαστε τώρα στη θεραπεία που δεν είναι άλλη από την ταπείνωση. Στον ταπεινό άνθρωπο, που δεν κρίνει τους άλλους, αλλά συντρίβεται και ζητεί το έλεος του Θεού για τα αμαρτήματα του, σ' αυτό δίνει τη Χάρη του ο Θεός. Γιατί στον άνθρωπο αυτό βρίσκεται το βάθος της πνευματικής ζωής που είναι η ταπείνωση, στην . οποία συναντούμε τη ζωογόνο υγρασία και τη Χάρη του Θεού. Εκεί στο βάθος, στην ταπείνωση δηλαδή, απ' όπου αρχίζει μια άλλη αλυσίδα ζωής αιωνίου, που ελκύει τη Θεία Χάρη. Κι εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι η Θεία Χάρη έχει την ιδιότητα να μεταβάλλει το πετρώδες έδαφος των παθών, σε φρεσκοκαλλιεργημένο μαλακό χώμα. όπου βλαστάνουν σαν καρποφόρα στάχυα οι αρετές του Ευαγγελίου. Χρειάζεται επομένως καλοπροαίρετη καρδιά και αγαθή διάθεση. Χρειάζεται δίψα πνευματική, πνεύμα μαθητείας και ταπείνωση. Πρέπει ακόμα να συγκρατούμε τα νοήματα των λόγων που ακούσαμε. Κι έπειτα με αγώνα και υπομονή αυτά που ακούσαμε να τα εφαρμόζουμε. Είναι επομένως απόλυτη ανάγκη όλοι μας να αγαπήσουμε την ταπείνωση και με κάθε τρόπο να επιδιώξουμε να την αποκτήσουμε. Να την αποκτήσουμε για να γίνουμε άνθρωποι με πνευματικό βάθος. Όχι άκαρποι, αλλά σταθεροί και καρποφόροι. Ταπεινοί και ευλογημένοι.

Αδελφοί μου. Όπως είδαμε στην παραβολή δεν εξαρτάται μόνο από την ποιότητα και την αξία του σπόρου η καρποφορία, αλλά και από την αξία της γης που τον δέχεται. Και δυστυχώς είδαμε, ότι από τα τέσσερα το ένα μόνο εκαρποφόρησε αν και σ' όλα τα μέρη ο ίδιος καλός και γερός σπόρος έπεσε. Καλός και δυνατός είναι ο Θείος λόγος, αλλά και η ψυχή που τον δέχεται θα πρέπει να είναι καλή και δυνατή. Δηλαδή θα πρέπει να είμαστε καλοδιάθετοι, ανοικτοί στο λόγο του Θεού, να τον ακούμε με προσοχή, με ζήλο, με όρεξη, να τον διαβάζουμε, να τον δεχόμαστε ως λόγο του Θεού και να τον εφαρμόζουμε. Βέβαια οι ψυχές μας έχουν και τις κακίες και τα αμαρτωλά πάθη τους που είναι οι πέτρες της παραβολής. Όμως αν υπάρχει η καλή θέληση όλα αυτά τα υπερνικούμε. Και οι περισπασμοί παρακάμπτονται και οι πειρασμοί νικούνται και τα πάθη εκριζώνονται και μένει ελεύθερη η ψυχή να δεχθεί τον Θείο σπόρο για να τον κρατήσει μέσα της ακέραιο. Ας πετάξουμε λοιπόν τα πάθη και τις κακίες και τις βιοτικές μέριμνες από μέσα μας και ας καλλιεργήσουμε με προσοχή το έδαφος της ψυχής μας. Τότε θα γίνουμε γη αγαθή και με τη Θεία Χάρη θα καρποφορήσουμε με την υπομονή εκατονταπλάσια. Αμήν.

† Ηγούμενος Χρυσορροϊατίσσης Διονύσιος – Μητρόπολη Πάφου