26 Μαΐ 2022

Κατάπτωση της θεολογίας

Κατάπτωση της θεολογίας

Αναστάσιος Ομ. Πολυχρονιάδης, δρ  pd Θεολογίας ΑΠΘ

Με τις εναντιώσεις, ως προς το Ορθόδοξο δόγμα, του Χρυσόστομου Σταμούλη έχουμε ασχοληθεί και σε παλαιότερα κείμενά μας[1]. Τώρα, στάθηκε αφορμή μια τοποθέτησή του περί της πτώσεως του ανθρώπου. Το θέμα αυτό είναι περιεκτικό όλων των δογμάτων της Πίστεως. Διότι, όλες οι θεϊκές ενέργειες έχουυν ένα σκοπό, τη σωτηρία του πεπτωκότος ανθρώπου. Όταν, λοιπόν, αποδομείται το γεγονός της πτώσης, αποδομείται ολόκληρο το οικοδόμημα της Πίστεως.  

Γράφει ο Χ. Σταμούλης: «Πάντα θυμάμαι, όταν διαβάζω τα κείμενά του, την ερμηνεία της πτώσης που κάνει ο άγιος Κύριλλος ο Αλεξανδρείας, ο οποίος λέγει πως οι πρωτόπλαστοι έπεσαν από τον παράδεισο, γιατί έχασαν τη δυνατότητα να εκπλήσσονται απέναντι στον εκπλήσσοντα Θεό»[2].

Πέρα από την ανύπαρκτη παραπομπή σε κείμενο του αγίου Κυρίλλου, εδώ ο Σταμούλης, διαστρεβλώνει πλήρως τον λόγο του Αλεξανδρινού Πατρός.

Αυτό φανερώνεται, σε σχετική διδακτορική διατριβή, με τίτλο Η περί σωτηρίας του ανθρώπου διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας. Εκεί, ο συγγραφέας τονίζει ότι στα κείμενα του Αλεξανδρινού Πατρός «κυριαρχεί η περιγραφή και η κατανόηση του προπατορικού αμαρτήματος με ιατρικούς όρους και ο προσδιορισμός του ως ‘‘νόσου’’. Η αναφορά και η περιγραφή από τον άγιο Κύριλλο του προπατορικού αμαρτήματος ως ασθένειας», συνεχίζει ο πονήσας, «δεν γίνεται εφ’ άπαξ, δεν είναι μια τυχαία λεκτική αναφορά, αλλά δεσπόζει στη σκέψη του ως η κύρια ερμηνεία και προσέγγιση του γεγονότος αυτού στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους»[3].

Πράγματι, γράφει ο άγιος Κύριλλος: «Νενόσηκεν οὖν ἡ φύσις τὴν ἁμαρτίαν διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνός, τουτέστιν Ἀδάμ· οὕτως ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί [...]  ῞Ωσπερ τοίνυν ἠρρώστησεν ἡ ἀνθρώπου φύσις ἐν ᾿Αδάμ διά τῆς παρακοῆς τήν φθοράν, εἰσέδυ τε οὕτως αὐτήν τά πάθη, οὕτως ἀπήλλακται πάλιν ἐν Χριστῷ»[4]. Που σημαίνει ότι η ανθρώπινη φύση νόσησε διά της παρακοής του Αδάμ και έτσι άπαντες πλέον κληρονόμησαν την αμαρτία.

Το ίδιο αποδίδει ο Αλεξανδρινός Πατήρ, λέγοντας «ἀλλά, καθάπερ ἀνιάτῳ περιπεσοῦσαν νοσήματι τήν ἀνθρώπου φύσιν ὁρῶν»»[5]. Βλέπει, δηλαδή, την ανθρώπινη φύση πεσμένη σε ανίατο νόσημα.

