Τριών Ιεραρχών, του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών (†)Νικοδήμου Βαλληνδρά

Τριών Ιεραρχών

του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών

(†)Νικοδήμου Βαλληνδρά

από το βιβλίο «Το κήρυγμα του θείου λόγου»,Εκδόσεις Ι. Ν. Αγίου Ανδρέου Πατρών. Θ. Λειτουργία

""Ος δ' αν ποίηση και διδάξη, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών".

Το ψυχικόν μεγαλείον έχει μεγάλην αξίαν "παρά Θεών" και ανθρώποις". Που έγκειται όμως τούτο; Απάντησι έγκυρον εις το ερώτημα δίδει ο λόγος του Χριστού. Η καταληκτική φράσις του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος "ος αν ποίηση και διδάξη ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών". Πραγματικά μεγάλος λογαριάζεται από τον Θεόν ο εργάτης και διδάσκαλος των καλών έργων.

Τοιούτοι υπήρξαν οι εορταζόμενοι Τρείς Ιεράρχαι... Και ιδού οι δύο τίτλοι των: Πατέρες της Εκκλησίας και Διδάσκαλοι της οικουμένης. Τιμώνται δε παραλλήλως σήμερον "δοκούντες στύλοι είναι" της Εκκλησίας και της Παιδείας.

1. Ως Πατέρες της Εκκλησίας διεκρίθησαν εξαιρέτως δια την υπέροχον αγιότητα και την βίωσιν της Ορθοδοξίας.

Ο όντως Μέγας Βασίλειος εις το εύθραστον σαρκίον του περιέκλειε μίαν μεγάλην ψυχήν. Και "τελειωθείς εν ολίγω επλήρωσε χρόνους μακρούς. Μόλις 50ετής απήλθε του κόσμου τούτου, κατέλιπεν όμως μεγάλο έργον. Και "ευάρεστος Θεώ γενόμενος ηγαπήθη" και "μετετέθη" εν τη βασιλεία των ουρανών. Έμεινε δε η "βασιλειάς" του, δια να δουλεύη δια της αγάπης υπέρ του πάσχοντος πλησίον... Όπως έμεινεν και ο "υπογραμμός" της αγιότητός του, δια να εμπνέη, να φωτίζη και να παραδειγματίζη ανά τους αιώνας τον κόσμον το πώς "τα των ανθρώπων ήθη καταικοσμούνται" και αι κοινωνία προάγονται εις το αγαθόν, όταν "υπέρ αλλήλων μεριμνώσι τα μέλη" προνοιακώς (Α' Κορ. ιβ' 25).

Ο Γρηγόριος εχάραξε την μεγάλην και χριστοδίδακτον γραμμήν προβάλλων "την πράξιν εις θεωρίας επίβασιν", κατ' εφαρμογήν ακριβώς του ευαγγελικού μηνύματος "ος αν ποίηση και διδάξη ούτος μέγας κληθήσεται..." Της εμπράκτου δε ταύτης αγιότητός του τρανόν δείγμα έδειξε κατά την Β' Οίκουμ. Σύνοδον, όταν ως ο κατ' εξοχήν "Θεολόγος" προήδρευσε ταύτης, άλλ' άνθρώπιναι μικρότητες διημφισβήτησαν την κανονικότητα του ως αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως και εκείνος έσπευσε, δια την ειρήνην και την ομόνοιαν της Εκκλησίας, να παραμερίση τον εαυτόν του, αποσυρόμενος - ίνα ριφθή ως ο Ιωνάς εις την θάλασσαν, δια να "παύση το κλυδώνιον" - να λήξη η τρικυμία και να ηρέμηση το σκάφος της Εκκλησίας. Οποίον μεγαλείον ψυχής.

Και ο Χρυσόστομος υπήρξεν ανένδοτος και ασυμβίβαστος προς την φαυλότητα και την διαφθοράν. Και είχε το ηθικόν ανάστημα (της αρετής και της αγιότητος) δια να ελέγξη την διαφθοράν των κρατούντων και να υποστή τας συνεπείας, "υστερούμενος, θλιβόμενος, κακοχούμενος, εν ερημίαις πλανώμενος" εις τας εσχατιάς του Πόντου με "το απόκριμα του θανάτου", κατώδυνος την ψυχήν και το σώμα.

Και ιδού η "έκβασις της αναστροφής του". Τον έσυραν ετοιμοθάνατον εις ένα ναόν του μάρτυρος Βασιλίσκου. Απεκοιμήθη. Οραματίζεται και ακούει φωνήν: "θάρσει, αδελφέ Ιωάννη, αυριον γαρ άμα εσόμεθα". Εγείρεται ήρεμος, μεταλαμβάνει λευχειμονών. Και τελειούται εν Κυρίω. Με έκδηλον ψυχικόν μεγαλείον. "Ου ουκ ην άξιος ο κόσμος".

2. Τί δε να είπωμεν περί των Τριών ως Διδασκάλων της Οικουμένης.

Ότι είχον "οίον τον λόγον, τοιόνδε τον τρόπον". Πρώτιστον προσόν του διδασκάλου. Θεμελιώνει και οικοδομεί το κύρος του. ""ος αν ποίηση και διδάξη, ούτος μέγας κληθήσεται".

Ο προφορικός των λόγος βαθύς, έγκυρος "από περιουσίας γνώσεως" της αληθείας επιμαρτυρούμενος δια της ζωής των και δια των αγώνων των.

***

Τριών Ιεραρχών

του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών

(†)Νικοδήμου Βαλληνδρά

από το βιβλίο «Το κήρυγμα του θείου λόγου»,

Εκδόσεις Ι. Ν. Αγίου Ανδρέου Πατρών

Εσπερινός

Ημέρα των Γράμματος η εορτή των Τριών Ιεραρχών.

Εις τα Γράμματα και τας επιστήμας εντάσσεται και η προηγμένη τεχνολογία και αι Τεχνικαί Σχολαί ανήκουν εις την Εκπαίδευσιν, αφού προορισμόν έχουν να εκπαιδεύσουν αυτούς που θα πραγματοποιήσουν τας εφαρμογάς και της νέας υψηλής τεχνολογίας.

Όσον και αν η εκπαίδευσις εν γένει είναι εν πολλοίς ζήτημα γνώσεων (γραμματικών, επιστημονικών, τεχνικών), πέραν αυτών και υπεράνω αυτων προέχει ο παράγων άνθρωπος.

Από τον νουν του ανθρώπου και από τα χέρια του ανθρώπου θα πέραση και θα προέλθη και η γνώσις και η τεχνολογία. Το τελειότερον αυτοκίνητον δεν είναι αυτοκίνητον...

Και ο τελειότερος υπολογιστής, ότι του δώσαμεν θα επεξεργασθή και θα κίνηση.

Οι Τρεις Ιεράρχαι - δείκται αγωγής της ανθρωπινής προσωπικότητας. Ο Μ. Βασίλειος "τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησε". Έρριψε το βάρος εις την ηθικήν αγωγήν των ανθρώπων. Ήρχισεν από την αγάπην - πρώτον καρπόν του Πνεύματος - "Βασιλείας". Και απεκάλυψε το γενναίον του φρόνημα προς Μόδεστον και Ουάλεντα...

Ο Γρηγόριος εθεμελίωνε επί την πέτραν της πίστεως τον αγώνα τον καλόν του χριστιανού, κατά Αρειανών και ωνομάσθη Θεολόγος...

Ο Χρυσόστομος, μεγάλος κοινωνικός αναμορφωτής, επάταξε την διαφθοράν όπου την συνήντησεν - και εις υψηλά ισταμένους - αγωνισθείς έως θανάτου υπέρ της πίστεως, του δικαίου και της αρετής.

Αυτό το τρίπτυχον: πίστις - δικαιοσύνη - αρετή δέον να είναι ο εξοπλισμός του νέου ενεργού δυναμικού της εποχής μας και της ελληνορθόδοξου χώρας μας.

Ζωηφόρος