Στη δίνη των εκτρώσεων εισέρχεται η Κύπρος . Ποιοί επιδιώκουν αλλαγή της νομοθεσίας

Στη δίνη των εκτρώσεων εισέρχεται για άλλη μια φορά η Ευρώπη, καθώς 20 χρόνια μετά την ψήφιση στο Βέλγιο της νομοθεσίας η οποία εν μέρει νομιμοποίησε τις εκτρώσεις, οι γυναίκες τεσσάρων χωρών, οι οποίες αρνούνται να προχωρήσουν σε σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις, οργανώθηκαν και άρχισαν μια νέα εκστρατεία προκειμένου να πετύχουν την αναγνώριση αυτού που θεωρούν δικαίωμά τους.

Στο στόχαστρο της εκστρατείας βρίσκεται και η Κύπρος μαζί με τις Ιρλανδία, Μάλτα και Πολωνία, ενώ ειδικά προς το σκοπό αυτό έχει ιδρυθεί μια πλατφόρμα οργανώσεων από τις τέσσερις προαναφερόμενες χώρες και το Βέλγιο.

Η Πλατφόρμα μάλιστα, προχώρησε σε μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας, η οποία πραγματοποιήθηκε την 1η Απριλίου στις Βρυξέλλες και πέρασε από τις πρεσβείες των τεσσάρων χωρών ως ένδειξη στήριξης προς τις γυναίκες, οι οποίες ζουν στα κράτη αυτά.

Βασικό αίτημα των γυναικών που συμμετέχουν στην εκστρατεία είναι η αναγνώριση των εκτρώσεων, αφού όπως υποστηρίζουν είναι αναφαίρετο το δικαίωμα κάθε γυναίκας να πράττει όπως η ίδια θεωρεί ορθό για το σώμα της. Η παρουσία της Κύπρου στην εκστρατεία που έχει αρχίσει στην Ευρώπη είναι αρκετά έντονη μέσω του Κυπριακού Λόμπι Γυναικών, στο οποίο μεταξύ άλλων συμμετέχουν ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου.

Η πλατφόρμα, αρχίζοντας την εκστρατεία της παρέδωσε, προς το παρόν, στις κυβερνήσεις των τεσσάρων χωρών ανοικτή επιστολή με την οποία τις καλεί να τροποποιήσουν τις νομοθεσίες τους, ενώ ταυτόχρονα καλούν και όλες τις Αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λάβουν μέτρα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους ώστε να διασφαλίσουν ότι όλες οι γυναίκες που ζουν στην Ευρώπη απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους.

Το αίτημα όμως για τροποποίηση των νομοθεσιών στα κράτη, τα οποία συνεχίζουν να θέτουν περιορισμούς στις εκτρώσεις φαίνεται να είναι απλώς η αρχή για νέες συζητήσεις, καθώς όπως και σε αρκετά άλλα σημεία του πλανήτη, έτσι και στην Κύπρο οι απόψεις διίστανται. Εξάλλου στο θέμα αυτό, εμπλέκεται άμεσα και η Εκκλησία και ιδιαίτερα στις δογματικές καθολικές χώρες ο φανατισμός και από τις δύο πλευρές αποτελεί αναπόφευκτη εξέλιξη. Σε ό,τι αφορά αποκλειστικά την Κύπρο, η νομοθεσία περί εκτρώσεων δεν είναι απόλυτη, καθώς δίνει το δικαίωμα, υπό προϋποθέσεις, στις γυναίκες να προχωρούν σε άμβλωση. Ο κάθε ένας όμως από τους εμπλεκόμενους φαίνεται ότι ερμηνεύει με το δικό του τρόπο τις πρόνοιες της νομοθεσίας αυτής, καθώς οι μεν χαρακτηρίζουν τη νομοθεσία ως αυστηρή και οι δε ως πολύ ελαστική και ευέλικτη.

Βασική διαφορά μεταξύ των γυναικών που μάχονται υπέρ της ελεύθερης βούλησης της γυναίκας με την υφιστάμενη νομοθεσία, αλλά και της γνώμης της Επιτροπής Βιοηθικής, φαίνεται να είναι το κατά πόσον το έμβρυο, αποτελεί μέρος του σώματος της γυναίκας και ως εκ τούτου έχει το δικαίωμα να λαμβάνει μόνη της αποφάσεις για το σώμα της ή το ότι το έμβρυο αποτελεί ξεχωριστή ανθρώπινη οντότητα, η οποία θα πρέπει να προστατευθεί. Στη μέση αυτής της σιωπηρής, προς το παρόν αντιπαράθεσης, βρίσκονται τα λιγοστά στοιχεία που υπάρχουν στην Κύπρο και αφορούν τον αριθμό των εκτρώσεων στις οποίες προχωρούν οι γυναίκες, ανήλικες και ενήλικες σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Το τραγικό είναι ότι και σε αυτή την περίπτωση η Κύπρος δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία, καθώς οι πλείστες των αμβλώσεων διενεργούνται στον ιδιωτικό τομέα με αποτέλεσμα να μην γίνεται συστηματική καταγραφή τους.

Η κυπριακή νομοθεσία

Η ΚΥΠΡΙΑΚΗνομοθεσία, όπως εξήγησε στον «Φ» η πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής Ρένα Πετρίδου αποτελείται από τέσσερα βασικά άρθρα. «Τα τρία άρθρα προβλέπουν ότι απαγορεύεται η άμβλωση, η απόπειρα και η προμήθεια φαρμάκων που έχουν σκοπό την άμβλωση. Υπάρχει όμως ένα τέταρτο άρθρο, το οποίο προβλέπει για τον ιατρικό τερματισμό της εγκυμοσύνης». Σε αυτό το άρθρο, αναφέρεται ότι ανεξάρτητα από τις διατάξεις των άλλων τριών άρθρων. Κανένα πρόσωπο δεν θα θεωρείται ένοχο των αδικημάτων που προβλέπονται στα άλλα άρθρα, όταν:

?Η εγκυμοσύνη τερματίζεται από γιατρό που είναι εγγεγραμμένος σύμφωνα με τις διατάξεις του περί εγγραφής ιατρών νόμου εάν συντρέχουν οι εξής λόγοι:
?(α) Εάν υπάρχει πιστοποίηση της αρμόδιας αστυνομικής αρχής που βεβαιώνεται από ιατρική πιστοποίηση ότι η εγκυμοσύνη προκλήθηκε κατόπιν βιασμού και κάτω από περιστάσεις, οι οποίες αν δεν την σταματούσε θα δημιουργούσε σοβαρό κλονισμό στην κοινωνική θέση της εγκύου ή του οικογενειακού περιβάλλοντος της. ?(β) Κατόπιν γνωμοδότησης δύο εγγεγραμμένων γιατρών ότι με καλή πίστη είναι της γνώμης ότι εάν εξακολουθούσε η εγκυμοσύνη, η ζωή της εγκύου θα ετίθετο σε κίνδυνο ή θα προκαλείτο φυσική, πνευματική ή ψυχική της βλάβη ή οποιουδήποτε τέκνου της που υπάρχει, μεγαλύτερη από εκείνη, παρά αν δεν τερματιζόταν η εγκυμοσύνη, ή ότι υπάρχει ουσιώδης κίνδυνος αν γεννιόταν το τέκνο να έπασχε από τέτοιες φυσικές ή ψυχικές ανωμαλίες ώστε να είναι σοβαρά ανάπηρο.

20% των γυναικών έκανε τουλάχιστον μια έκτρωση

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που έχουν προκύψει από δύο σχετικά πρόσφατες έρευνες που διενεργήθησαν στην Κύπρο και μεταξύ άλλων ακούμπησαν και το θέμα των εκτρώσεων. Κάποια στοιχεία υπάρχουν από έρευνα όπως αυτή που διενήργησε ο Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αναπαραγωγικής Ιατρικής και το Υπουργείο Παιδείας το 2006 με τίτλο «Έρευνα για την Υγεία στις Διαφυλικές Σχέσεις και τη Σεξουαλικότητα». Σε δείγμα 1668 μαθητών ηλικίας 14 - 18 ετών το 24% των παιδιών απάντησαν ότι έχουν σεξουαλικές σχέσεις και από αυτούς το 68% είχαν σεξουαλική δραστηριότητα πριν από την ηλικία των 16. Στο ερώτημα αν αντιμετώπισαν ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη οι μαθητές που είχαν σεξουαλικές σχέσεις σε ποσοστό 10,5% (δηλαδή το 2,5% του δείγματος που σε αριθμούς μεταφράζεται σε 42 παιδιά) απάντησε θετικά. Εξάλλου, σε έρευνα που διενήργησε το Υπουργείο Υγείας στη διάρκεια του 2006 και του 2007 έδειξε ότι 20% των γυναικών του δείγματος είχε κάνει έκτρωση τουλάχιστον μια φορά. Το 7% αφορούσε γυναίκες από 18-24 ετών, 19,6% γυναίκες 25-44 ετών και 38,8% γυναίκες από 45 μέχρι 56 ετών.

«Το έμβρυο δεν είναι ούτε πόδι ούτε χέρι»

ΜΙΛΩΝΤΑΣστον «Φ» η πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής Ρένα Πετρίδου ανέφερε πως, αν και «ως εθνική Επιτροπή δεν έχουμε εκδώσει γνώμη πάνω στις εκτρώσεις, για αυτό δεν μπορώ να αναφερθώ σε επίσημη άποψη της Επιτροπής για το θέμα αυτό, έχουμε ασχοληθεί με την ιατρικά υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (τεχνητή γονιμοποίηση-εξωσωματική) και το έμβρυο που δημιουργείται με τις διάφορες μεθόδους. Όσον αφορά, λοιπόν τις προσεγγίσεις ως προς το έμβρυο που δημιουργείται εξωσωματικά, η εθνική επιτροπή έχει εκφράσει απόψεις κατά πλειοψηφία».
Με βάση αυτές τις απόψεις, «το έμβρυο από της δημιουργίας του είναι φορέας ζωής και είναι μια οντότητα, η οποία πρέπει να τύχει επαρκούς προστασίας από το νομοθέτη. Παράλληλα η σύμβαση για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων του ανθρωπίνου όντος από τις εφαρμογές της βιολογίας και της ιατρικής, στο άρθρο 18, προβλέπει ότι ο νομοθέτης της κάθε χώρας θα πρέπει να παρέχει επαρκή προστασία στο έμβρυο που δημιουργείται για τεχνητή αναπαραγωγή και επιπλέον απαγορεύει απόλυτα τη δημιουργία ανθρώπινου εμβρύου για σκοπούς έρευνας». Επομένως, είπε η κ. Πετρίδου, «βλέπουμε πολύ ξεκάθαρα μέσα από τη σύμβαση αυτή που αποτελεί πλέον νομοθεσία που εφαρμόζεται στην Κύπρο μια άλλη διάσταση όσον αφορά την προστασία του εμβρύου και η νομοθεσία αυτή ευθέως προστατεύει το έμβρυο που δημιουργείται εξωσωματικά».

Όσον αφορά το έμβρυο που κυοφορείται στο σώμα της γυναίκας «έχουμε τον ποινικό κώδικα ο οποίος με τέσσερα άρθρα του παρέχει προστασία στο έμβρυο». (Τα τρία άρθρα απαγορεύουν την άμβλωση ή την απόπειρα άμβλωσης ή την προμήθεια φαρμάκων με σκοπό την άμβλωση και το τέταρτο επιτρέπει υπό προϋποθέσεις την άμβλωση). Με το τέταρτο άρθρο, εξηγεί η κ. Πετρίδου, «διενεργούνται οι εκτρώσεις τόσο σε ανήλικες όσο και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες κρίνεται ιατρικώς απαραίτητο», ενώ καλύπτονται και άλλες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα ο επηρεασμός μιας οικογένειας κ.λπ.

Άρα, πρόσθεσε, με αυτή τη νομοθετική κατάσταση, η Κύπρος, «δεν μπορεί να ταυτίζεται με τις νομοθετικές πρόνοιες που ισχύουν στην Ιρλανδία, στη Μάλτα και στην Πολωνία όπου η απαγόρευση είναι απόλυτη και οι γυναίκες αναγκάζονται να μεταβαίνουν σε άλλες χώρες για να τερματίζουν ιατρικά την εγκυμοσύνη τους». Στην Κύπρο, είπε, «δεν υπάρχει αυτή η απόλυτη απαγόρευση. Το τέταρτο άρθρο αφήνει πολλές δυνατότητες για ιατρικό τερματισμό μιας εγκυμοσύνης και ταυτόχρονα στέλνει και το μήνυμα ότι το κυοφορούμενο έμβρυο ως φορέας ζωής αποτελεί αξία και χρειάζεται να προστατευθεί». Συνεχίζοντας η κ. Πετρίδου και ξεκαθαρίζοντας ότι πρόκειται για προσωπική της γνώμη και όχι για επίσημη θέση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, αναφέρει πως «η υφιστάμενη νομοθεσία δεν δημιουργεί κανένα απολύτως πρόβλημα σε μια γυναίκα που θέλει να τερματίσει ιατρικά την εγκυμοσύνη της». Ως μέλος της επιτροπής, λέει, «θα ήθελα να δούμε την παράμετρο της προστασίας της ανθρώπινης ζωής του κυοφορούμενου ως αξίας και ως ενός συμφέροντος, το οποίο θα πρέπει να προστατευθεί. Προσωπικά πιστεύω ότι από τη στιγμή που η γυναίκα μένει έγκυος το κυοφορούμενο δεν είναι μέρος του σώματος της πλέον, δεν είναι ούτε το πόδι της ούτε το χέρι της ούτε το αφτί της.

Είναι μια οντότητα, η οποία φέρει ζωή και φιλοξενείται στο σώμα της γυναίκας. Πιστεύω ότι το κυοφορούμενο εξέρχεται πλέον του πεδίου της ιδιωτικής ζωής της γυναίκας και μέσα στα πλαίσια αυτά δημιουργείται και το συμφέρον του να προστατευθεί».

Της Μαριλένας Παναγή - «Φιλελεύθερος» -11/04/2010