Κυριακή Δ' Λουκά, των Πατέρων της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, "Τι είναι οι αιρετικοί"(Του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)

Τί εἶνε οἱ αἱρετικοὶ

(Ομιλία του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)

«Ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος» (Τίτ. 3,11)

ΣΕ κάθε λειτουργία, ἀγαπητοί μου, εἴτε Κυριακῆς εἴτε καθημερινῆς, ὑπάρχει τάξις τῆς  ἁγίας μας Ἐκκλησίας νὰ διαβάζεται εὐαγγέλιο  καὶ ἀπόστολος, ποὺ εἶνε τὰ θεόπνευστα λόγια  τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἀποστόλων. Ἐὰν τὴν ὥρα ἐκείνη ἀνοίγαμε τὰ αὐτιά μας καὶ προσπαθούσαμε νὰ εἰσχωρήσουν  τὰ χρυσᾶ αὐτὰ λόγια στὴν καρδιά μας καὶ νὰ τὰ  πιστέψουμε εἰλικρινά, πόσο διαφορετικοὶ θὰ  ἤμασταν! Ἕνα μόνο λόγο ἀπὸ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο ἄκουσε ὁ μέγας Ἀντώνιος καὶ ἔγινε ἅγιος.

Ἐμεῖς ἀκοῦμε στὴν ἐκκλησία ἀναγνώσματα καὶ  κηρύγματα, καὶ ὅμως προκοπὴ δὲν ἔχουμε,  γιατὶ δὲν τὰ προσέχουμε μὲ ὅλη μας τὴν καρδιά. Εἴμαστε κ᾽ ἐμεῖς, ὅπως λέει σήμερα τὸ εὐαγγέλιο, σὰν τὸν πατημένο δρόμο, σὰν τὶς πέτρες  καὶ τ᾽ ἀγκάθια, ὅπου πέφτει ὁ σπόρος καὶ πάει  χαμένος· δὲν καρποφορεῖ στὶς ἄγονες καρδιές  μας. Μακάρι τώρα, ποὺ θ᾽ ἀκούσουμε γιὰ ἄλλη  μιὰ φορὰ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, τὸ ἅγιο Πνεῦμα  ν᾽ ἀνοίξῃ μέσα μας αὐλάκι βαθύ, ὥστε τὰ φτωχὰ τοῦτα λόγια νὰ πέσουν σὲ ἐκλεκτὴ γῆ.

Ἀκούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ εὐαγγέλιο, ποὺ  εἶνε κάπως γνωστό· ἀκούσατε καὶ τὸν ἀπόστολο. Σαλπίζει  σήμερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος πρὸς  ἐμᾶς καὶ μαζί του σαλπίζουν καὶ οἱ 365 πατέρες τῆς Ἑβδόμης Οἰκουμενι κῆς Συνόδου, τῆς  ὁποίας τὴ μνήμη ἑορτάζουμε. Κοντὰ σ᾽ αὐτοὺς σαλπίζω κ᾽ ἐγὼ ὁ ἁμαρτωλὸς πρὸς ὅλους  καὶ λέω·Προσοχὴ στὸ μαντρί! γιατὶ ἔρχονται  «λύκοι βαρεῖς»(Πράξ. 20, 29).  Ποιό εἶνε τὸ μαντρί; Τὸ  εὐλογημένο μαντρὶ εἶνε ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία.

Πρόβατα εἶνε ὁ κάθε πιστός. Καὶ «λύκοι βαρεῖς», ποὺ μπαίνουν μέσα καὶ κατασπαράζουν τὰ πρόβατα, εἶνε οἱ αἱρετικοί. Καὶ ποιμένες, ποὺ πρέπει νὰ φυλᾶνε τὴν ποίμνη, εἶνε οἱ κληρικοί, ἐπίσκοποι καὶ πρεσβύτεροι. Σὰν νὰ φωνάζῃ σήμερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος· Ὦ ποιμένες, τὸ νοῦ σας στὴ μάνδρα τοῦ  Χριστοῦ! Ὅπως ὁ τσοπᾶνος φυλάει τὴ νύχτα  τὸ μαντρὶ καὶ δὲν ἀφήνει τὸ λύκο νὰ πλησιάσῃ ἀλλὰ τὸν κυνηγάει μὲ ὅποιο τρόπο μπορεῖ  γιατὶ ἀγαπάει τὰ πρόβατά του, ἔτσι καὶ κάθε ἐπίσκοπος καὶ ἱερεὺς πρέπει νὰ φρουροῦν  τὴν ἐπισκοπὴ καὶ τὴν ἐνορία τους, γιὰ νὰ μὴ  εἰσχωρήσουν ἐκεῖ οἱ αἱρετικοί.

Καὶ ἂν συμβῇ κάποιο πρόβατο, ἕνας ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς, νὰ παραπλανηθῇ καὶ νὰ πιστέψῃ σὲ πλανεμένα δόγματα καὶ αἱρετικὲς διδασκαλίες, ὁ καλὸς ποιμὴν δὲν πρέπει νὰ ἀδιαφορήσῃ· πρέπει νὰ καταβάλῃ κάθε προσπάθεια γιὰ νὰ ἐπαναφέρῃ τὸ πρόβατο αὐτὸ στὴ  μάνδρα. Πρέπει, λέει ὁ ἀπόστολος, νὰ τὸν καλέσῃ καὶ νὰ προσπαθήσῃ νὰ τὸν πείσῃ μὲ τὰ  ἐπιχειρήματα τῆς Ὀρθοδοξίας. Νὰ τὸν νουθετήσῃ καὶ μία καὶ δύο φορές.

Καὶ  ἂν μὲν ἐπιστρέψῃ, ἔχει καλῶς· ἂν ὅμως δὲν ἀ κούῃ ἀλλ᾽ ἔχῃ κλείσει τὰ αὐτιά του στὴ  φωνὴ τῆς ἀληθείας, τότε, λέει, ἂς τὸν ἀφήσῃ  πλέον. «Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ». Γιατὶ δὲν πρέπει ὁ  γεωρ γὸς νὰ σπέρνῃ ἐπάνω στὰ βράχια, κ᾽ εἶνε μάταιο ὁ  ἐπίσκοπος ἢ ὁ ἱεροκήρυκας νὰ συνεχίσουν νὰ σπέρνουν σὲ μιὰ ἄγονη καρδιά .Στὸ  ἑξῆς ἂς τὸν ἀφήσουν. Αὐτὸς ἔχει πωρωθῆ καὶ  διαστραφῆ, δὲν ἀκούει πλέον τίποτε ἀπὸ τὴν  ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, καὶ δὲν θὰ ἔχῃ δικαιολογία· «εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ  ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος»( Τί τ. 3, 10- 11).

Ποιός εἶνε αἱρετικός;Αἱρετικός, ἀγαπητοί μου, λέγεται ἐκεῖνος ποὺ διδάσκει κάτι πέρα  ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ  Χριστοῦ ὅπως τὴν κήρυξαν οἱ ἅγιοι  ἀπόστολοι,  ὅπως τὴν παρέδωσαν οἱ ἅγιοι πατέρες καὶ ὅπως τὴν διατύπωσαν οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι  ἐν Πνεύματι ἁγίῳ. Παρουσιάστηκαν στὴν  ἱστορία διάφοροι αἱρετικοί· ἄλλοι δίδαξαν ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶνε Θεός, ἄλλοι ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ  ἅγιο δὲν εἶνε πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος, ἄλλοι ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶχε δύο φύσεις, ἄλλοι  ὅτι  δὲν πρέπει νὰ προσκυνοῦμε τὶς ἅγιες εἰκόνες, καὶ ἄλλοι ἄλλα. Κάθε αἱρετικὸς κρατάει  στὰ χέρια του μιὰ γομμολάστιχα τοῦ διαβόλου καὶ μ᾽ αὐτὴν προσπαθεῖ νὰ σβήσῃ κάτι ἀπὸ τὸ«Πιστεύω», τὸ ἄλφα ἢ τὸ βῆτα σημεῖο τῆς διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἄλλοι φωνάζουν Κάτω οἱ εἰκόνες, ἄλλοι Κάτω οἱ ἱερεῖς, ἄλλοι  Κάτω τὰ μυστήρια, ἄλλοι Κάτω ἡ ἐξομολόγησις,  κ.τ.λ.. Ὅλα τὰ σημεῖα τῆς ὀρ θοδόξου πίστεως  τὰ προσβάλλουν. Αὐτοὶ εἶνε οἱ αἱρετικοί.  Εἶνε τόσο σοβαρό, θὰ ρωτήσετε, ν᾽ ἀλλάξῃ  κάτι ἀπὸ τὴ διδασκαλία μας; Βεβαίως. Εἶνε ἐπικίνδυνο, κακό, ὀλέθριο. Γιατὶ ἡ πίστι μας, ἡ Ὀρθόδοξος πίστις, εἶνε σὰν τὴν κόρη τοῦ ματιοῦ· ὅπως τὸ μάτι δὲ δέχεται οὔτε μιὰ τρίχα, ἔτσι  καὶ ἡ Ὀρθοδοξία δὲ δέχεται τίποτα ξένο· δὲ  δέχεται οὔτε προσθήκη οὔτε ἀφαίρε σι. Εἶνε  τέλεια, δὲν ἔχει κενά. Γι᾽ αὐτὸ δὲν ἐπιτρέπεται  καμμιά ἀλλοίωσις. Ἡ Καινὴ Διαθήκη λέει, ὅτι  δὲν ἀλλάζει οὔτε ἕνα γιῶτα ἀπὸ τὸ θεῖο νόμο,  κι ὅποιος τολμήσῃ νὰ προσθέσῃ ἢ νὰ ἀφαιρέσῃ κάτι θὰ τιμωρη θῇ αὐστηρά ( Ματθ. 5, 18. Ἀπ. 22, 18- 19).

Ξέρετε λοιπὸν πῶς μοιάζουν οἱ αἱρετικοί; Μοιάζουν μ᾽ ἐκείνους ποὺ μέσα στὸ ἁγνὸ γάλα ῥίχνουν νερὸ καὶ τὸ ἀραιώνουν· μοιάζουν  μ᾽ ἐκείνους ποὺ νερώνουν τὸ κρασὶ καὶ τὸ νοθεύουν· μοιάζουν σὰν ἐκείνους ποὺ ἀναμειγνύουν τὸ καθαρὸ χρυσάφι μὲ μπροῦντζο.

Αὐτοὶ εἶνε οἱ παραχαράκτες τῆς ἀληθείας. Πάντοτε ὑπῆρχαν αἱρετικοί, ἀπὸ τὶς πρῶ τες κιόλας ἡμέρες τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλὰ στὶς ἡμέρες μας πληθύνθηκαν· εἶνε κι  αὐτὸ ση μεῖο τῶν καιρῶν( βλ. Β΄ Τι μ. 4, 3- 4). Ἔγιναν σὰν τὶς ἀκρίδες, ποὺ πέφτουν στὸ περιβόλι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας νὰ τὸ ρημάξουν. Εἶνε πλῆθος· ποῦ νὰ τοὺς ἀναφέρουμε ὅλους; εἶνε παπικοί, οὐνῖτες, προτεστάντες, εὐαγγελικοί,  διαμαρτυρόμενοι, σαββατισταί, πεντηκοστιανοί, ὀπαδοὶ τοῦ τετραγώνου εὐαγγελίου, χιλι ασταὶ ἢ μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ… Μᾶς ἔρχονται ἀπὸ τὴ Δύσι, ἰδίως ἀπὸ τὴν Ἀμερική. Εἰσβάλλουν ἐδῶ καὶ ἁλωνίζουν, γιατὶ δυστυχῶς  ἡ πατρίδα μας ἔγινε ἕνα ξέφραγο ἀμπέλι.  Χρέος ὅλων μας εἶνε νὰ ἔ χουμε τὰ μάτια συνεχῶς ἀνοιχτά, νὰ προσέχουμε τὶς κινήσεις  τους, νὰ φυλαγώμαστε ἀ πὸ τὴν ἐπιρροή τους, ν᾽ ἀποφεύγουμε σχέσεις καὶ ἐπαφὲς μαζί τους.

Ἐὰν ὑπάρχῃ κάτι, ἀγαπητοί μου, γιὰ τὸ ὁποῖο ἀξίζει ἐμεῖς νὰ καυχώμεθα ἐν Κυρίῳ, αὐτὸ εἶνε ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ Ἐκκλησία μας. Αὐτὴ εἶνε τὸ στήριγμά μας. Αὐτὴ στὰ χρόνια τῆς  σκλαβιᾶς ἐσπόγγισε τὰ δάκρυά μας, αὐτὴ στάθηκε στὸ πλευρὸ ὅλων τῶν σκλαβωμένων Ἑλλήνων. Αὐτὴ ἄνοιξε σχολεῖα καὶ μοναστήρια - καταφύγια. Αὐτὴ γέννησε ἥρωες καὶ μάρτυρες.

῾Ρίξτε μιὰ ματιὰ στὰ χρόνια ἐκεῖνα· ποιός στάθηκε κοντὰ στὸ ραγιᾶ; Θυμηθῆτε καὶ τὸ 1922,  ὅταν καιγόταν ἡ Σμύρνη· οἱ πάντες ἔφευγαν νὰ σωθοῦν, μόνο ἕνας ἔμεινε νὰ ὑπερασπίσῃ  τὸ πλήρωμα, ὁ ῥασοφόρος, ὁ ἱεράρχης τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χρυσόστομος Σμύρνης· αὐτὸς ἔμεινε μὲ τὸ ποίμνιό του. Ἡ Ἐκκλησία λοιπὸν εἶνε ἡ  μάνα καὶ ἡ τροφός μας, ὁ προστάτης ἄγγελός  μας. Ἐὰν δὲν ἦταν ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, θὰ φορούσαμε ἀκόμα φέσια, πάνω στὴν Ἀκρόπολι θὰ κυμάτιζαν ἄλλες σημαῖες, θὰ μιλούσαμε ἄλλη γλῶσσα, θά ᾽χαμε ἄλλα ἤθη καὶ ἔθιμα.

Ἡ Ὀρθοδοξία εἶνε ἡ γλυκειὰ μάνα μας, ποὺ χύνει στὴν καρδιά μας χίλιες χρυσὲς ἐλπίδες,  κατὰ τὸν ποιητή· εἶνε ἡ ῥίζα, ἡ καταφυγή, ἡ  κιβωτός, τὸ πᾶν γιὰ μᾶς τοὺς Ἕλληνες. Γι᾽ αὐτὸ νὰ τὴν ἀγαπήσουμε. Μακριὰ ἀπὸ  ἀπίστους καὶ ἀθέους· νὰ κλείσουμε τὰ αὐ τιά  μας μὲ βουλοκέρι, νὰ μὴν ἀκοῦμε τὶς σειρῆνες.

Μακριὰ ἀπὸ μασόνους, πνευματιστάς, παπικούς, προτεστάν τες…· αὐτοὶ εἶνε «λύκοι βαρεῖς».  Νὰ κρατήσουμε τὴν πίστι μας καὶ νὰ τὴν ὑπερασπίζουμε. Ὄχι μόνο μὲ λόγια ἀλλὰ πρὸ παντὸς μὲ τὴ ζωή μας. Αὐτὸ ἀκριβῶς τονίζει  ὁ ἀ πόστολος Παῦλος σήμερα. Δὲν ἀρκεῖ μόνο  νὰ πιστεύουμε· πρέπει, κοντὰ στὴν ὀρθὴ πίστι,  τὴν Ὀρθοδοξία, νὰ ἔχουμε καὶ τὴνὀρθοπραξία,  τὰ «καλὰ τὰ ἔργα»( Τί τ. 3, 8). Ὅπως τὸ πουλὶ δὲν  πετάει μὲ μιὰ φτερούγα, ἔτσι καὶ ὁ πιστὸς χρειάζεται καὶ τὰ δύο, ὀρθὴ πίστι καὶ καλὰ ἔργα.

Νὰ πιστεύουμε στὸ Θεό, στὴν ἁγία Τριάδα, στὸ Χριστό, στὶς ἅγιες εἰκόνες, στὶς ἱερὲς παραδόσεις, στὰ τίμια λείψανα. Ἀλλὰ κοντὰ σ᾽ αὐτὴ τὴν πίστι νὰ ἔχουμε καὶ τὰ «καλὰ ἔργα».

Δυστυχῶς, ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε ἔργα, γι᾽ αὐτὸ  μᾶς νικοῦν οἱ διάφοροι αἱρετικοί. Ἐὰν ἤμασταν ὅλοισυνεπεῖς ὀρθόδοξοι, τότε στὸν τόπο μας δὲν θὰ ἔπιανε καμμιά αἵρεσι, ὅπως στὸ καθαρὸ χωράφι δὲ φυτρώνουν ζιζάνια.

Νὰ δουλέψουμε καὶ νὰ καλλιεργήσουμε τὸ  χωράφι μας, καὶ τότε ἡ πατρίδα μας θὰ γίνῃ  περιβόλι τοῦ Χριστοῦ μας, χωρὶς πέτρες καὶ  ἀγκάθια. Ἂς δείξουμε τὴν ἀγάπη στὸ Χριστὸ  καὶ τὴν Ἐκκλησία του μὲ τοὺς λόγους μας, μὲ  τὰ ἔργα μας, κι ἂν χρειαστῇ, ἀδέρφια μου, καὶ  μὲ τὸ αἷμα μας! νὰ μαρτυρήσουμε καὶ μαζὶ μὲ  τοὺς ἁγίους πατέρες καὶ τοὺς μάρτυρες νὰ  φωνάξουμε κ᾽ ἐμεῖς· «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (                         Αμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἱ. ναὸ πιθανῶς τῆς ἱ. μητροπόλεως Φλωρίνης μὲ ἄγνωστο τίτλο καὶ ἄδηλο χρόνο.