Απαλλαγές από τα Θρησκευτικά – Απασχόληση μαθητών που παίρνουν απαλλαγή

Τελευταία εξέλιξη στο ζήτημα των απαλλαγών από το μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ) αποτελεί η «Απάντηση σε επιστολή σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών» που έστειλε το ΥΠΕΠΘ στον θεολόγο κ. Σπυρίδωνα Παπακωστόπουλο.
Επιχειρούμε μια νηφάλια προσέγγιση του ζητήματος των απαλλαγών από το μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), γιατί φαίνεται πως σημαντικές παράμετροι του ζητήματος ή έχουν ξεχαστεί ή λανθασμένα ερμηνεύονται.
1. Η Επιστολή του ΥΠΕΠΘ προς τον κ. Σπ. Παπακωστόπουλο αποτελεί στο μεγαλύτερο μέρος της επανάληψη της τρίτης εγκυκλίου του ΥΠΕΠΘ που εκδόθηκε πέρυσι το καλοκαίρι σχετικά με την «Απασχόληση των μαθητών» (109744/Γ1/26-08-2008) που παίρνουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά. Μετά από την κατά λέξη παράθεση του περιεχομένου της εγκυκλίου αυτής στην εν λόγω Επιστολή του ΥΠΕΠΘ σημειώνεται ότι «δίνεται η δυνατότητα απαλλαγής στους αλλόθρησκους και ετερόδοξους μαθητές, οι οποίοι για λόγους συνείδησης δεν επιθυμούν να παρακολουθήσουν το εν λόγω μάθημα». Η αναφορά αυτή είναι ίδια με εκείνη της τρίτης εγκυκλίου που αναφέρει: «οι μη Ορθόδοξοι μαθητές, δηλ. οι αλλόθρησκοι ή οι ετερόδοξοι, οι οποίοι απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών…».Ωστόσο, ούτε η περσινή τρίτη εγκύκλιος ούτε η τωρινή Επιστολή του ΥΠΕΠΘ κλείνει οριστικά την πόρτα στους Ορθόδοξους μαθητές για αίτηση απαλλαγής, αφού συνεχίζουν να είναι σε ισχύ και οι εγκύκλιοι 91109/Γ2/10-7-2008 και 104071/Γ2/04-08-2008 που δίνουν δυνατότητα απαλλαγής στους «γονείς των ανήλικων μαθητών ή τους ίδιους τους μαθητές, εάν είναι ενήλικοι, που για λόγους συνείδησης δεν επιθυμούν να παρακολουθήσουν το μάθημα των Θρησκευτικών» και μάλιστα «δεν είναι αναγκαία η αιτιολόγηση της άρνησης στην υπεύθυνη δήλωση που απαιτείται».
2. Δυστυχώς ούτε η περσινή τρίτη εγκύκλιος ούτε η τωρινή Επιστολή του ΥΠΕΠΘ αλλάζουν το καθεστώς των απαλλαγών από το ΜτΘ. Η τωρινή Επιστολή, όπως και η περσινή τρίτη εγκύκλιος ορίζουν την «Απασχόληση των μαθητών» που παίρνουν απαλλαγή και απαιτούν μάλιστα «την πιστή τήρηση και εφαρμογή» των εγκυκλίων από τα στελέχη της εκπαίδευσης. Όντως αυτή η απαίτηση είναι σημαντικότατη αφού η μη απασχόληση των απαλλαγέντων μαθητών, κατά παράβαση της τρίτης εγκυκλίου (γεγονός που συνέβη πολλές φορές φέτος) αποτελεί ισχυρό κίνητρο (τεμπελιάς) για μαθητές που θα επιδιώξουν απαλλαγή από το ΜτΘ. Παρά τη σημαντική αξία που έχει η απασχόληση των μαθητών που απαλλάσσονται, είναι ωστόσο πράγμα διάφορο από αυτό καθεαυτό το ζήτημα των απαλλαγών, που η ουσία του βρίσκεται στο ποιος και με ποια διαδικασία (δηλώνοντας τι στην αίτηση απαλλαγής) μπορεί να πάρει απαλλαγή.
3. Είναι απαραίτητο, για μια ακόμη φορά, να ξεχωρίσουμε τρία διαφορετικά πράγματα στο ζήτημα των απαλλαγών.

Α.Υποχρεωτικότητα του ΜτΘ

Το ΜτΘ είναι υποχρεωτικό στα ελληνικά σχολεία. Αυτή η αλήθεια που διαρκώς τονίζεται και από το ΥΠΕΠΘ όταν τίθεται το ζήτημα των απαλλαγών, δεν προσφέρει επί της ουσίας κάτι στο ίδιο το καθεστώς των απαλλαγών. Και τούτο γιατί οι απαλλαγές είναι απαλλαγές από ένα υποχρεωτικό μάθημα.

Β. Απασχόληση μαθητών που παίρνουν απαλλαγή

Όπως ήδη τονίσθηκε το ζήτημα της απασχόλησης των μαθητών που απαλλάσσονται από το ΜτΘ είναι πολύ σημαντικό. Και τούτο γιατί αν με αυστηρότητα εφαρμοστεί στα σχολεία η τρίτη εγκύκλιος που προβλέπει την απασχόληση των μαθητών σε άλλη τάξη και άλλο μάθημα και οι μαθητές πάψουν να απολαμβάνουν ένα ωραίο «κενό» την ώρα που οι συμμαθητές τους διδάσκονται Θρησκευτικά, τότε οπωσδήποτε θα μειωθεί ο αριθμός όσων ζητούν απαλλαγή. Για το ζήτημα αυτό λοιπόν η τελευταία Επιστολή του ΥΠΕΠΘ στον κ. Παπακωστόπουλο είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού απαιτεί από τα στελέχη της εκπαίδευσης την εφαρμογή στην πράξη της εγκυκλίου για απασχόληση των απαλλαγέντων μαθητών.

Γ. Απαλλαγή από το ΜτΘ

Δυστυχώς στην ουσία του το ζήτημα των απαλλαγών από το ΜτΘ παραμένει άλυτο. Η τελευταία Επιστολή του ΥΠΕΠΘ στον κ. Παπακωστόπουλο ούτε καταργεί τις δύο πρώτες εγκυκλίους Στυλιανίδη, που άνοιξαν την πόρτα σε Ορθόδοξους μαθητές να πάρουν απαλλαγή από τα Θρησκευτικά, ούτε απαιτεί την επαναφορά μας στο καθεστώς του 2002 ώστε όποιος γονιός ζητάει απαλλαγή να είναι υποχρεωμένος να δηλώνει αρνητικά ότι «δεν είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος». Όσο η αίτηση απαλλαγής δεν περιέχει καμία (ούτε αρνητική) δήλωση περί του θρησκεύματος αλλά απλώς κάνει αναφορά σε «λόγους συνείδησης», το θέμα των απαλλαγών θα παραμένει άλυτο και το ΜτΘ υποβαθμισμένο.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ από το ΥΠΕΠΘ ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΕΙ ΤΙΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ για τις απαλλαγές από τα Θρησκευτικά και να επαναφέρει την εγκύκλιο του 2002 που χορηγεί απαλλαγή με την αρνητική δήλωση του κηδεμόνα ότι «δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος». Ας σταματήσει πλέον ο κ. Υπουργός Παιδείας και οι Γραμματείς του Υπουργείου να μας κοροϊδεύουν με ασάφειες και ημίμετρα. Οι δε θεολόγοι ας μη βιάζονται να πανηγυρίζουν κάθε φορά που το ΥΠΕΠΘ στέλνει κάποιο έγγραφο για τα Θρησκευτικά πριν μελετήσουν καλά το περιεχόμενό του. Αντίθετα επίμονα και σταθερά, χωρίς υποχωρητικότητα και παρεκκλίσεις να απαιτούμε την ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΥΚΛΙΩΝ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ ως ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ.
Το αίτημά μας αυτό δεν συνδέεται ούτε με οικονομικές διεκδικήσεις ούτε με προσωπικές απολαβές. Είναι αίτημα για την υπεράσπιση του μαθήματός μας και του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της παιδείας μας.
Όσο το ΥΠΕΠΘ αρνείται να αποσύρει τις εγκυκλίους Στυλιανίδη για τις απαλλαγές δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι αληθινά ενδιαφέρεται για τον ελληνορθόδοξο προσανατολισμό της παιδείας μας.
Πηγή: Θρησκευτικά