Λίνος Μπενάκης, ο λόγιος ευπατρίδης

Λίνος Μπενάκης, ο λόγιος ευπατρίδης

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Ο Λίνος Μπενάκης την περασμένη εβδομάδα πέρασε στην αιωνιότητα πλήρης ημερών και με τις πνευματικές του δυνάμεις νεανικές μέχρι τέλους. Η προσφορά του είναι μεγάλη στην ιστορική επιστήμη και στην φιλοσοφία. Στις μελέτες του συνδύασε την αναζήτηση του βάθους των εννοιών με την ευρυμάθεια. Ήταν εκ των τελευταίων αξιόλογων λογίων των χρόνων μας.

            Ως άνθρωπος και ως επιστήμων διακρίθηκε για την πίστη του στην Ορθοδοξία, την αγάπη του στην Πατρίδα και στον συνάνθρωπο και τον αγώνα του κατά του φυλετικού ρατσισμού. Ο αδαμάντινος χαρακτήρας του φαινόταν και από το ότι ενώ ο ίδιος ήταν σπουδαίος επιστήμονας δεν έχανε την ευκαιρία να αποτίει φόρο τιμής και να αναφέρεται με ευγνωμοσύνη  στους σπουδαίους δασκάλους του και στους ανθρώπους που τον ωφέλησαν ψυχικά και πνευματικά.

            Ο Λίνος Μπενάκης (1928- 2022) θεωρούσε μεγάλο ευτύχημα ότι υπήρξε μαθητής του Α΄ Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης και είχε φιλολόγους καθηγητές τους σπουδαίους πνευματικούς ανθρώπους Πέτρο Σπανδωνίδη  (1890-1964) και Μπάμπη Νίντα (1906-1962). Ο μεν Σπανδωνίδης κυριάρχησε στην πνευματική ζωή της Συμπρωτεύουσας στον Μεσοπόλεμο και μεταπολεμικά, ο δε Νίντας ήταν βαθύς γνώστης των αρχαίων ελληνικών κειμένων και είχε άριστο μεταδοτικό.

            Αυτό που Λίνος Μπενάκης θεωρούσε προνόμιο της πνευματικής του πορείας ήταν η συνεργασία του με τους διακεκριμένους στη φιλοσοφική σκέψη ή/και στην πολιτική πράξη Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο (1900–1981), Παναγιώτη Κανελλόπουλο (1902-1986), Κωνσταντίνο Τσάτσο ( 1899-1987), Ευάγγελο Παπανούτσο (1900-1982) και Βασίλειο Τατάκη (1897 – 1986).  Στο βιβλίο που έγραψε γι αυτούς  με τίτλο «Μνήμη» και εξέδωσε η «Παρουσία» το 2006, περιλαμβάνονται κείμενά τους, βιογραφικά τους σημειώματα και εξαντλητική εργογραφία τους. Στα «Προλεγόμενά» του βιβλίου ο Μπενάκης σημειώνει πως στο Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, στο οποίο επί δεκαετίες υπήρξε διευθυντής, τον τίμησαν με την εμπιστοσύνη και τη φιλία τους οι Θεοδωρακόπουλος, Κανελλόπουλος και Τσάτσος στον δε Μορφωτικό Σύλλογο «Αθήναιον» ωφελήθηκε από τα μαθήματα περί φιλοσοφίας, ψυχολογίας και παιδαγωγικής των Παπανούτσου και Τατάκη.

            Η σημαντική προσφορά του Λίνου Μπενάκη στον Ελληνισμό είναι η εκ μέρους του προβολή της συνέχειας του Έθνους μας. Τη συνέχεια δίδαξαν πρώτοι οι Σπυρίδων Ζαμπέλιος και Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος δια ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων και ακολούθησε ο Βασίλειος Τατάκης με τη Βυζαντινή φιλοσοφία και ο Λίνος Μπενάκης με την προσθήκη της Μεταβυζαντινής φιλοσοφίας. Οι εργασίες των Τατάκη και Μπενάκη έδειξαν ότι οι λόγιοι Έλληνες του Βυζαντίου και της τουρκοκρατίας ήσαν η συνέχεια των  αρχαίων Ελλήνων  φιλοσόφων και ιδιαίτερα του Αριστοτέλη, τον οποίον δίδαξαν πολύ νωρίτερα από τους λογίους του Διαφωτισμού.

             Το προσωπικό ενδιαφέρον του Λίνου Μπενάκη για τη φιλοσοφική σκέψη του Θεόφιλου Κορυδαλλέα (1570-1645) και άλλων λογίων της τουρκοκρατίας φάνηκε και με την ανακοίνωσή του στο Παγκόσμιο Συνέδριο για τον Αριστοτέλη (Θεσσαλονίκη 1978), στο οποίο ανέπτυξε το θέμα «Νεωτερική κριτική του Μεταβυζαντινού Αριστοτελισμού στον ελληνικό χώρο κατά τον 18^ο αιώνα». Ας είναι αιωνία η μνήμη του.-