Το αυτό λέγει, αναφερόμενος στη νόσο του ανθρώπου από την παρακοή του πρώτου Αδάμ σε αντίθεση με τον πλουτισμό του εκ του δευτέρου Αδάμ: «Οὑκοῦν νενοσήκαμεν διά μεν τοῦ Ἀδάμ τοῦ πρώτου τήν παρακοήν, καί τήν ἐκείνης ἀράν, πεπλουτήκαμεν δέ διά γε τοῦ δευτέρου τήν ὑπακοήν καί τήν ἐξ αὐτῆς εὐλογίαν»[6].

Από πού, λοιπόν, αντλεί το αυθαίρετο συμπέρασμά του ο Σταμούλης, ομιλώντας δήθεν περί εκπλήξεως, παρερμηνεύοντας έτσι τον άγιο Κύριλλο;

Αυτός είναι, για  τον Σταμούλη, ο αποδεκτός τρόπος ακαδημαϊκής ερευνητικής εργασίας; Η αποδόμηση της κοινά αποδεκτής ορθής επιστημονικής μεθόδου;

Γράφει ο ίδιος: «πως η ‘‘φθορά’’ και ο ‘‘θάνατος’’ του ανθρώπου, αλλά και το ‘‘άστατον’’ και το ‘‘ανώμαλον’’ της υλικής κτίσεως, δεν αποτελούν συνέπειες κάποιου προπατορικού αμαρτήματος, αλλά φυσική κατάληξη της κτιστότητάς τους»[7].  Και είναι επόμενη τούτη η ερμηνεία από τον Σταμούλη, όταν ερμηνεύει το προπατορικό αμάρτημα ιδεολογικά, μιλώντας περί απώλειας της έκπληξης έναντι του Θεού, θαρρείς και πρόκειται για παιχνίδι γνώσεων και όχι για την απώλεια της όντως ζωής.

Η ιδεολογικοποίηση του προπατορικού αμαρτήματος οδηγεί τον Σταμούλη και στην παρερμηνεία του λόγου του Μαξίμου Ομολογητή, λέγοντας δήθεν ότι ο άγιος υποστηρίζει ότι η γένεση και η πτώση του ανθρώπου «πραγματοποιούνται ταυτόχρονα»[8]. Με αυτόν τον τρόπο όμως, ο Σταμούλης καθιστά τον Θεό ως αίτιο του θανάτου[9]. Αντίθετα, η Σοφία Σειράχ λέγει «ὁ Θεὸς θάνατον οὐκ ἐποίησεν»[10] και στην προς Ρωμαίους ο Παύλος γράφει: «δι᾿ ἑνὸς ἀνθρώπου ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθε καὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος»[11].

Ως εκ τούτου, η παραποίηση του λόγου του αγίου Κυρίλλου από τον Σταμούλη, σχετικά με την πτώση, είναι εμφανής. Στόχος της η απόδοση του προπατορικού αμαρτήματος όχι στο γνωμικό θέλημα του ανθρώπου αλλά στη δημιουργία του από τον Θεό. Αίτιος, δηλαδή, του κακού, για εκείνον, θεωρείται ο Θεός.

Τούτη, η θέση του Σταμούλη ανατρέπει ολόκληρη την Ορθόδοξη Θεολογία, προσβάλλοντας τη Χριστολογία, Θεοτοκολογία, Σωτηριολογία. Είναι λόγος αποδόμησης του Ορθοδόξου δόγματος. Λόγος ισοπέδωσης της Ευχαριστιακής εμπειρίας. Λόγος ενάντιος στον Σταυρωθέντα -για τη σωτηρία του πεπτωκότος ανθρώπου- Χριστό.  



[1] Αναστάσιος Πολυχρονιάδης, Αποδομητές της Ορθόδοξης Θεολογίας, Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2021, σσ. 63-146.

[2] Χρυσόστομος Σταμούλης, Φάγαμε Ήττα, Αρμός, Αθήνα 2021, σσ. 35-36.

[3] Βασίλειος Γεωργόπουλος, Πρωτοπρεσβύτερος, Η περί σωτηρίας του ανθρώπου διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Τμήμα Ποιμαντικής ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 78-79.

[4]Κύρίλλος Αλεξανδρείας, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Ρωμαίους ᾿Επιστολήν, PG 74, 789AB πρβλ. Βασίλειος Γεωργόπουλος, Η περί σωτηρίας του ανθρώπου διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, σ. 79πρβλ. Νίκος Ματσούκας, Το πρόβλημα του κακού, Δοκίμιο Πατερικής Θεολογίας, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1986 (β΄έκδοση), σσ. 122-123.

[5] Κύριλλος Αλεξανδρείας, Εορταστικαί Ομιλίαι, Λόγος Α’ ,  PG 77, 424C

[6] Κύριλλος Αλεξανδρείας, Εἰς τό κατά Ἰωάννην ὁμιλία ΙΒ΄, PG 74, 632A πρβλ. Χριστοφόρος Κοντάκης, Αι προϋποθέσεις και η τελείωσις του απολυτρωτικού έργου του Κυρίου, Θεσσαλονίκη 2003, σ. 79.

[7] Χ. Σταμούλης, Έρως και θάνατος, Ακρίτας, Αθήνα 2009, σ. 256 πρβλ. Ιωάννης Κουρεμπελές, Ηδονοδοξία, Αλτιντζής, Θεσσαλονίκη 2019, σ. 102.  

[8] Χ. Σταμούλης, Έρως και θάνατος, σ. 257 Ι. Κουρεμπελές, Ηδονοδοξία, σσ. 109-110.

[9] Ι. Κουρεμπελές, Ηδονοδοξία, σ. 115.

[10]  Σοφία Σειράχ 13, 1.

[11] Ρωμαίους 5, 12.

6 σχόλια:

  1. Εάν όντως ο καθηγητής γράφει... «πως η ‘‘φθορά’’ και ο ‘‘θάνατος’’ του ανθρώπου, αλλά και το ‘‘άστατον’’ και το ‘‘ανώμαλον’’ της υλικής κτίσεως, δεν αποτελούν συνέπειες κάποιου προπατορικού αμαρτήματος, αλλά φυσική κατάληξη της κτιστότητάς τους», τότε, με δεδομένο το ότι ο Αδάμ ήταν κτιστός, δηλώνεται ότι ο Αδάμ είχε προορισμό τη φθορά ΠΡΙΝ επιλέξει να αψηφίσει τον Θεό ! Συνεπώς, το προπατορικό αμάρτημα ΔΕΝ είχε επίπτωση στην πορεία του Αδάμ !!!! Μπορεί κάποιος παρακαλώ να ελέγξει τον συλλογισμό μου ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστός ο συλλογισμός. Όλοι οι νεορθοδοξοι μεταπατερικοί θεολόγοι έχουν αποδεχθεί την συγκεκριμένη κακοδοξία ότι δήθεν η φύση και βέβαια ο άνθρωπος δημιουργήθηκαν εξ αρχής φθαρτοί. Ο λόγος για την αποδοχή αυτών των αιρέσεων είναι η προδοσία της ορθόδοξης πίστης και ο συμβιβασμός τους με την εξελικτική θεωρία που τους κάνει να φαίνονται πιο "προοδευτικοί" σε αντίθεση με τους "φανατικούς" παραδοσιακούς ορθοδόξους. Ξεχνούν ότι η κακοδοξία τους αυτή έχει καταδικαστεί από δύο συνόδους (Καρθαγένης και Πενθέκτη) και ότι ο απόστολος Παύλος στο 8ο κεφάλαιο της προς Ρωμαίους επιστολής του είναι σαφέστατος στο ότι δεν υπήρχε φθορά στον κόσμο πριν να υποτάξει ο Θεος τον κόσμο στην φθορά εξαιτίας της πτώσεως του ανθρώπου. Επίσης ο Παύλος είχε πει ότι όσοι κηρύττουν διαφορετικό "ευαγγέλιο" από τους Αποστόλους να είναι αναθεματισμένοι. Εμείς ωστόσο δεν τους αναθεματίζουμε αλλά τους μοιράζουμε οφφίκια και πατριαρχικούς επαίνους. Σημεία των καιρών.

