«Πίστει προσέλθωμεν»

Στεργίου Ν. Σάκκου

Η Καινή Διαθήκη μιλά ξεκάθαρα για το μυστήριο της θείας Κοινωνίας. Ο απόστολος Παύλος όταν γράφει στους Κορινθίους «εγώ γαρ παρέλαβον από του Κυρίου ο και παρέδωκα υμίν» (Α’ Κο 11,23), εννοεί σαφώς το μυστήριο της ζωής, που το περιγράφει αμέσως στη συνέχεια. Τα ρήματα «παρέλαβον» και «παρέδωκα» έχουν μεγάλη βαρύτητα, διότι σηματοδοτούν την παράδοση και την καθιέρωση του μυστηρίου μέσα στην Εκκλησία. Η θυσία του Χριστού τελείται πρώτα στο Μυστικό Δείπνο. Είναι όμως αναίμακτη. Ακολουθεί η θυσία του Γολγοθά, που είναι αιματηρή και έγινε εφάπαξ, μια για πάντα. Η αιματηρή θυσία έχει αντίκρυσμά της την αναίμακτη, το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας που τελείται σε κάθε θεία Λειτουργία. Τί καταπληκτικό, τί ασύλληπτο, στ’ αλήθεια! Ο Κύριος πριν σταυρωθεί, θυσιάζει τον εαυτό του στο δείπνο με τους μαθητές του και τους προσφέρει το σώμα και το αίμα του.

Διευκρινίζει δε ο ίδιος τη διαχρονική ισχύ και σημασία της πράξεώς του και υπογραμμίζει με έμφαση τη μεταβολή των ταπεινών στοιχείων του ψωμιού και του κρασιού σε σώμα και αίμα του. «Δεν είπε», σχολιάζουν οι άγιοι πατέρες, «ότι ο άρτος που θα δώσω είναι αντίτυπο της σάρκας μου, αλλά είναι η σάρκα μου». Προσφέροντας δε το κρασί είπε· «τούτο έστι το αίμα μου».

Πώς γίνεται να βλέπουμε ψωμί και κρασί και να είναι τα δύο αυτά στοιχεία το σώμα και το αίμα του Θεανθρώπου; «Ου φέρει το μυστήριον έρευναν». Αλλά μήπως αυτό είναι το μοναδικό μυστήριο; Γεμάτη ακατανόητα μυστήρια είναι η ζωή μας. Με το ίδιο νερό ποτίζονται τα δένδρα, κι όμως παράγεται διαφορετικός καρπός. Στην ελιά το νερό γίνεται ελιά κι έπειτα λάδι, στη κληματαριά σταφύλι, που μας δίνει στη συνέχεια το κρασί. Το ψωμί που καθημερινά τρώμε και το κρασί που πίνουμε, τα μεταβάλλει ο οργανισμός μας σε κρέας και αίμα. Πώς; Η επιστήμη περιγράφει το φαινόμενο, αδυνατεί όμως να το εξηγήσει. Παρόμοια και το μυστήριο της ζωής και της σωτηρίας δεν ερμηνεύεται με την πενιχρή λογική μας, είναι υπέρλογο.

Πώς γίνεται η μεταβολή του ψωμιού και του κρασιού σε σώμα και αίμα Χριστού; Απαντώντας σ’ αυτό το ερώτημα ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καλλίνικος, μεταφέρει τη σκέψη μας σ’ ένα άλλο υπερφυές μυστήριο· «Η αειπάρθενος ηρώτησε τον αρχάγγελον ‘πώς έσται μοι τούτο, έπεί άνδρα ου γινώσκω;’ και της απεκρίθη· Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε. Επίσης και επί των τιμίων δώρων το άγιον Πνεύμα επιφοιτά και ποιεί τα υπέρ λόγον και έννοιαν».

«Μετά την επίκληση του αγίου Πνεύματος», θεολογεί ό άγιος Κύριλλος, επίσκοπος Ιεροσολύμων, «δεν είναι απλό ψωμί, αυτό που βλέπουμε στο άγιο δισκοπότηρο. Είναι το σώμα του Χριστού». Και συμπληρώνει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός· «Όπως όλα όσα δημιούργησε ο Θεός τα έκανε με την ενέργεια του Πνεύματος, έτσι και τώρα η ενέργεια του Πνεύματος πραγματοποιεί τα υπέρ φύσιν. Αυτά μόνο η πίστη μπορεί να τα συλλάβει».

Αλλά και με τί μάτια θα μπορούσε να κοιτάξει ο άνθρωπος γυμνό και ακάλυπτο το σώμα και το αίμα του Κυρίου; Πώς θα μπορούσε να τα πλησιάσει και να τα μεταλάβει; «Εις τα περί του μυστηρίου τούτου ουδέ η απόδειξις χωρεί, ουδέ η έρευνα ευρίσκει τόπον», γράφει ο διδάσκαλος της Εκκλησίας μας Νικηφόρος Θεοτόκης. «Πίστεως μόνης εστί χρεία και πίστεως θερμής, ίνα νικά και του νοός την ένστασιν και αυτάς τας προσβολάς των αισθήσεων».

(Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)