Ἦθος καὶ εὐσυνειδησία

 

Ἦθος καὶ εὐσυνειδησία

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

    Στὴν ἐποχή μας, ὅπου οἱ ἄνθρωποι στὴν πλειονότητά τους ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, παρατηροῦμε τοὺς ὑπεύθυνους τῆς πολιτικῆς ζωῆς νὰ προγραμματίζουν μικρὰ ἀλλὰ καὶ μεγάλα ἔργα καὶ νὰ τὰ πραγματοποιοῦν, γιὰ τὴν πρόοδο καὶ τὴν εὐημερία τοῦ λαοῦ. Κανένας λογικὸς ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ τοὺς κατηγορήσει. Ἐπιμέρους ἀδυναμίες ἴσως νὰ ὑπάρχουν, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει ὅτι οἱ προσπάθειες εἶναι μάταιες καὶ ἀνωφελεῖς.

   Ὑπάρχει ὡστόσο ἡ μεγάλη ἔλλειψη ἱκανῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι πρέπει νὰ λειτουργήσουν καὶ νὰ ἀξιοποιήσουν τὰ ἔργα. Ἀνησυχοῦμε, γιατί δὲν ὑπάρχει τὸ ἦθος καὶ ἡ εὐσυνειδησία, γιὰ νὰ ἀποδίδουν σωστὰ καὶ νὰ καταλήγουν στὴ βελτίωση τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων. Θὰ περιγράψουμε μερικὲς περιπτώσεις, γιὰ νὰ γίνει κατανοητὸ ὅτι ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ ἀνθρώπους μὲ ἦθος καὶ εὐαισθησία. Κι ἐκεῖ πρέπει νὰ στρέφεται πρωτίστως κάθε πνευματικὴ προσπάθεια.

    Σὲ μία περιοχὴ διαπιστώνεται ὅτι τὸ δημοτικὸ σχολεῖο εἶναι ἀκατάλληλο καὶ ἐπικίνδυνο γιὰ τὴ σωματικὴ ἀκεραιότητα τῶν μαθητῶν καὶ τῶν δασκάλων. Γίνονται ἐνέργειες καὶ σὲ σύντομο χρονικὸ διάστημα ἡ ἁρμόδια ὑπηρεσία τοῦ κράτους κτίζει καὶ ἐξοπλίζει ἕνα σύγχρονο σχολεῖο, ποὺ χαροποιεῖ μαθητὲς καὶ γονεῖς. Γίνονται ἐγκαίνια, καλοῦνται οἱ ἄρχοντες τῆς τοπικῆς αὐτοδιοίκησης, διατυπώνονται εὐχὲς καὶ δίνονται ὑποσχέσεις ὅτι ὅλα θὰ πᾶνε καλά. Μετὰ ἀπὸ μερικοὺς μῆνες ὅμως ἀρχίζουν νὰ φαίνονται τὰ ἀρνητικὰ ἀποτελέσματα τῆς μεγάλης ἔλλειψης. Οἱ ἐκπαιδευτικοὶ δὲν ἐργάζονται μὲ εὐσυνειδησία. Εἶναι ἀδιάφοροι, τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη γιὰ τὰ παιδιὰ καὶ ἐκτελοῦν τὰ καθήκοντά τους μὲ ρᾳθυμία. Παράλληλα ἔχουν συνεχῶς ἀπαιτήσεις ἀπὸ τοὺς προϊσταμένους τους καὶ ἐπιδιώκουν τὴν εὔκολη καὶ χαλαρὴ ἀπασχόληση.

    Τὸ παράδειγμα ποὺ δίνουν στοὺς μαθητές τους δὲν εἶναι ἀξιομίμητο, γι’αὐτὸ καὶ δὲν τοὺς δείχνουν τὸν ἀνάλογο σεβασμό. Ἡ προσωπική τους ζωὴ εἶναι προβληματική, χωρὶς ἠθικὲς ἀρχὲς καὶ φυσικὰ χωρὶς πίστη στὸ Θεό. Ἡ εὐσυνειδησία τους εἶναι ἄγνωστη. Πάντα εἶναι βιαστικοί. Ἀργὰ πηγαίνουν στὸ σχολεῖο, ἐπιμηκύνουν τὰ διαλείμματα, φεύγουν πρὶν τὴν ὥρα τους καὶ συχνὰ «ἀσθενοῦν». Μὲ τέτοιους ἐκπαιδευτικοὺς τὸ λαμπρὸ νεόδμητο σχολεῖο δὲν ἀποδίδει. Τὸ ἀχρηστεύουν ἐκεῖνοι ποὺ ἔπρεπε νὰ τὸ ἀξιοποιήσουν!