      Ι. Βολιώτης

      Διαγραφή
    2. Ευχαριστώ θερμά για την απάντηση. Καλή δύναμη.

      Διαγραφή
  2. Εξαιρετικός όπως πάντα ο κος Πολυχρονιάδης ωστόσο θα ήθελα να προσθέσω και κάτι ακόμη στο πλήρως τεκμηριωμένο άρθρο. Το ότι ο Αδάμ δημιουργήθηκε θνητός είναι μια ψευδοδιδασκαλία η οποία καταδικάστηκε από την Σύνοδο της Καρθαγενης, σύνοδο που απέκτησε οικουμενικό κύρος λόγω της επικυρώσεώς της από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο. Συνεπώς, η Ορθόδοξη Εκκλησία καταδικάζει και με τον πιο επίσημο τρόπο την κακοδοξία του κου Σταμούλη (είναι να απορεί κανείς πως έλαβε οφφίκιο από Ορθόδοξο Πατριαρχείο αυτός ο άνθρωπος). Όσο για τον Άγιο Μάξιμο σε καμία περίπτωση δεν πίστευε σε θνητό Αδάμ. Απλώς αυτό που υποστηρίζει ο Άγιος είναι ότι ο άνθρωπος λόγω της φύσεώς του μπορούσε δυνητικά να πεθάνει όπως και έγινε όμως αποκλειστικά και μόνο λόγω της Πτώσεως και του προπατορικου αμαρτήματος, έχοντας βέβαια δημιουργηθεί κατά χάριν αθάνατος. Οι άγγελοι αντιθέτως δεν μπορούσαν λόγω της φύσεως τους να πεθάνουν αλλά ο θάνατος τους ήταν μόνο πνευματικός με αποτέλεσμα της πλήρη και αιώνια στέρηση της κατά χάριν δοθείσης θεϊκής μακαριότητος.

    Ι. Βολιώτης
    Johnvoliotis@mail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ Τάσο, σε συγχαίρω για τον κόπο στον οποίο υποβλήθηκες για μια ακόμη φορά, προκειμένου, ανατέμνοντας τις στρεβλές "θεολογικές" θέσεις του γνωστού "ερωτοθεολόγου" καθηγητή Σταμούλη και καταδεικνύοντας την επικινδυνότητά τους για το εκκλησιαστικό σώμα, το προφυλάσσεις από μεγίστη πνευματική ζημία και πλάνη.
    Αυτό που κάνεις εσύ Τάσο, θα έπρεπε πρωτίστως και κυρίως, να το έχει ήδη πράξει η λεγόμενη "επίσημη Εκκλησία ", διά της ΔΙΣ αλλά και μεμονωμένων παρεμβάσεων επισκόπων και λοιπών κληρικών.
    Αλλά, όταν αυτή συγκαλύπτει τη σκανδαλώδη και αποδομητική της Ορθόδοξου Θεολογίας δραστηριότητα της Ακαδημίας της αισχύνης του Βόλου, τότε τι να περιμένει κανείς;
    (Για το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν μιλάμε, αφού είδαμε την τιμή που του επιφυλάσσει δια της χειροθετήσεώς του σε οφφικιάλιο...).
    Κατά αναπόδραστη νομοτέλεια, το βάρος της σχετικής ευθύνης πέφτει στις πλάτες ευθαρσών ομολογητών νέων επιστημόνων, με ικανή θεολογική κατάρτιση και ιερό ζήλο υπέρ της Ορθόδοξου Πίστεως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΟΛΟΙ ΟΙ ΝΤΟΚΤΟΡΑΔΕΣ ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΤΥΠΟΥ ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΤΑ ΔΟΚΤΟΡΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΟΥΣ ΚΑΘ ΟΛΑ ΡΑΜΜΕΝΗ ΚΑΙ ΚΟΜΜΕΝΗ ΣΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΑΠΟΔΟΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΜΑΣ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή