Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων: “Στόχος μας είναι να διπλασιαστεί ο αριθμός των δοτών έως το τέλος του 2011”

Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων Αναστάσιος Χατζής δηλώνει στη "ΜτΚ" ότι, με τη νέα νομοθεσία, αυτόματα όλοι είμαστε δωρητές οργάνων, εκτός κι αν δηλώσουμε το αντίθετο.

Συνέντευξη στη Νικολέττα Μπούκα bouka@makthes.gr

Αποφασισμένος να παλέψει ώστε να μην επιτρέψει η όποια δυσπιστία των Ελλήνων απέναντι στη δωρεά οργάνων να μετατραπεί σε… τσουνάμι δηλώνει, σε συνέντευξή του στη “ΜτΚ”, ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) Αναστάσιος Χατζής.

Παράλληλα, αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή ο επίσημος αριθμός δωρητών οργάνων στη χώρα μας είναι πολύ χαμηλός, καθώς αγγίζει μόλις τις 100.000. Ωστόσο, δηλώνει αισιόδοξος για το μέλλον και επισημαίνει ότι στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2011 ο αριθμός των δοτών να αυξηθεί έως και 80%.

Τις τελευταίες ημέρες είχαμε πολλές μεταμοσχεύσεις μαζί. Πού οφείλεται αυτό και πόσο μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους Έλληνες;

Καταρχάς, να μην αποκλείσουμε ότι είναι κάτι τυχαίο, διότι πρέπει να περιμένουμε αρκετό καιρό, για να δούμε αν όντως κάτι άλλαξε. Ωστόσο, αν δεν είναι τυχαίο, θεωρώ ότι υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση. Ο ΕΟΜ, το υπουργείο Υγείας κι ο ιατρικός κόσμος ενημερώνουμε τον κόσμο, και ο κόσμος ευαισθητοποιείται και ανταποκρίνεται. Αυτή η ανταπόκριση δημιουργεί νέο κύμα ενδιαφέροντος και νέα κινητοποίηση του κόσμου. Πιστεύω ότι παίζει μεγάλο ρόλο να μαθαίνει ο κόσμος τι γίνεται, όπως, για παράδειγμα, την ιστορία του 10χρονου παιδιού, από το οποίο ευεργετήθηκαν πέντε άνθρωποι. Τα λόγια είναι σημαντικά, αλλά οι πράξεις είναι πιο σημαντικές. Επικρατεί μια αγοραφοβική συμπεριφορά, και μάλιστα και από τον ιατρικό κόσμο, να μην ανακοινώσουμε το περιστατικό, να μην πούμε πού ήταν ο ασθενής με εγκεφαλικό θάνατο. Προσωπικά πιστεύω ότι ο κόσμος πρέπει να μαθαίνει τι γίνεται, ότι έγινε ένα τροχαίο, ένας άνθρωπος χάθηκε, αλλά και το μεγαλείο ψυχής των γονιών του που δώρισαν τα όργανά του. Πρέπει να βγούμε κι εμείς από το καβούκι μας.

Ποια είναι τα στοιχεία των μεταμοσχεύσεων από την αρχή του 2011 έως σήμερα;

Οι πρώτοι εννέα μήνες του 2011 έχουν ήδη υπερκαλύψει τον περσινό χρόνο. Πέρυσι είχαμε 4,1 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ενώ τώρα ήδη έχουμε περάσει τους 4,5 δότες και προχωράμε. Ευελπιστούμε να καλύψουμε τον στόχο που έχει θέσει και ο υπουργός για 7 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Το 2010 έγιναν 108 μεταμοσχεύσεις, ενώ φέτος 114 και εκτιμούμε ότι θα πλησιάσουμε τις 130. Είναι ένα νούμερο που μπορούμε να το κυνηγήσουμε. Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι είχαμε δύο τρία περιστατικά από τα οποία έγινε λήψη πολλών οργάνων. Μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ανθρώπους, και όταν από έναν δότη έχουμε πέντε λήπτες, καταλαβαίνεται τι γίνεται. Αν, λοιπόν, το 4 γίνει 7, μιλάμε για αύξηση 70%-80% των δοτών.

Πόσοι άνθρωποι περιμένουν στη λίστα αναμονής για την εύρεση μοσχεύματος;

Ο μεγαλύτερος αριθμός ατόμων που περιμένουν να βρεθεί μόσχευμα είναι για νεφρό και ξεπερνά τα 1.000 άτομα. Περίπου 70 άνθρωποι είναι στη λίστα για ήπαρ, 40-50 για καρδιά και περίπου 50 για πνεύμονα. Τη μεγαλύτερη διάρκεια αναμονής την έχουν οι νεφροπαθείς, διότι έχουν και το υποκατάστατο της αιμοκάθαρσης, κι έτσι έχουμε ανθρώπους που περιμένουν 10 ή 15 χρόνια. Για το ήπαρ και την καρδιά, δεν υπάρχει η πολυτέλεια της μακράς αναμονής. Για το ήπαρ, η αναμονή μπορεί να είναι και μέρες, ενώ για την καρδιά, ένα με δύο χρόνια.

 Ο προκάτοχός σας παραιτήθηκε διότι διαφωνούσε με συγκεκριμένες διατάξεις του νομοσχεδίου περί μεταμοσχεύσεων του υπουργείου Υγείας. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να δεχτούμε την “εικαζόμενη συναίνεση” σαν ευρωπαϊκή πρακτική, με τη λογική ότι βοηθά στο να αλλάξει η νοοτροπία του κόσμου. Έτσι λοιπόν, με τη νέα νομοθεσία, αυτόματα όλοι είμαστε δωρητές οργάνων, εκτός κι αν δηλώσουμε το αντίθετο. Ο νόμος ψηφίστηκε, αλλά η συγκεκριμένη παράγραφος θα αρχίσει να ισχύει από την 1η Ιουλίου του 2013. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όταν φτάσουμε στη στιγμή που έχουμε έναν άνθρωπο εγκεφαλικά νεκρό στην εντατική, ο οποίος με οποιονδήποτε τρόπο είναι δωρητής οργάνων, πάλι επανερχόμαστε στη διαδικασία συζήτησης με την οικογένεια. Ούτως ή άλλως, και μετά την εφαρμογή του νόμου αυτό θα ισχύσει. Και το υποστηρίζω με έμφαση, γιατί και η ευρωπαϊκή τακτική είναι αυτή και η δική μας η υγειονομική άποψη είναι ότι για κάθε πράξη υπάρχει ένας τρόπος προσέγγισης, και αυτός δεν είναι ούτε νομικός ούτε δικαστικός. Είναι ανθρώπινος.

Έντονες αντιδράσεις εκφράζει και η Εκκλησία της Ελλάδος για την “εικαζόμενη συναίνεση”. Ο υπουργός Υγείας δηλώνει σίγουρος ότι θα κάμψει τις αντιδράσεις των ιερωμένων. Εσείς πιστεύετε ότι θα τα καταφέρει;

Πιστεύω στις δυνατότητες του υπουργού, αλλά πιστεύω και στη μετριοφροσύνη και τη μετριοπάθεια του αρχιεπισκόπου, ο οποίος είναι ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων. Νομίζω ότι η διαφορά είναι ιδεολογική. Γιατί η εκκλησία δικαίως προβάλλει τον εθελοντισμό, τον αλτρουισμό, και την ενοχλεί λίγο αυτή η έννοια της υποχρεωτικής δωρεάς. Αλλά είμαστε υποχρεωτικά δωρητές, δεν είμαστε υποχρεωτικά δότες. Τι σημαίνει αυτό; Μπορεί, για παράδειγμα, εμένα να με καταγράψουν ως δωρητή, όταν ισχύσει ο νόμος, αλλά στην πράξη θα γίνω δότης αν το οικογενειακό περιβάλλον μου συναινέσει. Νομίζω λοιπόν ότι είτε με μία νομική διατύπωση είτε με άλλου χαρακτήρα συνεννόηση η εκκλησία θα αποδεχτεί αυτή την άποψη. Το ελπίζω τουλάχιστον, διότι τη θέλουμε κοντά μας.

Παρά τις προσπάθειες, η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις στη δωρεά οργάνων στην Ευρώπη. Τι φταίει;

Είναι συνδυασμός νοοτροπίας κόσμου και συμπεριφοράς γιατρών. Η νοοτροπία των ανθρώπων δεν αλλάζει από τον έναν χρόνο στον άλλον. Καταλαβαίνω ότι ο κόσμος καμιά φορά έχει δυσπιστία, την οποία δεν θέλουμε να μετατρέψουμε σε τσουνάμι και να μας πνίξει. Αντίθετα, προσπαθούμε να τη σβήσουμε σαν φωτιά. Και οι γιατροί, όμως, πρέπει να δουν τις μεταμοσχεύσεις σαν κάτι ξεχωριστό και σε κάποιες περιπτώσεις να μην επιδεικνύουν αδιαφορία. Εάν, για παράδειγμα, εγώ, ως γιατρός, είτε αδιαφορώ, είτε προβάλλω περίεργα αιτήματα, είτε δηλώνω διαφορετικής ιδεολογίας και με έναν τρόπο “σαμποτάρω” την προσπάθεια, συμβάλλω στο να μην υπάρχουν δότες. Η μεταμόσχευση δεν είναι μια συνηθισμένη χειρουργική πράξη. Εκεί, λοιπόν, η ιατρική κοινότητα πρέπει να σταθεί στο ύψος της.

«Μακεδονία»11/09/2011/