    Βλέπουμε ἐπίσης σὲ μία μεγάλη πόλη ἕνα ὑπερσύγχρονο νοσοκομεῖο καὶ ἔχουμε τὴ βεβαιότητα ὅτι τὸ προσωπικό του ἐργάζεται ὑποδειγματικά. Ἀπὸ τὸ διοικητή του καὶ τὸ ἰατρικὸ προσωπικὸ μέχρι καὶ τὴν τελευταία καθαρίστρια. Ἂν ἔχεις τὴν ἀτυχία νὰ νοσηλευθεῖς ἐκεῖ, θὰ δεῖς καὶ θὰ βιώσεις καταστάσεις, ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἐργαζόμενους δὲν ἔχουν τό ἀνάλογο ἐνδιαφέρον γιὰ τοὺς ἀσθενεῖς. Ὁ πόνος τῶν ἀσθενῶν δὲν γίνεται καὶ δικός τους πόνος. Ὁ ψυχρὸς ἐπαγγελματισμὸς διώχνει τὴν ἀγάπη. Κάποτε ἡ ἐξέλιξη τῆς ἀσθένειας ἐξαρτᾶται καὶ ἀπὸ τὸ «φακελάκι»! Δυστυχῶς, λείπει τὸ ἦθος καὶ ἡ ἀξιοπρέπεια. Τὰ ἀποτελέματα ἀπὸ τὸ ἐντυπωσιακὸ νοσοκομεῖο δὲν εἶναι τὰ ἀναμενόμενα.

    Κι ἕνα ἀκόμα παράδειγμα. Περνᾶμε μπροστὰ ἀπὸ ἕνα ἐπιβλητικὸ ναό, μὲ περίτεχνη διακόσμηση. Ὅλα εἶναι στὴν ἐντέλεια, γιατί ἐκεῖ λατρεύεται ὁ Θεός! Εἰσερχόμαστε καὶ αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε σὲ παραδείσιο χῶρο. Συγκινούμαστε καὶ δοξάζουμε τὸν οὐράνιο Πατέρα, μὲ μετάνοια καὶ ταπείνωση. Δὲν ἀνεχόμαστε τὴν παραμικρὴ βεβήλωση τοῦ ναοῦ ἀπὸ κάποιον ἄσχετο περὶ τὴν πίστη ἄνθρωπο. Καὶ ὅμως βλέπουμε κάποιον ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς νὰ ἔχει προκλητική συμπεριφορὰ καὶ νὰ εἶναι φιλοχρήματος.

    Χάνουμε παντελῶς τὴν αἴσθηση τῆς ἱερότητας τοῦ χώρου καὶ ἡ σκανδάλωδης παρουσία του μᾶς ἀπομακρύνει ὁριστικὰ ἀπὸ τὸ συγκεκριμένο ναό. Καὶ σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση λείπει τὸ ἦθος καὶ ἡ εὐσυν­ειδησία.

    Τὰ τρία παραδείγματα ποὺ ἀναφέραμε δὲν πρέπει νὰ τὰ γενικεύσουμε, δηλαδὴ νὰ δεχτοῦμε ὅτι ὅλοι οἱ δάσκαλοι εἶναι ἀσυνείδητοι, ὅλοι οἱ γιατροὶ καὶ τὸ λοιπὸ προσωπικὸ ὑγείας ἀδιαφοροῦν γιὰ τοὺς ἀσθενεῖς καὶ ὅλοι οἱ κληρικοὶ εἶναι ἀνάξιοι καὶ ἔχουν σκανδαλώδη συμπεριφορά.

    Πάντως στὶς μέρες μας οἱ φωτεινὲς ἐξαιρέσεις εἶναι πολὺ λιγότερες ἀπὸ τὸν κανόνα τῆς μετριότητας καὶ τῆς ἀδιαφορίας, ποὺ παρατηροῦ­με στὴν κοινωνία. Ὁ ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς ἔλεγε γιὰ τὴν κατάσταση ποὺ ἐπικρατοῦσε στὴ χώρα του τὴ Σερβία, κάτι ποὺ ἰσχύει καὶ γιὰ τὴ δική μας χώρα: «Δημιουργήσαμε σχολεῖα χωρὶς πίστη στὸ Θεό, εἴχαμε πολιτικὴ χωρὶς τιμιότητα, στρατὸ χωρὶς πατριωτισμό, κυβερνῆτες ποὺ δὲν εἶχαν τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ἐπῆλθε ἡ καταστροφὴ τῶν σχολείων, τῆς πολιτικῆς καὶ τοῦ ἴδιου τοῦ Κράτους».

    Τὸ πολύπτυχο αὐτὸ πρόβλημα δὲν λύνεται μόνο μὲ νόμους καὶ γνώσεις. Χρειάζεται ἦθος καὶ εὐσυνειδησία, ποὺ δυστυχῶς δὲν λαμβάνονται ὑπόψη ἀπὸ τοὺς ὑπεύθυνους, γι’ αὐτὸ διαιωνίζεται ἡ ὑποβάθμιση τῆς κοινωνίας καὶ διατηρεῖται σὲ πολλοὺς τομεῖς μία κατάσταση ποὺ προσεγγίζει τὰ ὅρια τῆς ἀπερίγραπτης ἀθλιότητας, τὴν ὁποία βιώνουν οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι ποὺ δὲν ἔχουν καμιὰ εὐθύνη.

Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος